Roemeense
Virtop-bevolking kreeg
stevige duw in de rug
Getuigenissen
vanuit Roemenië
10 -11.1.1991 - De Voorpost
-1
In totaal namen 65 mensen van bij ons deel aan het konvooi dat vanuit
Berlare naar het Roemeense Virtop vertrok. De meeste deelnemers
kwamen uit de Donkgemeenten, andere gemeenten hadden zich bij
de aktie aangesloten zoals Wichelen, Zele en Moerbeke. Een derde
groep deelnemers was via de kennissenkring in kontakt gekomen met
de aktie. De vrachtwagens en de bus werden gratis of tegen een sterk
verminderde prijs ter beschikking gesteld. Wie meeging betaalde een
tussenkomst voor het vervoer en voor het eten.
Uit de eerste reakties blijkt dat allen met genoegen op hun verblijf
ginds terugkijken. Men is er zich van bewust werkelijk hulp te hebben
geboden. Heel wat deelnemers aan de tocht waren diep onder de
indruk van de onvoorstelbare armoede waarin de Roemeese bevol
king leeft. Lemen huisjes van 4 op 4 meter, waarin men leeft met 8
soms zelf 10 personen. Kartonnen woningen waarin geen verwarming
mogelijk is, gebroken ruiten die door plastiek werden vervangen,
daken waarop pannen ontbraken, lompen als kledij, bijna geen
schoeisel, eten te kort, armoe troef. Zo schrijft Rene Vanhove in een
reisverslag.
Hij wordt daarbij tevens getroffen door de grote gastvrijheid van de
bevolking in Virtop. Ondanks alles... De dank van vele mensen bleef
ons ontroeren, schrijft hij nog. De schepen begrijpt dat er gestolen
werd en dat anderen toch nogwantrouwigwaren. 'Ér werd hen al bijna
50 jaar voorgehouden dat er alles genoeg was. Een van de eerste
reakties toen ze de massa goederen zagen was er een van ongeloof dat
niet gedeeltelijk op de zwarte markt zou komen. Niemang schijnt nog
iemand te vertrouwen in dat land dat zo lang geleefd heeft in korrup-
tie, wantrouwen en onderdrukking. Stelen doet men veelal om te
overleven, liegen om te krijgen, wantrouwen uit ervaring, armoe lijden
omdat het niet anders kan'.
Vanhove ziet wel tekenen van hoop. 'De jeugd komt helpen bij het
werk, in de hoop op een extraatje wellicht, maar ze komt toch. Velen
gaan niet akkoord met de diefstallen, brengen de goederen terug,
spreken onwaarheden tegen en verontschuldigen zien voor de daden
van anderen'.
De reakties van de andere medereizigers geven eenzelfde toon aan.
Er blijft de intentie om nog verder te werken voor het geadopteerde
dorp Virtop. Omdat nu toch ook andere gemeenten hier mee doen,
zal getracht worden ook het kleinere vroegere deelgemeenten rond
Virtop mee te helpen. De solidariteit die hier door de Roemenië-aktie
tussen de gemeenten ontstond, moet ook ginder een voorbeeld kun
nen zijn voor wat samenwerking kan opleveren. (NK)
ren waren er vooral op uit zichzelf burgemeester vertrokken,
te bevoordelen, zodat permanent De terugreis verliep zonder ecl
diende gewaakt bij de vrachtwagens noemenswaardige problemen. Z
en aan de slaaplokalen. terdag omstreeks 16.30 uur rede
Op de laatste dag kreeg iedereen de vrachtgwagens luid toeteren
een strikje met de kleuren van de het dorpsplein van Berlare op. D
Roemeense vlag en een nieuwjaars- delegatie kreeg er een hartleijk we
kaart waarin werd bedankt voor de kom aan het jeugdhuis en later o<
geleverde hulp. Toen de groep don- in het gemeentehuis en in de spoi
derdagavond omstreeks 23.00 uur hal. Daar werden al plannen vo(
vetrok, stonden velen klaar om het een volgende tocht naar Virtop g
konvooi uit te wuiven. Woensdag smeed. (NK)
waren er al drie vrchtwagens en de
Virtop. Enkele weeskinderen die het nu al en beetje beter hebben, maar voor wie nog lang niet alles is zoals het zou Virtop. De handen vol geladen met hulpgoederen (g\'dw)
moeten zijn (gvdw)
wat uitgeladen. De plaatselijke be
volking stond er op om op die dag
een van de nog weinige varkens vol
gens een aloud gebruik te slachten
op het schoolplein. In de namiddag
zorgden de schoolkinderen voor
een optreden met enkele volkslie
djes in het kultureel centrum. De
Vlaamse jeugd zorgde dan weer
voor een tegenprestatie die werd
ingezet met het zingen van 'De
Vlaamse Leeuw'.
