De kerstboom is even Belgisch
als Manneken Pis en waterzooi
Cocktails met
en zonder alkohol
Hoe houd ik mijn kerstboom langer mooi?
De Voorpost - 14.12.1990 - 31
In de loop van de jaren tachtig is ons land uitgegroeid tot een zeer
se dorf belangrijke producent van kerstbomen en we voeren er ook massa's uit
ïer hu naar andere landen, vooral naar Groot-Brittannië, Frankrijk en de landen
hT ron<* Middellandse ^ee- Sterker nog, inzake hoeveelheden is België zelfs
ITdart de grootste ""loerder van kerstbomen geworden binnen de Europese
De bi GemeenschaP- Vorig jaar scoorde de Belgische kerstbomenteelt zelfs
absolute rekordcyferseen produktie van vyf miljoen bomen, waarvan er
vier mihoen werden geexporteerd.
jn Dit jaar is dat beeld helaas minder rooskleurig. Volgens betrouwbare
t dat schattingen zal de produktie in 1990 'slechts' vier miljoen bedragen, dat is
een vyfde minder dan in 1989. Men kan zelfs spreken van een kleine
kerstbomenschaarste. Belgische telers hebben bestellingen uit het buiten-
Ro» land moeten weigeren. Het kleinere aanbod zorgt uiteraard ook voor
e kon hogere pryzen.
ber.
i enke Aan deze toestand liggen verschil- bracht aan de Belgische fruitteelt,
ten lende oorzaken ten grondslag, heeft ook de jonge kerstboomaan-
-bedr £erst en vooral voelen we nu de plantingen niet gespaard. De vorst
eïd^jsevolgenvan het feit dat in de eerste sloeg immers toe op het ogenblik
'elijk van Jaren er minder dat de jonge knoppen aan de bomen
boompjes werden gezaaid wat dan zich openden. Van zijn kant zorgde
weer een gevolg was van de lage de droge zomer voor een kleinere
in voc prijzen die er toen betaald werden, groei dan normaal het geval is.
twiDe kerstbomenteelt verloopt im-
rdag mers min of meer volgens een klas-
:n mil sieke cyclus. Wanneer de marktprij
zen laag liggen, gaan de telers min-
dan
m, vo
juitri
ristis
30 ui
ifinh
n:
re m
•en v« der n'euwe Percelen inzaaien of be
oral b P,anten' dit leidt na een aantal jaren
•en o lot een relatieve schaarste en dus
iidsto hogere prijzen. Dat stimuleert de
Vïrt( telers dan weer tot een grotere pro-
eeshi duktie. Alweer na een aantal jaren
ntuss* leidt dit tot een daling van de prij-
verd zen. De cyclus kan dan weer herbe-
s inve ginnen
gebo
Aangezien onze buurlanden dezelf
de problemen kenden, tasten al de
ze moeilijkheden de positie van Bel
gië als marktleider in kerstbomen
gelukkig niet aan. Dit jaar zullen
naar verwacht drie miljoen Belgi
sche kerstbomen staan te schitteren
in buitenlandse woonkamers. Dat
komt overeen met drie kwart van de
totale produktie. Het overige kwart
wordt in eigen land 'verbruikt'. De
vrachtauto's die onze kerstbomen
naar de vier windstreken brengen,
zullen samen een afstand afleggen
die overeenkomt met 85 keer de
omtrek van de aarde.
Ideale bodem, ideaal klimaat
o— -r-------- Onze faam als kerstbomenland is
het >e vorstperiode begin april, die het gevolg van de ideale omstandig-
ko anzienlijke schade heeft toege- heden die deze teelt hier heeft. Dc
rdaep
No
raat
lismc
Vie
dit, be
t roe
net
teelt van kerstbomen gebeurt im- schap.
mers grotendeels in de Ardennen, Al deze omstandigheden samen
maar daarnaast ook in de kempen zorgen voor een kerstboom in een
en in de zandstreken van Oost- mooie kegelvorm, een felgroene
Vlaanderen (Meetjesland en de kleur en een dicht gebladerte. De
streek rond Wetteren). meeste van deze kondities tref je
ook aan in de Kempen, maar vrijwel
nergens anders in Europa.
