IflUS..;'
De schrijvende haas uit Aalst werd zeventig...
Pianokwintet «Amadea» speelt
Mozart, Verbesselt en Beethoven
Dichter tussen de schilders
Huldiging Jan D'Haese:
Oilsjt
De Voorpost - 3.4.1992 - 5
.EftILL CLAUS
1ENDRACKT VERotXy
(rma snvn? 3ntu3~t7"
Aalst. Tuur Van den Bmlle illustreerde de sfeer van Jan D'Haeses werk door het voordragen van enkele van diens
gedichten (a)
hangen aan het plafond ouderwetse Deurle en Beauvoorde.
Van hel kleine dorp Beauvoorde in Jeugd en Muziek Aalst
een gedicht van Jan D 'llaese
geïllustreerd door Gerril BatenRené Bekaerl.
Walter Schelfhout, Guy van den Eeckhaut
en Marijke Van der Eist
Dit was het park onder de middagbomen
de meisjes, verstrengeld, langs elke laan
en wij, gevangen in prille dromen
fiets aan de hand, schuchter en aangedaan.
Dit was meer dan een zomer te Ter Muren,
meer dan een dag langs de Kapellekensbaan
en bij de Osbroek, in de holte der uren
mijn lentelief, ontkleed, tegen mij aan.
Dit was de kleine stad, het klein ervaren
de beiaard aan Markt en straat ontstegen
en achter het Begijnhof, spicglend in het water
de dude muren en de blauwe regen.
Dit was de kleine stad, vaak ingekeerd
somtijds vermomd, met zotte maskers voor,
met kermismolens, dronken, schots en scheef
en dan 't versteend bestaan de rest der dagen door-
twee- en driewielers. De wanden
zijn bezaaid met allerlei voorwer- de Westhoek heeft hij een echt
pen die een voorsmaakje geven van
de bonte, merkwaardige curiosa uit
de wereld van de kunst, de folklore,
het antiek, het ambachtelijke, die
op de vliering van het huis zijn
kunstdorp gemaakt. In de Sint-
Odomariskerk stelt hij zelf schilder
werken tentoon als lid van de groep
Utopia 22 onder de naam van Jean
Le Lièvre. Hij heeft omgang gehad
verzameld. Het huis is een waar mu- met de groten van de Latemse schil
seum, een heuse bewaarplaats van
objecten met een nostalgische geur.
In deze omgeving waar een stuk ver
vlogen tijd blijven hangen is en waar
een deel van het verleden met een
haast religieuze piëteit wordt be
waard en gekoesterd richtte men
vorige zondagnamiddag de schijn
werper op een van de belangrijke
figuren uit het Aalsterse kunstle
ven: de Aalsterse 'lepus scribens'
Jan D'Haese. Er werd een feestpro
gramma gepresenteerd wat muzi
kaal werd omlijst door 'heer des
huizes' bas-bariton Luc De Mot, be
geleid aan de piano door Peter Tho
mas.
Jean-Paul Van der Poorten om
schreef in zijn inleiding Jan
D'Haese als een van de grootste
kunstkenners die in Aalst zijn gebo
ren en er hebben gewoond. Op de
wereld gekomen op 17 maart 1922
in de Meuleschettestraat te Aalst,
'schiefrcgt'over' de Kluyskensstraat
drukte hij reeds op jeugdige leeftijd
zijn stempel op het Aalsterse arti
stieke leven. Reeds voor de 2e We-
reldoorl',gwas hij medestichter van
net Bcrschermkomitce Kunst en
Uiteren en reeds op 18-jarige leef
tijd gal hij de dichtbundel 'Aalst
ders o.a. Valerius De Saedeleer,
Gust De Smet, Maurice Schelck -
die ook een Aalstenaar was - en vele
anderen. Hij heeft verschillende
tentoonstellingen van hen ingeleid.
D'Haese schreef diverse kunstmo
nografieën o.m. over Albijn Van
den Abeele, Luc Peire, José Ver-
meersch en Octave Landuyt en
werkt sinds jaren aan een monu
mentaal werk over de onvolprezen
Leieschilder Emile Claus. Ooit
schreef hij zelfs muziekrecessenties
in een Aalsterse volkskrant bij de
Oilsjteneirs beter gekend als "t Voil
Emmeken'.