De eigenlijke verdeling van de goe
deren startte op woensdagmorgen.
Bij mondjesmaat werden mensen
op het schoolterrein toegelaten.
Aan de hand van het bevolkingsre
gister, dat tegelijk werd vervolle
digd, kreeg elk gezin verschillende
dozen kleding, dekens en voeding.
Urenlang stonden mensen te wach
ten om op het terrein te kunnen. Op
sommige ogenblikken werd zo erg
gedrumd dat mensen dreigden te
stikken. Een man had geluk dat
mensen van het Rode Kruis in zijn
onmiddellijk nabijheid stonden.
Oude vrouwtjes, soms enkel met
overkousen aan de voeten, stonden
tot aan de knieën in de modder en
maakten een kruisteken wanneer ze
eindelijk aan de beurt waren. Ande
ren probeerden twee keer langs te
komen, maar werden met vaste
hand terug buiten geleid. De plaat
selijke politie stond ook op wacht,
maar liet het werk meestal over aan
mensen van Berlare.
De verdeling werd ook nog op don
derdag verder gezet voor de fami
lies die op woensdag niet konden
komen. Daarna bleef nog een massa
goederen over. Aan de plaatselijke
autoriteiten werd gevraagd een lijst
samen te stellen van gezinnen die
nog extra hulp konden gebruiken.
De mensen die deze pakketten be
zorgden kwamen in werkelijk arm
tierige en kleine huizen terecht
waar gezinnen met meerdere kinde
ren woonden. Waar er elektriciteit
was, ontbraken de stekkers, zodat
echt gevaarlijke toestanden hee
rsten met kabels die los aan elkaar
werden gehecht. De huizen bestaan
er vooral uit leem en hout of uit
'stenen' gemaakt van modder en
stro. Waar een gat in het huis viel,
was dit nauwelijks te herstellen.
Overal was er een groot gebrek aan
schoenen.
Wat dan nog overbleef, werd in rij
en op het schoolplein gezet om ie
dereen de kans te geven zelf nog
goederen uit te zoeken. Dat gebeur
de om, vooral de zigeunerbevol
king, gerust te stellen dat alles was
verdeeld, maar ook om de rest niet
alleen aan de autoriteiten over te
laten. Het werd een echte bestor
ming waarbij iedereen trachtte zo
veel mogelijk mee naar huis te ne
men.
Dankbaar
Een deel van de bevolking van Vir
top trachtte zo goed als het kon haar
dankbaarheid te betonen. Hoewel
de groep zelf eten had meegeno
men, stond men er in het dorp op
eten ter beschikking te stellen. Wel
licht werden hierbij de zomervoor-
raden aangesproken en dreigt men
nu met een tekort te zitten. Ande-
jAjjj&d jj
Moe maar vooral gelukkig stapten de reizigers uit de bus en de vrachtwa
gens die hen vanuit Berlare naar het Roemeense Virtop hadden gerbacht.