Hoe oud is die boom
Hoe oud is de kerstboom die bij jou
thuis staat te pronken?
Neem eens de moeite om hem te
meten van aan de basis (zonder de
wortels) tot aan de top. Is hij 90 tot
120 cm hoog, dan is hij zeker 8 jaar
oud. tussen de 120 en de 180 cm 9
jaar oud. Is hij hoger dan 180 cm dan
heb je een eksemplaar van ten min
ste 10 jaar oud. Dit alles in de veron-
De Ardense telers kopen trouwens derstelling dat het gaat om een klas-
jonge boompjes in Vlaanderen op sieke kerstspar.
die zij dan verder grootbrengen. En
hier schuilt het geheimde Ardense
hoogvlakten bieden werkelijk idea
le teeltomstandigheden. Ze krijgen
in de eerste plaats het hele jaar door
veel neerslag. En de spar gedijt het
best en het mooist in een koel en
vochtig klimaat. Hoe miezeriger het
weer, hoe liever de spar het heeft.
Daarenboven hebben de Ardennen
een zure, kalkarme bodem en daar
houden alle naaldbomen van. Is de
grond te kalkrijk, dan vergelen de
naalden. De bodem is hier ook zeer
arm, maar voor kerstbomen blijkt
dat juist zijn voordelen te hebben.
Op die manier groeien ze niet te
snel, maar ontwikkelen ze wel een
dicht gebladerte en een kompakte
vorm. Voorts maakt de grotere
dichtheid van de ultraviolette stra
len boven de 200 meter hoogte het
groen van de naalden frisser. An-
derzijds blijft het relief van de Ar- ™ee,aar,wanneerzezo n
dennen zacht, zodat men in de teelt 50 tot 60 cm hoog zijn, worden ze
machines en andere mechanische -
Dit zijn originele cocktails voor dur- miksen tot een schuimig mengsel,
vers. De meeste blijven alkoholvrij, Opdienen in een cocktailglas en bo-
zodat je gasten geen problemen venop de cocktail een flieterdun
kriieen met de 0.5 nrnmile 7e noon cehiifïe hnnonn ipunan
krijgen met de 0,5 promile. Ze ogen
bovendien erg mooi en ze zijn nog
lekker en gezond ook, want je
maakt ze met room, melk of room-
schijfje banaan leggen.
Karamel-K
ijs
Blue Angel
Negentig centimeter is het mini
mumformaat. Op het ogenblik dat
wij hem in huis halen en versieren,
heeft onze spar dus reeds ten minste
8 jaar in de Ardense of Kempense
bodem gegroeid. De bomen worden
eerst op zaaibedden gezaaid en blij
ven hier twee jaar staan tot ze 12 a
15 cm hoog zijn. Daarna worden de
jonge plantjes verspeend (gemid
deld 55 per vierkante meter) en na
nog eens twee jaar, wanneer ze zo'n
Voor 2 cocktails 1 groot glas ijs
koude melk, 2 eetlepels karamel,
het wit van 1 ei, 1 eetlepel suiker.
Klop het eiwit met de suiker op tot
1/5 ijskoude room, 1/5 alkoholvrije sneeuw. Voeg voorzichtig de melk
Blue Curasao, 1/5 grenadine, 1/5 en dan de karamel toe. Verdeel de
citroensap. Doe ijs in de shaker, bereiding over twee hoge glazen.
Giet er de room in en dan de andere Versieren met een houten satestok-
ingrediënten in de opgegeven volg- je waarop je een gekonfijte vrucht
orde. Goed shaken. In een coupe- prikt,
glas gieten waarvan je de rand in
suiker hebt gedompeld. Bestrooien Banana Punch
met hagelslag.
leel w
iogv<
acnb»
)oor
«lag Lndere oorzaken van het kleinere
woj an tal kerstbomen zijn de hevige
sen orst begin april en de droge zomer.
hulpmiddelen kan gebruiken. En
tenslotte hebben de Ardennen nog
een ecologische troef de kerst-
boomkwekerijnen vallen niet uit de
toon maar passen goed in het land-
room in een beijsd fluitglas, dan
achtereenvolgens de muntstroop,
het limoensap en het opgeklopte
eiwit. Voorzichtig mengen. Opdie
nen met een rietje.
no. 1
Hl IS
cque.
