Marktzangers in de voetsporen
van J.F. Vonck (2)
11.11.11. Aktiekomitee Lede
tevreden met opbrengst
Een boek over wijk 'De Kat'
8- 11.12.1992 - De Voorpost
viering
Tijdens de strijd waren de politieke Josephus Den Meester Ketter,
meningen zelfs verdeeld over de heeft U nu foo lang gequelt
heersende toestanden. Zoals im- Geen gebruyken geene wetten,
mers het geval is hielden sommigen Geen van al hy heeft getelt,
het bij de oude tradities en bleven Maer Jan-doren 't sal hem rouwen,
grotendeels trouw aan de keizer. Hy sal haest syn ooren krouwen.
Anderen spoorden aan op ver
nieuwingen en bijgevolg was een
botsing tussen de twee kampen on-
vermijdelijk. De Patriotten hadden 1at hy*g'n< ™?eleyd,
natuurlijk meer aanhangers en ga- Tfd °°s'enn>kfhe maSIe"
ven de naam 'vijg' aan de keiaersge- 'h v0°r Hem da! W''
zinden. Overal werden zij op die HysalmetsynEngelschaeren,
manier bespot omdat zij beschouwd 9'^ ve!?e n len
werden als slechte burgers. We ne- oere Jon8ens Co-
Boere Jongens co.
Bid den God der Hayrkragten,
men ook aan dat ze doorgingen als
lafaards omdat ze om een of andere
reden zich niet durfden aansluiten
bij de patriotten. Wellicht was dit
misschien ook te wijten aan eigen
belangen en dat ze daarom de zijde
van de Oostenrijkse keizer verko
zen. In ieder geval werd hun hou
ding niet op prijs gesteld door hun
politieke tegenstanders en vertolk
te de marktzanger de mening van de
strijdende groep en was bovendien
niet mals voor de 'vijgen', waartoe
hij uiteraard ook niet zal behoord
hebben. Terzelfdertijd richtte hij
zich ook tegen de keizer en andere
aanhangers van het regiem.
Nochtans was het de bedoeling van
de Vonckisten het land te redden en
aan het volk een vorm van demokra-
tie te bezorgen. Volgens een markt
zanger waren het 'volks-gezinden',
dat is te zeggen, eenen mensch die
niets anders een betragt als het ge
luk van de Natie; die, om dit oogwit
te bereyken, de Natie, by middel van
eene billyke organisatie, wilt doen
haere Respresentanten kiezen, op
dat deze daer naer zoude konnen
zien, of het betaemt van voor onze
onafhankelykhyed voordts te ver-
gten, ofte van met den Koning van
Hongariën in accoort te treden, en
hem, op zekere taemelyke voor-
waerden, de magt executief te
geven'.
Niettemin wilden de Vonckisten in
ieder geval niet dat men ze als
'Royalisten' beschouwde.
Opwekking tot de Brabantsche
Buyten-Lieden
Stemme Tierleie ty ty
Boere Jongens, Patriotten
Hebt courage schept maer moed,
Geene Veygen, geen Patriotten,
Geen van al ons vrees aendoet,
Siet de veygen nu eens wygen
Den Paiot word Patriot.
Boere Jongens Patriotten
Hebt couragie, schept maer moet,
Nog een weinig 't sal wel hotten
Alles maer in order doet.
Sonder U de Constitutie
Was te niet, jae heel het land;
Maer door U wat revolutie
't Vrydom Vaen dat wort herplant,
Nieuwen iever nieuwe leden,
Geene Vyg meer in ons land.
Boere Jongens Co.
Tierlie ty ty, tie tierlie ty,
Eerst Gevogten en dan vry,
Tierlie ty ty, tie tierlie ty
Eerst voor Religie dan voor my,
Tierlie ty ty, tie tierlie ty,
Jaegt dan Duijts en Vyg daer bij,
Uytschiet door het morgenrood,
Duyzend, en nog meer, herhaelen
Vivat onzen Van Der Noot. (bis)
Eer dat nog de sterren blonken,
Hoort men reeds dat bly geschal
Héén ons Legerplaats weerklinken,
Hy is 't, die ons helpen zal.