De meesten kennen hem het best
als schrijver van vinnige kursiefjes
in 't Pallieterke. Ze weten niet dat
hij daarenboven toneelschrijver en
-recensent is. Ook als dichter heeft
hij naam gemaakt. Gedichten van
hem verschenen in Vlaamse en Ne
derlandse tijdschriften, werden ge
bundeld en enkele opgenomen in
bloemlezingen.
Wouter De Bruyne vertelde in een
'poging tot benadering' over de ge
vierde het volgende: ik ken Jean
D'Haese slechts zijdelings. Mijn va
der was een groot bewonderaar van
Bruno De Winter die hij onze meest
Jeugd en Muziek Aalst nodigt de
melomanen van de Denderstreek
uit voor een koncertavond op vrij
dag 3 april, vanavond dus, om 20 uur
in de Feestzaal van het Stadhuis te
Aalst. Het pianokwintet AMADEA
speelt er werk van W.A. Mozart,
August Verbesselt en L. Van Beet
hoven.
Pianokwintet Amadea
Het pianokwintet Amadea bestaat
uit vijf van de beste Vlaamse instru-
mentisten. Pianist André De Groote
is laureaat van de gereputeerde
Tsjaikovskiwedstrijd in Moskou,
gegradueerde van de Kon. Elisa-
bethkapel én laureaat van de Kon.
Elisabethwedstrijd en leraar aan
het Koninklijk Muziekconservato
rium te Brussel. Hoboïst Jan De
Maeyer is leraar aan het Koniklijk
Vlaams Muziekconservatorium te
Antwerpen en direkteur van het
conservatorium te Mechelen. Klari
nettist Nestor Janssens is solist bij
het Koninklijk Filharmonisch Or
kest van Vlaanderen en leraar aan
de muziekakademie te Mortsel. Fa-
gottist Luc Loubry is solist bij het
Nationaal Orkest van België en le- 1980 was hij fluitsolist in het orkest
raar aan het Koninklijk Vlaams Mu- van de Antwerpse K.V.O. maar was
ziekconseryatorium te Antwerpen, ook als docent aktief aan diverse
En hoornist Ivo Hadermann is akademies en conservatoria. Hij is
eveneens solist bij het Nationaal een van de prominentste heden-
Orkest van België en leraar aan de daagse Vlaamse komponisten!
muziekakademies te Hoboken en
Berchem. Vijf muzikanten dus die 0o,k he' deel na.de P™20 beS""
reeds meer dan hun sporen ver- me kompositie van Mozartna-
diend hebben! r®k een bewerking van de «Cas-
sation in Bes, KV 99 voor orkest»
Programma door Mozart in de zomer van 1769
Van Wolfgang Amadeus Mozart geschreven te Salzburg. Dit orkest-
(1756-1791) staan twee werken op werk werd later bewerkt voor kwar-
het programma. Voor de pauze tet met h°b°> klarinet, hoorn en
wordt het «Pianokwintet in Es, KV fagot-
452 voor piano, hobo, klarinet, fa- Dit kamermuziekkoncert van Jeugd
got en hoorn» uitgevoerd, een werk en Muziek besluit met het «Kwintet
dat door Mozart te Wenen op 30 in Es opus 16 voor piano, hobo,
maart 1784 voltooid werd. Nadien klarinet, fagot en hoorn» door Lud-
wordt een pianokwintet (piano, ho- wig van Beethoven (1770-1827) in
bo, klarinet, fagot en hoorn) uitge- 1796voltooid, hetzelfdejaarwaarin
voerd van August Verbesselt hij zijn studie contrapunt bij Al-
Klein Willebroek, 1919), de Vlaam- brechtsberger rondmaakte. Zijn
se fluitist, komponist en pedagoog, pianokwartet opus 16 is hiervan een
Hij was de eerste «blazer» die in een bewerking, door van Beethoven zelf
Belgisch conservatorium aan een gemaakt. We weten niet aan welke
kamermuziekexamen mocht deel- twee versies hij de voorkeur gaf;
nemen, en dan nog wel met een zeker is dat ze tegelijkertijd gepubli-
eigen kompositie. Van 1942 tot ceerd werden in 1801. Aan dit werk
is nog een leuke anekdote verbon
den. Tijdens een van de eerste uit
voeringen van deze kompositie zat
Van Beethoven zelf aan de piano.
