Gery Helderenberg Herdenking priester-dichter
Verhaalbelasting
in Lede omhoog
Paul Van de Keere
een baardig voorzitter
Geslaagd Sleurenbal in Lede
Stokveld in Lede
wordt sociale verkaveling
(°Nieuwkerken-Waas 1891, f Lede 1979)
6-18.1.1991 - De Voorpost
voorgedaan. Met dezelfde bedoe- de versus randgemeenten in de 19de en leven van de Gasthuisnonnen en tweede maal bekroond met de Gui
ling die in het «Gulden Boek» der eeuw» door bestuurslid Conny Van Zwarte Zusters, wier geestelijke lei- do Gezelleprijs (1967-1971) voor zij
Vrijdag 18 januari 1991 is het precies honderd jaar geleden dat priester- gemeente werd opgedragen: opdat Caelenbergh, licenciate geschiede- der hij geweest is, en vertalingen, dichtbundel «Pentaphonium (vet
dichter Hubert Buyle - beter bekend onderzijn schuilnaam Gery Helde- naoeclaeht emit He uur. rw-h
renberg - te Nieuwkerken-Waas geboren werd.
Na zijn Grieks-Latijnse humaniora aan het Jezuïtenkollege te Aalst
besloot hij priester te worden.
In 1915 werd hij tot priester gewijd. Na op verscheidene plaatsen onderpa
stoor te zijn geweest was E.H. Buyle van 1939 tot 1966 algemeen direkteur
van de Zwarte Zusters te Aalst en van de 0.-L.-Vrouwk!iniek.
Als religieus dichter verrijkte hij de Nederlandse letterkunde met tal van
dichtbundels. Hij schreef ook talrijke spreekkoren en koorspelen, proza-
opstellen en vertalingen en heeft meegewerkt aan verscheidene tijdschrif
ten.
Hij overleed op 9 december 1979 in het rusthuis van de Zwarte Zusters,
«Huize Ronkenburg» te Lede.
Naar aanleiding van zijn 100 jaar geboorteherdenking worden thans het
leven en het werk van Helderenberg, zowel te Nieuwkerken-Waas als te
Lede, door verscheidene verenigingen uitvoerig belicht.
HEEMKUNDIGE KRING
"HEEMSCHUT - LEDE"
- Naar aanleiding van de hon
derdste geboorteherdenking van
priester-dichter Gery Helderen-
Rudolf Van de Perre licht er enkele
gedichten toe die worden voorge
dragen door Rita De Mulder.
En het koor Liederick zal er een
aantal getoonzette gedichten zin
gen. Toegangskaarten aan 200 fr.
(Davidsfondsleden: 150 fr.) zijn te
bekomen bij Leo De Meulenaer,
Berkenlaan 27, 9100 Sint-Niklaas,
tel. 03/776.66.23.
- En te Lede richt de kongregatie
der Zwarte Zusters in samenwer
king met Davidsfonds-Lede en
Heemschut-Lede ook nog een ten
toonstelling in over het leven en
werk van Gery Helderenberg.
Deze tentoonstelling gaat door op 2
en 3 maart 1991 in het rusthuis van
de Zwarte Zusters, «Huize Ron
kenburg», Ronkenburgstraat 25 te
Lede.
Op de affiche:
Zaterdag 2 maart 1991: tentoonstel
ling omtrent het leven en werk van
Gery Helderenberg.
het nageslacht eruit zou leren, de nis R.U.G. Deze voordrachtavond toneelstukken naar het Frans en lie- scheen in 1971). Op 11 decembe
H'" h" "-r'"1»" gaat door 0p vrijdag 8 februari 1991 deren van de heilige Hildegard uit 1975 werd hem door het Ministeri
te 20 uur. Maar de klemtoon ligt het Duits. Meteen heeft hij aan tal- van Nederlandse Kuituur de drie
voornamelijk toch wel op het leven rijke tijdschriften in Vlaanderen en jaarlijkse staatsprijs 1975 voor zij
en werk van de Nieuwkerkse prie- Nederland meegewerkt». (André schrijversloopbaan verleend
ster-dichter-hturgist Gery Helde- Demedts). De laatste titels op zijn bibliografi
renberg - die op 9 december 1979 in ln ig54 ontvjng Helderenberg de zij" «Doxologia pro Christo meo
Huize Ronkenburg te Lede over- ,ustus Harduwijnprijs voor reli- en «Verzamelde Gedichten», twe
leed - met een levensbeschrijving gieuze poêzie en fa behaa|de uitgaven ui[ 1978
van de hand van Andre Demedts. mel zijn djchtbunc]ci «Triomf André Demedts: «Wij kunnen wa
Mogen we even resumerenvan de do0(J>> de provinciale prijs Helderenberg schreef niet beter tj
Gery Helderenberg (1891-1979) v00r poëzie. Op de 18de Vlaamse Peren dan als christelijke, nader be
«Dit jaar is het precies honderd jaar P^age" te Wemmei in juli 1961 PaalcI als katholieke kunst. Acht.