ïcn
swaef
23,
AmSl
eeft
tema
na h
org!
dea
ert
kon
amet
trekk
ren
itis
rerk
Ti
frats
nfrej
Coi
Was
Het
rran<
Koop alleen een boom die fris oogt. Schud even aan de stam er mogen geen levende groene naalden
afvallen, zoniet is de boom niet meer echt fris. Wel is het doodnormaal dat een kerstboom bruine naalden
verliest uit het binnenste van de boom. Een spar vormt immers regelmatig nieuwe naalden.
De grootste vijand van je kerstboom binnenshuis is uitdroging. Dat kun je voorkomen door de boom in een
simpele hydrokultuur te plaatsen (de werkwijze is dezelfde voor een boom met of zonder wortelkluit). Zet
de boom in een ruime pot of emmer en houd hem vast aan de top. Vul de pot voorzichtig op met stenen en
keitjes tot de boom goed stevig staat. Giet nu water over de keitjes tot het water net gelijk komt met de
bovenkant van de keien. Giet vervolgens elke dag water bij om hetzelfde waterniveau te behouden. De
eerste dagen in huis kan een kerstboom gemakkelijk 1 liter water per dag drinken.
Gebruik liefst regenwater of onthard leidingwater, want sparren houden niet van kalk.
Zet je de boom toch liever vast in een emmer of pot met aarde, gebruik dan bij voorkeur heidegrond (te koop
in zakken). Gewone tuingrond bevat dikwijls te veel kalk. Ook bomen in aarde moeten elke dag ten minste
een halve liter water krijgen.
Koopje een boom zonder wortels, verwijder dan de schors onderaan de stam over 10 cm hoogte. Zo kan de
boom meer vocht opzuigen.
Een andere vijand van de kerstboom is overdreven warmte. Zet hem nooit vlak bij een verwarmingstoestel
en evenmin dicht bij een blaaskachel, een ventilator of een uitlaatrooster voor warme lucht.
Wil je je kerstboom (met wortelkluit uiteraard) na de feesten in de tuin uitplanten, zet hem dan eerst drie
tot vier dagen in een niet verwarmde maar vorstvrije ruimte (een garage, een hal of een tuinhuis). Op die
manier wordt de schok van de overgang van de huiskamer naar de winterse buitenlucht gemilderd. Blijf
tijdens deze dagen water geven zoals je dat in de huiskamer hebt gedaan. Plant dan de boom buiten uit
wanneer het met vriest (dat wil zeggen wanneer de nachttemperatuur boven de 0 graden blijft). Vergeet ook
niet dat een spar een hekel heeft aan kalkrijke grond. Wie zeker wil spelen, mengt best een zak heidegrond
doorheen de tuingrond waar de kerstboom moet komen.
nogmaals verplant. In dit stadium
gebeurt ook een belangrijke selek-
^tie. Bomen die traag, kompakt en
gelijkmatig groeien worden verder
geteeld als kerstbomen. Eksempla-
ren die zichtbaar 'wilder' uitschie
ten, worden gereserveerd voor de
aanleg van bossen. Na deze verplan
ting blijven de kerstbomen nog eens Jamaica Shake
vier jaar doorgroeien.
De groei gebeurt niet altijd zonder Voor 2 cocktails 1 glas ijskoude
problemen. In het vooijaar, wan
neer de jonge groeiknoppen open
gaan, zijn de sparretjes nog erg ge
voelig voor vorst. Volwassen ek-
semplaren kunnen daar probleem
loos tegen, maar voor jonge boom
pjes kan vooijaarsvorst fataal zijn,
zoals dit jaar is gebleken.
Terug naar de wortels
Ook in de goeie oude kerstboom
heb je modes en trends. Mocht het
1 zijn datje nog zweert bij een kerst
boom van plastic of van andere
kunststof, dan ben je hopeloos 'out'.
Nog hooguit twee of drie kerstbo-
men op honderd die je vandaag ziet,
zijn nep. In de jaren tachtig werd
massaal terug gekeerd naar de na-
Jj tUUf Cn naar ^et 'echte''Pr°dukt.
