Marktzangers in de voetsporen
van J.F. Vonck (3)
OCMW Aalst speelt in op urgentieprogramma
voor bouw sociale woningen
NMBS haalt trukendoos boven
De Voorpost - 18.12.1992-5
Op 20 februari 1790 overleed Jozef
II in Wenen en als wettige opvolger
werd zijn broeder Leopold, groot
hertog van Toscane, aangesteld.
Deze nieuwe regeerder zou op 2
maart al een manifest uitvaardigen
dat zeer gunstig uitviel voor het
Congres. In zijn vredesvoorwaar
den beloofde hij zelfs alle hervor
mingen van zijn voorganger te niet
te doen. Het Congres ging blijkbaar
niet akkoord want ze gewaardigden
zich zelfs niet op de voorstellen te
antwoorden. De Vonkisten daaren
tegen waren van mening dat dit een
gelegenheid kon zijn om de oprich
ting te bekomen van een door hen
vooropgestelde wetgevende verga
dering, dit naar het Parijse voor
beeld. Deze houding was daarente
gen in de ogen van H. Van der Noot
en zijn aanhangers een doel om de
politieke macht in handen te krij
gen. Men reageerde reeds vroeger
tegen Vonck en verweet hem en zijn
partijgangers, goddeloze schurken
en keizersgezinde vijanden van kerk
en staat te zijn zoals blijkt uit de
vastenbrief van het jaar 1790 door
kardinaal van Franckenberg uitge
vaardigd.
Op 15 maart zou Vonck een ver
zoekschrift richten aan de Staten
van Brabant met de vraag om mede
zeggenschap te verkrijgen in het uit
vaardigen der wetten cn om het volk
zelf in de gelegenheid te stellen ver
tegenwoordigers te verkiezen.
De Staten waren hiertegen en hit
sten het volk op tegen de Vonckis-
ten die echter gesteund werden
door de aanhangers van Vander
Mersch. Deze laatste werd zelfs
voorgedragen om opperbevelheb
ber van het leger te blijven. Het
gevolg hiervan was dat in Brussel
beschuldigende plakkaten en druk
werken verspreid werden tegen
Van der Mersch waarbij hij als ver
rader gebrandmerkt werd. De Pa
triotten-Generaal ging zijn stand
punt verdedigen in Brussel om een
Burgeroorlog te voorkomen maar
werd er op 13 april, zonder vorm
van proces, aangehquden en opge
sloten in het Kasteel van Antwer
pen. Ook Vonck en zijn naaste me
dewerkers moesten de vlucht ne
men naar Frankrijk waar ze echter
niet lang wachtten om in Rijsel een
nieuw Comité te vormen en er een
oproer voor te bereiden.
Een mislukte aanval tegen de Sta
ten werd vooral gestreden in de
streken van Menen, Kortrijk, Aalst
en Oudenaarde. Besprekingen tus
sen de beide politieke opponenten
mislukten in juni 1790.
Ondertussen werd de financiële
toestand van de Belgische Repu
bliek zorgwekkend en geldgebrek
was ook de oorzaak dat de Oosten
rijkse troepen de patriotten konden
verdrijven uit sommige streken.
Zo gebeurde het dat het Souverein
Congres op 16 juni 1790 een oproep
deed om vrijwilligerskorpsen op te
richten, tijdens de maanden juli en
augustus om de Patriotten terzijde
te staan.
Uit elk dorp en stad trokken duizen
den vrijwilligers naar de hoofd
plaats der verschillende provinciën
om zich te laten inlijven.
Alle weerbare mannen met enig ge
voel van patriotisme trok naar de
stad om de eed van trouw te zweren.
Dit was nog niet alles want tijdens
hun afwezigheid hielden de vrou
wen de wacht zoals o.a. te Zele waar
ze «gewapend met sabels, pistolen
en geweren, iedere vreemdeling,
door de gemeente trekkende, het
paspoort vragende, en degenen,
welke daarvoor niet in regel waren,
in hechtenis nemende en bewaken
de tot den terugkeer der vrijwilli
gers. De vrouwenbende, minstens
200 in getal trok daarop de mannen
tegemoet, met vaandel en trom, tot
aan de uiterste palen der gemeente
en bracht hen triomfantelijk bin
nen»
Natuurlijk kon dergelijke samen
werking en vaderlandliefde niet on-
vernoemd de geschiedenis ingaan.
Een loflied werd ter hunner ere op
de markt gebracht, weeral op een
van de toen zeer bekende zangwij
zen «Belle Brune».
Liedeken tot lof der Zeelsche Patrioten
en Patrioterssen
Zyt kloekmoedig, Nederlanders,
En eendragtig al-te-saem,
Maekt uw lof als de Brabanders
Nu roemrugtig door de faem;
Wilt tot Gend den eed opdragen
Voor uw lieve Vaderland;
En de STAETEN onderschraegen
Met getrouwen onderstand, bis
Weg, gy valsche Cabalisten,
Met all'uw schynheyligheyd,
Wykt gy, Vierschaer der Vonckisten,
Die ook Kerk en Staet bestryd;
Zwygt, Rust-stoorders, Cretikkanten,
En stryd voor uw Vaderland,
Tot dat wy den standaerd planten
Van Victoria 't allen kant. (bis)
Helpt nu allen lof verklaeren
Van ons Zeelsche overheyd,
Ook de gilde wilt bewaeren
's Nederlands welvaerendheyd;
En een corps van Patriotten,
Wel gewapend tot den stryd,
Zal verdelgen all' die spotten
Met ons regt en Overheyd. (bis)
Hier en mag niet zyn vergeten
Het Vrywillig Ieverschaer,
Want wy wel hun pligten kweten
Als zy d'Heeren volgden naer;
Waer door Gend scheen te herleven
Ziende dees menschlievendheyd,
Nu mag onse vyand beven!