geleden dat, één van onze voor- werd hem de «Pnjs van Wemmei» de dichter staat steeds de priester,
naamste priester-dichters, Hubert toegekend voor zijn gedicht «Pars Eigenlijk isHelderenberggeenwi,.,
Buyle - beter bekend onder zijn autumnalis» dat ,n «Dietsche Wa- geng denker, maar een beschnjve,
schuilnaam Gety Helderenberg' - «nde en Belfort» verscheen. Begin ch lder orgelist: die m barokk,
werd geboren (18 januari 1891). Na kreeg h,j de prijs van de «Scrip- taal de katholieke liturgie, de ge
zijn Grieks-Latijnse humaniora aan tores Catholic,» en einde 1962 werd loofsgelhe men en z„n opgang
het Jezuïetenkollege te Aalst be- htj te Gent bekroond met de Gu,do flenst,ge overwegingen ve,
sloot hij priester te worden. Voor hij Gezelleprijs van de Kon. Vlaamse heerlijkt of verwoord heeft...»
in het seminarie trad had hij reeds Akademie voor zijn dichtbundels
gedichten geschreven, die onder het 1957-1961. In 1972 werd hij door de
berg organizeerde de Heemkundige Zondag 3 maart 1991: te 9 uur: her-
Kring «Heemschut Lede» in samen- denkingsmis in kapel Ronkenburg;
werking met de Kunstkring 't Hof te te 10 uur:-officiële opening door An-
Puttens, op donderdag 17 januari jl. ton van Wilderode met voordracht
om 20 uur in 't Hof te Puttens, Wi- door Lien Smolders en muzikale
chelsestraat 20-22 te Lede, een poë- omlijsting; doorlopend: tentoon-
zieavonde Gery Helderenberg. De stelling omtrent het leven en werk
avond werd geopend door dhr. van Gery Helderenberg.
Marcel De Fruytier en het poëzie
programma werd keurig verzorgd 30 jaar «Heemschut Lede»
door voordrachtkunstenares Lien .De Heemkundige Kring Heem-
Smolders. schut-Lede werd zowat 30 jaar gele-
- Ook het Davidsfonds Sint-Ni- den - op 23 januari 1961 - opgericht
klaas herdenkt Gery Helderenberg. op initiatief van Jozef Cool, Walter
Deze herdenkingsavond gaat door Daelman, Maurits De Lannoy, Jo
op vrijdag 18 januari 1991 om 20 uur zef De Neef en Marcel Govaert. Op
in theater De Vlasbloem, Gijsel- het eerste blad van het verslagboek
straat 9, 9100 Nieuwkerken-Waas. omschreef Jozef De Neef duidelijk
Anton van Wilderode geeft er een de doelstelling: «Voor het nage-
algemene beschouwing over het le- slacht bewaren wat zich in de loop
ven en het werk van Helderenberg. der tijden op eigen bodem heeft
wijze les die het verleden schenkt.
Ze blijven groot, die eigen groot
heid eren. Een volk dat, eerlijk le
ven wil, gedenkt!»
De vereniging is intussen uitge
groeid tot een intensieve werkklub
en vriendenkring. De aktiviteiten
van een heemkundige vereniging
zijn uiteraard zeer verscheiden en
bestrijken verschillende aspekten.
Heemkunde is immers de studie van
het eigen woongebied in al haar as-
pekten, zowel in het heden als in het
verleden. Het begrip «heemkunde»
is bijgevolg veel omvattend. Gezien
de verscheidenheid van de verschil
lende disciplines, die ressorteren
onder «heemkunde» is het alvast
verkieselijk dat deze vorm van kui
tuur in groep wordt beoefend. Door
de kombinatie van de verschillende
aspekten is het dan mogelijk tot één
degelijk geheel te komen. De be
langstellingvan «Heemschut Lede»
reikt ook over z'n gebied heen. Op
gauwvlak behoorde Lede tot de me
destichters van het Verbond van de
Kringen voor Heemkunde van
Oost-Vlaanderen en was gastheer
voor o.a. een gouwdag van dit Ver
bond en voor «Het Land van Aalst».
