Aalsterse amateur-aktrice Annie Moortgat schittert
K. Van Meirhaghe in Galerij Palet
te Dendermonde
Eugène Ysaya Strijkkwartet speelt
voorjaarskoncert
Walter Moeremans regisseert bij Area Gent zijn 'Derniers Détails'
vzw Gamma Herzele
10 -19.4.1991 - De Voorpost
Wat Symphorien aan Edmée bindt, houdt je als toeschouwer een paar uren
bezig. Symphorien en Edmée zijn de hoofdpersonages in Gildas Bourdets
tweede toneelstuk "Derniers Détails" uit 1981. Het wordt tot en met 1 juni
opgevoerd in het Gentse Arcateater. Het stukt toont vier personages die op
een eilandje, een dorre aardkluit, een niemandsland, een stukje van de
voorstad leven. In een van de hoofdrollen herkennen we Annie Moortgat,
aktrice van het Aalsterse Tejater 80 en in het dagdagelijkse leven ook nog
gewoon lerares Nederlands aan de Middenschool I van het Gemeen
schapsonderwijs te Aalst. Wij waren geboeid door het stuk van Gildas
Bourdet en waren benieuwd naar de mening van Annie Moortgat zelf.
Een korte impressie over deze produktie én over de ervaringen van de
aktrice in deze bijdrage.
Gildas Bourdet
Gildas Bourdet (°1947) groeide op
in de randstad van het Bretoense Le
Havre. Vanaf 1967 werkt hij in het
Franse teater, aanvankelijk vooral
als dekorbouwer en kostuumont
werper. Aan het begin van de zeven
tigerjaren richtte hij met anderen in
Le Havre het Théatre la Salaman-
dre op, waarvan hij direkteur en
artistiek leider werd. In '74 verhuis
de de groep naar Tourcoing bij Lille
en wordt La Salamandre het Centre
Dramatique du Nord. Begin '82
wordt hier de titel Théatre National
de la Région Nord Pas-de-Calais
plus veel ekstra middelen aan toe
gevoegd. Bourdet, wiens naam zeer
nauw aan het werk van La Sala
mandre verbonden is gebleven,
schreef voor deze groep verscheide
ne stukken, zoals "Didascallies"
(1980), "Derniers Détails" (1981).
Zijn grote doorbraak als toneel
schrijver kwam in 1982 met "Le Sa-
perleau" ("De Sapeurloot"), waar
voor hij o.a. de Prix Lugne-Poë ont
ving. "Le Saperleau" werd in een
speciaal environment gespeeld in
Lille, Avignon en Parijs, en beleef
de niet minder dan 162 voorstellin
gen. Le Monde riep het stuk uit tot
dé triomf van Avignon 1983. "De
Sapeurloot" werd door Pjeroo
Roobjce vertaald en bewerkt; in re
gie van Wim Meuwissen ging het in
september '85 in het Nederlands in
première.
In hetzelfde 1985 ging "Un station
service" in première; Ton Lutz re
gisseerde het in het Nederlands bij
het Amsterdamse Publieksteater en
op 25 april 1986 ging het, in regie
van Jos Verbist, in première bij het
N.T.G.; Walter Moeremans speel
de toen de rol van Richard.
En dan kwam in 1986 "Les crachats
de la Lune", een zgn. "tragiko
medie", door Area in regie van Jap-
pe Claes en Jos Verbist gespeeld
vanaf 12 september 1987; Walter
Moeremans was Gégé. Zijn jongste
stuk heet "L'Inconvenant" en da
teert van 1988.
"Derniers Détails"
De wat vreemde, gefragmenteerde
monoloog "Didascalies" kreeg wei
nig erkenning. Het tweede stuk van
Bourdet was "Derniers Détails",
dat in 1981 door La Salamandre in
Tourcoing werd gekreëerd en al op
even weinig entoesiasme. ontvangen
werd.
De tematieken die Bourdet nauw
aan het hart liggen, beginnen in
"Derniers Détails" vorm te krijgen:
de seksuele aantrekkingskracht tus
sen de personages, hun marginale
opstelling t.o.v. een bepaalde ge
meenschap en - in aanzet reeds -
de obsessie omtrent de mogelijkhe
den en onmogelijkheden van de
menselijke taaimachine.
In een caravan op een verwilderd
braakland een eindje buiten een
stad wonen Symphorien, een schrij
ver van pornografische boeken, en
zijn vriendin Edmée. Edmées doch
ter Sonia komt af en toe langs en
heeft duidelijk last met de dwang
van haar gezinnetje. Simon wil als
journalist meer over Symphorien te
weten komen en tracht in zijn be
wust gekozen marginaliteit door te
dringen. Een echt verhaal is er niet;
de personages praten veel (al geldt
ook hier het principe: kijk maar, er
staat niet wat er staat...) en springen
meedogenloos met elkaar om: het
loopt dan ook uit op een drama.
