Jubelende Catharinisten spelen Passiespel "Passio Christi"
"La Cenerentola" van Rossini
in Vlaamse Opera
Jos Van den Abeele expozeert
in 't Hof te Puttens in Lede
Cafe Chantant Het Narrenschip
op de planken
De Voorpost - 22.3.1991 - 13
•fa
De Koninklijke Aloude Rederijkerskamer De Catharinisten viert tijdens
het toneelseizoen 1990-1991 het heuglijk feit dat zij 100 jaar geleden na een
korte sluimerperiode werd heringericht. Haar ontstaan dateert van 1421.
Op 22 maart wordt de start gegeven voor een aantal feestelijke en artistieke
evenementen. Vooreerst zyn er de opvoeringen van "Passio Christi". Deze
hebben plaats in de dekanale kerk van Sint-Martinus op vrijdag 22,
zaterdag 23 en zondag 24 maart 1991, telkens om 20.30 u. Enige ingang:
Pontstraat.
De oorspronkelijke tekst werd geschreven door Willem Caudronjr. (1607-
1692), lid en factor van de toenmalige Rederijkerskamer van de Cathari
nisten. Deze tekst werd door Wouter De Bruyne hertaald tot een moderne,
speelbare versie. De regie is in handen van Herman Slagmulder. Er werd
gekozen voor een zeer sobere interpretatie, zodat precies door de zeggings
kracht van de tekst het passiespel zijn volle waarde krijgt.
Omdat het lOOjaar geleden is dat de
Aalsterse Koninklijke Aloude Re
derijkerskamer De Catharinisten
opnieuw werd ingericht vieren zij
feest...
Immers honderd jaar geleden kwa
men enkele entoesiaste Aalsterse
burgers en middenstanders in "De
Oude Posterij" tot het besluit de
aloude rederijkerskamer "De Ca
tharinisten" nieuw leven in te bla
zen. De Kamer, ontstaan in 1421,
vertoonde in het midden van de vo
rige eeuw inderdaad nog slechts
sporadisch tekenen van bestaan.
Sedert 1891 hebben de Katrienen
ononderbroken een belangrijk aan
deel gehad in het kulturele leven
van de stad Aalst en bij het ama
teurstoneel in het bijzonder. En dat
willen zij vieren...
Op 22 maart wordt de start gegeven
voor een aantal feestelijke en arti
stieke evenementen. Het eindsi
gnaal komt pas op zondag 5 mei
1991 met de jubelviering "100 jaar
herinrichting" in het CC De Werf te
Aalst. In woordspel, klank en video
beeld wordt dan "lOOjaar herinne
ring" belicht en worden aksenten
gelegd op markante feiten en groot
se toneelgebeurtenissen uit dit ver
leden.
Vooreerst willen wij nu speciale
aandacht vragen voor de opvoering
van het Passiespel "Passio Christi",
op 22,23 en 24 maart 1991 om 20.30
uur in de St.-Martinuskerk te Aalst.
Algemene toegangsprijs: 200 fr.
Abonnees: gratis. Jeugd, 3-pas en
groepen vanaf 20 personen: 180 fr.
Voor scholen in klasverband, met
begeleiding van de leerkracht kan
er een ekstra korting bekomen wor
den mits zij zich vooraf wenden tot
het sekretariaat of tot de schatbe
waarder: Erik De Smet, Marktweg
172, Aalst (053/77.91.09) of M. De
Smet, Hugo Lefèvrestraat 2, Aalst
(053/77.87.03).
Om even duidelijk te belichten "hoe
het groeide" laten we met genoegen
dhr. Herman Slagmulder, Deken
van de Kamer, aan het woord: "Het
is nu zeven - of is het al acht - jaar
geleden dat stadsarchivaris Karei
Baert me uitnodigde in het Stadsar
chief en met gewettigde trots de
vrucht liet zien van zijn lange en
moeizame arbeid: het leesbaar uit
getikte handschrift van twee passie
verhalen toegeschreven aan Guil-
liam Caudron jr., factor van de Ca
tharinisten (1607-1692), zoon van
Guilliam sr. (1586-1636).
Het verhaal van de passieverhalen
en -spelen in Europa, in Vlaande
ren en in Aalst is zeer oud. Het zijn
overigens deze spelen die aan de
basis liggen van het huidige Weste
rse Europese teater. Er zijn vast
staande bewijzen van talloze relig
ieuze opvoeringen door de Cathari
nisten vanaf 1447 en later regelma
tig gedurende de drie volgende eeu
wen! Teksten van de 16de en begin
17de eeuw zijn niet bewaard. Bo
venvermelde handschriften dateren
respektievelijk van 1680 en 1721.