In de reeks publikaties wordt «Ken
Uw Dorp-1990» het achttiende jaar
boekje (±52 p.) van Heemschut-
Lede. De vereniging wordt geleid
door voorzitter Gabriël Van den
Nest (Steenstraat 150, 9340 Lede),
sekretaris is Bart Van Langenhove
(Kasteeldreef 103/3, 9340 Lede) en
de overige bestuursleden zijn Jean-
Claude Buys, Walter Daelman,
Marcel De Fruytier, Robert
pseudoniem Karei van de Vijver in
het driemaandelijks tijdschrift
«Jong-Dietschland» verschenen.
Weldra namen ook de belangrijker
letterkundige maandschriften
«Vlaamsche Arbeid» en «Dietsche
Warande en Belfort» poëzie van
hem op, voor het eerst met zijn dich-
Kon. Vlaamse akademie voor de
De Bruj
tersnaam Gery Helderenberg on
dertekend. In 1913 was hij reeds, nu
als Lucien van der Meeren, tot het Er werd °P de gemeenteraad van verhaalbelasting' en hij vizeerd
Noord-Nederlandse tijdschrift Lede gevraagd de verhoging van de duidelijk raadsleden Grepdon e
«Van onzen Tijd», het orgaan van belasting op het verwerven van Van der Eecken als de grote vooi
de katholieke jongeren uit die pe- straatbeddingen, de zogenaamde vechters van de afschaffing van d
riode doorgedrongen, en in 1913 liet 'verhaalbelasting' voor de periode verhaalbelasting. Hij raadde he
hij te Gent in een eigen beheer een 1991-1994 goed te keuren. Tegen aan zich te verontschuldigen tegen
bundeltje «Poëmata» drukken. In d'1 punt ging de oppositie geweldig over de kiezers en de verhaalbelas
1914 bij het uitbreken van de eerste te keer- SP-raadslid Brantegem ci- ting niet goed te keuren. De meer
s wereldoorlog moest hij soldaat wor- teerde letterlijk uit de verkiezings- derheid had geen boodschap aan d
D'Hondt, Norbert Geldof, Jozef den, om als brankardier bij het veld- propaganda van de huidige meer- opmerkingen van de oppositie en e
Gravez, Jean-Pierre Lalman't, Con- leger dienst te doen. Op 3 april 1915 derheid 'Met de Leedse Demokra- werd gestemd. De oppositie e
ny Van Caelenbergh en Alfon's Van werd bij te Boulogne-aan-zee, het ten \n de meerderheid, de onmid- raadslid Van der Eecken stemde
oude Vlaamse Boonen, door de dellijke afschaffing van de tegen
Fransvlaamse aartsbisschop van
Atrecht Mgr. Lobedey tot prieter
gewijd en voorlopig tot onderpa
den Bremt.
Eind september vorig jaar was dit
bestuurt verheugd ons het initiatie-
nummer van het «Kontaktblad
Heemschut»-Lede» te mogen voor
stellen.
Zoals de naam het zelf zegt gaat het
hier om een berichtenblaadje dat
een periodisch kontakt (drie
maandelijks) beoogt tussen het be
stuur en de leden. De behoefte hier
aan bestaat eigenlijk reeds lang, en
het is dank zij het gevoelig gestegen
aantal leden dat de kring eindelijk
in de mogelijkheid is dit te verwe
zenlijken. Dit kontaktblaadje is ze
ker geen verlengstuk van «Ken uw
Dorp», het staat volledig apart. De
doelstelling is zeer eenvoudig: door
het regelmatig publiceren van me
dedelingen, algemene informatie
en aankondigingen van aktiviteiten
wil het bestuur de leden meer be
trekken in het leven van de Heem
stoor te Kales benoemd, waar hij
Antwoord» en «Lezersbrieven»
worden de leden in de mogelijkheid
gesteld om in de beoefening van de
heemkunde betrokken te worden.