"Derniers Détails" kan ongetwij
feld beschouwd worden als een po
ging van Bourdet om een heden
daagse vorm van tragedie te schrij
ven; net zoals bij Racine met een
beperkt aantal personages, in één
lokatie bijeengebracht en met een
overeenkomstig principe dat aan de
schriftuur ten grondslag ligt: het is
namelijk de taal die de handeling
voortstuwt en niet omgekeerd. (Zo
stond te lezen in de programmabro-
sjure t.g.v. de opvoering van "Sta
tion Service" van Bourdet in het
N.T.G. tijdens het seizoen 1986-87).
Intrigerende uitvergroting van de
banaliteit
Gildas Bourdet zegde ooit zelf over
zijn teaterstukken: "Waar ik naar
op zoek ben - zowel via mijn dialo
gen als via mijn dekors - is om door
een zo zorgvuldig mogelijke ensce
nering van mijn stukken de toe
schouwer een licht overdreven
beeld mee te geven van de banaliteit
van het alledaagse".
Het dekor dat Niek Kortekaas voor
dit stuk ontwierp, toont duidelijk de
vereenzaming, de marginaliteit van
de personages: een doorsnede van
een caravan (waarvan we nu eens de
voorzijde en dan weer het interieur
zien waarlangs we naar binnen kun
nen gluren) ergens buiten de stad,
op een draaiend soort platform
(een simbolisch eiland, het bijna
kompleet afgesloten zijn van de bui
tenwereld).
Een echt verhaal is er niet; de pers
onages worden niet of slechts zeer
vaag gesitueerd; wat er al gebeurt is
bijna incidenteel zonder direkt aan-
Aalst. Annie Moortgat (links) in 'Derniers Details' bij Area
wijsbare oorzaken of gevolgen.
Kortom, Bourdet maakt het de mo
dale toeschouwer niet zo gemakke
lijk. De voorstelling balanceert
voortdurend op irrealiteit, illusie en
uitvergroting enerzijds en een natu
ralistisch gebeuren anderzijds. De
regie van Moeremans zal hieraan
uiteraard niet vreemd zijn, al ligt de
hoofdoorzaak hiervan zeker en vast
in de schriftuur van Bourdet zelf.
En deze dualiteit zit ook verscholen
in de akteerstijl van de vier akteurs:
Hans Royaards zet een veel te reali
stische Simon neer, Bert van Tiche
len hoopt te vaak dat zijn gewone
tics het wel zullen doen, Sien Eggers
zorgt konsekwent voor de nodige
uitvergroting (misschien een klein
tikkeltje te nadrukkelijk) en ama
teur-aktrice Annie Moortgat IS ge
woon een fascinerende Edmée, het
konsekwente naturel in persoon!
Toch blijft de hele voorstelling een
intrigerend gebeuren: je zit voort
durend uit te kijken naar verklarin
gen die niet komen, je blijft geboeid
gluren naar de marginale banaliteit
van deze outcasts al blijft een echt
kristalisatiepunt wel uit...
"Beroepsaktrice worden is altijd
mijn droom geweest" (Annie
Moortgat)
De Aalsterse Annie Moortgat is ei
genlijk lerares Nederlands in het
Gemeenschapsonderwijs te Aalst.
Maar de teatermikrobe heeft haar
al heel veel jaren in de ban. Over
haar ervaringen in het beroepstea-
ter laten we haar zelf aan het woord.
rol in het beroepsteater (we repe
teerden uiteraard tijdens de dag),
moest ik gedurende zes maand ver
lof zonder wedde nemen; maar dit
had ik er graag voor over.
De équipe waarmee ik in Area
mocht werken was zeer aangenaam;
ik voelde mij er heel goed want ik
was door hen aanvaard. Ik kende
Walter van mijn vroegere rol in het
N.T.G., ik kende ook Sien Eggers,
Bert Van Tichelen en zelfs de saxo
fonist Jos Verlinden. Alleen Hans
Royaards keek aanvankelijk een
beetje neer op het amateurtje dat ik
was, maar ook dit beterde snel.
