Boekennieuws
HET WEB
W VAN DE
&M0SSAD
De legende van
Uilenspiegel
ANDALUSIE
Sire,
geef me
honderd
dagen
30 - 14.6.1991 - De Voorpost
onder de knie krijgen. Het boek omvat wel turbulente geschiedenis van Duits- staan vindt in een wirwar van tegen- daard Uitgeverij. Kostprijs 495 fr
drie grote delen verwikkelingen; het land. Haffner gaat op zoek naar de stellingen. In het boek komen uitzon- pagina 's)
geitenparadijs en verschijningen. (Uit- oorzaken van het mislukken van het derlijk mooie panoramische foto's
gevenj de ^Arbeiderspers). Kostprijs Duitse rijk en komt tot de vaststelling voor die Vlaanderen op een heel ande- Profielschetsen van managers (J,
Ik geef U mijn woord Joke Forcevil- bod. Zoals alle andere Dominicus
le-van Rossum). Een gebedenboekje reisgidsen is ook dit boek weer zeer vlot
voor jongeren en ouderen dat een hulp geschreven. Het is ideaal voor wie met
wil zijn bij het bidden. De uitgeverij de wagen dit deel van Franrkijk wil
vroeg aan een aantal auteurs en me- verkennen. (Kostprijs 560fr).
dewerkers een bijdrage en die werden Istanbul en omgeving brengt een beeld
tematisch gerangschikt. Koos de ene van de samensmelting van verschil-
voor een tekst rond een bestaand ge- lende kuituren. De reisgids troont je
bed, dan opteerden anderen voor een mee naar de schitterende musea en
gebed rond een van de voorgestelde monumenten maar evenzeer vraagt
Uitgeverij Gottmer-Haar- hij aandacht voor de drukbezochte
590 fr. 168 pagina's.
CHARLES DE COSTER
dat er meer is dan de mentaliteit van re manier laten beleven. De foto 's wer- WarehamIn het boek worden
de Duitsers, de Nationalbewegung en den gemaakt door Georges Charlier. aantal profielschetsen van mana
het verschijnsel Pruisen. Voor hem is 'In Eindeloze Verscheidenheid' is een weergegeven en worden de kara&
fische ligging van Duitsland pracht van een internationaal ge- van deze mensen getypeerdBij',
belangrijker voor de onder- schenk. Uitgegeven door Davidsfonds sche;
tema s.
lem). Kostprijs 49Ó fr. 182 pagina 's
markten en kraampjes, de volle win
kels, de vurige kooplui. Ook hier weer
worden verschillende tochten door
heen Istanbul en omgeving uitgestip
peld, waarbij telkens de bezienswaar
digheden worden beschreven die men
ontmoet. (Kostprijs 498fr)
Beide boeken werden uitgegeven door
Gottmer Haarlem.
Het wordt niets met deze brief (Julia
Voznesenskaja). Het gaat om een
bundeling van anonieme brieven van
vrouwelijke Russische gevangenen die
een schokkend beeld weergeven van
een bittere realiteit. Julia Voznesens
kaja bundelde deze brieven die stuk
voor stuk getuigen van de kracht van
de menselijke geest. De auteurs van de Algarve (Dominicus Reeks). Nog een
brieven hebben hun zielen, hungevoe- handige reisgids uit deze reeks die dit
lens en hun gedachten vrij gegeven, keer zuidelijk Portugal als onderwerp He legende van Uilenspiegel (Willy
openhartig. Het is een beklemmend heeft en vooral de aandacht vestigt op Spillebeen en Pieter Bruegel). Defrat-
boek dat bij de lezer een diepe indruk
zal nalaten en aantoont hoezeer het
kamp- en gevangenisleven in de Rus
sische samenleving geïntegreerd is.
(Uitgeverij A W BrunaKostprijs 398
fr. 128 pagina 's
Het hoofd van Haydn (Teun de
Vries). Joseph Haydn is een raad
selachtige figuur en was bij zijn leven
al een wereldvermaard /componist.