In principe zal het kontaktblad vier
keer per jaar verschijnen, en gratis
verspreid worden onder de leden.
sen voor mannen georganizeerd
die kenden heel wat sukses.
kooklessen natuurlijk, al plukke
de mannen nu de vruchten van hl
sukses van de lessen. Verder pr<
steerde men het om op de druk h
zochte Leedse Handelsbeurs e«
bierstand uit te baten. De opbreng
overgemaakt aan de servicech
in het'rusthuis Ronkenburg te u"aniem tot voorzitter verkozen. 'Jan De Rauw'. Een andere organ
w'e bd wordt betaalt 200 fr. lidgeld. Lede terugtrok. Op 9 december ,.s geweze" karnavabst beleefde zatie betrof een wandeling in
Hiervoor krijgt hij, naast de vier 1979 is hij daar overleden. Wat Hel- bij de werkelijke hoogdagen van het natuur en waarbij het ezelspad
nummers van Heemschuts' kon- derberg nagelaten heeft, moet on- Leedse karnaval. Hij wil die karna- Impe werd gevolgd. En dan was
hHHHHHi taktblad, het jaarboekje «Ken uw der verschillende rubrieken gerang- valvieringen niet vergelijken met als slot nog de geslaagde barbeet
Dorp». schikt worden. Het meest blijvende karnavalfcesten in andere gemeen- bij Frans Meuleman. Het werkja
Lede. Enkele hoogwaardigheidsbekleders uit de kamavalwereldpresent op het In het zopas verschenen kontakt- is zijn poëzie: een dertigtal verzen- ten en steden- Iedere karnaval, zo werd afgerond met een massale o|
bal van de Sleuren a
Voor de zeventiende keer organi- die schuur niet helemaal wind- en
zeerde de toonaangevende Leedse watervrij is, wordt daar flink wat
karnavalvereniging De Sleuren een koude geleden. Maar zelfs dat heb-
bal. Heel wat voorname Fen-verte- ben de Sleuren voor hun hobby
genwoordigers waren van de partij graag over. (da)
met onder meer Willy Verhaegen,
voorzitter en provinciaal afgevaar
digde. Ook Miss Bette, Conny Van
der Straeten was present op het bal
en mocht daar vele vrienden en ken
nissen begroeten.
Bij een dergelijk bal komt heel wat
werk kijken. Dat weten ook de Sleu
ren die gelukkig kunnen rekenen op
een hele schare bereidwillige mede
werkers. En dat zijn lang niet alle
maal vaste leden van de groep. Al
doen die natuurlijk ook hun uiterste
best. Zoals Raoul Van Wassenho-
ve. Hij maakt al langere tijd deel uit
van De Sleuren en wil deze karna-
valgroep in geen geval missen.
Bij de Sleuren wordt er ook hard
gewerkt, want zij doen aan de kar-
navalstoet mee met een wagen. En
dit jaar willen zij de draak steken
met twee in Lede bekende figuren.
De wagen wordt gebouwd in een
schuur aan de Heipias. En vermits
blad (jaargang 1 nr. 1) januari 1991 bundels. Tweede in belangrijkheid ze®1 h'j> heeft zijn typische kenmer- komst in de Horoscoop waar de gt
wordt een voordracht aangekon- zijn de spreekkoren en koorspelen kenend'everschillen van gemeente nodigden werden getrakteerd
digd met als tema «De Leedse be- (meer dan dertig!). Daarbij komen tot ëemeente- Een ding primeert bij een verrassingsetentje,
volking. Demografische kijk op Le- nog proza-opstellen over roeping a"e de gezelligheid, de vriend- En nu al kijkt men met veel belanj
schap. En die vindt men ook terug stelling uit naar de komst van Jeai
bij de Baardenclub. Pierre Van Rossem, nog een baa
dig man. Men wil hem eventueel hl
Aktiviteiten ere-voorzitterschap aanpraten. I
r». misschien laat Jean-Pierre zich d
De allereerste aki,v,te,t was natuur- eer wel welgevalle„. Wait and
lijk de ludieke stichtingsvergade- (a(j)
Lede. Raoul Van Wassenhove, het
oudste lid van de Sleuren (a)
■■■I De Interkommunale 'Land van
Aalst' plant een sociale verkaveling
op het genaamde 'Stokveld', een
strook binnengronden tussen de
Herdergemsestraat en de Stok
straat. Het 'Land van Aalst zoekt al
lang naar geschikte gronden voor
inplanting van sociale wijken. Uit de
18 voorstellen voor Groot-Lede
werden er 5 weerhouden een in
Oordegem (aansluitend bij de ver
kaveling 'Van de Velde'), een in
Impe (tussen Essestraat en Wij-
menstraat), en drie in Lede zelf
aan de Keiberg; tussen de Poorten
dries, Spoorstraat en Bremenhul-
weg en tenslotte Stokveld.
