'Ik droom van een teater dat zoekt,
niet van een teater
dat voorwendt antwoorden te weten.' (Peter Zadek)
■r k
Teaterseizoen 1992 - 1993 (II)
K.V S. BrusselZes premières en het (nood-)lot van een Brussels repertoiregezelschap
Ari
Mechels Miniatuur Teater
Vier Vlaamse kreaties
Westvlaams Theater Antigone
Vier nieuwe produkties en twee hernemingen
4^-
W<
vit
30 - 13.111992 - De Voorpost
Nog maar zelden heeft de Brusselse
K.V.S. tijdens de laatste jaren zo
vaak vette koppen in de pers gekre
gen als de laatste weken. Er is dan
ook alle reden toe: het voortbestaan
zelf van het ensemble als repertoi
regezelschap wordt in vraag gesteld,
er moet dringend een nieuwe direk-
tie aangesteld worden, het gezel
schap is op artistiek vlak dringend
aan een intensieve behandeling.
Kortom: een grondige behandeling
in de 'intensive care' is van vitaal
belang
Al wie het goed meent met het tea-
terleven kan er niet naast kijken:
K.V.S. is al jaren ziek in verschillen
de bedjes. Het gebouw zelf is bouw
vallig doordat de Brusselse over
heid zijn wettelijke verplichtingen
niet nakomt. Het publiek veroudert
met het gebouw: wie een avondje-
uit wil zonder artistieke pretenties
blijft komen: maar wie de uitspraak
van Peter Zadek (zie hoger) onder
schrijft. en ook artistieke normen
hanteert, blijft weg; een nieuw pu
bliek komt niet opdagen. Naast een
aantal schitterende akteurs torst
het gezelschap ook de aanwezig
heid van nogal wat middelmatig
heid. En wat op de planken getoond
wordt, is vaak niet van aard om een
teaterliefhebber van vandaag diep
te plezieren. Het is echter een be
etje simplistisch én grof onrechtv
aardig heel deze toestand te willen
kristalliseren in de persoon van ar
tistiek direkteur Nand Buyl! Het
zou vermetel zijn te denken dat met
een nieuwe artistieke beleidsver
antwoordelijke ineens alle proble
men van de baan zullen zijn!
De huidige diskussies - «Een reper
toiregezelschap moet blijven!» ver
sus «Brussel heeft dringend nood
aan een grote receptieve schouw
burg!» - zijn nogal eens döorspekt
met persoonlijke ambities. En dan
hebben we het nog niet eens over de
(gepolitiseerde) Raad van Bestuur
en het fameuze doorlichtingsrap
port over de werking van K.V.S.
Een té lang verhaal voor deze be
perkte ruimte! Maar wordt zeker
vervolgd! Over tot de orde van de
dag met het overzicht van het pro
gramma voor volgend seizoen. Een
seizoen waarvoor door de Vlaamse
kultuurministcr 52.3 miljoen wordt
uitgetrokken.
Het K.V.S.-seizoen opent op
25 september met «Bevers» van Jo-
han Boonen. Het stuk handelt over
promotoren van een soort droom-
stad, waarin het lelijke dient afge
broken te worden om het mooie in
de plaats te zetten; maar ook zij
verliezen soms; en ook hier speelt
een love-story. Marc Bober regis
seert.
Er is blijkbaar opnieuw aange
knoopt met de 'draaischijf-voor-
stellingen tussen KVS, NTG en
KNS want met «Onpaardans» van
Ed Vanderweyden trekt K.V.S. na
de voorstellingen in eigen huis ook
nog naar Gent en Antwerpen. Dit
stuk over een «eindigende relatie»
(het ex-paar ontmoet elkaar na
maanden opnieuw in hun oude wo
ning) heeft het over 'praten' en
'zeggen'. Waar de kommunikatie
faalt, faalt ook het samen-leven. Dit
onderliggend tema wordt in «On
paardans» geprojekteerd tegen de
achtergrond van een afbrokkelende
relatie. N.T.G.-akteur Mark Wil-
lems regisseert, Sien Eggers (lau
reate van de Teaterprijs «voor de
grote klasse, de nooit aflatende in
zet en vooral de spelvreugde die
deze aktrice in de meest uiteenlo
pende genres naar de toeschouwer
uitstraalt. Zij beheerst op sublieme
wijze de kunst van de metamorfose,
eksploreert met liefde en bezeten
heid de binnenkanten van haar
personages en maakt van elke op
dracht, groot of klein een beleve
nis.») en Ronny Waterschoot zijn
de akteurs.