Op de laatste bladzijde van de ver
sie 1721 wordt zelfs de volledige
rolbezetting aangegeven voor de
vertoningen van 3 en 5 april. Verde
re wijzigingen voor 1730 en 1751 en
diverse regieaanwijzingen (ja, ook
al in de 18de eeuw!). E.H. Alouïs
De Maeyer (1888-1973) die vele ja
ren in Aalst woonde en er gods
dienstleraar was aan het Kon. Athe
neum besteedde als essayist en to
neelhistoricus ook aandacht aan het
passietoneel en het werk van Guil
liam Caudron. Volgens hem zou het
werk van Caudron eigenlijk maar
een aanpassing zijn van het eerste
voluitgeschreven en bewaarde pas-
Guy Joosten, samen met Luc Perce
val artistiek leider en regisseur van
de suksesrijke Blauwe Maandag
Compagnie, kreeg van Mare Clé-
meur het aanbod een operaregie te
doen. Joostens operadebuut staat
nu op de planken van het Kunsten
centrum Vooruit te Gent en bin
nenkort van de Vlaamse Opera te
Antwerpen. En hii miste zijn entrée
in de operawereld niet! Zijn "Asse
poester" is een produktie gewor-
daj den, die geen enkele operaliefheb
ber mag missen!
Rossini's "La Cenerentola"
"La Cenerentola" van Giocchino
Rossini (1792-1868) ging in premiè
re te Rome in 1817. Het is een opera
buffa in twee bedrijven op een li
bretto van Jacopo Ferretti naar het
sprookje "Assepoester" van Char
les Perrault. Bij Rossini is het
sprookje echter nog maar weinig
magisch; het is een verhaal gewor
den met sprookjeselementen, zeker
maar met nog meer burgerlijke
trekken, een bijna menselijk ver
haal. Assepoester Angelina-Cene-
rentola is meer een meisje dat zich
noodgedwongen schikt in haar lot
dan dat ze een "doetje" zou zijn;
uiteindelijk zal ze, als ze haar eigen
identiteit gevonden heeft, helemaal
openbloeien, wat trouwens ook in
de muziekpartituur duidelijk blijkt.
De fee uit het sprookje is vervangen
door Alidoro, de goeverneur van
prins Ramiro, die door deze erop
uitgestuurd wordt om een bruid te
zoeken. En dan begint het spel van
de verkleedpartijen en het spel van
aantrekking en afstoting, tot uitein
delijk "La bonta in trionfo" ofte de
goedheid overwint: Angelina krijgt
haar prins en Angelina vergeeft
haar stiefzusters en Don Magnefi-
co.
Joostens produktie
echt een 'trionfo'
Een ondernemend opera-intendant
moet al eens een risiko nemen; bv.
een regie toevertrouwen aan ie
mand die niet zo direkt echt ver
trouwd is met het genre. Een teater-
regisseur moet eveneens al eens een
risiko nemen, bv. met een genre
waarmee hij niet zo vertrouwd is.
Maar indien deze regisseur met res-
pekt voor het libretto én voor de
muziek het werk benadert, dan kan
er iderdaad iets moois ontstaan. Dit
gebeurde met de regie door Guy
Joosten van "La Cenerentola": hij
schrapte slechts één scène (Don
Magnifico in de wijnkelder) en hij
liet de muziek de hoofdrol (Prima la
musica, poi le parole). Maar toch
maakte hij er écht, eerlijk en heer
lijk muziek-teater van!
De humor (niet eens sarkastisch),
de teatrale virtuositeit, de visuele
gags, de tedere melancholie, de
monkelende fantasie, de mooi gete
kende personages (zonder dat ze in
karkaturen vervallen!), het maakt
alles samen één geheel dat tot spon
tane reakties van het publiek aanlei
ding geeft. Indien de Blauwe Maan
dag Compagnie een hecht teate-
rensemble is, dan heeft guy Joosten
van deze "Cenerentola"-équipe
even goed een vrij homogeen en
semble weten te maken. Alle solis
ten deelden in de verdiende ovatie
achteraf; met misschien toch een
dubbele pluim voor Urban Malm-
berg als prins Ramiro's knecht Dan-
dini en voor Jozsef Gregor als de
stiefvader Don Magnifico.