Elf jaar na zijn dood wordt zijn lijk
weer opgegraven. En wat blijkt: bij het v0
openmaken van de kist treft men wel ne geknipt is voor kanovaarders. De geven door Davidsfonds Leuven,
het gebeente van Haydn aan, maar rivier loopt door een van de mooiste Kostprijs 1.200fr (480pagina's)
niet zijn hoofd. De jonge Weese re- streken van Frankrijk en heeft dus
chercheur Karl Anton Gindely wordt heel wat aan te bieden aan de toerist Taalwijzer (Paul Cockx). Dit is een
ermee belast de schdel op te sporen en kanovaarder. In de gids een uitgebrei- onmisbaar naslagwerk met meer dan
terug te bezorgen. En dal le'iat tot heel de en zeer gedetailleerde beschrijving 3.000 trefwoorden en duizenden cita-
wat avonturen die niet van de minste van de kanomogelijkheden op de ri- ten- ln het boek werden ook veel voor
zijn. Boeiend en bizar maar het lezen vier en zijn bijrivieren. Met aandacht komende fouten opgenomen en vindt
voor de stroomversnellingen, de hin- men een register terug van Franse
demissen (zie de 'Vaargids') en wat woorden. Het boek is gericht op een
interessant is, er worden ook enkele korrekt taalgebruik en dat uitgaat van
heel wat
gang dan al het andere. Te groot voor Leuven. Kostprijs 1.'
ieder van zijn buurlanden afzonder- pagina's),
lijk, maar te klein om een domineren
de rol te spelen. Een diepgaande ana
lyse van een stuk boeiende geschiede
nis. Uitgegeven door H.J.W. Brecht
Haarlem.
Schrijvers, uitgevers en hun collabora
tie (Adriaan Venema). Het eerste deel
van een reeks van drie over dit toch wel
kontroversiële onderwerp. Het eerste
deel gaat over het systeem, over de
struktuur, het netwerk van de collabo
ratie. Er kwamen in Nederland -want
het gaat uitsluitend over Nederland-
andere ministeries op de proppen tij
dens de jongste oorlog en die deelden
de lakens uit. Ook voorde pers. Maar
auteurs zijn vindingrijk en op alle mo-
rd
schets hoort een kontrolelijst die
>p3
duidelijk maken of hij i 1
i kan omzetten tot sta
U hele boek is niet sesneei ndru
-O--/- - r gelijke manier werd geprobeerd om
de ongerepte schoonheid van dit Por- sen van Tijl Uilenspiegel zijn genoeg- van onder deze al aan niet zachte
tugees vakantieparadijs. Daar valt zaam bekend. De volkse avonturen dwang onderuit te geraken. Adriaan Kfachtvan wind en watermolens in
veel meer te beleven dan zonneklop- van deze held werden door Charles de Venema bazeert zijn boek op heel wat Vlaanderen (Paul Bauters). In Vlaan-
pen. Ook in dit boek geeft de auteur Coster geniaal beschreven en zijn uit- onderzoekswerk. Goed gedokumen- Jre'} s,aan no8aJ wal windmolens,
een beschrijving van de uitstapmoge- gegroeid tot een meesterwerk uit de teerd is dit boek een belangrijke bron f auteur Paul Bauters zegt onom-
lijkheden, de typische Portugese keu- wereldliteratuur. Willy Spillebeen van informatie voor iedereen die meer wondcn dat de windmolens hun ont
ken en gebruiken, de aloude tradities heeft zich met sukses gewaagd aan een wil weten over de pers en de literatuur staan hebben gevonden in Vlaande-
fr (272 lezer moet
zwakheden
punten. Het hele boek is niet gespet 11
van humor maar blijft gevat en h
scherpzinnig. Uitgeverij A W Brum overg
Kostprijs 550 fr. 207pagina 's. )nze
Je moet wel willen (Dominique Fon
ville). De auteur van het boek is lich ipel
melijk gehandicapt. Zij heeft met vt b
lotgenoten gesproken en nam <x
kontakt op met de hulpverleners. fi r
zij aankijken tegen hun handicap 0|
hun leven, de samenleving, hoe ze et jj.