Op 4 december gaat «The Cemetery
Club» van Ivan Menchell in premiè
re in regie van Senne Rouffaer. Het
handelt over drie weduwen die eens
per maand het kerkhof waar hun
resp. echtgenoten begraven liggen,
bezoeken. Zij verschillen kwa ka
rakter en reakties op hun alleen-zijn
grondig van elkaar. Wanneer één
van de drie een romance begint met
keurslager Sam, komen de andere
twee in het verweer om te trachten
hun klubje te redden.
De draaischijf-produktie van de
Antwerpse K.N.S. «Ravensbrück»
van Renato Sarti in regie van Niko-
laus Windisch-Spoerk wordt ge
speeld van 12 tot 22 mei. Volgens de
K.N.S.-direktie zou echter «In het
uur van de lynx» van Per Olov En-
quist in regie van Paul Nygaard te
Brussel op de planken gezet wor
den; en dit van 13 tot 24 januari
De andere draaischijf-produktie is
de fenomenaal-goede vertolking
door Lieve Moorthamer van de
N.T.G.-produktie «Rosalie Nie
mand» van Jan de Vuyst naar Elisa
beth Marain in een regie van Hugo
Van den Berghe. Van 16.04 tot
02.05. Zeker gaan kijken!
huis teruggekeerd, vindt er haar
echtgenoot terug die intussentijd
een verhouding begonnen was met
Heiena's zuster. Het onderdrukte
komt tot leven, de grens tussen het
bewuste en het onbewuste ver
schuift. Norén legt de nacht van de
menselijke psyche bloot. Vanaf
5 februari.
Vanaf 19 maart prijkt «Fernando
Krapp heeft mij deze brief geschre
ven» van Tankred Dorst op de affi
che. Franz Marijnen is de regisseur
ter en een van beiden athankelijke
galante graaf. Een drievoudig duel
met woorden, gevoelens en her
senspinsels.
«Vaudeville» is de titel waaronder
drie eenakters van Tsjechov worden
gepresenteerd; het is tevens de
laatste produktie van het seizoen
1992-1993; het wordt geregisseerd
door het duo Jappe Claes-Pol De
Hert en in de cast zien we o.m. het
(echtelijk) duo Chris Lomme-Nand
Buyl. 'Het Jubileum', 'De Bruiloft'
en 'Zwanezang' (is dit toeval?) zijn
drie korte vaudevilles op één avond
samengebracht binnen één voor
stelling, één vertelling van drie ver
halen die naast kleurrijke verschil
len ook iets gemeen hebben. Q
jubilaris (uit 'Het Jubileum'), Ik
bruidje (uit 'De Bruiloft') en degê
vierde akteur (uit 'Zwanezang'), al
len missen ze hun feest en ontaard
wat zich als een heuglijke dag har
moeten aankondigen, in een regel
rechte nachtmerrie. Feest en ont
nuchtering, plezier en verdriet, il
lusie en ontgoocheling, het leve;
zelf.
Area
terlal
als f
Jos A
weg
intrii
rig ja
het ti
slech
lang.
Wie over dit 115de seizoen mee*e
informatie wil, kan zich wenden to KU;9
de Koninklijke Vlaamse Schouw f"
burg, Lakensestraat 146 te lüffll3
Brussel (tel. nr. 02/219.49.44).
