Podium-uitjes in De Werf
Ri
I
Francois Deshommes.
Zeven kunstenaars
in Galerij Muylaert-Hofman te Aalst
Ernst in de Werf
Teater: voortreffelijke «Amadeus» met Willem Nijholt (04.05)
Teater: M.M.T. en zijn «Komieken» (08.05)
Ten huize van kunstschilder
De Voorpost - 26,4.1991 - 13
Zaterdag 4 mei: Shaffers «Ama
deus», een mooi kijkstuk
In 1991 wordt herdacht dat Wolf
gang Amadeus Mozart 200 jaar ge
leden (5 december 1791) gestorven
is. Een heel geschikt moment dus
om het teaterstuk «Amadeus» van
Peter Shaffer opnieuw te spelen,
vond men in Nederland.
Dit is echter niet de belangrijkste
reden om «Amadeus» te spelen.
Natuurlijk bevat het stuk werkelijk
heidsgetrouwe elementen, maar Sa-
lieri en Mozart vormen slechts de
bron tot «Amadeus». Bovendien
zien we alles door de tijd vertekend,
via Salieri's geheugen, die verant
woording wil afleggen aan het nage
slacht. Niettemin vormt het Mo-
zartjaar wel een heel mooie bijkom
stigheid.
In het moderne toneelrepertoire,
en vooral na het absurdisme, is
«God» geen tema meer. De oude
God heeft afgedaan. Maar toch
kent de mens een verlangen naar
Goddelijkheid dat niet bevredigd
wordt door wetenschap of materia
lisme. In «Amadeus» zien we on
dermeer hoe de desillusie van de
mens tegenover God zijn relatie
met de medemens en met zichzelf
vergiftigt.
Salieri is een soort Faust. Hij sluit
een verbond met God waarin hij
een leven in deugd en Godsvrucht
ruilt voor roem als komponist. Hij
ziet de Godheid als een God met
wie te marchanderen valt. Wals
waarbij hij gekonfronteerd wordt
met Mozart die allesbehalve vroom
te noemen is en wel over een boven
menselijk talent beschikt, verklaart
Salieri de oorlog aan de voor hem
tekort schietende God. Het bestaan
van een werkelijk superieur wezen
kan hij eigenlijk niet verdragen.
Eerder dan het falen van zijn eigen
wereldvisie te erkennen, zal Salieri
God bevechten. Een gevecht dat
Salieri uiteindelijk met zichzelf
voert.
Hij roept het toneelpubliek op als
getuige van zijn biecht. Ironisch ge
noeg gelooft niemand zijn biecht;
zelfs zijn poging om onsterfelijk te
worden als «moordenaar» van de
«Goddelijke» Mozart is gedoemd te
mislukken. Aan het einde van zijn in
feite enorme monoloog komt Salie
ri tot inzicht. Hij begrijpt de aard
van «Gods straf»: hij heeft zijn
roem, hij wordt de wereld in gepre
zen, maar voor zijn werk dat hijzelf
als absoluut waardeloos erkent.
Daarmee heeft hij de wereld voor
zich gewonnen, maar zijn ziel verlo
ren.
Sinds zijn première in 1979 is Shaf
fers «Amadeus» a.h.w. een klassie
ker geworden in het moderne we
reldrepertoire. En dan was er na
tuurlijk de verfilming door Milos
Forman. Vele mensen hebben
waarschijnlijk dankzij de film voor
het eerst met de muziek van Mozart
kennisgemaakt. Waaraan is dit suk-
ses te danken? Natuurlijk aan de
evokatieve werking van de muziek
maar evenzeer aan de zeggings
kracht van het drama zelf: er is de
rijke tematiek én er is de teatraliteit
van het stuk waardoor met een mi
nimum aan middelen een maksi-
mum aan beelden opgeroepen
wordt. «Amadeus» handelt natuur
lijk ook over de positie van de kun
stenaar.