zaamheid, opstandigheid en gelo D
verwerken. (Uitgeverij Gottma l'us
Kostprijs 490fr. 144 pagina 's. Ie ve
i lerd
Pin Up, een godin voor elke dag (Eve over]
Geradts en Tatou Gutkowski. Hj [ein
kent ze niet, de pin-up foto's die t jerk
kleerkastjes van zovele Amerikaans nur|
soldaten sierden tijdens de tweede h»
reldoorlog. Hoe zijn de pin-ups eigen
lijk ontstaan, en waarom hebben bt
roemde sterren zich tot uitdagende po
ses voorde fotograaf laten lenen? Wi Je n
i gebruiken, de aloude tradities ™eji zien mei suxsesgewaaga aan een WU weten over de pers en de literatuur t^wnuxn m v luuruit- kunstenaars met naam en fnnd
nog voortleven. (Kostprijs 498 integrale en nauwgezette eigentijdse tijdens de oorlogsjaren. (532 bladzij- ren. en niet tn het verre oosten zoals pin-up En wat meer is isd
fr) vertaling van hetverhaül dat elke lezer Jen). Uitgegeven door Uitgeverij De «ooit verzet^eest tegen de pin^
Uitgegeven door Gottmer Haarlem. za' aanspreken. En om het nog mooi- Arbeiderspers Amsterdam.
er te maken, werden er etsen van Pieter
De Dordogne per kano (Jan J. Wes Bruegel, een tijdgenood van de Coster,
ter). Uit het boek blijkt dat de Dordog- ols illustratie aan toe gevoegd. Uitge-
EEN BANK VOORUIT...
EN BORD AFVEGEN
waard. (Uitgeverij QueridoKost
prijs 790fr. 328 pagina 's
essentiële kanotechnieken uitgelegd een levend taalgebruik. Uitgegeven
op een bevattelijke wijze. (Kostprijs door Davidsfonds Leuven. Kostprijs
498 fr). Uitgegeven door Gottmer 995 fr (480pagina's)
Haarlem.
aan de grootheid en schoonheid van
Vlaanderen. Maar het is een vergane
glorie en meer dan een molen is in zijn
bestaan bedreigd omdat we niet zorg
zaam omspringen met ons rijke verle
den. Meer dan 300 illustraties, talrijke
tekeningen, doorsneden en details van
windmolens verduidelijken de tekst.
Uitgege\'en door Davidsfonds Leu
ven. Kostprijs 2.190 fr (280pagina 's).
Liever sportiever (Kolet Janssen). Het
verhaal van zesduizend jongeren die
geweest tegen de /wi-iftaet
foto's? Dat alles staat in dit rij kelt)
met foto's geïllustreerd boek. (Uil
verij Loeb). Kostprijs 500 fr. j
pagina 's.
geantwoord hebben op de vraag hoe
het komt dat sport zoveel aantrek
kingskracht heeft, ln het boekje is de
CORDOBA GRANAOA
MALAGA-SEVILiA
Schoolmeesters en schoolleven
ut Vlaanderen
Ongelijke strijd (Tom Clancy). Stel je
voor, je bent Amerikaan en op bezoek
in Londen en op een halfuur lijd hen
je twee keer aan de dood ontsnapt.
Gelukkig kun hij rekenen op zijn mak
ker een CIA medewerker. En die
wordt op zijn beurt meegesleurd in een
spiraal van geweld. Niet alleen hij
maar ook zijn gezin wordt op de korrel
genomen door terroristen die voor
niets terugdeinzen. Voor wie van inge
houden spanning houdt. (Uitgeverij
AW Bruna)/ Kostprijs 650 fr. 387
pagina 's
Voedsel doorstraling: voor of legen?
(Tony Webb en Tim Lang). In Neder
land wordt op grote schaal voedsel
Onthullingen van een
Israëlisch geheim agent
doorstraald. Dit geeft volgens de au
teurs aanleiding tot heel wat malafide
CLAIRE HOY
VICTOR 0STR0VSKY
integrale tekst opgenomen van de drie
nationale laureaten van een Juniors
journalist wedstrijd en vindt men ook
honderden citaten van andere finalis
ten. Uitgegeven door Davidsfonds
Leuven. Kostprijs 195 fr (56 pagina's)
Cartoons 1989. Hel Internationaal
Curtoonfe.stivul van Knokke is we-
reldwijd bekend. De beste karloenis-
Lcn bank vooruit en bord afvegen len van de wereld nemen eraan deel.