Eddy Brugman, aanwezig in de vier nieuwe Antigone produkties
Allesbehalve lichte kost wordt de en bij de akteurs zien we o.m. Bien
voorstelling van «Een onderwereld- De Moor, Nand Buyl en PeterTuin-
se Glimlach» van Lars Norén in een man. Het is een verbluffende lief
regie van Jean-Pierre De Decker. In desintrige die omslaat van een
de cast zien we o.m. de twee sterak- schijnbaar pure macho-verovering
trices van het gezelschap, Chris in een steeds raadselachtiger wor-
Lomme en Sien Eggers. Korcogra- dende 'amour fou' tussen drie men-
fe-danseres Helga, na een verblijf in sen: een arme schoonheid, een mis-
een krankzinnigengesticht naar terieuze magnaat-grootgrondbezit-
Bij de verdeling van de subsidie-
koek voor het teater krijgt het
M.M.T. voor het komende seizoen
47,4 miljoen, wat een lichte stijging
is. Het Mechels Jeugdteater, een
natuurlijk kind van het M.M.T., ziet
zijn deel met 600.000 BF stijgen tot
7 miljoen. Het is niet niks voor een
gezelschap, waarvan velen vinden
dat het eigenlijk geen overheidssub
sidies zou moeten krijgen omdat het
een puur kommerciële onderne
ming is geworden, een K.M.O. die
voer voor de grote massa brengt.
Een standpunt dat best verdedig
baar is, maar dat dan wel moet
doorgetrokken worden naar nog
een aantal andere gezelschappen in
Vlaanderen. Het is trouwens ook zo
dat men een gezelschap niet per se
moet afstraffen omdat het een
groot en trouw publiek heeft. Er
zijn in Vlaanderen nog familiebe
drijven die door de overheid flink
betoelaagd worden
Na een herneming van «De Heks
van Mechelen» van Luc Van den
Briele volgen nog vier Vlaamse
kreaties van (meestal) in opdracht
van het M.M.T. geschreven stuk
ken. Over het voorbije seizoen kun
nen we kort zijn: we keerden geen
enkele keer uit het M.M.T. met een
teater-voldaan hart en hoofd terug.
Soms keerden we zelfs al tijdens de
pauze terug. En we moeten hier eer
lijkheidshalve aan toevoegen dat we
«Don Juan» en «De vierde koning»
niet gezien hebben Laat ons maar
weer hopen dat het nieuwe seizoen
meer gelegenheid tot tevredenheid
zal bieden!
Franck Van Erven, direkteur van
het Westvlaams Theater Antigone
uit Kortrijk. zal wel een gelukkig
man zijn: hij kreeg van de minister
van kuituur Weckx 22 miljoen voor
het komende seizoen, wat een stij
ging is van het budget met 2 mil
joen.
Voor 1992-1993 programmeert Van
Erven vier nieuwe produkties en
twee hernemingen (waarmee hij
aardig in de buurt komt van sommi
ge «grote repertoiregezelschap
pen»). Van deze vier is er dan nog
één de kreatie van een nieuw
Vlaams stuk van Stefan Vancraey-
nest, namelijk «Oogappels voor ci
troenen». Tevens zijn er drie gast-
voorstellingen gepland.
Eerst de eigen, nieuwe produkties.
De eerste in de rij is «Tussen ons
gezegd» («Just Between Oursel
ves») van de nu 52-jarige Alan
Ayckbourn. Al 33 jaar schrijft hij
toneelstukken: voor sommige ervan
werd hij trouwens onderscheiden:
«Just Between Ourselves» kreeg in
1977 de 'Evening Standard Best
Play Award". Zijn stukken zijn in
een 25-tal talen vertaald en werden
in talloze landen op het toneel en
voor de televisie vertoond.