Hy zal Brabants maet oplossen,
En vergaeren in een 'schoot,
Terwijl d'Echo langs bosschen
AntwoortVivat Van Der Noot. (bis)
Dag en nagt ziet mhier met iever,
Met een heldelyken moed,
(Hoe onvyliger hoe liever)
Te pand stellen, 't laet te bloed;
't Zyn geef Moffen die ons dwingen,
Men Weet hier van lag nog toot;
Ieder lust om 't meest te zingen
VivatHentje Van Der Noot.
Niemant weet hier van 't ontbreeken,
leder leeft in overvloed;
Ook wat is' er vergeleken
Aen het algemene goed
Drift tot vryheyd die doet springen
Tegen 't giftig Kruyt en Loot;
g'Lyk de hoop van Lauwer-ringen
Vivat Hentje Van Der Noot.
Aalst. Een blik op de druk bijgewoonde akademische zitting naar aanleiding van de Jan Frans Vonck
Baardegem (a)
Tierlie ty ty, tie tierlie ty,
Schijt in al 't Hofs gevley,
Tierlie ty ty, tie tierlie ty,
't Eenig woord is dood ost vry.
En haer nicht Invidia,
Met discordia daer neeven,
Afgunst, Tweedragt Hooverdy
Ziet daer heel die kraemery.
Zestig duyzent Patriotten,
Vaderlanders wel gemoed,
Zag men even 't zaemen Rotten
Met een onvertraegden spoet.
Staet verbaest, gemomde vygen,
De patiotten zelf waren natuurlijk Kwffgtwnagels en wordt rood
fier over hun prestaties die ze lever- 1 zVn ^ees woorden die U dreigen
den tegen de vijand. Ze wilden ook ^vat Hentje Van Der Noot.
dat hun heldendaden door elkeen w verlange„ mer,de uerm
geweten was en dat een overwin- To, mm za/we, am
mng zo maar met zonder een in- 0m j h u dom bezu
spanning en takusch doorzicht be- Gem onwe,yk b
komen werd. Het vergde veel opof- 0ngedulli z00 als ie Leeuwm
feringen, met alleen om zich verder Wapm m„ me, m h
dan de dichtstbijzijnde stad te bege- 0m doord.heek Logt ,e schmuwen
ven maar om verre afstand van huis Vlvat Hmtje Van Der Noo,
en boerderij de vijand te gaan be
kampen. Doch boerzoon en werk- Met het verdrijven van de Oosten-
manskind wierpen zich resoluut in rijkers uit onze gewesten waren de
de strijd om het Oostenrijkse juk interne moeilijkheden niet opge-
trachten af te werpen, wat niet weg- lost. Het juk van de bezetter was wel
nam dat op bepaalde ogenblikken - voorlopig - afgeworpen maar nu
de nostalgie zich van hen meester begon de politieke strijd tussen de
maakte. De marktzanger verhaalt in partijen onderling,
die zin hun belevenissen en laat niet Vooral in Gent hadden de Vonkis-
na de 'Vijgen' te laken en Van Der ten, met advokaat Meyer aan het
Noot op te hemelen. Vandaar dat hoofd, de leiding van de staatszaken Is dit niet een groot geluk;
hij driftig omspringt met zijn vrij- in handen genomen. Door sommige Geeft de Turken een Moskee
heidsdrang welke hij zo vlug moge- hooggeplaatste politiekers werden Een Synagoog voor Jooden
lijk wil verwezenlijkt zien. zij als revolutionairen beschouwd Anders zyn wy niet te Vrée,
omdat ze openlijk verzet toonden Y00r d'India enen een Pagode,
Liedeken tegenover de Staten van Vlaande-
Air II faut attendre avec patience r?n ei) ze^s een bijzondere wetge-
En waer in is' er doch gemist,
Heeren, Dames, Opponenten,
En waer is' er doch gemist
Wat is de reede van den twist
Elk moet vry en Meester zyn
Maer de Revolutie
Ieder een is souveryen
Volgens onze Constitutie
Mafoi dit is een nieuwe leer
Sa jonker zegt ons nu wat meer.
