Oorkonden voor gerestaureerde
gebouwen in Oost-Vlaanderen
Bil
De Voorpost
HEB JIJ 'T AL EENS GEZIEN, 'T MEEST COMPLETE TV-MAGAZINE
HEBT U EEN
HUIS TE KOOP?
Ér\m:
TV-EKSPRES. DAAR HÈB JE TENMINSTE WAT AAN.
van de 19dt
klassicistischc
Het Verbond van Kringen voor Heemkunde in Oost-Vlaanderen reikt nu al
twintig jaar lang oorkonden uit aan eigenaars of instellingen die zich
inzetten voor de restauratie van een gebouw of enig ander historisch
monument. Een daartoe aangestelde kommissie duidt sinds 1973 enkele
laureaten aan die tijdens een akademische zitting in de Kredietbank te
Gent gehuldigd worden. Net zoals de vorige jaren kwamen een dertigtal
kandidaten in aanmerking waaronder een niet onbelangrijk gedeelte voor
onze regio.
Alhoewel het hier in werkelijkheid
om een lautere waardering gaat
voor het initiatief en niet om finan
ciële middelen te verwerven, wordt
de toekenning van een oorkonde als
zeer belangrijk beschouwd. De ini
tiatiefnemers zelf hoeven geen
stappen te ondernemen want de
heemkringen van de gouw Oost-
Vlaanderen zijn altijd waakzaam
om restauratiewerken te melden
aan de kommissieleden die voor het
verdere verloop zorgen. Uiteinde
lijk is het belangrijk dat zij de inzet
en de prestatie naar waarde weten
te schatten, vooral omdat het bijna
nooit het werk is van een enkeling
maar het resultaat van een geza
menlijke en belangloze onderne
ming. Bovendien wordt zowel het
Weekblad van Dender-,
Dunne-en
Scheldestreek
Onafhankelijk weekblad
voor Dender-, Durme- en
Scheldestreek
Uitgeverij De Cuyper n.v.
Oude Vest 28
9200 Dendermonde
Tel. 052/21.40.60
Telefax 22.54.64
HRD 33.579
BTW 419.120.172
Hoofdredakteur:
S. Dewachter
Sportredaktie:
M. De Backer
Abonnementendienst:
tel.: 052/21.40.60
jaarabonnement 2.500 F
6 maand 1.250 F
3 maand 625 F
los nummer 50 F
Bankrekening:
442-8601481-36
Lid van de Nationale
Federatie der Informatie
weekbladen vzw
Aangesloten bij de
Verantwoordelijke uitgever:
D. De Cuyper
Drukkerij
A. De Cuyper-Robberecht
Drukkerijstraat 11
9240 Zele
Telex 25765
privé-initiatief beloond als een «of
ficiële» restauratie.
De bedoeling van het Oostvlaams
Verbond voor Heemkringen is alle
initiatieven op dat vlak te stimule
ren en het grote publiek te sensibili
seren. Met andere woorden, de res
tauratie te bewerkstelligen van het
patrimonium maar dan op een ver
antwoorde wijze. Dit kan gaan van
een katedraal in een stad, een kerk
of een kapel op het platteland, zelfs
een kasteel of een teatergebouw,
een herenhuis of een molen... een
waardevol historisch bouwkundig
erfgoed dat voor de toekomst en
dus het nageslacht moet bewaard
worden.
Volgens voorzitter R. Ruys zijn on
ze monumenten «als ankers waar
aan de zoekende mens behoefte
heeft en dit anker opzich is een hou
vast». Hij stelde dat de goede kondi-
tie van de best bewaarde gebouwen
te danken is aan het zinvol gebruik
ervan en «voor de gebouwen met
een funktie in de samenleving staan
meestal voldoende middelen ter be
schikking om hun voortbestaan te
verzekeren. Het bezit van een aan
tal fraaie gebouwen op het huidig
ogenblik is niet in geringe mate te
danken aan de inventiviteit van on
ze voorouders die steeds weer in
staat waren om nieuwe bestemmin
gen voor oude strukturen te beden
ken». Verder Wees R. Ruys ook op
de nevenaktiviteiten van een res
tauratie en hij benadrukte de zeer
belangrijke taak van de ambachtslui
als de metser, de timmerman, de
smid, de schaliedekker en zoveel
meer.
Bij een restauratie komen ook tal
rijke anonieme mensen te pas die na
de huldiging vergeten worden.
Nochtans was hun inbreng niet ge
ring en daarom betrok hij ze bij de
uitreiking van de oorkonden. Ook
gastspreker Prof. Van Tieghem had
een bepaalde inbreng door de aan
wezigen te wijzen op alles wat bij
een restauratie komt kijken en
waarbij zij aan de hand van tekenin
gen, gravures, miniaturen en schil
derijen aantoonde welke werktui
gen men hiervoor nodig had en
Is uw prijs tussen 700.000 en
4 miljoen? Is er een tuintje
aan? Er mogen kosten aan
zijn! Bel dan WOONBEMID-
DELING 053/78.99.36 en na
18 u. 053/62.44.62. U stelt de
voorwaarden en wij garande
ren een snelle en discrete ser
vice zonder kosten.
heeft, werktuigen die soms nauwe
lijks veranderd zijn in de loop van
de geschiedenis ondanks de nieu
wigheden die stelselmatig uitgevon
den werden.