Datzelfde milieubewustzijn heeft
- - ervoor gezorgd dat de kerstboom
met wortelkluit weer volop in de
mode is gekomen. In 1980 werden
slechts 2,5 percent van alle Belgi
sche kerstbomen verkocht met wor
telkluit. In 1990 zal dat percentage
oplopen tot meer dan 50%. Een op
twee kerstbomen maakt dus in prin
cipe een kans om achteraf in de tuin
te overleven. En ook al brengen we
de feestboom achteraf toch naar het
containerpark, we hebben hem
niettemin graag 'levend' in huis.
1 1/2 maat bananenlikeur, 1 1/2
Matinee maat sinaasappelsap, 11/2 maat ijs
koude room, 3/4 maat grenadine,
1 maatje ijskoude room, 1/2 maatje 3/4 maat schilferijs. Alle ingrediën-
muntstroop (of anijsstroop), 1/4 ten in de shaker doen. Goed shaken
maatje sap van een limeon, 1 eiwit, en zeven. Verdelen over gekoelde
Klop het eitwit op. Giet eerst de glazen die je versiert me gekonfijt
fruit.
Bachelor's Cocktail
2/5 Batida de Coco, 2/5 ijskoude
melk, 1/5 jenever, cacaopoeder. De
likeur, de melk en de jenever sha
ken. Verdelen over gekoelde bolle
- x 5.cxo ijaauuuw glazen. Doorheen een zeefje cacao-
melk, 1 bol mokaroomijs, 1 banaan, poeder over de cocktails strooien.
1 eetlepel koffieëxtrakt. Alles goed
keer de breeedte van de basis). ven dat hij zo lekker geurt en dat
Toch krijgt deze klassieker de jong- zijn naalden minder vlug afvallen,
ste jaren meer en meer konkurren- Een laatste nieuwigheid van de
tie van andere naaldboomsoorten, jongste jaren zijn de tafelkerst
zeg maar 'nieuwe kerstbomen', boompjes. Deze kegelvormige
Vooral de Nordmannspar is een dwergsparren (Picea albertiana
klimmer aan het worden. De Abies Conica) worden in potjes geteeld en
normannia, zoals de wetenschap- zijn op vierjarige leeftijd nog niet
pers hem noemen, is een prachtige hoger dan 25 a 40 cm. Ze passen
spar met glimmende leerachtige helemaal in de trend van de mini's
donkergroene naalden die rechtop en de bonsai-achtigen. Heel leuk
groeien. Hij is nu al goed voor 15% voor de feesttafel of het buffet ze-
van de kerstboomverkoop. Een na- ker wanneer je ze opsmukt met
deel de prijs ligt flink hoger. De kunstsneeuw of kleine kerstbollen
Nordmannspar groeit immers traag en lichtjes. Ze kunnen ook gebruikt
en heeft minimum 13 jaar nodig eer worden voor 'kerstlandschapjes' op
hij als kerstboom kan dienen. de vensterbank, het dressoir of de
Andere 'nieuwe' kerstbomen zijn schoorsteenmantel. Een bijkomend
ucu ivciaiuvnucn *iju spar- de blauwspar (Picea pungens Glau- voordeel is bovendien, dat tafel-
ren van de variëteit 'Picea abies ca) en de Douglasspar (Pseudotsu- boompjes achteraf probleemloos in
Karst'. Dat is de klassieke kerst- ga menziesii). De blauwspar valt op de tuin of in bloembakken kunnen
boom, goed herkenbaar aan de uni- door zijn fraaie blauwgrijze naai- worden overgeplant (hun overle-
forme kleur, de symmetrische den, die echter wel scherper prik- vingskans is vrijwel honderd pro
kegelvorm, de niet te lange top en ken dan de klassieke kerstspar. De cent). Binnenshuis moeten ze op
de moqie verhouding hoogte- Douglasspar (met groene of blauw-
breedte (de hoogte is anderhalve grijze naalden) heeft als grote troe-
Nieuwigheden
Acht op tien kerstbomen zijn spar-
dezelfde manier worden vertroe
teld als de normale kerstboom.