Een ervaring die me mijn hele leven zal bijblijven, was een meer dan eens
gehoorde uitspraak. Allen hadden zich ginder meer dan uitgesloofd om de
meegebrachte goederen op een zo eerlijk mogelijke manier onder de
bevolking te verdelen. Allen bleken er ook achteraf van overtuigd dat het
dorpje, zoals vele andere in Roemenië, nog heel wat hulp nodig heeft om
ons levenspeil te benaderen. Maar ook dat de bevolking gins vooral de
middelen moet krijgen om zelfinitiatieven te neven. De volgende hulpzen
dingen zullen dan ook vooral in die richting gaan.
Met vijf vrachtwagens, een bus en
een minibus, samen 63 mensen uit
de Donkgemeenten, maar ook uit
Wichelen, Zele, Moerbeke, Liede-
kerke en Wetteren, werd aan het
jeugdhuis joko vertrokken op 22 de
cember om halfvijf 's nachts. Het
werd een tocht van meer dan 2.100
kilometer en met tal van hindernis
sen. De wegen waren druk, het weer
was niet altijd opperbesthet kon
vooi dat in Oostenrijk aangroeide
met een personenwagen, diende bij
elkaar gehouden en er waren talrij
ke grenzen te overschrijden. Aan de
Oostenrijks-Joegoslavische grens
kon men gelukking rekenen op de
hulp van de douaniers om de gemid
delde wachttijd van meer dan 12 uur
te herleiden tot iets meer dan 2 uur.
In Joegoslavië zelf hield de politie,
die het blijkbaar op buitenlandse
nummerplaten gemunt had, de bus
tot twee keer toe tegen. Het leverde
een boete op wegens 'te snel rijden'.
De houding van de wachters aan de
betaalstukken van de autosnelweg
bleek ook al niet erg konsekwent.
Bij de ene kreeg men vrije door
gang, bij de andere niet en nog een
andere was tevreden toen hij zelf
een deel van het geld kon opstrij
ken.
Het was echter vooral de Roemeen
se douane die de reis bijna tot een
voortijdig einde bracht. Wellicht in
de hoop een deel van de vracht voor
zich te kunnen houden, wou men
eerst dat het konvooi langs de dis-
triktshoofdstad Craiova reed. Dit
lokte heel wat, soms luidruchtig,
protest uit. De groep dreigde met
alles gewoon terug te keren, offici
eel klacht in te dienen en alles via de
internationale pers bekend te ma
ken. Nadat men Boekarest had ge
raadpleegd -hoe dat kon op een
zondagavond na 22.00 uur was voor
iedereen een raadsel- kreeg het
konvooi dan toch een vrijgeleide.
De burgemeester van Virtop dien
de wel onmiddellijk te verwittigen
wanneer het konvooi in zijn dorp
was aangekomen. Tussen de grens
en het dorpje werd de karavaan nog
een keer opgehouden door een jon
ge politieagent die zich blijkbaar
met te veel alkohol had opgewarmd
en meende ook een graantje te kun
nen meepikken. Ook deze hinder
nis werd zonder kleerscheuren
overwonnen.
Weeshuis
Omstreeks een uur zondagavond
werd Virtop bereikt. De burge
meester werd uit zijn bed gehaald.
Spoedig stond toch nog een aantal
mensen klaar om de groep te ont
vangen. In de school had men enke
le klassen vrij gemaakt om er te
kunnen slapen en eten. Matrassen
en bagage werden nog uit een
vrachtwagen gehaald waarna ieder
een van de plaatselijke wijn kon
proeven.
De volgende morgen begon het uit
laden van de vrachtwagens. De
Roemeense jeugd was al gauw ge
wonnen om mee in de rij te staan, de
iets ouderen dienden soms duchtig
te worden aangepord. Hier en daar
werden de eerste kontakten gelegd
en enkele leden van de Berlaarse
delegatie werden uitgenodigd om
iets te komen drinken en de woning
te bekijken. Voor de anderen werd
het uitladen een eerste gelegenheid
om te trachten sneller dan de ande
ren iets mee naar huis te nemen.
