'Gemeentepolitiek te Lebbeke. 1795-1990':
Zjef Dauwe op z'n best
De Voorpost
verovert alle kinderen!
SAMSOH
Eerste vergadering permanenl
overleg kansarmoede
HEBT U EEN
HUIS TE KOOP?
geeft 500 posters
12 - 28.12.1990 - De Voorpost
Zeer ruime belangstelling, vorige week vrijdagavond in de Lebbeekse
raadszaal, voor de voorstelling van Zjef Dauwes nieuwste boek: 'Gemeen
tepolitiek te Lebbeke. 1795-1990'. Terecht trouwens, want wat de auteur,
Lebbekenaar in hart en nieren, via dit boek, andermaal presteerde,
benadert de perfektie.
Niets dan positieve klanken dan ook tijdens de voorstelling van het boek,
die sober maar stijlvol aan elkaar gepraat werd door Achiei Vermeiren,
ondervoorzitter van 'Heemkring Lebbeke'. Dat Mr. Dauwes werk geappre
cieerd wordt, bewees de aanwezigheid van o.a. Dr. Ernest Persoons,
algemeen rijksarchivaris en de hh. Baert en Stroobants, resp. stadsarchi
varissen van Aalst en Dendermonde, Robert Ruys, voorzitter van he
Oostvlaams Verbond van Heemkundige Kringen, plaatselijk provinciaal
gedeputeerde AJfons De Mol, provinciaal griffier De Winne, de Lebbeekse
ereburgers Van den Bergh en Verberckmoes en het voltallige kollege van
burgemeester en schepenen.
Het wachten was de moeite waard
Het is niet de eerste maal, zei Achiel
Vermeiren in zijn inleiding, dat een
boek van de hand van Zjef Dauwe in
de raadszaal voorgesteld wordt.
Met 'De Kruisboogschutters van
St.-Joris' sleepte de auteur zelfs de
felbegeerde 'Alfons De Cockprijsl'
in de wacht.
'Gemeentepolitiek te Lebbeke.
1795-1990' sluit overigens wat de
degelijkheid betreft, bij vorige pu-
blikaties van Zjef Dauwe aan. En
hoewel het boek lang op zich liet
wachten, is de 'boreling' geen dood
gewoon kind geworden, maar een
reuzebaby die blaakt van gezond
heid en kompetentie.
Jan De Wit, plaatselijke CVP-voor-
zitter- de Lebbeekse CVP-afdeling
fungeerde als 'opdrachtgever' voor
het boek - herinnerde eraan dat de
oorspronkelijke afspraak luidde dat
Zjef Dauwe, in een tijdsbestek van
zowat vier maanden, een boek van
een vijftigtal pagina's zou schrijven.
Finaal groeide net werk uit tot een
Is uw prijs tussen
700.000 en 4 miljoen? Is
er een tuintje aan? Er
mogen kosten aan zijn!
Bel dan WOONBEMID-
DELING 053/78.99.36 en
na 18 u. 053/62.44.62. U
stelt de voorwaarden en
wij garanderen een snel
le en discrete service
zonder kosten.
Weekblad van Dender-,
Dunne- en
Scheldestreek
Onafhankelijk weekblad
voor Dender-, Durme- en
Scheldestreek
Uitgeverij De Cuyper n.v.
Oude Vest 28
9200 Dendermonde
Tel. 052/21.40.60
Telefax 22.54.64
HRD 33.579
BTW 419.120.172
Hoofdredakteur:
S. Dewachter
Sportredaktie:
M. De Backer
Abonnementendienst:
tel.: 052/21.40.60
jaarabonnement 2.200 F
6 maand 1.100 F
3 maand 550 F
los nummer 44 F
Bankrekening:
442-8601481-36
Lid van de Nationale
Federatie der Informatie
weekbladen vzw
Aangesloten bij de
Verantwoordelijke uitgever:
D. De Cuyper
Drukkerij
A. De Cuyper-Robberecht
Drukkerijstraat 11
9240 Zele
Telex 25765
kanjer van meer dan 600 bladzij
den, waarop dan ook g<
moest worden gewacht.