Geen verschil of onderschyd
In onz' schoon regeneratie
Geen verschil of onderschyd
Zoo leert onz' wyze nieuwigheyd;
Een' Capitain is Generaal,
Wilt daer niets teegen-spreeken
Een' Bisschop of een Cardinael
Niets meer als een Pastoor of Deken,
Elk is' er Vry en Baes en Al
Vraegt het liever aan Sieur Reynal.
Vryen Godtsdienst, vryen druk
Vry in spreeken, vry in schrijven,
Vrijen Godtsdienst, vryen Druk,
Vrijen Godtsdienst, vryen Druk
Wat dunkt u van ons groot geluk
In onz' Representanten
En voorders dan geen onderschyd
Van Adel af Comedianten
Is dit niet veel g'organiseert
En schoontjens geregenereerd
Stillekens Heer Curaet
De Poissardes Van Parys
Mogen assembleeren
En een van ons is wel zoo
Als vyfentwintig Fransche
En waer zy wy zegt rosse trien
Ik wil onz' Deputatie zien.
Dat nekt al naer de fransche kwaele, Hier ben ik, roept Heer Bucephal
Stillekens, stillekens, Heer Curaet
Luystert nog naer Jonkers raed,
Rechtsgeleerde, fabrikeurs,
Schuppers en Soldaeten,
Notaris, Schout en Procureurs
Zyn voortaen onz' nieuwe Staeten,
Maer men wilt in Raed of staet
Geene Poeeten of geene Curaet.
Ja, geen Pastoor van stad of land,
Geen'Abt of Bisschop wy begeeren
Ja, geen 'Pastoor van stad of land
Geen Kerken-Volk aen onzen kant
't Is ons genoeg en zoo zal 't zyn
(Maer dit mag niemant hooren)
ilgd
Voor alle viervoetelingen,
Hier ben ik, roept Heer Bucephal
Gedeputeerd van mynen stal
Gy zeeker niet, ik moet het zyn
Roept een schaerebeekinne
Gy schreeuwt te lomp, ikpraet zeerfi et p
Zoo net als Balaam's ezelinne
Te rug, te rug Heer Bucephal
Te rug beschaemd naer uwen Stal.
O Vrienden trekt een tauw een zyl
Bewaert uw' oude Constitutie
Vrienden trekt een tauw een zyl
En 't hekke aen den ouden styl;
Bewaert uw'zeeden, uw'raed en sta
Door Tweedragt en door boos veneyn Uw' Godtsdiensf en uw regten,
De Rust gy nu Myn-Heer den Curaet En ziet eens hoe 't in Vrankryk gael
Daer borgers tegen borgers vegten
Zoo vriendekens houd een tauw eej
zyl
En 't hekke aen den ouden styl.
Voor 't laetsthet volk is souveryn
Niemand zal u dit betwisten
Ja 't Braband's Volk is souvereyn
of Figaro
Vaderlanders, gy suit vraegen,
Hoe dat wy in 't Oorlogs veld
Overbrengen onze dagen,
Aen de woede bloot ges telt;
Luysterzoo de Zon haer Straelen
ving eisten voor de stad Gent alleen.