En ook hierin is Mozart een schrij
nend slachtoffer van zijn omgeving
geweest. Allereerst weer als rivaal
van Salieri, de welgemanierde, in
telligente, stijlvolle en gerespek-
teerde man. Mozart daarentegen is
een al te vitale puber die zijn in-
stinkten volgt.
Deze «Amadeus» is een vrije pro-
duktie van de John Van de Rest
Theaterprodukties dat sinds 1 ja
nuari bijna dagelijks gespeeld wordt
tot eind mei! Teater kan dus kom-
mercieel lonend zijn! De laatste
voorstelling in Vlaanderen is deze
in De Werf van zaterdag 4 mei.
De hoofdrol van Salieri wordt ge
speeld door Willem Nijholt, nog al
tijd een kasmagneet, die trouwens
ook de regie voert, én reeds 10 jaar
geleden de rol van Salieri speelde in
de versie van de Haagse Comedie.
Intussen herwerkte peter Shaffer
zijn stuk en het is deze nieuwe versie
die gespeeld wordt.
Nijholt koncentreerde zijn hele re
gie op drie rollen; deze van Salieri
(door hem zelf gespeeld), die van
Mozart (een schitterende Paul
Röttger) en diens vrouw Konstanze
Wolke Durand die de plaats van de
eerst gecaste Josine van Dalsum
schitterend innam). Aan de regie
van de rest van de cast werd duide
lijk veel minder aandacht besteedt
en dit is te merken! Toch slaagde
regisseur Nijholt erin het geheel le
vendig, lichtvoetig en zelfs boeiend
te maken. Vermelden we tenslotte
het eenvoudige maar efficiënte
«buiten»-dekor van onze Antwer
penaar John Bogaerts. Een voor
stelling - wij zagen de produktie in
Antwerpen - die toch wel de moeite
loont, al lijkt 700 fr. voor een toe
gangskaartje ons wel vrij veel. Voor
reservaties: 053/76.13.12).
Woensdag 8 mei: M.M.T. en «Ko
mieken» of de ernst achter de hu
mor
Lions Aalst organiseert op woens
dag 8 mei om 20 uur in de Schouw
burg van De Werf een teatervoor-
stelling ten voordele van hun socia
le werking. Het Mechels Miniatuur
Teater speelt er «Komieken» van
Trevor Griffiths in een nederlandse
bewerking van Tom Lanoye en in
regie van Jo Dua. En het is een vrij
aardige voorstelling, waarbij je nu
eens niet zuchtend naar het einde
zit te snakken. Het hoort bij het
betere werk dat door de toneelmen
sen uit de Mechelse Hanswijkstraat
wordt geproduceerd. Dus toch
maar eens gaan kijken!
Trevor Griffiths (°1935 Manches
ter) was - na een universitaire graad
in de Engelse taal- en letterkunde
behaald te hebben - vanaf 1957 le
raar. In 1967 schreef hij zijn eerste
toneelstuk en vanaf 1972 is hij fullti
me schrijver. Hij schreef veel voor
televisie en radio. Zijn bekendste
toneelstukken zijn: «Occupations»
(1970), «Apricots» (1976), «Sam,
Sam» (1969), «The Party» (1972) en
«The Comedians» (1974).
«The Comedians» of «Komieken»
speelt zich af in een schooltje waar
buitenschoolse aktiviteiten zoals
koken, gevechtssporten en taalkur-
sussen worden gegeven. Eén van
deze avondkursussen is een bijscho
ling voor komieken. De mannen,
want het zijn uitsluitend mannen,
komen samen om de laatste richtlij
nen te krijgen van hun lesgever, een
ex-komiek. Daarna zullen ze een
talentenjager konfronteren met
hun act. Het stuk eindigt dan met
een beoordeling over de verschil
lende acts en de uitverkiezing van
enkelen voor een toekomstige job.
De anderen blijven achter, een des
illusie rijker.