Er was zowel tijdens (als Don Mag
nifico zingt "Presto - via di Qua"
ofte "Vlug wat, scheer je weg") als
na de voorstelling een paar keren
boegeroep aan het adres van diri
gent Rudolf Werthen. Wij zaten in
de buurt van deze boe-roepers. De
afkeuring had niets te maken met
Werthens muzikale interpretatie of
prestatie (al had het orkest ofwel
niet zijn beste dagje ofwel nog niet
de juiste "touch"); hier waren dui
delijk ex-muzikanten "aktiefdie de
likwidatie van de vorige "Opera"
nog niet verteerd hadden en Wer
then (toch voor het eerst in Gent als
operadirigent!) daar nog eens wil
den aan herinneren. Toch zou men
in Gent beter luid zijn vreugde uiten
om zoveel operakwaliteiten! U kunt
deze voorstelling nog zien in Ant
werpen op 27 april, 1,3 en 7 mei om
20 uur en op 5 mei om 15 uur. Plaats
bespreking: 03/233.66.85.
sieverhaal in de Nederlanden van
de hand van Jacobus Jeannes De
Condé (Brussel 1617-1675). Een
tijdje na het eerste onderhoud met
Karei Baert trok ik samen met hem
en zijn ambtsgenoot Jef Dauwe, ar
chivaris te Lebbeke, naar Anton
Van Wilderode, onze grote Vlaam
se priester-dichter, om hem te vra
gen de Passio Christi van Caudron
te willen hertalen. Wegens overlast
van werk, maar ook waarschijnlijk
afgeschrikt door de omvang van de
taak, stuurde Anton Van Wildero
de na enige tijd de manuskripten
met zijn negatief antwoord terug
naar Aalst.
De sierlijke handschriften en de
moeizaam uitgetikte teksten ver
dwenen terug in het Stadsarchief...
Vijf jaar geleden, toen de eerste
plannen gesmeed werden voor de
feestelijke herdenking van honderd
jaar herinrichting van de Catharina-
kamer kwam de Passio Christi als
een obsessie terug in mijn gedach
ten. Ik bezorgde Wouter De Bruy
ne, lie. klassieke filologie, de doku-
menten van Karei Baert en deze
keer was de kogel door de kerk.
Wouter was bij ons niet aan zijn
proefstuk. Hij maakte de gloed
nieuwe vertaling van de "Midzo-
mernachtsdroom" van Shakespeare
waarmee de Kamer drie jaar gele
den de publieke prijs won op het
Landjuweel. Een jaar later schreef
hij een moderne vertaling van Mo
lières "Bourgeois Gentilhomme"
maar met Caudron laadde hij een
werk op zijn schouders dat veel in
gewikkelder was dan de vertaling
uit een vreemde taal. Wouter las,
kneedde en herhaalde het archaï
sche Vlaamse (Nederlandse) pas
sieverhaal van 300 jaar geleden tot
een eigentijds teaterstuk van hoge
literaire en dramatische waarde.
Sobere en toch poëtische taal, ster
ke karaktertekening in monoloog-
of dialoogvorm, aktieve betrokken
heid van het koor.
Maar ik had nog meer gevraagd. De
grote gezongen passies van J.S.
Bach indachtig, schreef Wouter
zangteksten voor een ricitant die als
het koor in het antieke Griekse dra
ma het verhaal volgt en kommenta-
rieert. Volkse koraalverzen vullen
het geheel op en als sluitstuk staan
een proloog en een epiloog als acro
stichon op de Catharinisten-leuze
"Amor Vincit".
Een muzikale taak werd opgedra
gen aan Kristiaan Van Ingelgem,
titulair organist van de Sint-Marti-
nuskerk te Aalst. Kristiaan maakt al
jaren faam als komponist en is een
veelgevraagde orgelvirtuoos in bin
nen- en buitenland. Ook hij is bij de
Catharina-kamer niet aan zijn
proefstuk. De toneelmuziek bij "De
Vogels" van Aristofanes getuigde
van fijne originele muzikaliteit.
Wie "Een Midzomernachtsdroom"
en "De Troonsafstand" zag, weet
dat wij met scenograaf Marnik
Baert, verbonden aan NTG een
derde hoge worp naar kwaliteit de
den. Niet voor niets is hij langza
merhand de evenknie geworden
van zijn betreurde leermeester An
drei Ivaneanu die wij ook zo dikwijls
in ons midden mochten begroeten
(o.a. Antigone en Maric Octobre).
Marnik staat in voor het komplekse
probleem van de kostumering.