In de namiddag trokken kinderarts
Jos Hertecant en (bijna) interniste
Nele Van den Noortgate, verpleeg
ster Maria De Decker en nog enkele
anderen naar het weeshuis in de
vroegere deelgemeente Corlate.
Gelukkig voor de 82 kinderen die er
verblijven was daar in de zomer en
in het najaar al heel wat hulp gele
verd. Zo verbleven er enige tijd en
kele Noorse dokters en was ook het
Franse Rode Kruis er met heel wat
materiaal toegekomen. De kachels
waren hersteld en de kinderen kon
den beschikken over slaapzakken
op de bedden. Ideaal kan de toe
stand nog niet genoemd worden.
Maar het was er toch al heel wat
beter dan wat op de televisie was
getoond. De jongsten sliepen nog
met twee of drie op een bed, ze
waren tenminste gekleed en er was
al een beetje speelgoed beschik
baar. Dat het er echter slecht moet
geweest zijn, bleek uit de verklaring
van de plaatselijke dokter. Vorige
winter, zo zei hij, waren er 29 kinde
ren overleden, veelal als gevolg van
de strenge kou en de honger. De
direkteur gaf toe dat men vroeger
veel te weinig steun per kind kreeg.
Sinds de nieuwe situatie was de
staatsbijdrage al meer dan verdub
beld. Wel is er nog een groot gebrek
aan opleiding van de kinderen. Om
dat de meesten geestelijk gehandi
capt zijn, ging men er van uit dat ze
tot niets meer konden dienen en
werd hen ook niets aangleeerd. Op
hun achttiende verhuisden de kin
deren naar een ander tehuis om er
de dagen te slijten. Er zou een Ame
rikaans plan bestaan om in Craiova
een groot nieuw weeshuis te bou
wen waar kinderen uit alle weeshui
zen in het distrikt terecht kunnen.
De kans bestond verder dat de ei
genaars van voor de kommunisti-
sche overname het gebouw in Cor
late terug zouden komen opeisen.
Na overleg met de dokter van het
tehuis, beslisten de meegereisde ge
neesheren om er de vaccins, enkele
bedden en matrassen, kinderkle
ding, voeding en speelgoed achter
te laten. De meegebrachte kachels
konden in Virtop geplaatst worden
in de school en m het 'kultureel
centrum', waar ook nog gebruikte
lokalen zonder degelijke verwar
ming waren.
In de vooravond trok de medische
ploeg naar het ziekenhuis in Pleni-
ta, waar de meeste mensen van Vir
top heen gaan voor operaties en
geneeskundige verzorging. Het zie
kenhuis heeft 120 bedden. Er waren
er maar een 15-tal van bezet. De
hygiëne bleek er ook niet zo schitte
rend te zijn, enerzijds door een ge
brek aan kuismiddelen en perso
neel, anderzijds 'omdat door het
verleden onze opvatting over pro
perheid anders geworden zijn dan
de uwe' zoals iemand er zei. Ook in
het ziekenhuis werden geneesmid
delen, dekens en andere materiaal
uitgedeeld.
Van het meegebrachte materieel
werd een laatste deel verdeeld over
het universitair ziekenhuis in Crai-
voa en het dispensarium van Virtop
zelf.
Virtop. Belgen en Roemenen helpen bij het lossen van de vrachtwagen (gvdw)
Verdeling
Op Kerstdag diende eerst nog heel
Vulop. Het weeshuis Corlate bleek materieel al veel geholpen,
ontberen echter alle opleiding (gvdw)
de kinderen -]
I
Virtop. Een deel van het konvooi dat vrachtwagens vanuit Berlare, Zele en\
Wichelen broederlijk naast elkaar bracht (gvdw)