Het onderwerp van het stuk is dus
humor, hoe en waarom het werkt,
welke donkere geheimen liggen
achter het lachen met sex, hand;-
kaps en etnische groepen. Maar er
is meer. Grappen vertellen is ook
een vrij ernstige zaak die angst, pijn
en waarheid blootlegt. Grappen
vertellen is een mogelijke vluchtweg
voor de melkboer, de zakenman, de
werkloze. Dus achter het humoris
tisch gegeven ligt ook een diepere,
ernstige kant verborgen. Maar ook
het publiek krijgt een spiegel voor
geschoteld. Ook de toeschouwers
zullen ontdekken waarom en met
welke grappen zij terecht of onte
recht zullen lachen. Waar ligt de
grens van vulgariteit, platvloersheid
en subtiliteit in de konfrontatie met
de entertainer?
Aalst. PaulAdriaenssens, voorzitter Lions cluben Andre Lefeyre van het MMT
samen met Jo Dua tijdens de voorberieding van de produktie 'Komieken(a)
Aalst. MMT speelt 'Komiekenvan Tr. Griffiths in de Werf
Volgens Tom Lanoye (°1958, Sint-
Niklaas) is «Komieken» een mooi
uitstalraam van de verschillende
soorten humor die overal ter wereld
worden bedreven. Lanoye bewerk
te/adapteerde het stuk: hij zette de
Engelse versie om in tijd en plaats;
de Engels-Ierse tegenstelling in het
origineel maakten plaats voor een
Nederlands-Vlaamse aktuele te
genstelling op het vlak van kabaret-
traditie.
«Komieken» is een aanklacht tegen
de al te gemakkelijke lach, zodat je
soms de indruk krijgt dat het
M.M.T. zichzelf staat te parodië
ren. Toch presteert het M.M.T. in
deze produktie lang niet slecht. Jo
Dua slaagt erin duidelijk te maken
hoe vreselijk humor wel kan zijn. En
toch kan er gelachen worden in dit
stuk.
De cast van dit mannenstuk bestaat
uit: Geert Defour (Kevin Peelman),
Jaak Van Assche (Mon van Hoey-
landt), Jos Geens (Jan Cordeel),
René Verreth (Isaac Fischler), Jan
Lauwers (William De Bondt), Tuur
De Weert (Pol De Bondt), Mandus
de Vos (Ed Wagenaar), Luc Sprin-
guel (Tonko Boomstra), Frans
Dijck (concierge), Nourddine Ab-
arkan (Meneer Lashif), Yves Van
Innis (barpianist) en Theo Hijzen
(voorzitter van St.-Cecilia).
Voor reservaties kan men terecht
op nr. 053/78.22.90.
Zeven maal glas is het tema van de tentoonstelling die van 3 tot en met 31
mei te zien is in de Galerie Muylaert-Hofman aan de Nieuwstraat 36 te
Aalst. Het cijfer slaat op het aantal kunstenaars, het glas op de materie die
ze gebruiken om hun kunstwerken te maken.
Aalst. Willem Nijholt Salierien Paul Röttger Mozartde hoofdrolspelers in
'Amadeus'
De expozanten zijn Anouk Marce-
lis, Anick Fyens, Jan Wyckmans,
Koen Vanderstukken, Krystyna Lit-
wornia, Lieve Van Stappen en Luc
Janssens.
Anouk Marcelis is een in Ternat
wonende kunstenares die in 1961
werd geboren. Na haar studies aan
het Kon. Atheneum van Keerber
gen, volgde ze een opleiding in de
glaskunst aan het Rijks Instituut
voor Kunstambachten te Mechelen
waar de Tsjechoslovaakse Milosla-
wa Svobodova haar lesgeefsterwas.
Ze volgde er de technieken gravuur,
diepgravuur, zandstralen, fusing,
pate de verre en glasblazen. In
Frauenau (Duitsland) bekwaamde
zij zich verder in pate de verre. Ze
nam ondertussen deel aan verschil
lende tentoonstellingen.