In het laatste deel begon hij op ver
schillende plaatsen te improvise
ren. Hij raakte zo in vervoering dat
hij de aanwezigheid van zijn mede
spelers vergat. Deze zaten wanho
pig te wachten tot wanneer de ca
denza zou eindigen; herhaalde ma
len brachten ze hun instrument aan
de lippen in de overtuiging dat de
improvisatie beëindigd was maar
door een onverwachte wending was
Beethoven weer in een nieuwe ge-
dachtenstroom verzonken. Na lang
wachten konden ze eindelijk het
vervolg van .hun partij spelen.
De toegangsprijs voor dit veelbelo
vend kamermuziekkoncert be
draagt amper 150 fr.; -30-jarigen be
talen slechts 100 fr. en leden-abon-
menten krijgen uiteraard gratis toe
gang.
Meer informatie is te bekomen op
nr. 053/77.41.07.
Het artiestencafé 'Ter Vlieringhe' aan de Brusselbaan 11 te Erembodegem
was weer meer dan te klein vorige zondagnamiddag. Heel wat mensen uit
de Aalsterse kunstwereld, prominenten en vrienden van Jan D'Haese
waren er samen gekomen om deze kunstkritikus-dichter te huldigen, ter
gelegenheid van zijn 70e verjaardag. Naast het belichten van de
karakteristieken van het dichterschap van Jan D'Haese werd een homma
gemap 'Oilsjt dichter tussen schilders' en een gelegenheidsalbum voorge
steld.
Aalst. Kunstcriticus en dichter Jan D'Haese werd sfeervol gevierd ter gelegen
heid van zijn 70ste verjaardag (a)
Ter Vlieringhe bij Luc De Mot, ze
zijn er thuis de mannen van het
Aalsterse 'Tableau vivant'. Er strij
ken vogels van alle pluimage neer.
Het is een stemmig en gezellig oud
café-chantant dat heinde en ver be
kend ifj, hoewel het café maar op
bepaalde dagen open is. Als blik
vanger hangt aan de gevel een rij
wiel met een groot voorwiel en een
pietepeuterig achterwiel. Binnenin
zingt' uit in eigen beheer. Na sinds
jaar en dag zijn tenten opgeslagen te
hebben in de stad van Keizer Karei
is hij echter nooit een Gentenaar
geworden en is hij zijn vader- en
moederstad 'Oilsjt' nooit vergeten.
Jan D'Haese is in heel Vlaanderen
gekend als kunstkriticus, redenaar
en organisator van belangrijke kol-
lekticve tentoonstellingen, inzon
derheid in Sint-Martens-Latem,
spirituele journalist vond. Maar als
hij over Bruno De Winter sprak ver
noemde hij in één adem Jan
D'Haese die hij waardeerde als een
dwars maar eerlijk en authentiek
kunstkriticus. De meeste gezichten
gaan voorbijzei hij nog, je ziet ze en
vergeet ze. Jan D'Haese heeft een
kop die in je geheugen gegrift blijft.
Ik ken Jan D'Haese slechts zijde
lings. Ik weet dat hij een Protheus is,
een veelzijdig man die niet onder
één noemer is te vangen. Ik hoorde
hem ooit in gekruide, kleurrijke taal
praten over Servaes en Permeke en
Gust De Smet. Ik ga getrouw naar
Beauvoorde waar hij tematisch
kunst exposeert. Ik lees geregeld
bijdragen van hem over beeldende
kunst, wars van elk kompromis,
zonder genade voor snobs, charla
tans en sjacheraars.
Toch ken ik Jan D'Haese niet alleen
zijdelings. Vorig jaar vierden onze
Rederijkerskamers van Sint-Barba-
ra en Sint-Catharine hun eeuwen
lang bestaan. De Catharinisten zou
den daarbij een bloemlezing van
Aalsterse rederijkers brengen. Jan
D'Haese was de geknipte man voor
de inleiding. Tot na een van de
voorbereidende vergaderingen
bleek dat Herman Slagmulder en
zijn kompanen in 'De Coninck van
Spagniën' hadden gediskussieerd,
terwijl Jan D'Haese geduldig als
een monnik had zitten wachten in
het 'Landhuis'.