Vandaag de dag is de denigrerende
toon. die deze critici in het begin
tegenover Ayckbourn hanteerden,
al lang verdwenen. Gewoon omdat
men ingezien heeft dat zijn «kome
dies» niet zo maar banaliteiten zijn
waar men ze in het begin voor had
gehouden. Zijn grote kracht ligt in
zijn talent om op magische wijze
mensen van vlees en bloed tot leven
te wekken en in een interessante,
herkenbare omgeving te plaatsen.
Dit zal in deze «Tussen ons gezegd»
niet anders zijn. Joa Dua regisseert
en de akteurs zijn: Eddy Brugman.
Lut Tomsin, Alice Toen, Hans
Rooyaards en Mieke Verheyden.
Vanaf 26 september tot 23 oktober.
Nummer twee in het rijtje wordt
«La Musica Twee» van Marguerite
Duras. dat in november op de plan
ken zou komen. Nog niet zo lang
geleden was dit stuk te zien in een
produktie van Theatergroep Hol-
landia, en dit in een regie van Johan
Simons en Paul Koek. Het werd
door de jury van Het Teaterfestival
uitgekozen als «een van de meest
belangwekkende van het afgelopen
seizoen». En dat is toch niet niks
Franck Van Erven zal sterk uit de
hoek moeten komen (de akteurs
Eddy Brugman en Lut Tomsin na
tuurlijk eveneens), want een verge
lijking tussen beide produkties ligt
natuurlijk voor de hand.
Ignace Cornclissen (weetje nog, de
regisseur van de prachtige «Odi-
poes» bij het Zuidpoolteater; een
stuk dat vorig seizoen trouwens ajs
gastproduktie te zien was bij Anti
gone) voert de regie van de derde
produktie «Oom YVanja» van Tsje
chov. In dit stuk lijkt het ofTsjechov
de rol op zich neemt van sociaal
historicus van zijn tijd door een to
taalbeeld te schetsen van de uithui
zige middenklas-landeigenaar en
zijn geruïneerd tegenhanger (Se-
rebrjakov en Telegin): hij heeft
blijkbaar kritiek op de intelligentsia
van het eind-19de-eeuwse Rusland
als zijnde akademisch en steriel
(Astrov. Srebrjakov en mevrouw
Wojnitskaja); en hij weigert de
dienstboden en boeren te romanti
seren (Marina de voedster). De ak
teurs zijn: Hans Rooyaards. Bert
André, Mieke Verheyden, Ria Ver-
schaeren. Christel Domen. Dries
Smits. Eddy Brugman en Anouk
David. Vanaf 23 januari te Kortrijk.
Een kreatie wordt «Oogappels voor
Citroenen», een nieuw stuk door
Stefan Vancraeynest in opdracht
van Antigone geschreven. Het
wordt vanaf 6 mei in produktie ge
bracht. Hans Rooyaards regisseert
en de spelers zijn: Eddy Brugman,
Mieke Verheyden. Wim Willaert en
Matthias Sercu. Het stuk speelt in
een doordeweekse familie, waar de
vader - «een man van principes» -
steeds het laatste woord heeft. Dit
valt niet in de smaak van de twee
zonen, die bij hun moeder geen
sterke affekticve buffer vinden en
daardoor op elkaar aangewezen
zijn. In het begin hebben ze allebei
echter te veel karaktertrekken van
de vader om eensgezind het verzet
te kunnen organiseren. De jongste,
de felste rebel nochtans, begint
meer en meer op de vader te gelij
ken kwa mentaliteit, zodat de beide
broers uit elkaar beginnen te groei
en. Deze kontroverse vervlecht
Vancraeynest met de zelfrcflektie
van de vader over wie of wat hij is en
had willen zijn.