Jan Wyckmans noemt zichzelf een
glass artist en designer. Hij is een
Mechelaar die in 1936 werd gebo
ren en een selfmade kunstenaar die
nooit een glasschool volgde. Hij is
gehuwd met de bekende glaskun
stenares Svobodova. Hij organi-
zeerde taal van hot-glass workshops
en werd bij zijn eerste tentoonstel
ling al onmiddellijk door de kunst-
kritici opgemerkt en kreeg heel wat
lovende kommentaren. Hij is de
ontwerpen van monumentale beel
den en ensembles in glas voor speci
fiek architekturale ruimten en wo
ningen.
Nielenaar Koen Vanderstukken is
een leerling van de Industriële ho
geschool van Antwerpen die een
opleiding glasblazen kreeg aan de
Lamp door de Duitser Dieter Dorn-
heim. Hij kreeg ook les van Liloslo-
va Svobodova in Mechelen. Sinds
1986 werkt hij in zijn eigen atelier.
Hij nam deel aan diverse tentoon
stellingen en won tal van belangrij
ke prijzen.
De Poolse Krystyna Litwornia be
haalde het diploma aan de akade-
mie voor schone kunsten in Wro
claw en legt zich toe op de glas
design. Over haar verschenen al
heel wat bijdragen, onder meer in
de 'New Glass Review'. In 1985 ves
tigde zij zich in Palermo en nam ze
deel aan kunstsessies in Messina,
Catania en Giarre. Momenteel
woont ze in Rome.
Lieve Van Stappen uit Gent is een
leerling van het Hoger Instituut
voor Beeldende Kunsten te Gent
waar hij de specializatie 'vrij
schilderen' volgde. Hij studeerde
glazenierskunst aan het kunston
derwijs voor socio-kulturele pro
motie in Mortsel en nog enkele an
dere kunstrichtingen. Onder meer
toneelgrime, lay-out, beeldhouwen,
algemeen ondernemingsbeleid, en
glaskunst. Dit laatste aan het Rijks
instituut voor Kunstambachten te
Mechelen. Hij heeft al meerdere
tentoonstellingen op zijn naam
staan.
Tenslotte is er nog Luc Janssens uit
Mechelen die tekenakademie volg
de in zijn geboortestad en nadien
studeerde in het glasatelier van Mi-
loslova Svobodova te Mechelen. In
1990 volgde hij een zomerkursus in
Frauenau in Duitsland. Hij expo-
zeerde vorig jaar voor de eerste
keer.
De tentoonstelling 'Zeven maal
glas' is te zien van 3 tot en met 31
mei in de Galerie Muylaert-Hof
man aan dc Nieuwstraat 36 te Aalst
van 9,30 tot 12.30 en van 14.00 tot
18.30 uur, behalve tijdens de zon- en
feestdagen en op maandagvoormid
dag.
Van donderdag 25 t.e.m. zondag 28 april in dc Belfortkrypte: tentoon
stelling door Koen De Munter.
Van zaterdag 27 april t.e.m. dinsdag 7 mei in de Tentoonstellingsruim
tes 1 en +2: tentoonstelling "De Rederijkers in de Nederlanden",
georganiseerd door St.Barbara en de Catharinisten; info 053/77.91.09.
Vrijdag 26 april om 20u. in de Schouwburg: proklamatie van de voor
drachtwedstrijd georganiseerd door St.Barbara; info 053/70.44.64.
Zaterdag 27 april om 20u. in dc Schouwburg: gastvoorstellinggeorgani
seerd door St.Barbara en de Catharinisten; info 053/70.44.64.
Zondag 28 april om lü.30u. in de Schouwburg: Rederijkerskongres
georganiseerd door St.Barbara en de Catharinisten; info 053/70.44.64.
Maandag 29 april om 20 uur in de Schouwburg: Poolse jazzavond
georganiseerd door Wally's Promotions België; info 051/20.24.00.
Dinsdag 30 april om 20 uur in de Schouwburg: optreden door Willem
Vermandere en zijn groep, georganiseerd door vzw 't Nest; info 053/
76.13.12.
Van zaterdag4 t.e.m. zondag 12 mei in de Belfortkrypte: tentoonstelling
door Yvo D'Hcrde; info 053/78.17.58.