Rijksarchivaris Ernst Persoons:
boek voorbereid in zijn genre
Nadat Achiel Vermeiren onder
streepte dat 'Heemkring Lebbeke'
bereid is mee te werken aan om het
even welke manifestatie of publika-
tie over het Lebbeekse verleden, uit
welke hoek die ook komt, nam
Dr. Ernest Persoons, algemeen
rijksarchivaris, het woord.
Dit werk van de hand van Jozef
Dauwe, aldus de rijksarchivaris, be
handelt op originele wijze tweehon
derd jaar katoliek bestuur in Lebbe
ke. Het is uitgegroeid tot een vlot
geschreven werk dat ook voor niet-
Lebbekenaars interessant is. Het
werk is immers een voorbeeld in zijn
genre en ik hoop dat het anderen
aanzet analoge initiatieven te ne
men.
Dergelijk werk, aldus E. Persoons,
raakt de mensen meer dan verhan
delingen omtrent de nationale poli
tiek. Mij opgevallen is o.a. de grote
machtswellust van vele verkozenen,
het feit ook dat het algemeen belang
vaak geslachtofferd werd voor het
persoonlijke belang en de vaststel
ling dat in Lebbeke in het verleden
nogal wat 'overgelopen' werd.
Spreker had het vanzelfsprekend
ook over de bronnenraadpleging:
Wie dergelijk werk schrijft heeft het
moeilijk, want de archieven zijn niet
altijd voorhanden of toegankelijk.
Hoewel Zjef Dauwe o.a. in staat
was het rijke Oostvlaamse archief te
raadplegen, het rijkste provinciaal
archief van het land. Een schat aan
informatie, waaraan door het pro
vinciaal bestuur hard gewerkt wordt
om het te ontsluiten. Wat de lokale
pers betreft is, wat Lebbeke betreft,
en dankzij Mr. Dauwe, nog enorm
veel bewaard gebleven.
Het spreekt vanzelf dat al die ar
chieven met kennis van zaken moe
ten worden verwerkt. Een bezig
heid die niet alleen veel tijd en ijver
vereist, maar ook een goede kennis
van zaken omtrent de nationale po
litiek en de relaties met de plaatse
lijke geschiedenis. Vaardigheden
waarvan Jozef Dauwe in zijn werk
voortdurend getuigenis aflegt, net
trouwens als van zijn zin voor plaat
selijke gevoeligheden.
Dr. Persoons besloot zijn toespraak
met een oproep in de provincie
Oost-Vlaanderen een goedwerken-
de archiefdienst te realiseren.
Dienst die kan worden geaktuali-
seerd via het ter beschikking stellen
van een leeszaal, van voldoende
personeel, een toezicht op de ge
meentelijke administratie en het va
loriseren van de bescheiden naar de
mensen toe.
Via het o.a. organiseren van ten
toonstellingen en het schrijven van
boeken in de aard van dat van Zjef
Dauwe.
Ook burgemeester Frans Moeyer-
soon stak de loftrompet over Zjef
Dauwes werk; hij noemde het een
Lebbeke. Het boek van Zjef Dauwe is
merkwaardig in alle opzichten (foto
Guy)
politiek-historisch naslagwerk en
betrok ook mevrouw Dauwe in de
hulde. Ze kreeg trouwens bloemen
aangeboden en de auteur ontving
een bord in Delfts blauw van de
gemeente.
Van een 'maire'...
Lebbeke, aldus de auteur in zijn
toespraak, is thans een turbulente
gemeen» met woelige debatten, el
lenlange zittingen en massa's klach
ten. Uit de studie blijkt dat wij hier
mee aansluiten bij een eeuwenlange
traditie. Lebbeke is altijd een poli
tiek speciale gemeente geweest.
Zelfs Napoleon wist dat, want het
eerste wat de Fransen bij hun inval
in 1795 deden, was Lebbeke uitroe
pen tot hoofdplaats van het kanton.
De eerste demokratische verkiezin
gen voor al deze gemeenten werden
hier gehouden op 31 augustus 1795.
Aan het hoofd van onze 'commune'
stond toen een 'maire' en 19 ci-
toyens-representanten van het volk.
