Met de compagnie naar karnaval
Ik ben
nen echten,
zegt Cyriel
Zet de maskers maar op en verberg uwe kop
Kinderkarnaval in Erembodegem
6 - 8.2.1991 - De Voorpost
(4)
Alle vastenavondliederen hebben het element vrolijkheid gemeen en ze
onderscheiden zich dooreen satirische ondergrond. Hierin komt tevens tot
uiting dat men via een uitgelaten spotlust voor een paar dagen de drukken
de last van het leven wil aan de kant zetten. Het is als het ware een
schadeloosstelling voor de maandenlange geleverde inspanningen.
Net zoals vroeger viert men karnaval gedurende drie dagen met als
hoogtepunt de stoet op zondag. Was de kamavaloptocht vroeger geken
merkt door nabootsingen van dieren, dan schenkt men thans bijna
uitsluitend aandacht aan de uitbeelding van recente gebeurtenissen van of
over politiekers. Zij hebben in de stoet de plaats ingenomen van de
volkstypen van weleer en het narrenschip uit de vroegere eeuwen door
praalwagens vervangen. De narren daarentegen zijn ook vaak vervangen
door verklede en vaak vieze mannen die zich over vele zaken in het leven
beklagen en niet in het minst over de huiselijke toestanden waarbij de
vrouw, volgens hun zienswijze, niet alleen de plak zwaait maar vooral de
oorzaak is van ondraaglijke mistoestanden.
Liedeken der vieze mannen met carnaval
Vrienden met de vasten avond dagen
Zijn wij vieze mannen bij malkaar,
Die hier staan op dezen wagen
En wij onderzoeken alles maar.
Van de getrouwde die men hoort klagen
Die met malkanderen niet zijn tevree,
Partikulier alle die horens dragen
Nemen wij op onzen wagen mee.
Wat vindt men toch met de duur tijden
Anders niet als haat en nijd,
Van huwelijken die hier lijden
Daar men niet hoort als altijd lawijt.
Zij hebben niet om den buik vol te eten
En het wijf is altijd zoo kwaad,
En boven dat wordt hij verweten
Dat hij nog op een ander gaat.
Men vindt veel wijven die lammeren
Hier in de stad en ook aan het fabriek
Die het doen om kunnen te smeren
Die kwade tongen zijn toch komiek.
Zoo kunnen zij van een ander wat klagen
Waar dat men somtijds is mee gekuld,
En om dat weer over te dragen
Is hunnen derm toch gevuld.
Als men de mannen hier hoort blaggeren
Die en doen in hun leven niet mis,
Zij doen de wijven voor slechte passeren
En onder hun geenen eenen goeden is.
Dat moet het wijf toch altijd bekoopen
Al doet de man de laatste centen op,
Met te zuipen en op een ander loopen
En voor ons is 't een blinde soep.
Leelijk wijf en wilt daarvoor niet spinnen
Op het drinken van een pintje bier,
Het zijn wij die alles moeten winnen
Daarvoor nemen wij ons plezier.
En wij die hebben reden van klagen
Het werd nu tijd dat gij hier zwijgt
En 't is om dat wij horens dragen
Dat gij zooveel jongeren krijgt.
Ongelukkigen man die gaat uit werken
En zijn vrou die het huishouden doet
En met nen andere achter 't gat hun versterken
Dan doet den man in hun oogen niets goed.
Want hier en daar waar wij nu passeren
Ziet men de kammemakers op de loop
Daar moet nu geen schip meer arriveren
Daar zijn hier horens genoeg te koop.
Ach, waren wij dan nooit niet geboren
Dan werd er van ons niet gezaagd,
Een vrouwpersoon is altijd geschoren
Zij is den ezel die het juk draagt.
En om met onze man goed te leven
Geef hem geld want zijn ander wacht,
Om daar het zijn gaan weg te geven
Waar dat ons hertjen zelf naar tracht.