Een passieverhaal in een kerk. Zo
hoort het toch? De Sint-Martinus-
kerk voor de gelegenheid omgeto
verd tot een toneelzaal biedt zijn
natuurlijk rijkgotisch kader aan als
een enig dekor. Wij zijn nu zover dat
het afgewerkte produkt aan de veel
eisende toeschouwer van 1991 ge
toond kan worden...
De Catharinisten willen met dit
werk de waardering uitdrukken
voor én hulde brengen aan de inzet
van zovele ongekende en gekende
voorgangers.
De Passio Christi 1991 is dan ook in
grote dankbaarheid aan alle Catha
rinisten van 1421 tot op heden opge
dragen."
(Aldus Herman Slagmulder in "Ka-
trienennieuws", 9e jaargang, n°4,
maart 1991, het tweemaandelijks in
foblad van de Koninklijke Aloude
Rederijkerskamer De Catharinis
ten.) D.B.
Kunstschilder Jos Van den Abceleis te gast in het Kunstcentrum 't Hof te toonstelling 'Het goud der Skythen,
uttens aan Wichelsestraat 20-22 te Lede waar hij van 22 maart tot 17 schatten uit het Hermitagemuseum
april zijn allegorische werken tentoon stelt. Op vrijdag 22 maart om 19.30 te Leningrad'. De Kunstkring
uur wordt de kunstenaar ingeleid door Marcel Brauns, letterkundige, brengt een bezoek aan deze ten-
doctoi in de teologie en voorzitter van de vereniging van katolieke Oost- toonstelling op zaterdag 13 april,
vlaamse schrijvers. \fen komt om 9.45 uur samen aan
de Musea voor Kunst en Geschie-
t„o au i denis aan het Jubelpark 10 te Brus-
Jos Van den Abeele werd geboren muteerde van de 7e tot de 3e eeuw Sel. Het vervoer gebeurt met eigen
in Zingent op 29 april 1912. Hi, voor Kristus het gebied ten noorden middelen. De toegang tot de ten-
stamt uit een artistieke familie en en ten oosten van de Zwarte Zee. toonstelling bedraagf 120 fr in
he is dan ook n,et zo verwonderlijk Daar dit deel van de Euraziatisehe plaats van ISOfr. Niet leden betalen
dat hij zich al vroeg aangetrokken steppen wemig geschikt was voor 200 fr. Slechts 15 personen zijn tol
loan r PL' T" en.schllderen 'n landbouw, leefden ze van de op- het bezoek toegelaten. Vooraf in-
kToninH Ï'J Z'a£ '"Schrljven aa"de <?engst van een extensieve veeteelt, schrijven is noodzakelijk en kan op
Koninklijke Akademie voor Te- Georganizeerd in stammen, ver- het nummer 053/80.51.30.
ken-, Schilder- en Bouwkunst in plaatsten ze zich over grote afstan-
Oudenaarde. Hij was er een schitte- den om vers weiland voor hun kud- Op reis naar Frankrijk
rend leerling die zijn studie be- den te vinden. Door de volkeren uit
kroonde met een gouden medaille, de verre omtrek werden ze gevreesd Zaterdag 18 mei organizeert de
Jos Van den Abeele legde zich ook om hun meedogenloze aard. De be- Kunstkring een eendaagse autoca-
toe op kunstgeschiedenis, stijlkun- graafplaatsen van de Skythen leren ruitstap naar Frankrijk, waar een
de en kopergravure. ons dat het een maatschappij was bezoek gebracht wordt aan Giverny
Sedert 1936 werden zijn werken met een strenge hiërarchie, die zijn (de tuinen van Monet), Rouen waar
tentoon gesteld in verschillende leiders met een ongekende lukse een bezoek wordt gebracht aan de
Belgische en buitenlandse steden begroef. Onder enorme grafheu- oude stad, en Amiens waar van een
Oudenaarde, Gent, Antwerpen, veis, werden de hoofdmannen be- korte stop gebruik wordt gemaakt
Brussel, Parijs, Frankfurt, Mainz, graven met hun rijkdom, hun paard omdemooiekatedraalaantedoen.