(Jan Duma). Uil de reeks Wmratk h, JU buikje vinjl ma, Je McrixM
tijj Hemmen u zich mtg Je eerste werkstukken terne. Open lletul is kei
jaren on de schoolbanken. Vroeger groot aunlal inzendingen uit hel Oost-
waren dal logge hurdc houten banken, blok. Voor wie graag in zijn eentje
met een gul waarm net een inktpnt nietjes in een hoekje mei een htntkje
pastte. JanDurnez vertelt over Je luge- veel prei wil beleven, is Jit l,el tjalk
re school m Maarnieten sinds de in- geschenk Uitgegeven Joor DuviJs-
voermg van de leerplicht. Over Je nor- fonjs Leuven. Kostprijs 475 fr (1.12
maulscholen en over de vele vaak toch pugina 's
kleurrijke figuren van onderwijzei
lm
ls e trice
juffrouwen die stonden op gezag en
eerbied. Muur die ook waardering en
begrip hadden voor het jonge leven dat
praktijken. Maar voorstanders van zich voor hun ogen stilaan ontbolster-
voedseldoorstraling zien het anders Het web van de Mossad (Claire Hoy de. In het boek komen ook grappen
voor hen is het een manier om de wijze en Victor Ostrovsky). In dit boekont- aan de orde, zoals die wel in elke
waarop wij eten grondig te verande- bult een Israëlisch geheim agent zijn school zijn gebeurd. Misschien wel in
ren. Voor- en tegenstanders komen belevenissen en krijgt de lezer een kijk Hke school dezelfde. Je schooltijd
aan het woorden de wetgeving ter zake achter de schermen van de Israëlische doen herleven, het kan met Een bank
wordt toegelicht. (Uitgeverij HJW geheime dienst. Een boek dat voort- vooruit... en bord afvegen. Uitgegeven
1 117 durend de spanning aanhoudt en leert door Standaard Uitgeverij. Kostprijs
hoe voor de Mossad het doel alle mid- $95 fr.
delen heiligt. Het boek is ook voor ons-
boeiend omdat eruit blijkt dat België
een voorname rol speelt: Brussel is
namelijk het hoofdkwartier van de
waaien. Niet verwonderlijk want er
worden heel wat onthullingen gedaan.
Het boek telt 368pagina 's en kost 595
fr. het werd uitgegeven door Stan
daard Uitgeverij
De Duitse Herder (M.E. Tibold) uit
Andalusië (uit de reeks Lannoo 's reis
gids). Malaga, Vejer, Arcos, Sevilla,
Cordoba en Granada, het ziin namen
van Spaanse steden die klinken als
een klok en door menig toerist worden
aangedaan. We zitten in Andalusië
waar men een /confrontatie van kuitu
ren kan meemaken op elke hoek van
elke straat. De reisgids neemt de toe
rist mee langs een adembenemende
reisroute waarbij ervan uitgegaan
tepunten van Moorse kuituur grondig
wil bekijken. Voor iedere reisdag is er
een te volgen weg uitgestippeld die de
meest onverwachte plekjes aandoet,
zodat men een duidelijk beeld krijgt
van Andalusië. Dat betekent dat men
men telkens een uitvoerige beschrij
ving krijgt over de bezienswaardighe
den de musea. Men vindt er een lijst
van hotels, restaurants en café's en het
boek besluit met een lijst van Spaanse
uitdrukkingen en woorden. Onmis
baar voor wie Andalusië grondig wil
bekijken. Uitgegeven door Lannoo.
Kostprijs 895 fr (272pagina's)
Franse Atlantische Kust (ANWB reis
gids). In deze gids wordt de lange kust
strook van Sainl-Nazaire tot Hendaye
bii de spaansegrens beschreven. Voor
al voor de wijnliefhebbers biedt deze
gids heel wat boeiende dingen, want
de Medoc, Saint-Emillion en andere
komen er ruimschoots aan bod. Al
mogen ook de zonnekloppers niet kla
gen met de stranden van Biarritz en
Arachon en voor de kultuurliefheb- Zou men armoe lijden (Vic De Don-
bers is er Bordeaux en Bayonne. En der). Uit de reeks 'Waar is de tijd'.
nog veel meer, want in ieder dorpje en Kroostrijk gezinnen waren in Vlaan- - v
stad is er wel iets te beleven. Hans deren scheringen inslag. Althans voor Uitgegeven door Zuidhoek. Kostprijs
Broekman die de gids samenstelde de oorlog. Gezinnen van tien kinderen Per deel 298fr.
heeft zich geen moeite gespaard om al en meer waren geen uitzondering.