Twee hernemingen volgend sei
zoen. Eerst is er «Herfst en Winter»,
wat vorig seizoen de kreatie was
voor ons taalgebied. Dit lot dan
nieuwste stuk van Lars Norén werd
uiteraard vertaald en geregisseerd
door de onvermijdelijke Norén-
kenner Karst Woudstra. Centraal in
Noréns werk staat de mens, het
koppel, de man-vrouw-relatie met
kind(ercn). Zo ook in «Herfst en
Winter», waar moeder Margareta
en vader Henrik maandelijks hun
dochters Ann en Eva over de vloer
krijgen. Aanvankelijk is er niks aan
de nand: men eet. men drinkt, de
konversatie kabbelt rustig verder
maar snel blijkt dat er onderhuids
méér leeftHet onderdrukte komt
tot leven, de grens tussen het be
wuste en het onbewuste verschuift.
Norén legt de «nacht» van de mens
elijke psyche bloot. Herkenbare si
tuaties met verwijten over en weer
van de dochters naar de ouders, van
de moeder naar de vader, van de
dochters onderling.
Tweede herneming is «Wanneer
worden de bloemen geboeid?», een
stuk geschreven door direkteur
Franck Van Erven dat in 1984 ge-
kreëerd werd. Het handelt over de
laatste uren van twee ter dood ver
oordeelden in een Middcnameri-
kaanse diktatoriale staat en is geba
seerd op waar gebeurde feiten. Het
is het verhaal van de boer Pablo
Joachim, gevangen genomen en ge
marteld. Franck Van Erven speelt
zelf de boer Pablo en Guido Desim-
pelacre speelt de rol van de gitarist
José da Silva én komponccrdc ook
de muziek voor deze produktie.
Antigone plant ook drie gastpro-
dukties. Theater Teater is te gast
met «The Lover» van Harold Pinter.
Pol Dehert voert de regie en de
akteurs zijn Jappe Claes en Carina
Van der Sande. Te Kortrijk op 5 en
6 oktober.
Het gezelschap 'Dinska Bronska'
speelt van Hugo Claus twee niet
meer zo recente eenakters «De Ge
tuigen» en «Moratorium»; ze wor
den geregisseerd door Anouk Da
vid. Aan de Pottelberg op 30 okto
ber.
Een al traditionele, bijna vaste gast
bij Antigone is wel onze (wellicht
grootste) voordrachtkunstenares
Tine Ruysschaert. Vorig jaar was ze
bij Antigone met «Tijl Uilenspie
gel»; dit jaar wordt het «Wit is altijd
schoon» van auteur Leo Pleysier; en
Franz Marijnen staat in voor de re
gie. Tine Ruysschaert is in Kortrijk
op 11, 12 en 13 maart.
Wie meer informatie wil over deze
programmatic van Antigone, kan
terecht bij Westvlaams Teater Anti
gone, Pottelberg 40 te 8500 Kortrijk
(tel. nr. 056/22.68.70).
Tine Ruysschaert
«De Heks van Mechelen» wordt
hernomen vanaf 21 augustus en
loopt tot 27 september (telkens op
zater- en zondag).
Andere hernemingen zijn: natuur
lijk de evergreen bij uitstek in Me
chelen «En waar de ster bleef stille
staan» (vanaf 12 tot 29 december)
en ook «De vierde koning», een mo
noloog van Jos Geens in regie van
Jaak Van Assche naar het gelijkna
mige boek van Gerard Walschap.
En dan het nieuwe programma!
Ook dit seizoen tekent Eddy Ver-
bruggen weer voor een 'grote' pro
duktie. Twee jaar geleden bewerkte
hij «De Leeuw van Vlaanderen»
van Conscience voor het gezel
schap, een stuk dat vorig jaar als
seizoensopener werd hernomen.
Voor dit seizoen bewerkte hij «De
Klokkenluider van Notre-Dame»
van Victor Hugo; hij staat ook in
voor de regie; voor de muziek wordt
gezorgd door Paul Quintens. Waar
over het gaat? Lees mee in de
M.M.T.-periodiek: «Parijs 19(?)42.
