Wie zenaar stapte mee
'Across America for Mother Earth'
Lydia De Brauwer stapte mee
in Nevada-woestijn
14 - 27.111992 - De Voorpost
Sedert de ontdekking (verovering) van Amerika door Christoffel Colum
bus, op 12 oktober 1492, dus 500 jaar geleden, heeft de autochtone
bevolking aldaar, vooral dan de indianen, een lange lijdensweg afgelegd.
In een pers-infomap over de 'Walk across America...', een Vlaams initia
tief, en ook wel in andere geschreven bronnen lazen we terzake hoe de
indianen overweldigd, uitgebuit, onderworpen en in natuurreservaten
bijeen gedreven werden door de blanke 'conquistadores'. Meer nog op hun
territorium werden de laatste jaren al meer dan 700 atoomproefnemingen
uitgevoerd met alle, vooral medische, gevolgen van dien. En toch willen de
indianen niets anders dan in vrede leven met alle mensen op aarde, die ook
hun moeder is.
Ter gelegenheid van de (niet alge
meen gewaardeerde) viering om 5
eeuwen 'Amerika', kwamen de
'Roodhuiden', en hun niet benij
denswaardig lot, in de internationa
le belangstelling, via tentoonstellin
gen, congressen, optochten en an
dere manifestaties. Als Vlaams in
itiatief op dat terrein noemen we
'Walk across America for Mother
Earth', een voettocht van meer dan
5.000 km dwars door de Verenigde
Staten, gaande van New-York City
tot aan de westelijk gelegen Neva-
dawoestijn. Alleszins een spektaku-
laire aktie, bedoeld om de aandacht
van de wereld te vestigen op de vrij
heidsverzuchtingen van de vele in
dianenstammen, maar niet minder
als protest tegen de proefnemingen
die op het grondgebied van de Shos-
hones worden gedaan.
Een Wiezenaar was erbij
In het kader van genoemde actie
vlogen op dinsdag 5 mei een 8-tal
moedige Vlamingen - de Wiezenaar
Peter Van den Abbeele was onder
hen - naar het immense land van
Uncle Sam. Na een luchttrip van
15u. (20u. als men er de wachttijden
bijtelt) bereikten ze de stad Saint-
Louis in de staat Missouri. Daar
sloten ze aan bij een groep van 60
voortrekkers die al van eind januari
gestart waren, en dus al ettelijke
kilometers in de benen hadden. Het
ganse reizend gezelschap bestond
voor ongeveer de helft Vlamingen
en evenveel Amerikanen, naast en
kele personen uit andere landen en
enige indianen.
Over die lange tocht naar het Wes
ten laten we Peter zelf aan het
woord
'De eerste dag maakten we kennis
met het kamp, met de tochtgenoten
en met de omgeving. De volgende 5
dagen legden we telkens 40 km per
dag af, wat beslist geen sinecure is in
het vooruitzicht van de daarna nog
lange resterende af te leggen weg
aan een gemiddelde van 20 a 25 km
per dag. Als intermezzo zeggen we
dat voor deze voettocht - alleszins
een ernstige campagne en zeker
geen alternatieve vakantie - een do
zijn geweldloze richtlijnen opge
steld werden, o.m. de voorwaarden
tot deelname, het gedrag tijdens de
tocht, het zich onthouden van alco
holische dranken, de houding te
genover medestappers en de lei
ding... Als wandelroutes werden
achtereenvolgens St.Louis, Kansas
City, Colorado Springs, Santa Fé en
Albuquerque (beide in New-Mexi
co), het Navajoreservaat (in Ari
zona), Utah en Las Vegas aange
daan. Tussen haakjes de Test Site,
waar de atoomproeven plaatsvin
den ligt op circa 100 km ten N.W.
van Las Vegas.'
We stelden Peter verder nog enkele
vragen over zijn verblijf in de States,
o.m. over zijn aktiviteiten aldaar,
ontspanning, houding van de plaat
selijke bevolking, voeding enz.
Daaromtrent vertelt hij
'We werken volgens een bepaald
beurtsysteem t.t.z. dat iedere deel
nemer één dag niet meestapt, en
zich dan bezighoudt met koken, ver
voer, bijeenhalen van alle beno
digdheden en ook wel kantoorwerk.
Verder hadden we elke dag een 'ge
meenschappelijke cirkel' d.i. een
vergadering over onderwerpen van
diverse aard, in verband met de
wandeltocht, zoals aankondigin
gen, planning inzake de te volgen
route, het opzoeken van slaapgele
genheid, te nemen beslissingen, het
les geven in scholen, wat ik geduren
de twee dagen in Kansas City deed.