Het werkproces van deze produktie
was heel intens en verrijkend. Sa
men met de dramaturg vertaalde
Moeremans de tekst wat bij Bour
det niet zo eenvoudig is: de psycho
logie en de vrij ruwe taal van primai
re marginalen moest behouden blij
ven. Volgens mij is Walter hierin
schitterend geslaagd: de taal is niet
dialektisch maar wel spreektaal met
dezelfde melodie in het Nederlands
bestemd voor Ann Petersen maar als in het Frans. Met alle akteurs
om allerlei redenen moest zij deze praatte Moeremans afzonderlijk
produktie afzeggen. Nu zijn er in over het stuk, over wat hij met zijn
het Vlaamse beroepsteater niet zo- regie beoogde en over de rol die je
veel aktrices die fysionomisch ge- zelf te spelen kreeg. Hij schotelt
schikt zijn voor deze rol. En het was voorbeelden voor uit de realiteit,
uiteindelijk Els Magerman, de personages uit films en doet beroep
vrouw van regisseur Walter Moere- op je eigen levenservaringen. En
mans, die hem attendeerde om mijn dan kunnen de repetities beginnen,
persoontje. Ik had, ook in regie van Onmiddellijk wordt gewerkt in de
Walter, immers al "Dikke Jeanne" definitieve scenografie, in de be-
gespeeld in de N.T.G.-versie van perkte spéelruimte die Niek Korte-
Willem Elsschots "Lijmen Het kaas kreëerde.
Been" tijdens het seizoen 1986-87. Het stuk zelf is niet zo gemakkelijk:
Vermits een fulltime job in het on- er zit immers meer achter de woor
derwijs in het geheel niet te kombi- den dan erin. Er komt een heel gam-
neren valt met een zo belangrijke ma van gevoelens los: de angst en de
onaangepastheid van de persona
ges t.o.v. de buitenwereld; de stol
ling van de levensverwachtingen; de
labiliteit van de dochter; het voyeu- I
risme van de fotograaf Simon; de
angst voor de verstoring van het j
dagelijks leventje door de indringer. I
Het inleven in de rol gebeurt bij mij
vrij instinktief. Een kwartier voor
iedere voorstelling begin ik in me- i
zelf de gevoelens op te roepen die ik
bij het begin van de eerste scène j
moet hebben. De rest komt dan wel.
Het verschil tussen werken aan een
produktie in een amateurgezel
schap en in een beroepsteater is vrij i
groot: in Area repeteren we over-
dag en veel intenser; in een ama-
teurgroep komt de techniek en al
wat ermee samenhangt er pas tij- I
dens de laatste week bij. Maar ook I
in het liefhebberstoneel werkt te
genwoordig bijna iedereen met een j
beroepsregisseur.
De reakties van kollega's, vrienden
en kennissen op mijn akteren waren
zeer positief; maar ook Vic Moere-
mans, Chris Lomme en andere ak
teurs uit de beroepswereld staken
hun lof niet onder stoelen of ban
ken. En dat doet natuurlijk plezier.
Ik vind het enig! En indien men mij
morgen opnieuw een rol aanbiedt,
zal ik geen sekonde aarzelen om
onmiddellijk toe te zeggen!
"Derniers Détails" wordt nog tot 1
juni gespeeld op woensdag, donder
dag, vrijdag en zaterdag om 20 uur
in het Arcateater, Sint-Widostraat 3
te 9000 Gent; tel. 091/25.18.60.
Doen!
L
Nog tot 25 april loopt er in Kunstga
lerij Palet aan de Franz Courtens-
straat 33 te Dendermonde een ten
toonstelling met werk van de kunst
schilder K. Van Meirhaeghe. De
kunstenares werd geboren op 14
april 1961 en is woonachtig in Ade-
gem, vlakbij Maldegem. Zij beleef
de haar jeugd in het mooie Loten-
hulle waar zij naar de lagere school
ging om dan naar Machelen aan de
Leie de lagere humaniora te door
lopen.
Nadien trok Katrien Van Meir
haeghe naar Gent om er verpleeg
kunde te studeren. Via de midden-
"Beroepsaktrice worden is eigenlijk jury behaalde zij het diploma van
altijd al mijn droom geweest. Ik L*-
volgde dan ook de toneelklas in de
Stedelijke Akademie. Maar ja, je
trouwt en krijgt kinderen. Dan maar
het amateurtoneel ingedoken: vele
jaren lang speelde ik bij de Cathari-
nisten en in 1980 stichtte ik met
Hugo en Dirk Klinck Tejater 80, in
Aalst welbekend!
Deze rol van Edmée in "Derniers
Détails" van Bourdet was eigenlijk
Gewoontegetrouw brengt de Werk
groep Muziek van de Herzeelse kui
tuurvereniging Gamma, naast een
koncert in het kader van het Festi
val van Vlaanderen, ook nog een
voorjaarskoncert. Deze koncerten
bestaan meestal uit kleinere bezet
tingen en brengen genres met de
meest verfijnde werken uit het mu-
ziekarsenaal, waarbij de luisteraar
een veel direkter kontakt heeft met
de muzikant én met de muziek. Dit
geldt zeker voor het ensemble dat
op donderdag 2 mei a.s. te gast is:
een kwartet dat in de kortste tijd tot
.een van Vlaanderens meest bespro
ken ensembles is geworden, name
lijk het Eugène Ysaye Strijkkwartet
Brussel, dat reeds vele positieve re
censies kreeg in de gespecialiseerde
pers.