Voor het sluiten nu met deze dagen
Ziet dat gij uit onze handen blijft,
Want zij komen hier op onzen wagen
Die met zulke dagen dan kijft.
Zoo zal men zien in onze geburen
Aan het fabriek hoe dat het zal gaan,
Daar zullen zij het moeten bezuren
En worden naar Hoogstraten gedaan.
Vrienden wij gaan met onze wagen
Al de vieze mannen bij malkaar,
En uitzien naar al die horens dragen
En die pakken wij bij hun haar.
Want men vindt er vele van de wijven
Dat zij naar de pens kramen dan gaan,
Voor twee drij centen hebt gij daar na kijven
Dan moet gij op een ander niet meer gaan.
Wat minder bekend staat is het feit dat karnaval ook het voorwerp
uitmaakt van de vruchtbaarheidsrite uit vroeger tijden. Uit de teksten is
gebleken - en nog steeds -dat van een ernstig karakter geen sprake is maar
dat ze zich kenmerken door een aaneenschakeling van luim en scherts en
meer speciaal in het belachelijk maken van personen en handelingen. Het
is een innerlijke drang van de mens om zich ongebreideld uit te leven met
de begeerte zich aan dwaze spot over te geven. Men drijft de neigingen om
kwinkslagen te maken en de feiten op een belachelijke manier aan te
klagen, zover dat men gerust van prikkelende satire mag spreken.
Dergelijke vorm van satire vindt men in verschillende kuituren terug en
zowel met de fysische als met de geestelijke eigenschappen wordt de spot
gedreven. Deze spotfeesten komen bij de meeste volkeren aan de orde in
de periode van januari tot maart, wanneer in de natuur alles en iedereen
zich voorbereidt op een nieuw bruisend leven en het is de ontwikkeling van
de levenskracht die vaak leidt tot overdreven uitgelatenheid en feestelijkhe
den. Deze stonden bij de Grieken als Bachanaliën en bij de Romeinen als
Saturnaliën of Hilariën bekend. Op deze feesten genoten de deelnemers
reeds van een onbegrensde vrijheid om met alles en nog wat de spot te
drijven en niemand zag er reden toe om zich beledigd te voelen zelfs als het
zijn eigen persoon aanbelangde.
Het hoogtepunt van de Bachanaliën was een stoet waarin men de voorstel
ling bracht van de in triomf terugkerende Bachus uit Indië, omstuwd door
een dansende en springende menigte. Ook toen was deze feestende menigte
verkleed, rinkelden ze belletjes en narren stelden ze vooral als geesten voor
die nergens terecht konden. Aldus bleven zij zowel verstoken van de hel als
van de hemel en moesten eeuwig door het luchtruim blijven zweven,
gedoemd zonder einddoel.
Vermaekelijk Vasten-Avond liedeken
ofte Heydens Bacchus Feest getrokken op den wereldschen handel
der menschen
Komt vrolyke Bacchus geesten,
Fama die steekt haer trompet
't Is nu Vasten-Avond feeste,
Neemt wel acht dit belet,
Heel de wereld is vol gec/cen,
Niet alleen met Carnaval,
Cupidos gloed,
En Bacchus soet,
Menig aerdig spel verwecken,
Met desen tyd,
't Is al verbleyt,
In playsier en vrolyckheyd.
Men vind hedendaagsch veel schapen
Seer gequelt door liefdens vier,
Die door onrust niet en slapen
Als sy peysen op 't plaisier,
Men vind ook getrouwde vrouwe,
Die beminnen Carnaval,
Vulcanus Smis,
Geloedig is,
Want hy is vol betrouwe
Dat Mars sijn vriend,
Die hy bemind,
Venus wel en trouw bedient.
Wat vind men al Ipocriten,
Daer de wereld vol van is,
Die nochtans konnen genieten
Al wat goed en deugtsaem is,
De beleeftheyd en de zeden,
Passen wel aen man en vrouw,
Voor het aenschyn
Des wereld tryn
Word seer wonderlyk gestreden,
De waerheyd liegt,
Als men bedriegt,
Soo word elk in slaep gewiegt.