Bij dergelijke discussies ervaarden
we telkens de tegenstelling tussen
de Amerikanen, kwistig met hun
woorden omspringend, en de Vla
mingen die het meer van daden
moesten hebben. De indianen ma
nifesteerden zich nog anders. Wel
te begrijpen als men bedenkt dat
ieder van deze drie mensengroepen
om een ander motief aan de tocht
meedeed.'
Over de voeding voegde Peter er
nog aan toe dat hij al van voor de
aftrap naar Amerika vegetariër was,
dat dieet tijdens deze tocht verder
zette en het in de toekomst wenst te
handhaven. Vanzelfsprekénd hiel
den vele van zijn collega's inzake
die groenkost er niet dezelfde me
ning op na. Inzake ontspanning wou
Peter het volgende kwijt'ik ben
meer gefascineerd door de prachti
ge natuur met de onbeschrijflijk
mooie zonsondergangen, de monu
mentale Amerikaanse bergen en
wouden, denk maar aan de toren
hoge 'Big Mountains', één der
grootste attrakties van de hele stap-
tocht, dan aan de traditionele ont
spanning op zijn Vlaams.'
Peter had het verder nog over de
sundance ceremonie met het plan
ten van de levensboom (in de aard
van onze meibomen), de
'zweethutten', een soort indiaanse
sauna, waarbij op sterk verhitte la
vastenen water gegoten wordt. Ook
over de hoge Amerikaanse tempe
raturen, over de gemoderniseerde
huisvesting en kledij van de inboor
lingen, over de opvallende armoede
in de steden en de reservaten, met
de vele dak- en werklozen, over de
houding van de inheemse bevolking
t.o.v. de stappers, maakte Peter vol
gend onderscheid.
'De Amerikanen drukten hun ver
wondering uit over het feit dat zove
le vreemden de moed konden op
brengen om de indianen een hart
onder de riem te komen steken. De
indianen zelf betuigden kennelijk
hun dankbaarheid, en enkele
'outsiders' lieten zich wel eens sma
lend uit over de persoon en de
doenwijze van de zonderlinge wan
delaars.'
We sluiten hiermede deze semi-toe-
ristische parenthesis af en stappen
in de geest mede op naar de Test
Site in Nevada, waar de apotheose
van deze 10-maandentocht plaats
vond met een drie-daagse prote-
staktie tegen het houden van
atoomproefnemingen op het terri
torium van de Western Shoshones
in de Nevadawoestenij. Volgens de
inrichters zal het de enige daad van
burgerlijke ongehoorzaamheid zijn
die blijkens de Amerikaanse wetge
ving illegaal is.
Slotaktiviteiten
In een eerste protestfase op 8 okto
ber trachtten een 40-tal aktievoer-
ders, vooral Vlamingen, de Test Si
te te blokkeren, en de 'Ground Ze
ro (ontploffingsplaats) te bezetten
en zodoende de kernproef te verij
delen. Dit opzet mislukte daar de
milieu-aktivisten te vroeg ontdekt
werden. De ganse pleiade protes
tanten ketende zich vast aan elkaar
of aan rioleringspijlen, vrachtwa
gens of zware rollen prikkeldraad.
Ze werden echter door de politie
'bevrijd' en aangehouden en na een
symbolisch proces weer vrijgelaten.
Met een 'vredeskamp' waaraan
door meer dan 2.000 enthousiaste
lingen werd deelgenomen, werd de
campagne dan afgesloten.
Op een laatste belangrijke vraag
'heeft het projekt, Walk across
America for Mother Earth, wel nut
gehad,' antwoordde Peter'het
heeft op zijn minst de aandacht van
de hele wereld getrokken op het lot
van de verongelijkte indianen. Het
heeft hen de hoop gegeven om een
maal de zelfstandigheid te herwin
nen en in vrede te kunnen verder
leven.'
We stelden Peter uiteindelijk nog
een persoonlijke vraag'zou je er
bij een eventuele nieuwe 'Dwars
door Amerika' weer willen bij
zijn Hij antwoordde eerder la-
koniek 'ja, op voorwaarde dat ik
van in het begin kan meestappen'.
Verder stelde hij nog een film- en
dia-avond over de Amerikaanse
goodwilltocht in uitzicht en zei met
een dat er eerlang een meer milieu-
gerichte mars door België, en later
zelfs door Europa zal gehouden
worden, als sensibilisatie voor de
verzuchtingen van de indianen.