Het plein van de Notre-Dame is hei
kleurrijke dekor voor 'Het Fees
der Zotten' waar Quasimodo tot de
lelijkste figuur gekozen wordt. Ooi
het lieftallige zigeunermeisje Esme- act
ralda is aanwezig en wekt de liefde ieFi
op van de duistere opperdia
Frollo en kapitein Phoebus,
wordt het slachtoffer van Frolloi lain
blinde jaloezie maar gelukkij ontpl
neemt Quasimodo haar in beschet- ten d
ming.» Met het voltallige gezel- sch
schap vanaf 2 oktober. itn i
Onze streekgenoot, Baardege- Van;
mnaar Mare De Bie - auteur va an
o.m. het nog steeds suksesrijke «Dt >tn
Coburger» met Jo De Meyere-, kt
schreef «Te voet naar Scherpenhei len
vel», een stuk dat in regie van Eri eer
De Corte van start gaat op 8 janu*
ri. «In deze tragi-komische ballade
van de jaren '90 zijn twee mannci Eke
«on the road» naar Scherpenheu win
vel. De oude man en zijn jonge geze tip.
hopen er de genezing te verkrijgei a ni
van een vijfjarig jongetje.
Al vlug wordt duidelijk dat di
voettocht voor beiden een diepere kt
betekenis heeft. Jcf wil aan zin i P
dochter bewijzen dat hij nog zelf- "ach
standig kan leven. Mark hoopt aai
zijn geliefde te bewijzen dat hij on
danks zijn mindcrvalide been not
steeds normaal is.»
De akteurs zijn Mandus De Vos,
Geert Defour en Hilde Van Hae
sendonck. Wordt vertoond in ji
nuari en februari.
Van 5 maart tot 2 mei kan u nas
«Mama's zijn lief» van René Vet-
reth naar het ophefmakende boel
met dezelfde titel van de Neder
landse auteur Annie Bijnoord. Re- 31alf
né Verreth regisseert natuurlij!
zelf; de akteurs zijn o.a. Luc Spring-
ucl, Jaak Van Assche, Theo Hijzei
Jan Lauwers, Elke De Roeck. Hcd- atv
die Suis en Lieve Cools. «Op de ■cl
beklaagdenbank van het assisenhof acht
staat een jonge vrouw terecht we- jblf
gens moord met voorbedachte rade
op haar moeder. Als kind werd zij
zwaar mishandeld. Tijdens het pro
ces wordt ze opnieuw gekonfron-
tcerd met haar verleden. De pijn
het verdriet en de angst worden op
gerakeld.»
Jaak Van Assche regisseert de slot
produktie van het komende sei
zoen. Armand Schrcurs - je wed
wel van de telefoonfrats op zater
dagmorgen bij Radio 2 Limburg-
schreef voor het voltallige M.M.T--
gezelschap «Het Vaderland» (werk
titel). «Dit muziekspektakel wil een
satire zijn op het Europa in wor
ding. In hoeverre zullen Eurokn-
ten in 1993 een greep uitoefenen Of
het dagelijkse leven van de gewone
man? Een melkboer en een diplo
maat worden op speelse wijze mei
elkaar gekonfronteerd, wat aanlei-
dinggeeft tot dolkomische situaties
Een spetterend besluit van hei
M.M.T.-seizoen.» Is aan de Hans
wijkstraat te zien van 7 mei tor
27 juni.
Een abonnement voor de vier nieu
we voorstellingen kost 1.300 BF
1.200 voor studenten, jongeren tol
21 jaar, houders van een C.J.P-of
mindervaliden); voor vijf voorstel
lingen naar keuze betaalt u 1.600of
1.500 BF. Natuurlijk blijven ook de
«gastronomische menu's» aan
800 BF of «hapjes» aan 280 BF
voorzien (vóór of na de voorstel
ling) voorzien. Voor meer gedetail
leerde informatie: M.M.T.-Sckre-
tariaat. Hanswijkstraat 63 te 28ft1
Mechelen (tel. nr. 015/42.25.44).
ing
ver
Het
Vlaa
Vlaa
zko
"en