Toch ken ik Jan D'Haese niet alleen
zijdelings. In 1958 - ik gaf pas mijn
eerste jaar les bij de Jezuïeten - was
ik op zoek naar een gedicht dat tref
fend het pacifisme, het tema 'nooit
meer oorlog' zou illustreren. Het
moest voor jonge mensen bevatte
lijk zijn en expressief om voor te
dragen. In 'Zuid en Noord' vond ik
mijn gading niet. Tot ik in een
bloemlezing Jan D'Haeses 'Naoor
logse ballade' ontdekte. Die wil ik
meteen voorlezen als eerbetoon
aan onze gast en als bewijs dat
woorden beklijven als ze maar gela
den zijn'.
Gelegenheidsuitgaven
Ter gelegenheid van de huldiging 70
jaar werden het karakteristiek van
het dichterschap van Jan D'Haese
voorgesteld in een hommagemap
en een gelegenheidsalbum. In de
hommagemap - die slechts in de
beperkte oplage van 15 ex. werd
uitgegeven - staat onder de titel
'Oilst - dichter Jan D'Haese tussen
de schihlders een gedicht van Jan
geïllustreerd door Guy Van den
Eeckhaut die in een bonte kleuren
weelde vorm aan de uitbundigheid
geeft van het leven in de Aalsterse
karnavalstad 'de vermomde stad
met zotte maskers op', René Be-
kaert koos ook dit motief en Walter
Schelfhout symboliseerde in zijn
modules de eigenheid van de volks
aard van Aalst en zijn inwoners: de
torens en klanken, het aroma van
gisteren en vandaag. Gerrit Balen
lieten zich inspireren door de kon-
touren van een oud stadsplan waar
in hij de grilligheid van het stadsle
ven Iaat triomferen in een labyrin
tisch lijnenspel. Tot slotte heeft Ma
rijke Van der Eist de bedachtzame
toets aangeslagen in twee merk
waardige prenten over het Osbroek
waarin zij de vlakken adequaat met
elkaar laat harmoniëren.
In een gelegenheidsalbum werden
acht gedichten samengebracht van
Jan D'Haese, geïllustreerd met acht
linosneden van Paul Van den Abee
le. De kunstenaar drukte deze zelf
op zijn handpers. Oiljst - Het Park -
Herfst in het Park - Caudronstraat
21 (daar woonde zijn moeder het
langst) - Voor Moeder - De Jasmij
nen - Mijn Voorouders en De Af
stand zijn de acht gekozen gedich
ten.
Een aantal van deze gedichten en
enkele andere werden naar voor ge-
Aalst. 'Lepus scribens', de schrijvende haas, is een karikatuurprentgetekend
door Marijke van der Eist ter gelegenheid van de 70ste verjaardag van
kunstcriticus en dichter Jan D 'Haese
bracht door Tuur Van den Brulle
waarna vriend-dichter Firmin Van
der Poorten een gedicht voorlas
'Marcus Aurelius' speciaal voor Jan
D'Haese geschreven.
Jan D'Haese sloot de stemmige vie
ring af op zijn gekende taalvaardige
manier. 'Ik weet het. Ik ben nog te
gulzig op het leven ingesteld, al
weet ik dat de dood korter bij is dan
de geboorte. Ik moet nog bij de
mensen zijn en aan de toog staan
om te praten over de kunst, over het
teater en over de voetbalperikelen
van de Gantoise of Eendracht
Aalst. Ik heb altijd de mensen geren
gezien, van beider kunnen, altijd de
kunst gemind en in dit geloof zal ik
waarschijnlijk leven en sterven. Er
is wel veel veranderd. Mijn idealen
van een betere wereld met meer
levensvreugde en vriendschap heb
ik nooit opgegeven maar ze zijn wel
lichtjes bespat. Wij zijn wat aan het
verliezen van wat de vorige genera
tie heeft uitgetekend: wij worden
aangerand door de automatic en de
verloedering. Ik schrijf nu anders.
Niet meer vanuit de literaire aan
drift die mij op weg zette naar mijn
'Eerste verzen', maar vanuit een
steeds ingrijpender herinnering en
vanuit veel, heel veel menselijke en
geestelijke ervaring. Ik ben gelukkig
zoals ik heb geleefd. Met moet de
feiten echter durven onder ogen
zien en dingen onderstrepen. We
vieren nu verder feest zoals een Pic-
ter Breughel die ook kon doen la
chen en doen schreien', omschreef
Jan D'Haése en las nog enkele ge
dichten voor die hij de laatste jaren
had geschreven, die hij besloot met
'Ik weet dat het nadert, ik ben niet
zonder angst, ik zou nu alles willen
schrijven wat ik alleen maar heb
gezegd'.
PH