Intussen rust Peter wat uit van zijn
niet te onderschatten prestaties in
de V.S.A. en kan aldus net heimwee
naar huis vergeten dat hem tijdens
zijn staptocht wel eens bekroop.
Toch wil hij verder aktief blijven in
de vzw 'Voor Moeder Aarde'.
Langs deze weg dankt hij alle
streek-tochtgenoten, die een min of
meer lange afstand meestapten,
voor hun solidariteit en hun kame
raadschap. Dit zijn Denis en Ellen
Vercammen en Dirk Abeel, alle
drie Wiezenaars, en verder Geert
Van Neckebroeck en Bart Lebaut
uit Erpe-Mere, Marjan Muylafert en
Christof (N.N.) uit Lede, Luc De r
Troyer uit Nieuwerkerken, Lydia
De Wolf uit Grembergen,'Lydia De iTSij
Brouwer uit Schoonaarde en Bruno
De Vos uitDendermondeen niet te
vergeten een 20-tal aktievoerders
uit het Waasland. 10E
We wensen Peter Van den Abbeele -vCti'Wi
en al zijn tochtvrienden van harte B
geluk om hun durf, hun eendracht p "M'isTlO
en hun daadvaardigheid ook in r ip V O V
moeilijke omstandigheden tijdens I *ük. vW - "WV**
de 'Dwars door America-trip'. Lu T'
Wie over de vzw 'Voor Moeder H -y F
Aarde' meer inlichtingen wenst, IH
kan steeds terecht op het kontakta-
Vrouwebroerstraat te
9000 Gent, tel. 091/33.32.68. Lebbeke. Hier Peter tijdens een 70-uren wake voor de gevangenis van Leaven
J. Van Landuyt Worth, gewapend met een staf, een geschenk van de Indianen
Het Berlaarse jeugdhuis Joko volgde in de maanden september en oktober
nauwkeurig en met veel spanning wat er in de kranten allemaal werd
geschreven over de 'Wandeltocht door Amerika', een tocht van 5.000 km
die in januari was gestart als protest tegen de atoomkernproeven in de
Nevada-woestijn, een gebied dat door verdragen aan de indianen toebe
hoorde. De laatste weken van die tocht werden meegestapt door Lydia De
Brauwer van het Palinghuis in Schoonaarde en moeder van de Jokoleden
Rika en Lieve. 'De tocht, de kontakten met de indianenkultuur, de hele
ervaring, gaf me meer energie. Ik kreeg er ook een andere indruk over de
jeugd door. Als snel gestopt wordt met atoomproeven, is er nog hoop voor
Moeder Aarde', klinkt het entoesiast.
Via een vriendin leerde Lydia de
vzw Moeder Aarde kennen die de
tocht opzette. De aktie kreeg in ons
land heel wat belangstelling en ver
schillenden trokken de voorbije
maanden voor kortere of langere
tijd mee. 'Omdat ik tegen de kern
proeven ben, schreef ik in. Mijn
kleinkinderen moeten ook nog we
ten wat groen is', motiveert Lydia
haar beslissing.
'Ik vertrok op 4 september met twee
vriendinnen. Het werd een hele
toer om de wandelaars in te halen.
Na drie dagen vonden we ze in de
indiannvesting van Coal Mine
Mias'. Vandaar ging het te voet ver
der. 'De tocht was zwaar. Per dag
legden we tussen de 15 en 20 miles
af (tussen 25 en 32 kilometer). Met
mijn vriendinnen vertrok ik al om 5
uur 's morgens om nog wat in de
koelte te kunnen stappen. Vanaf
9.00 uur was het immers bijna on
draaglijk heet. de asfaltwegen smol
ten onder je voeten. De omgeving
was echter prachtig. De uitgestrekte
woestijn, de kaktussen, de horizon
op oneindig. Terug in de stad dacht
ik te zullen stikken. Ongeveer om de
5 milles kregen we wat water, een
stuk matermeloen of wat eten van
de blisterbus (letterlijk betekent dit
blarenbus). Tussendoor kochten we
wel eens wat drinken of een ham
burger aan een tanstation. De rest
was immers vegetarisch of dump-
voedsel (voedsel dat bijna aan de
vervaldatum toe was en gratis of
goedkoper kon aangeschaft wor
den). Onderweg deelden we bro
chures uit aan belangstellenden.
Regelmatig kregen we aanmoedi
gingen, hier en daar ook wel ver
wensingen naar ons hoofd geslin
gerd. Over het algemeen bleek toch
hoe weinig de plaatselijke bevolking
weet over de proefnemingen en het
onrecht dat aan de indianen wordt
kunnen zitten, kropen de meesten
onder de blisterbussen. Voor hygië
ne was er nauwelijks mogelijkheid.