die wetenswaardigheden neer te Eenkind gezinnen wel. Grote gezin- Het Opus Dei (D Le Toumea). Mgr
schrij .'en en voorziet zijn gids van heel nen waren dus de meest normale zaak Josemana Escnva stichtte het Opus
wat gr ondplannen en wandelingen, van de wereld toen. Maar hoe werden Hei als en teken van een hoopvolle
Hij wee! bovendien ook heel wat typi- die kinderen allemaal groot gebracht, vernieuwing in de kerk. Het Opus Dei
sche zaken te vertellen. Uitgegeven kregen die wel de nodige aandacht en biedt fflOTe" nieuwe mogelijkheden
door Lannoo. Kostprijs 565 fr (312 was er wel geld voor Hoe deden die om m'dden in de wereld gestalte te
pagina 's) ouders van toen dat allemaal? En hoe B^en aan hun engagement en heili-
ervaarden de kinderen het groot ge- BfffB voor het njk Gods. Hoe het Opus
Franse en Zwitserse Jura en Istanbul zi,l? Hal alles staat aan de hand van Hei tot stand kwam, hoe het tot groei
rranse en z.wuserse jura en isianoui oetuieenissen in dit hoek te en bloei kwam en welke doelstellingen
(Dominicus Reeks). Twee reisboeken tal van getuigenissen n a t boek te r -
die een handier eidsziin voor wie eron lezen. En dat het vaak ook met veel 'n foekte
uit trekt en ziin vakantie niet alleen sukses kon, dat wordt ten overvloede ^zen. Het wordt uitgegeven door De
KueJ ml voorbereiden, maar ook ter bewezen. Uitgegeven door Standaard Boog, Belliardslraat224tel040Brus-
plaatse wel eens wat wil zien. In 'Fran- Uitgeverij.
se en Zwitserse Jura 'gaat de aandacht Van Bismarck tot Hitier: het Duitse
vooral naar de prachtige natuur De paradijsganger (Rudolf Geel), rijk 1871-1945, een terugblik (Sebas-
Brecht).
Kostprijs
pagina s
En we zijn er van de klas (Vic De
Donder). Een boek uit de reeks 'Waar
is de tijd'. Heel wat miliciens zullen
HUGO DE RIDDER
vZn J n Jn de zich inderdaad nog vele verhalen, al
Verentgde Staten heeft de pubhkatte ian nict opgeschro°fd, herinneren uit
™nl- hun levertijd. Hun aankomst in het
n Kasteeltje
aankomst in het
Klein Kasteeltje voor de selektieproe-
ven, hun eerste dagen in Turnhout en
later misschien naar Duitsland. Hel
strenge tuchtreglement, de kazerne
met de onvermijdelijke muur die een
De Duitse Herder (M.E T,bold) ui, tÏÏt!ZhTZ/j7d"e L"T
de reeks Onze dierbare huisvrienden. nis,es de MP's die on de DVTdp nlak L derde boek van
Zoals in alle andere hand,ge boekjes P£Taffn en nofvTelmfeïVeTon da' ha"M' °T d'
utt deze reeks wordt alles verteld over der verzamelde flink wat getuigenissen nTrnflfT '"•'■je m uu, nen pas, in
verhaten over de legerfljd. Hij schif- f^er tot voor enkele tt,d nog 0,m,anjigheden. Vandaar da, mot
te en selekteerde tot hij de mee's, TI het boek,4 nie, in een keer mag ui,U-
"-■■—aStandaard, beschik, over heel wat zen Maar wanneer men er behr^'
het ras, de oorsprong de schoonheid,
de eigenschappen, de huisvesting en
-dnf
Het wurm twee knmni;skindcrtri
Norlxrt De l'aepe verzamelde in di
hoek romancen en balladen uil ih
middeleeuwen die voor onze literatim
een buitengewone schatkamer vor
men. Het zijn stuk voor stuk teksten
die blijven aanspreken. In hel Ixïtl
werden ofigenomen 'liet waren twa
koningskinderenen vele andere, tui
minder bekende bijdragen uit de lite
ratuur van de middeleeuwen. I.iefdc
en dood, onverbrekelijk met elkitot
verbonden maken er deel van uit. Hei
boek werd mooi geïllustreerd met mid
deleeuwse gravures en miniaturen in
vierkleurendruk. Kostprijs 875fr. Uil-
gegeven door Davidsfonds Leuven.