De Statisten beschuldigden de
Vonkisten ervan het land opnieuw
Dat gaet wat ver', zegt Heere Curaet
Jonker luystert naer myn reeden
- Dat gaet wat ver', zegt d'Heere Curaet merkt,
hrprfJpn6 vanHnn^ 6 T Kerk moet blyven in haeren staet; En waer zyn wy zegt rosse trien
pag^e vanvrege^le Statisten Zilver- onz'^,1 zie,
weten de Vonkisten van twist-
zaaiers en wilden niet weten van
hun zin voor nieuwigheden. Het
kwam echter neer op het feit dat de
Vonkisten niet akkoord waren met
de godsdienstige previlegiën terwijl
de andere liever trouw bleven aan
de oude rechten. De Statisten trok
ken dus maar van leer tegen de ge
dragingen van hun tegenstanders en
voerden in die zin een scherpe poli-
Z/oe ver onz' nieuw Systema gaet.
En wy Mannen van 't gespan,
Voerluy, Maquignons, Fiakkers,
En wy Mannen van 't gespan
Wie representeert ons dan
Ik ben een ouden Postillon,
Wilt my dan deputeeren,
En ik een Voer(en)man van d'Alton Maer ieder en kan geen Meester zyi
Zal daer wel beeter figureeren En die nu zoo veel hondert Jaer
Zoo dan vrienden van 't gespan Het Volk representeeren,
Nu hebt gy eenen wyzen man. Zullen in alle staets-gevaer
U nog getrouwig defendeeren,
Er, waer zyn zeg, rosse ,nen j L%JVaderland
Wyjroome Dames van de Groen- Leev, weer op uwen ouden ran,.
J. De Vuys
zou aannemen.
Patriotisch gezang op den verwar
den haspel der Nieuwigheyds-Zoe-
kers en Twist-Zaegers.
Stemme Ah Mamake zie de gy dat
niet.
Juygt, juygt 6 vrye Néerland
Juygt verloste Leeuwendaelen,
Juygt, juygt vrye Néerland
Weg, weg, Joseph ver' van kant;
Vivant Brabant's helden bloed
Vivant onse Staeten
Adel, kloeken Borger-moed
En onz' deftige Prelaeten
Juygt, juygt Lieve Vaderland
Léevt weer, op uwen ouden trant.
Maer parbleu wat vreemd gedagt
Ik zien en hoor een murmuratie
Maar parbleu wat vreemd gedagt,
My dunkt, ik hoor een preutel-klagt
Jonker klaegt, en d'Advokaat,
Bailluwen en Pastooren,
Koopluy, Procureur, Curaet,
Peerd en dieren met lange ooren
Wel parbleu wat vreemd gedagd,
Wie had dien snater oyt verwagt
En daer zyn ook Dames by,
Met een brusschelschen flakker
En daer zyn ook Dames by
Aalst. In Baardegem werd hulde gebracht aan Jan Frans Vonck. Aan de ^if^wrounfsuperbia
Dwaes en trots verheeven,
De 11.11.11. aktie in Lede bracht in of individue. Een overzicht. In Le- national en Jeugdhuis 'De Zok erst-
totaal 340.030 fr op en dat is bijna de: KSA 7.176 fr; Jeugd Rode Kruis 9.123 fr wat samen 34.532 fr is.
50.000 fr meer dan vorig jaar. Een 8.172 fr; Basisgroepen 34.935fr; In Wanzele werd 18.469 fr ingeza-
schitterend resultaat dus. Als men BGJG 4.205 fr; CMBV 8.808 fr; Va- meld door Mark De Boom, Frans lij«.r
riek'd'laterepn'cn-n't'p"rl'raI'dwHHf'p gaat verêelÜken met de aktie van kantiegenoegens 3.096 fr; Afspraak De Smedt, Jenny Pannekoek, Johan rede
BWJ 1984, dan is dit een aanzienlijke toe- '24 17.870 fr; Gemeentelijke Vrij- Biebaut, Martin en Jan Peynsaert, ïrel
name. In 1984 werd'slechts'188.825 willige Brandweer 10.790 fr; De
fr ingezameld. Buurtvrienden 5.692 fr; Jong VTB-
Het flinke eindresultaat is mede te VAB 9.830 fr; Joris Blondeel en Ka-
danken aan de inkomsten van een trien 14.810 fr; Helma Bode 11.131
Latijnsamerikaanse avond die fr; Vicky Van Geem 3.860 fr; Jan
10.901 fr opleverde en een ontbijt- Beelaert 7.185 fr; Roos Neetens men is 14.778 fr.