'Soms was er dagen na elkaar geen
water om ons te wassen'.
Lydia was verbaasd dat er bij de
Vlamingen zo weinig oudere men
sen meestapten. ik behoorde tot de
weinige zestigers. De jeugd aan
vaardde ons echter volledig en
toonde haar respekt omdat wij echt
alle kilometers afstapten, waar ve
len van hen soms gingen liften.
Door de gesprekken leerde ik de
jeugd wel beter verstaan. Alleen al
dat ze mee deden, maakt dat de
wereld nog toekomst heeft: er zijn
nog idealisten'.
Testplaats
Een week verbleef de groep aan de
rand van het testgebied in een vre
deskamp. Daar voelde ze het best
de onderlinge verbondenheid van
de deelnemers aan. Die sfeer maak
te dat ook zij meestapte naar de
verboden testzone. 'De politie daar
leek de aktie niet ongewillig. Ze had
echter de opdracht niemand door te
laten. Ze trad echter enkel op nadat
enkelen van onze groep hardhandig
probeerden het terrein te
betreden'. Vijf Vlamingen hielden
er een hongerstaking. Die spekta-
kulaire akties waren blijkbaar nodig
om in de pers de beoogde publiciteit
te krijgen. Lydia betreurt dat hier
voor geweld nodig was. Ze verna
men hoe vier Vlamingen in het test
gebied waren op het moment van
een proefneming. 'Hoewel bij wet
verboden, werd toch doorgegaan
met de proef. De vier werden ach
teraf onderzocht, maar bleken voor
zover men dat kan nagaan, niet be
smet. Ze- hadden wel grote schrik
doorstaan'. Zelf had Lydia geen
schrik gehad. 'Men vertelde ons dat
het vooral gevaarlijk kon zijn voor
de vruchtbaarheid van jongere
vrouwen. De laatste week dienden
we wel dagelijks de keel in te wrij
ven met zeewier en kregen we jodi
um en calsiumtabletten'.
In het kamp was heel wat animatie
en kontaktmogelijkheid met de in
dianenkultuur. Lydia deed er mee
aan een zweethutceremonie. 'Ik
voelde me herboren achteraf. Hoe
wel onder de indruk van de indiaan
se verbondenheid met Moeder Aar
de, weigert Lydia die kuituur als de
hare te beschouwen. 'Iedereen
moet volgens zijn kuituur leven en
overal zijn er goeden en slechten'
relativeert ze.
De indianen betoonden de meeste
dankbaarheid, vooral om de morele
steun die de aktie hen gaf. Lydia
merkte er een streven naar het te-
ruggrijpen naar de vroegere ge
woonten in op. Maar ook voor het
milieu zijn dergelijke akties goed
denkt Lydia. 'Voor twintig jaar reis
de ik al eens door Amerika. Atoom-
afvalhopen lagen er toen nog onbe
schermd. Nu is men er veel secuur
der mee, wellicht onder invloed van
akties als deze. Mochten er ook in
Europa dergelijke marsen komen,
dan zal ik zeker trachten mee te
doen', stelt ze kategoriek. (nk)
Lebbeke. Op de foto zien we. Peter, met de hand het V-teken makend, samen met enkele tochtgenoten op weg naar
Jacomo. Zijn 'Menominee nation '-vlag houdt zich strak, spijts een flinke stortbui
Rond 17.00 uur waren de meeste
wandelaars in de kampplaats. Daar
werd in cirkelvorm gezeten de dag
besproken, "s Morgens werden in
de cirkel goede wensen uitgewisseld
voor de dag. Meestal waren we ech
ter al vertrokken. Onze wensen lie
ten we dan voorlezen'. Lydia had bij
die bijeenkomsten wat meer diep
gang verwacht. Het bleef echter bij
praktische problemen. 'Het lukte
ook niet om bievoorbeeld de Vla
mingen meer bij elkaar te krijgen.
Dit alles maakte het onderwegsoms
te oppervlakkig'. In Las Vegas,
waar de groep vier dagen bleef, wer
den in de universiteit voordrachten
gegeven over de kernproeven en
over sociale onderwerpen. Die wa
ren spijtig genoeg in het Engels en
dus soms moeilijk om te volgen.
De deelnemers sliepen meestal in
tenten of, zoals Lydia de laatste we
ken, in de open lucht. Om bij aan
komst nog wat in de schaduw te
Dendermonde. Lydia de Brauwer stapte mee op door de Nevada-woestijn
(gvdw)