Plutus wil het al regeren,
Want de werksters van den kant,
Konnen hun niet mentineren,
Wat fingeert dat heeft verstand,
Sonder geld is niet te krygen,
Ider doet syn meeste best
Om net en brouw,
Te sijn Jonvrouw,
Eens te groeten en te neygen,
De Coopmanschap,
Dat is den trap,
Van Antwerpsche beterschap.
Geen Cretiek en moet men vinden
Daer de waerheyd triompheert,
Bacchus minnaers venus vrinden,
Vasten Avond die floreert,
Schoon dat men de Tore Kappen,
Wilt begrouwen door den haet,
Men doet sijn best,
Als al de rest,
Met te naeyen en lappen,
Bij het gespin
Is goed gewin,
Want daer stekt noch leynwaert in.
Dochters wensche om te paeren,
Opgeset en gepalleert,
En hun leste duyt niet spaeren,
Dat in kaelheyd niet mankeert,
Soo van stricken en Cofueren,
Om te dansen op het bal,
Gans op geset,
Seer pront en net,
Maer 't playsier komt somtyds suere,
Als 's haer bevind,
Met een kleyn kind,
Daer den vader van is blind.
Men vind heden nu veel vrouwen
Die gaen loopen van hun mans
En al Vasten Avond houwen,
Met een ander op avans
Om Comelis hoofd te Croonen,
Met Eteons lauwerier,
Naer wensch en eysch,
Met ander speys,
Soo hun voor hun mans vertoone,
Genipt en fyn,
Beleeft in scheyn,
Die nochtans niet veel en sijn.
Daer sijn ook getrouwde mannen,
Vol beleeftheyd aen hun vrouw,
Die met anderes goed in spannen,
Vol bedrog en vol ontrouw,
Die den Vasten Avond vieren,
En soo trecken naer den bal,
Vol minne gloed,
In hun gemoed
Om op Bacchus feest te swieren,
Daer sijnder wel,
Die 'thuys als d'hel,
Spelen 't Vasten Avond spel.
Heel de wereld is vol gecken,
Met den Vasten Avond Feest,
Die de Sotte wagen trecken,
Vol genucht en bleyden geest
Eerbaer Vreugt is niet verbode
Met den Vasten Avond tyd
Verheugt den geest
Met Bacchus Feest
Die u al te saem komt noode
Niet tot het quaed
Nog averdaet
Maer in vreugt naer wete en maet.
Julien De Vuyst
Cyriel woont in de Vakschoolstraat
te Aalst en behoort als zovelen tot
het legertje van de individuele kar-
navalisten. Sedert 1957 is hij pre
sent op de jaarlijkse kavalkades en
altijd opnieuw maakt hij daarbij ge
bruik van zijn minifiets.
In die tijd is er veel, zeer veel veran
derd, zegt Cyriel die eraan toevoegt
dat er meer geweld en agressiviteit
is gekomen. 'Bovendien is het niet
meer zo volks als weleer'. Al heeft
hij ook herinneringen aan het kar
naval van voor de oorlog en kort na.
Ook toen kon het er wel eens bru
taal en kwetsend aantoe gaan. Maar
nu wordt veel te veel aandacht ge
schonken aan het visuele en aan
nepaktiviteiten. Karnaval wordt ge
mener en het ergst van al is dat die
gemene dingen vaak komen van
mensen waarvan je dat allerminst
had verwacht.
Over de Voil Jeannetten zegt Cyriel
dat die alle beschikbare attributen
van de zolder moet halen. Het Eu-
Aalst. Kamavalisl Cyriel (a)
ropees karnaval is voor hem een
tegenvaller geworden. Toch wat de
opkomst van de buitenlandse dele
gaties betreft. Aalst, zoveel is voor
hem duidelijk geworden, is en blijft
een unieke karnavalstad. Hij werpt
meteen een pluim naar Betty, Jan
en Fancine voor de mooie tentoon
stelling die in de Werf en in het Oud
Hospitaal werd opgezet, (ad)
Met karnaval wil elke Aalstenaar
een karnavalplunje aantrekken.