33 oorkonden
Dat in Oost-Vlaanderen heel wat
initiatieven genomen worden om
gebouwen te restaureren bewijzen
de 33 oorkonden die voor de twin
tigste keer uitgereikt werden. Daar
van waren er ongeveer de helft uit
Gent met o.a. twee teehuisjes op de
Leiekaai, de vismijnpoort op het
Veerleplein, het feestlokaal De
Vooruit, de sakristie van het Caer-
menklooster, drie begijnenhuisjes
en verschillende gevels van histori
sche woningen.
Ook voor twee monumenten in
Aalst werden oorkonden toege
kend, enerzijds voor het Kasteeltje
van Muylem dat in 1981 beschermd
werd en na verantwoorde renovatie
een nieuwe bestemming krijgt. An
derzijds werd het Sint-Hubertusal-
taar gelauwerd, een barokke kreatie
uit de 17de eeuw met een groot
schilderij in een monumentale nis.
Het wordt toegeschreven aan de
Sint-Hubertusgilde uit het midden
van de 17de eeuw toen ze een nieuw
altaar mochten oprichten in de
Sint-Martinuskerk.
In Aalter werd het 17de eeuwse
Vrijhof goed bevonden voor een
oorkonde omwille van de restaura
tie door het gemeentebestuur dat er
in 1984 eigenaar van werd. Het is
een type dat nauw aansluit bij de
Meetjeslandse hoevebouw maar
het traditioneel karakter vertoont
van de Oostvlaamse plattelandsar
chitectuur uit de 18de eeuw.
Gelukkig hebben ook de gemeente
besturen interesse voor het behoud
van het patrimonium. Zo in Beve-
ren waar het Kasteel Cortewalle, in
eigendom sinds 1966, hersteld en
verfraaid werd. Men zorgde tevens
voor het oud-gemeentehuis van
Haasdonk dat met zijn harmonische
architektuur een intieme sfeer uit
straalt wat heel wat bezoekers in
bewondering doet staan voor dit
eenvoudige bakstenen ranke ge
bouw. In dezelfde gemeente werd
het Huis Michelet te Vrasene gelau
werd. De vroegere eigendom van
oud-burgemeester P.A. Michelet
werd bij de renovatie in zijn oor
spronkelijke stijl hersteld.
Een tweede altaar dat tijdens de
twintigste zitting bekroond werd, is
het O.L. Vrouwaltaar in de gelijk
namige kerk te Dendermonde. Het
barokaltaar komt uit de gesloopte
Sint-Rochuskapel en werd in de
zuidelijke zijbeuk van de kerk na
restauratie heropgebouwd.
Kapellen
Tot de gerestaureerde gebouwen
behoren telkens een niet onbelang
rijk deel kapellen. Tenslotte zijn het
alleszins sieraden binnen een stads-
of dorpsgezicht. Het zijn zelden mo
numentale bouwwerken maar het
zijn altijd fraaie bedehuisjes. De
meeste hebben weliswaar hun funk
tie geheel of gedeeltelijk verloren
maar het blijven getuigenissen van
de eens zo bloeiende devotie.
De Sint-Lambertuskapel te Den-
derwindeke was gedurende eeuwen
een belangrijke bedevaartplaats,
ligt op een hoogte en wordt als een
van de mooiste veldkapellen uit de
streek beschouwd. Ze is pas in 1991
eigendom geworden van de familie
Cieters - Berlengee die ze onmid
dellijk heeft gerestaureerd met ei
gen middelen ter nagedachtenis van
E.H. Et. Cieters. Meteen heeft deze
kapel een groot deel van haar funk
tie weergekregen wat haar devotio
neel karakter mogelijks zal herstel
len.
De Sint-Antoniuskapel is in werke
lijkheid een «herinneringskapel»
vermits ze opgericht werd na de eer
ste wereldoorlog uit dankbaarheid.
Na het verval nam de Kristoffelcon-
frerie het initiatief om ze te laten
herstellen met de hulp van talrijke
belangloze medewerkers.
Ook aan de Sint-Antoniuskapel van
Hamme werd een oorkonde ver
leend. De kapel werd in 1949 door
eigenaar Th. De Neve aan de kerk
fabriek geschonken maar met uit
drukkelijke wens om ze degelijk te
onderhouden. Men hield de gelofte
gestand en thans staat ze weer te
pronken te Hamme - Sint-Anna.
Te Herzele werd de Sint-Rochuska
pel bedacht door het Verbond van
Heemkunde. Jarenlang stond ze in
de steigers en ondersteund langs de
weg. Ze werd wegens instortingsge
vaar dan ook volledig afgebroken
en heropgebouwd. De ingang werd
hierbij van richting veranderd en de
omgevingwerd eveneens fraai gere
noveerd.