De werking draaide echter vlug uit
op een flop: onze eerste gemeente
vaderen, die allen als katolieken,
zonder blikken of blozen de eed van
haat hadden afgelegd tegen de mo
narchie en het geloof, hadden van
politiek geen kaas gegeten. Het wa
ren bovendien fervente 'cumulards'
die naast raadslid, tegelijk ook lid
van het armenbestuur waren, van
de kerkraat, patentzetter of belas
tingsofficier.
Bij de invoering van de eerste ge
meentewet in 1836 waren er op 4218
inwoners slechts 209 kiesgerecht
igden, nog geen 5%. Tot 1893 was
immers enkel hij stemgerechtigd,
die een bepaald bedrag aan belas
tingen (20 Fï betaalde. In 1893
werd het algemeen meervoudig
stemrecht ingevoerd, waarbij rijken
en intellektuelen zelfs tot over vier
stemmen konden beschikken, en in
1919 het algemeen enkelvoudig
stemrecht: één man, één stem.
In de tijd van het 'Unionisme'
(1840-1870) was er van liberalen
nog geen sprake te Lebbeke. De
eerste liberale lijst werd ingediend
in 1878.
Vooral tijdens de Schoolstrijd was
de politieke strijd heroïsch. De ma
chinaties en knepen van de katolie
ken, onder leiding van Joos Coor-
eman, om de bouw van de gemeen
teschool te beletten, hielden zelfs
het land in spanning en gaven aan
leiding tot dagenlange debatten in
de Kamer, waar 'faits et gestes de ce
conseil phénomenal de Lebbeke' de
Parlementaire Verslagen vulden.
In 1884 ontbrandde de kiesstrijd
tussen de katolieken en de libera
len, die een leider gevonden hadden
in Valentin De Naeyer, de belang
rijkste Lebbeekse industrieel van
toen. Er waren toen 554 kiesge
rechtigden, die zo intens de politiek
beleefden dat ze zowel voor als na
de stembusgang met hele groepen
elkaar te lijf gingen.
tot een stembusakkoord
Om deze incidenten te voorkomen
werd voor de kiezing van 1887 een
stembusakkoord gesloten tussen
katolieken en liberalen. Leo Du
Bois werd burgemeester. De familie
Du Bois bleef met vier opeenvolg
ende burgemeesters-brouwers,
Leo, Armand, Alfons en Joseph, ge
durende 75 jaar de burgemeester
szetel bezetten.
Na het springen van het akkoord in
1901 boden zich opnieuw twee li
jsten aan. Wat andermaal aanlei
ding gaf tot bloedige incidenten.
Het was de tijd dat de burgemees
ter-brouwer zijn kiespubliek rijke
lijk trakteerde.
Tijdens de kiesstrijd van 1903 blijkt
dat burgemeester Dubois alleen al
3.131 pinten offreerde. Wel van zijn
eigen bier. Dit was ook de tijd van
het ideologisch scheldproza tussen
de lokale weekbladen van de ge-
uzendrukker Emiel Lombaert (Ga
zet van Lebbeke) en de katolieke
voorman (Alois Tirez).
Ingevolge het nieuwe kiessysteem
vielen de liberalen vanaf 1909 volle
dig uit de boot en kwam, tot 1921,
een homogeen katolieke meerder
heid aan het bewind.
Nieuwe politieke formaties
Nieuwe politieke formaties deden
stilaan hun intrede, aldus verder Jo
zef Dauwe. De socialisten die in
Lebbeke in 1894, in afspanning 'De
Roos', hun eerste meeting hielden,
kwamen hier niet van de grond.
Bij de eerste naoorlogse verkiezin
gen van 1921 waren er reeds 4.800
kiezers. De katolieken behaalden
zeven zetels, de liberalen opnieuw
drie en de socialisten voor het eerst
één zetel.
In de tussenoorlogse periode ken
den wij scheuringen in de verschil
lende traditionele partijen en het
ontstaan van nieuwe frakties, zoals
de Vlaamsnationalisten in 1926 met
Willy De Herdt, de kommunisten in
1936 met Jan Guns en Adolf Saeys,
het VNV en Rex met De Saedeleir
en Pierre De Naeyer. Vooral de ver
kiezing van 1938 was zeer belang
rijk, met als grote antagonisten de
katolieke Vlaamsnationalist Frans
Heirbaut en de socialistische voor
man Joris De Leeuw.