Jong en oud willen dit hoogfeest
mee beleven in de keizerlijke stede.
Wij van onze kant bezochten een
aantal gespecialiseerde zaken in
karnavalartikelen. Het huis De
Winter in de Welvaertstraat, kan
bogen op een traditie. Zoon Mark
volgde vader August op en maakte
van zijn handel in karnavalartikelen
een wereldfirma. Men koopt in
Thailand, Duitsland, Polen, Span
je... en verkoopt over de hele we
reld. Hier werkt men een heel jaar
door aan karnaval. Men neemt deel
aan internationale beurzen o.a. De
speelgoedbeurs van Nurnberg...
Men weet ons te vertellen dat een
karnavalkostuum met alles erop en
eraan nog geen 1.000F kost. Dit jaar
ten gevolge van de golfkrisis liggen
Arabieren, Mariniers en Rambo's
zeer goed in de markt. Voor echte
durvers kan men ook een masker
van Saddam Hoessein aankopen.
Het huis De Winter beschikt ook
over een eigen merk van kosmetika-
produkten, zodat je er een rijk gam
ma aan schmink kan vinden.
Bij de Firma Liebaut in de Kool
straat weet men ons te vertellen dat
de karnavalist het vooral zoekt bij
kleurrijke kostumes. Het tema Bra-
sil ligt daar bijzonder goed in de
markt. Voor de kinderen zoekt men
vooral naar warme kledij. Kinderen
zelf kiezen voor pluche dieren
waarbij vooral de Ninia Turtles
graag gezien zijn.
De heer Liebaut wijst er ons op dat
de karnavalindustrie duidelijk moet
inspelen op de media. Aktualiteit is
troef en TV is de grote trendsetter.
Bij het huis Lydia zegt men ons dat
men gezien het koude weer vooral
kostumes zoekt waaronder men
zich goed kan kleden. Lydia ont
werpt zelf heel wat kostumes.
Tema's van dit jaar zijn o.a. De ka
bouters van Bingo, Speelkaarten,
Arabieren en andere Oosterse kost
umes. De prijs van een karnaval
kostuum varieert er van 910 tot
1390F.
Kleur en originaliteit zijn volgens
haar de punten waar men op let bij
aankoop van een kostuum.
De bonte kostuumwereld kan je zelf
bekijken op één van de bals in één of
ander zaal of op de openluchtdisco
op de Grote Markt. Vergeet zelf
ook niet je karnavalplunje aan te
trekken.
JM Heyman
De Dekenij van Erembodegem Dorp organizeert weer het kinderkar
naval. De handelaars van het Dorp bieden dit gratis aan de kinderen
aan. Zij worden verwacht op zaterdag 9 februari om 14.00 uur.
De kinderen komen samen op het Kerkplein van Erembodegem om
14.00 uur en trekken dan in een bonte sliert door het dorp voorafge
gaan door een al even vrolijke fanfare. Omstreeks 15.00 uur wordt de
stoet dan verwacht in de A. Van de Maelezaal waar ondertussen alles
in gereedheid is gebracht voor een onvergetelijk feest. De animatie
wordt er verzorgd door Mare, Tijl en Nele en natuurlijk is er ook voor
iedereen die aan deze karnavalviering deelneemt een verrassingsge
schenk klaar gezet.
Aan dit kinderkarnaval is ook een kleurwedstrijd verbonden. De
kinderen kregen een tekening ter beschikking die ze naar eigen
goedvinden mochten inkleuren. Die tekeningen worden op zaterdag
9 februari door een jury bekeken en de winnaars er van die worden
bedacht met een mooie prijs, (db)
DEKENIJ DOKP
E R E M B O U E 12 E M