Het Eugène Ysaye Strijkkwartet
Brussel werd eind 1989 opgericht
op initiatief van de heer Paul Beu-
sen, prokuratiehouder van de afde
ling Jeugd en Muziek van het Ge
meentekrediet. De leden Jenny
Spanoghe (viool), Bart Lemmens
(viool), Béatrice Derolez (altviool)
en Rigo Messens (cello) zijn allen
laureaten van de Nationale Mu-
ziekwedstrijd van het Gemeente
krediet.
Het Strijkkwartet maakte zijn de
buut op 5 maart 1990 met een kon
cert in het Paleis voor Schone Ku
nsten te Brussel in de Kamermu-
ziekcyclus van de Filharmonische
Vereniging. Deze suksesvolle start
ligt aan de basis van nieuwe optre
dens in het P.S.K. in het seizoen
1990-91 en op belangrijke muziek
festivals op het Festival van Vlaan
deren, het Festival de Hainaut, het
Festival van de Westhoek en het
Ars Musica-festival.
Verscheidene Belgische komponis-
ten namen de opdracht aan een he
dendaags werk voor dit strijkkwar
tet te schrijven. Op 11 november
1990 werd reeds de wereldkreatie
gebracht van het vijfde strijkkwartet
van Victor Legley, opgenomen door
Radio 3. De muzikanten spelen op
instrumenten van Pierre Gaggini,
"le Stradivarius Moderne".
Op het programma van het koncert
van donderdag 2 mei te Herzele
staan werken van Elias Gistelinck,
Dimitri Sjostakovitsj en Mozart. Dit
koncert, onder auspiciën van het
Gemeentekrediet, is zeker en vast
een aanrader. Snel zijn dus om een
toegangskaartje te bemachtigen!
Dit kan bij leden van de Werkgroep
Muziek van Gamma en in het kan
toor van het Gemeentekrediet te
Herzele (053/62.39.20). Een kaartje
kost in voorverkoop voor Gamma
leden 250 fr. en voor niet-leden
300 fr.; aan de kassa betaalt men
echter 350 fr.
Dit koncert wordt georganiseerd op
donderdag 2 mei in Hof ten Daele,
Provincieweg 359 te Hillegem; het
koncert begint stipt om 20.30 uur.
L.
gebrevetteerde verpleegkundige
nu nog volgt ze een opleiding voor
operatie-verpleegkundige in Brug
ge-
Ondertussen is ze in het huwelijk
getreden en telt het gezin twee kin
deren, Marieke en Jan.
Vermits ze een groot deel van haar
leven in Gent doorbracht, heeft ze
haar hart aan deze stad verpand.
Katrien Van Meirhaeghe is op een
eigenaardige wijze tot het schilde
ren gekomen. Op een nacht droom
de ze ervan dat ze kon schilderen.
Het moet het eind van de zeventiger
jaren zijn geweest. Ze droomde dat
ze vreemde figuren schilderde. Het
bleef niet bij de droom. Met water
verf begon ze te schilderen op een
paar planken en haar kennismaking
met het schilderen beviel haar uit
stekend. Ook het publiek vond dat
haar werk er mocht wezen. Hier en
daar kreeg ze positieve reakties die
Katrien Van Meirhaeghe stimu
leerden om verder te doen. En
twaalf jaar later schildert ze nog
steeds met evenveel entoesiasme en
overgave. 'Het maakt me gelukkig
en vooral ook rustig', zo zegt de
kunstenares zelf.
Men kan deze tentoonstelling in
Kunstgalerij Palet nog bezoeken tot
25 april, elke weekdag van 10.00 tot
12.00 en van 13.30 tot 18.00 uur en
op zondag van 14.30 tot 18.00 uur.
De Ouderwerkirig van Gezin en Handicap
organizeert een gespreksnamiddag met als
tema 'ingrijpen in het leven: tot (w)elke
prijs?'. Deze dag heeft plaats op 4 mei en
begint om 14.00 uur in het MP1 Heilig
Hart. Leernesesteenweg te Bachte-Maria-
Leeme. Informatie: mevrouw Van
Haudt-Aelbrechl, Begonialaan 4 te Lebbe-
ke (052/41.20.08.)
Weekberichten van de Kredietbank heeft
het over de streepjescode die we kennen
vanuit de warenhuizen. Toch is de streep
jescode niet het enige systeem van automa
tische dala-idenlifikatie.
Dendermonde. Een werk van Katrien Van Meirhaghe (foto Piet Hermans)