Keulen, Madrid, Bergem-op-Zoom en zelfs hun dienaars en vrouw die Men vertrekt om 7.30 uur aan de
om die maar te noemen. bij de begrafenisceremonie werden kerk van Lede en de terugkomst is
In zijn werk is zijn sterke verbon- geofferd.
denheid met zijn woonstreek -de Karei De Meulemeester, sekreta-
Vlaamse Ardennen-zeer sterk ver- ris-generaal van VTB-VAB, zal
weven. Van den Abeele is in de loop hierover een voordracht houden.
der jaren wel een schilder geworden Elke aanwezige ontvangt gratis een - -
van visionaire beelden, deels gela- uitgebreide syllabus. De toegang tot de inschrijving moet men een voor
den met een verfijnde mystiek, de voordracht is gratis voor de le- schot betalen van 500 fr. Dat kan
deels met autentieke, bizarre fanta- den van de kunstkring. Niet-leden men betalen in de galerij of per
sieën. In zijn werk vindt men de betalen 100 fr. De voordracht is een overschrijving op rekeningnummer
spanning terug tussen het sterke en inleiding tot het geleid bezoek dat 000-0593640-97 van De Smet in Le-
voorzien voor 24.00 uur. In de prijs
is inbegrepen de busreis, een mid
dagmaal in Giverny, alle toegangs
prijzen en de baantaks. Inschrijvin
gen worden aanvaard tot 1 mei. Bij
de Kunstkring brengt aan de ten- de.
het zwakke, het klare en het sombe
re, de stilte en de drukte, de verin
nerlijking en het explosieve. Die te
genstellingen geeft de kunstenaar
weer in allegorieën met insektachti-
ge monsters, kwelduivels, trave
sties, gemaskerden, dansend in het
rond, strompelend of optrekkend in
gigantische pelgrimstochten in des-
oldate landschappen. Men zou ver
gelijkingen kunnen maken met Je
roen Bosch en James Ensor. Ook zij
hebben deze allegorieën geschil- ^are Chantant Het Narrenschip uit
(jer(j_ Heldergem pakt slechts uit met
Anderzijds zijn er de hiërarchische ^wai't,^,t' 's, °ndertussen
figuren de paarden, de kinderen, duidelijk. Dit keer heeft men de
Van den Abeele is een origineel beroemde Franse blijspeldichter
kunstenaar die een zeer levendige Moliere uit de vergeethoek geraakt.
Antrxn i rtnpn moaktp non mArlprn
Anton Cogen maakte een modern
concept van Molieres 'Tartuffe' met
de veelzeggende titel
'Getaruffieerd'. Het resultaat is een
swingende aktuele voorstelling, met
liedjes en orkest inclusief.
Een prima stel akteurs van 'De
Brusselse Kunstvrienden' zorgden
reeds in de Brusselse KVS voor en
toesiaste ovaties, gekruid met be-
Aan 't Hof te Puttens hebben nog grijpend gelach en een aangenaam
een aantal andere aktiviteiten gevoel van sensatie. Begrijpelijkde
plaats. Zo is er op vrijdag 12 april godsdienst en zijn oprechte of tri-
om 20.00 uur een voordracht over cherende beoefenaars staan in deze
'De Skythen'door Karei De Meule- voorstelling centraal. Een lach,
meester, sekretaris-generaal van maar ook subtiele erotiek, cynisme
VTB-VAB. en gedreven filmische vormgeving.
De bevolkingsgroep de Skythen do- Op de planken staan Danny Ver-
virtuoze toets heeft en beschikt over
een delikaat en rijk koloriet.
Men kan deze tentoonstelling be
zoeken elke vrijdag van 19.00 tot
22.00 uur en tijdens de weekends en
op feestdagen van 14.00 tot 22.00
uur.
Andere akti iteiten
beeren, Jef Vermoesen, Bruno De
Turck, Benny Dhaeseleer, Bob
Vanhole, Robert Mosselmans, Ma-
lou De Langhe, Hermine Wynant,
Fabienne Seis, Petrouchka Meert,
Elisa Theugels en het muzikaal en
semble 'Allegro ma non tropo' on
der leiding van Stef Noppe en na
tuurlijk Anton Cogen.
Er zijn drie voorstellingen voorzien
in cafe Chantant Het Narrenschap,
Ouddorp 54 te Heldergem en wel
op zaterdag 30 maart, zaterdag 6 en
zondag 7 april telkenso m 21.00 uur.
De toegang bedraagt 150 fr en in
voorverkoop 120 fr. Kaarten zijn
verkrijgbaar in cafe Chantant Het
Narrenschip tijdens het weekend en
in 'Vleesboetiek De Langhe' in de
Zonnestraat 25 te Denderhoutem.
Telefonisch reserveren kan op de
nummers 053/83.56.26; 053/
62.67.72 en 053/62.58.44.
l Aalii. Vast als Eik uil Hofslade kende mei Fataalheel wal sukses (a)