Hubert en Lieven De Gusseme. kui
In Smetlede zorgden de basisgroe- :vi;
pen voor 6.615 fr; An Danckaert en le A
Sofie Van Geert voor 4.123 fr en
Geert De Thaeye voor 4.040 fr. Sa- intw
In Impe bracht de Parochieraad sa
men met de KLJ 16.088 fr bijeen.
In Papegem was het Jeugd Rode
Kruis aktief en zorgde voor 2.548 fr.
Knap gewerkt dus van al deze ver
enigingen en afzonderlijke perso
nen die zich ingezet hebben voor de
gedenkplaat werden bloemen neergelegd (a)
wandeling die goed was voor een 3.958 fr; Johan Dumortier en Kris
opbrengst van 7.100 fr. Alleen in Van Santé 4.339 fr;Isabelle Derder,
Lede leverde de deur-aan-deur ak- Mieke De Backer en Katleen Ros-
tie meer op dan vorig jaar. Daar sel 3.930 fr; Kris De Wolf 4.633 fr;
werd nu 173.114 fr ingezameld. Reinhart, Karen en Maarten
Vorig jaar was dat nog 152.511,5 fr. Cromphaut en Stephanie Hobs
In de andere deelgemeenten ging 8.694 fr of samen 173.114 fr.
men erop achteruit: Wanzele In Oordegem: Zangkoor Sint-Gre- mensen uit de derde wereld.
18.469 fr tegenover 20.254,5 fr in gorius 25.409 fr en Amnesty Inter-
1991; Oordegem 34.532 fr tegen-
over 38.716 fr vorig jaar; Smetlede
14.778 frwaar dit in 1991 nog 22.317
fr; Impe 16.088 fr en in 1991 17.461
fr en Papegem waar men 2.548 fr bij
elkaar sprokkelde. In 1991 werd
daar 4.556 fr opgehaald. Dat maakt
een totaal van 259.529 fr (in 1991
255.816 fr). Daarbij komt een be
toelaging van 20.000 fr (tegenover
28.500 fr in 1991) en voor 42.500 fr
aan giften (in 1991 11.000 fr). Met
de inkomsten van de twee aktivitei-
ten (Latijnsamerikaanse avond en
ontbijtwandeling) erbij komt men
aan een schitterend totaal van
340.030 fr.
De inkomsten werden ook opge
deeld per deelgemeente, vereniging
Jan Louies schreef een boekje over
de wijk 'De Kat'. Dat boekje wordt
op vrijdag 11 december in Netwerk,
De Ridderstraat 28 te Aalst offici
eel voorgesteld. Een boeiend stukje
geschiedenis over een oud stukje
Aalst. Het werk heet 'De geschiede
nis van De Kat en de Gele
Limonade'.
Tientallen foto's en tekeningen, ve
le interviews met vroegere bewo
ners van dc wijk en interessant
heen het verhaal is het café van D<
Ridderstraat 68 (in 1877 't goed Le
ven en in de jaren '20 het bekendt
cafe-chantant van Mie Zjenau, latei
'Bij Pachter' en "t Polonaisken' en
tot 31 december 'In de Gele
Limonade').
Op de voorstelling van het boek zijn
alle buurtbewoners van harte uitge
nodigd. Na de voorstelling volgt een
receptie met Gelen Bier. Het boek
je is verkrijgbaar op de netwerkboe-
materiaal uit het stedelijk archief kenbeursen indecafeesvandeKat
geven een beeld van wat het vroeger aan de prijs van 295 fr.
allemaal was. De rode draad door-
anu
°ge
an t
leza
lit b
in
alst
ame
Ie ti
laar
>fB4
KI tl
53/7
wl
tci,iek