Na de Tweede Wereldoorlog wijzig
de het politieke toneel grondig. Een
nieuwe partij werd opgericht: de
CVP. Onder leiding van Gustaaf
Bosman slaagde zij erin 24 jaar lang
de gemeentepolitiek te domineren.
Dit gebeurde met vele intriges
(overloperij, afscheuringen, anti-
koalities), die in 1975 zelfs leidden
tot een totale onbestuurbaarheid
van deze 'politiek mistige
gemeente'.
Tot slot van zijn toespraak dankte
Jozef Dauwe zij die hem bij het
schrijven van zijn boek op een of
andere manier materiaal aanbrach
ten: het Lebbeekse gemeentebe
stuur en sekretaris Paul Van Drie-
ssche, Achiel Vermeiren en het be
stuur van Heemkring Lebbeke, zijn
vader, die hem zijn volledige naoor
logse pamflettenverzameling
schonk, de pers, zijn echtgenote,
Jan De Wit, voorzitter van de plaat
selijke CVP-afdeling en de Drukke
rij De Cuyper, die met veel zorg, stijl
en vakmanschap het boek in een
minimum van tijd drukte.
Het boek 'Gemeentepolitiek te Leb
beke. 1795-1990' kost 800 F en is te
bekomen b(j de auteur, Jozef Dau
we.
Pierre Van Rossem
Lebbeke. Zjes Dauwe glundert terecht. Zijn nieuwste boek is inderdaad een
parel (foto Guy)
In het kader van de kansarmoede
bestrijding heeft het OCMW van
Dendermonde een Permanet Over
leg Kansarmoede (POK) opgestart.
Dit initiatief is een projekt dat
goedgekeurd is door de Vlaamse
Executieve in het fonds ter bestrij
ding van de kansarmoede voor een
periode van twee en een half jaar.
Het OCMW wil aldus die diensten
en instellingen die werkzaam zijn op
het terrein van de kansarmoede (en
dat zijn er heel wat) samenbrengen
om overleg te plegen. Na een alge
mene bevraging van die diensten en
instellingen is immers gebleken dat
er nood is aan overleg om op de
hoogte te raken van elkaar initiatie
ven en om te zoeken hoe er kan
samengewerkt worden rond de
kompleksiteit van kansarmoede.
De startvergadering werd bijge
woond door 21 diensten en instel
lingen uit Dendermonde. Ook een
vertegenwoordiger van het stadsbe
stuur woonde de vergadering bij. In
zijn verwelkoming gaf OCMW
voorzitter Cool aan dat de klem
toon ligt op de inbreng van iedere
dienst of instelling; Na het inventa-
rizeren van de noden zullen er im
mers werkgroepen gevormd wor
den die samen overleg zullen plegen
rond zelfgekozen tema's. Hopelijk,
benadrukte de voorzitter, vloeien
uit dit overleg opbouwende samen
werkingsverbanden voort, die ener-!
zijds tegemoet komen aan de wer
kingvan de diensten en de instellin
gen en anderzijds aan de situatie
van de kansarmen. De volgende
vergadering van het Permament
Overleg Kansarmoede is voorzien
op maandag 18 februari 1991
Volgende week in TV-Ekspres
Franky Van der Eist
past de 'Man van het Seizoen' binnenkort 'De Gouden Schoen'
Waarom Dominique geen 'zingende' dokter werd
Genezende armbandenlevensgevaarlijk of... larie
Recyclage van glaseen goed ideeMaar is het ook te realizeren
En de pluspunten van TV-Ekspres
bijzonder boeiende artikelen met alle aktuele achtergrondinformatie
de meest volledige en extra overzichtelijke tv- en radioprogramma's
alle speel- en tekenfilms, sportprogramma's, pop- en hitparades, met ruim
200 video-streepjeskodes, bijeengebracht in superhandige weekagenda's
zodat ie met één oogopslag al je favoriete programma's vindt