Zaterdag 4 mei om 20 uur in de Schouwburg: teatervoorstelling "Ama
deus" van Peter Schaffer in regie van Willem Nijholt die ook dc rol van
Salieri speelt, toegangsprijs: 700 fr.; reservatie 053/76.13.12.
Zondag 5 mei om 10.30u. in de Schouwburg: jubileumviering 100 jaar
Catharinisten info 053/78.33.90.
Nog op zaterdag 27 en zondag 28 april 1991 van 14 tot 18u. (ook op afspraak)
krijgen kunstminnaars de gelegenheid, opnieuw of voor 't eerst kennis te
maken met Frangois Deshommes en zijn schilderwerk, in zijn eigen woon-
en werkplaats: Maanstraat 25 te Aalst. Iedereen is welkom!
Frangois Deshommes werd gebo
ren te Aalst op 9 september 1939 en
woont er nog steeds: Maanstraat 25.
Zijn artistieke vorming kreeg hij
aan de Stedelijke Akademie voor
Schone Kunsten, waar hij met suk-
ses hoger kunstonderwijs gevolgd
heeft en geschilderd heeft naar le
vend model. Met zijn werk is hij
reeds enkele keren naar buiten ge
treden tijdens geslaagde tentoon
stellingen - individuele en kollektie-
ve - te Lokeren, Mere, Brussel,
Aalst... Zes jaar geleden was hij te
gast, samen met Dany Van Brempt
uit Landen (Neerwinden), in de Be
lfortkrypte te Aalst. Dany Van
Brempt spitste zich toe op de
boeiende wereld van de fotografie.
Frangois Deshommes leerden we
toen kennen als schilder van kom
posities en marines. Deshommes'
komposities zijn zeker niet kom-
mercieel. Ze zijn gekenmerkt door
een uitgekiend, weloverwogen vlak-
kenspel. Hij gebruikt meetkundige
figuren die hij als spiegelbeelden
tegenover mekaar plaatst, de kleu
renvlakken zijn duidelijk afgelijnd
wat enkel mogelijk is door het be
heersen van de techniek. Alhoewel
de struktuur strak is kan men niet
onbewogen blijven voor de span
ningen in het werk. Het is in de
perfektie uitgevoerd. Frangois Des
hommes streeft alvast naar een uni
versele vormkunst met een even
wicht tussen gevoel en geest.
Wij noteerden reeds eerder: "onder
welk isme" men mijn werk rang
schikt heeft voor mij geen belang;
en dit omdat ik op mijn kreaties
mediteer. Het geestelijk denken
speelt een zeer belangrijke rol bij
het opbouwen van mijn werk. Om
dat sommige werken veel tijd inbe-
slag nemen, vóór ze voltooid zijn -
ieder schilderij moet immers een
uniek exemplaar zijn - ben ik niet zo
produktief. Mijn kleuren hou ik be
perkt, zoals bijvoorbeeld in mijn
wit-grijze komposities. Ik tracht met
beperkte middelen goede kunst te
produceren zonder het gebruik van
uitgebreid materiaal en technische
truuks te moeten overgaan. Ik
streef naar een universele kunst en
geef niet om wat het schilderij voor
stelt. Veel belangrijker is de manier
waarop het tot stand is gekomen,
m.a.w. de periode tussen het ontlui
ken van de basisidee en de konkrete
uitwerking op doek. "Het werk
moet dan het evenwicht zijn tussen
geest en gevoel".
Frangois Deshommes is ongetwij
feld weinig produktief juist omdat
hij zoveel eisend is! Hij is een kon-
struktivist die zelden in de open
baarheid komt maar al jaren met dit
werk bezig is. Graag nodigt hij U uit
op de tentoonstelling van zijn schil
derijen. Naar het werk van deze
Aalstenaar kan je gaan kijken in zijn
woon- en werkplaats, Maanstraat
25, Aalst, op zaterdag 27 en zondag
28 april 1991, van 14 tot 18u. of op
afspraak.
De Bruyn