Een zwervend bestaan (Bobden Uyl).
De auteur heeft zijn boek opgebouwd
rond 26 fragmenten die samen een
beeld geven van zijn leven vanaf zijn
jeugd tot op heden. Het zijn stuk oor
stuk verhalen van een harde waarheid
die moeten aantonen dat het leven een
treurige zwerftocht is. Wie wat geluk
heeft, die vindt hier en daar rustpun
ten. (Uitgeverij Querido). 184
pagina 's.
Misschien ben jij het wel (Jan i
Lam). Een heel apart boek voor dt
jeugd, met gedichten en rijmpjes.
Sommige van die gedichten zijn heel
a!' grappig, anderen dan weer doodem-
stig. Kortom de jongeren vinden er wel
een stukje in dat bij hen past in
de voeding van deze dieren. Talrijke
foto's en tekeningen illustreren zeer
mooi de tekst. Een handige leidraad
voor wie meer wil weten over zijn huis
dier. In deze reeks verschenen ook 'De
Japanse nachtegaal' (Gerrit Band);
'Melkgeiten'(HansL. Schippers); 'De
Stabij en Wetterhoun' (Ruud Haak);
'De Sint-Bernard' (Ruud Haak) en
'Konijnen' (Hans L. Schippers)
iïïiïZrlZZC&bïik achleironJinformatle cn Heef, Jus
tobben. Uügegeven door Standaard lieke krisis tlte ons land ooit tenje. In
Uitgeverij
IN^SiHElD
dit boek leest men van naaldje tot
draadje hoe in ons land politiek wordt
bedreven. Met boeiende portretten van
de protagonisten van deze krisisperio-
aan heeft kan men er in een stil hoekje
mee wegkruipen. De geichten zijn ge
schreven met eenvoudige woorden en
dat is misschien de reden waarom
jongeren er zichzelf in kunnen terug
vinden. (Uitgeverij Leopold). Kost
prijs 490 fr. 58 pagina 's.
In Eindeloze Verscheidenheid (Patri- hoofdstuk beantwoordt een indrin-
cia Carson). Een indrukwekkend por- gende vraag de vermenigvuldiging
tret waarin de bekende Patricia Car- van de broden, kan dat? de tenhemel-
son een wisselend en wervelend beeld opneming, kan dat? een kristen, wat is
t,£!f,5W/r Uitgegeven door Het tekor( (Haris Vervoort) Een r0.
Davidsfonds Leuven. man m je jk.vorm over een markton.
derzoeker die rui een afwezigheid van
Het evangelie een sprookje? (Fred De enkele jaren terugkeert naar Amsler-
Block). Een boek uit de visie-reeks. ^am en het milieu van de reklame en
Het boek is bedoeld voor een zeer de marketing. Nu zijn huwelijk is stuk
uiteenlopend publiek. Dat wil zeggen gelopen, weet hij met zichzelf nog nau-
zowel voor de doodgewone kristen die welijks raad. Hij laat zich inpalmen
meer uitleg over sommige problemen doorzijn werk. Een stukje realisitisch
wil, als voor de vorser die wil weten Proza met de nodige zelfkritiek. (Uit-
wat er bij de meerderheid van de den- geverij De Arbeiderspers). Kostprijs
kende kristenen leeft. De auteur pro- 370 fr. 141 pagina's,
beert de problemen op een nieuwe wij-
ze en in een verstaanbare taal te ver- Bolien en Ralien (Josepha Mendels).
woorden om de kristelijke boodschap He debuutroman van deze auteur die
An «----- verhaalt hoe het jonge meisje Rolien
naar de volwassen vrouw Ralien
voor de hedendaagse mens begrijpe
lijk en aanvaardbaar te maken. Elk
Maar ook de pittoreske stadjes en de Een komisch boek over de hoogleraar lut, Haffncrifn^ i, ee"wissele"a1e/ln wervelend beeld opneming, kan dat? een kristen, v
groeit. Die volwassen vrouw Ralien is
de tweeëenheid van Rolien, ze zijn
onafscheidelijk met elkaar verweven.
Rolien en Ralien is zowat de vrouwe
van. Iljte vers'e van het Oedipus verhaal te