Iedereen was van mening dat er in
Lede een groot tekort is aan wonin
gen en aan te koop aangeboden
bouwgronden. Maar de oppositie
vond dat de gemeente de gelegen
heid niet mocht laten voorbijgaan
om breed in dit projekt te participe
ren en mede aan grondregie te ring. Daarnaast werden er kookles-
doen, met zelfs de oprichting van
een eigen 'Dienst Grondregie'. Zo
gaat ook de kans voorbij voor een
eigen inbreng bij het toewijzen van
percelen (bievoorbeeld voor een
voorkeursbehandeling van Lede
naars), bij het opstellen van de ver-
koopsvoorwaarden, e.a., terwijl in
de toekomst de gemeente dan toch
betrokken zal worden bij de verka
veling door overname van de wege
nis, waterbedelingsnet, onderhoud
van groenbermen, enz. De opposi
tie bekloeg er zich over dat zij bij het
overleg over een dergelijk belang
rijk projekt helemaal niet betrok
ken werd. De burgemeester legde
de opmerkingen naast zich en vroeg
de stemming. De oppositie deed
nog opmerken dat het hier slechts
ging op een 'principieel akkoord'.
Dit punt werd eenparig goedge
keurd.
ook de zielzorg over de Belgische
vluchtelingen en frontsoldaten, die
in de omgeving van de stad hun
rustkampen hadden toevertrouwd
kreeg. Na de wapenstilstand gede
mobiliseerd werd hij eerst tot on
derpastoor van Zarlardinge (1919),
daarna achtereenvolgens te Her-
dersem (1922) en Lede (1925-1937) Pau' Van de Keere is een rasechte Ledenaar. Hij woont in het huis
aangesteld. Het duurde tot 1926 werd geboren- Er zyn er niet zoveel die dat kunnen zeggen. Hij he«
voor hij als dichter met «Lente-He- zich PlaatsJe weten le veroveren in het drukke Leedse vrijetijdsleve
mei» weer in de openbaarheid trad. f*3"'is voorz'tter van de dynamische baardenclub, een club die ontstaa
is tijdens een gezellige cafépraat. Aan de basis van de club lagen vil
1Q,~ stamgasten met een baard om zelfs Koning Leopold II jaloers te makel
ïwnri -i H tr-T Tussen he' ""«'gen van enkele glaasjes bier in vroegen zij zich af. of me
naertpnjs van de Komnlchjke geen baardenclub kon stichten in Lede.
Vlaamse Academie voor Taal- en
Letterkunde bekroond. Van dan af
tot het einde van zijn leven heeft hij gezegd, zo gedaan. De idee sloeg
al zijn vrije uren aan zijn woord- aan' Re nod'8e afsPral<en werden
kundige Kring. Meer nog, door het kunst en aan muziek gewijd, want 8emaakt en de doelstellingen wer-
inlassen van een rubriek «Vraag en naast zijn dichterschap was hij een den vastgeleëd-Men legde een inte-
fijn horend en voelend muzikant. In ken'ust aa" waarop de kandidaten
1937 werd hij tot aalmoezenier van z'ch konden inschrijven. Al vlug had
het ziekenhuis te Geraardsbergen, ™en acht.tien ,eden bij elkaar.
en in 1939 in dezelfde funktie te De stichtingsvergadering werd door _r
Aalst, benoemd. Hij is dat gebleven die 18 ook b,Jgewoond. Een sukses van deze aktiviteit werd integral
tot hij Zich, in 1966, wegens Zijn oude dUS en PaU' Va" de Keere Werd overgemaakt aan He cervireell
n Ki
wand
ten, s
450 fr
Panla
Van A
2750
775.4:
TIKOfl
molan
m. br.
35 br.
mump
Acker,
dukt
03-77i
•e-en
parater
OKRM
^■C0'
"1 30.000
Lede. Voorzitter mor het leven van de Leedse BaardenctuhPaul Van de Kt Bi
(a)