De kapel van O.L. Vrouw van
Troost te Laarne dateert uit het
einde van de vorige eeuw, gebouwd
wellicht om een genezing te beko
men. Dit was vaak de oorzaak of de
gelegenheid om een kapel te bou
wen en hier kwam men dan van
De fraai gerestaureerde pastorie van Zonnegem die nog beter tot haar
komt dank zij de enig mooie omgeving (jv)
heinde en ver zijn toevlucht zoeken burg gerestaureerd. Zij hoort bij di f
tot heil van mens en dier. brouwerij D'Hollander en dateei 1
Uit ongeveer dezelfde periode da- uit de tweede helft van de 19de
teert het Kapelleke in de Goedjens eeuw. Typisch zijn de klassicistischc
van Mariakerke. Toegewijd aan arduinen deuromlijsting en de blau-
O.L. Vrouw van Lourdes begon ze we baksteen die men gebruikt heeft
in de zestiger jaren te vervallen en in de lijsten en vensterstrekken. Dit
bij het aanleggen van een paar stra- herenhuis werd in 1987 als be
ten met afbraak bedreigd... dit is schermd monument geklasseerd en
altijd de eenvoudigste oplossing ge- thans volledig hersteld,
weest. Dank zij de inzet van de Een andere herenwoning die vooi
heemkundige kring Mark heeft men de toekomst zal bewaard blijven is
de kapel kunnen behouden en is gelegen aan de Kerkstraat te Waar-
thans gerestaureerd en bekroond schoot. Hiervan is de voorgevel een
met een oorkonde. voorbeeld van de bouwtrant uit de
De kapel van de H. Godelieve in 19de eeuw, waar vooral de lijstge-
Zele-Heikant is eveneens opgericht ve's opvallen. Typisch zijn ook de
als dankbetuiging voor een gene- geprofileerde kroonlijst en dito
zing, nl. van een oogziekte waar- lengtevlakken.
VT e?S,d/me f BJUSle' "f* ka" Sint-Machariuskerk
pel in 1914 geschonken heeft.
Deze dnebeukige hallenkerk staat W
in Laarne en heeft nog een vierhoe-
Woningen kige vieringstoren uit de 15de eeuw,
De laatste jaren besteed men ook het enige overblijfsel na de brand-
veel aandacht aan waardevolle wo- stichting door de Geuzen. Ze is op-
ningen met een bepaald historisch getrokken in Balegemse witte zand- b
karakter. Tot deze soort behoort de steen waaraan nieuwe gedeelten
Gemeentelijke Academie van aan toegevoegd zijn in baksteen. >0
Hamme die in 1864 opgericht werd. Na het Concilie van Trente behoort <t
Het gebouw werd reeds een eerste hij een kerk ook een pastorie. Toen w
keer gerestaureerd juist voor de noemde men dergelijke woning nog
eerste wereldoorlog en nu opnieuw een «curenhuis». Waar de huidige k
om de levensduur met een paar de- pastorie van Zonnegem nu staar
cennia te verlengen.
In Oudegem werd de woning Ou-
Het Kasteel van Muylem te Aalst dat voortaan zal dienen als centrum voor
bijeenkomsten en tentoonstellingen (jv)
stond vroeger een ander gebow.
Deze dateert uit de tweede helft van
de 19de eeuw maar de grondvesten
van de oude pastorie zitten er nog
onder. Ze is eigendom van de ge
meente die ze liet restaureren maar
ook het aandeel van de huidige pa
stoor J.E. Van Impe is zeer belang
rijk. Hij heeft vooral binnen het ge
bouw veel werken uitgevoerd en
zelf gefinancierd om er «gratis» tc
wonen. Hij zorgde evenwel vooi
een groot gedeelte van de verfraai
ing van het gebouw, bekostigde de
wegeniswerken, het dak van de ach-
terbouw, verfwerken, aanleg van
4.000 m: gras, garagebox en zoveel
meer.
De pastorie en omgeving behoor
den eens toe aan de abdij van Droi
gen, is omwald en bevat in de kel
ders een waterput. Vroeger kreeg
ze weinig aandacht vanwege het ge
meentebestuur als pastorie van een
kleine entiteit van Sint-Lieveni
Houtem. Nochtans is het een
pronkstuk dank zij de wallen en de
ruime voorhof. Men hoeft geen
kenner te zijn om te weten dat het
geheel een oorkonde verdiende.
Met het uitreiken van oorkonden
stimuleert men de initiatieven en
dat het positief resultaat oplevert
bewijst het grote aanbod waaruit
men elk jaar een selektie moet ma
ken.
JV
16 - 30.10.1992 - De Voorpost
Verwacht jij van 'n degelijk tv-magazine eerst en vooral dat je er in een oogwenk
de meest complete programma's van alle tv-zenders in terugvindt,
bijzonder overzichtelijk gepresenteerd, met een schat aan achtergrondinformatie
en aangenaam om te lezen?
Dan moet je beslist kennis maken met TV-Ekspres.
Zeker weten: als je TV-Ekspres eenmaal kent, wil je het blad geen enkele week meer missen.