Riepen zy te saem verblyd. (bis)
Ziet: twee Duyzend Zeelsche Helden
Hun manhaftig binnen Gend,
Onder eed in wapens stelden,
Fama maakt hun lof bekend.
Terwyl zag men zeel bewaeken
Van 't manmoedig Vrouw-geslagt,
En daer de Patrouille maeken
Ammazonnen weird geagt. (bis)
Zy, in wapens als ervaren,
Die en hebben niet gefaalt;
Maer ons agtbaer Ieveraeren
Tot een welkom ingehaalt,
En zy gaven vuer zo moedig
Als den kloeksten oorlogs-held,
En bereyd om te gaen spoedig,
Nae het bloedig Mavors veld. (bis)
Eerbaer vrouwen, reyne maegden,
Volgt ook dAmazonnen naer,
Die hun bloed en leven waegden
Als het vyandlyk gevaer
Hun wou schenden, moorden schae-
ken,
(Als de Duysche Kneuvelmans),
Men zal voor cieraed u maeken
Eenen Maegden-Palmen-Krans. (bis)
Laet ons allen moed bewyzen,
Met deugd en getrouwigheyd,
Den vyand van schrik moet ysen
Als hier is eendragtigheyd,
Om ons viyheyd en voorregten,
Het geloof en Vaderland
Te doen bloeyen, door het vegten
Bied all'uwen onderstand, (bis)
In juli 1790 verzocht het Congres
aan de patriottische bevolking we
kelijks 400.000 gulden in te zamelen
om het leger in stand te houden en
het bewerkstelligen van de overwin
ningen. Optochten en die geldinza
melingen kenden een buitenge
woon succes. Al de parochies van
het land trokken naar een hoofd
plaats waar ze het geld gingen over
handigen, meestal onder leiding
van de pastoor. In groep trokken ze
o.a. op 27 september 1790 naar
Gent waar zelfs de kleinste gemeen
te haar bijdrage inleverde: «De Pa
rochiën, die den 27. dezer met de
gewoonlyke plechtigheden op de
VrydagsMerkt dezer Stad den Eed
van Trouw aen de Hoogmogende
Heeren Staeten van Vlaenderen
hebben afgeleyt, zyn als volgt; Ael-
teren, Ursel, Oostwinkel, Knesse-
laere, Stede en Parochie van Neve-
le, Landegem, Vink, Meygem, Vos-
selaere, S. Jans-Leerne, S. Martens
(Leerne, Poessele, Oultre, Eygem,
Vlekkem, Bellem, Zomergem,
Mendonk, Merendré, Bust-Bam-
brugge, Zonnegem, Liedekerke,
Denderleeuwe, Burggraevye van
Lombeke en Eygendom van Cot-
them, Eldergem, S. Antelings, As-
pelaere, Bachten, Stekene, Waer-
schoot, Meir, Illegem en Exaerde,
beloopende het getal der Manschap
te ramen 15.642.
«De Vaderlandsche giften, door ve
le der zelve mede-gebragt, zyn als
volgt: den Heer Pastoor van Bust-
Bambrugge 157 gulden 10 stuyvers,
de Parochie van Eygem 275 gulden
14 st., Denderleeuw 407 g. 3 st., de
Parochiën van Aelteren 263 g. 3 st.,
de Parochie van S. Antelings 171
g. 11 st., Eygem en Vlekkem 200 G.»
Onder leiding van de pastoor van
het Aalsters Begijnhof werden
daarbij nog «verscheyde baelen
wei-geconditioneerde Bandagiën
en Pluk» gezonden, giften van
Aalst, Hamme, Dendermonde.
Naast de gemeenten werden ook
geldelijke giften overgemaakt door
gilden en neringen.
De snaar van het patriotisme werd
in alle toonaarden bespeeld want
het volk werd rijp geacht om te ver
dedigen wat tot nog toe bereikt was.
Zelfs toen de feestelijkheden overal
met grote belangstelling gevolgd
werden, ging men op zoek naar vrij
willigers. Het ogenblik was geschikt
om het volk op hun vaderlandse
plichten te wijzen en voortdurend
deden de leiders oproepen in alle
hoeken van het land om de wapens
op te nemen en het bevrijde grond
gebied te verdedigen.
Den Eenstemmigen Roep van Alle
weldunkende Volontaire
Je dois soixante mille francs
O.' Minnaer van het Vaderland,
Die het gebragt hebt tot den stand
Van zyne Vryhigheden (bis)
Wat duyvel komt'er uyt de hel,
Die wilt verbrodden heel ons spel,
Door de oneenigheden. (bis)
Een boos volk, 't welk niet zoekt de
rust
Van 't Vaderland, maer eygen lust;
Dat wil ons onderdrukken, (bis)
Door list en door bedreigery,
Door logentael en zoet gevley!
Maer hun kans zal niet lukken, (bis)
Want aengedreven door den nyd,
Aenzien zy niet als wel met spyt,
't Geluk, 't welk ons Landen (bis)
Voor altyd te geraeken Staet,
Door de regeering van den Staet,
Aen wie wy ons verpanden, (bis)
Dit volk wilt alles keeren om,
Schoon het is daer veel te dom,
Maer laet u niet bepraeten (bis)
Van een gespuys zeer onbeleeft,
Dat nog in uwe meren zweeft,
En die ons vryheyd haeten. (bis)
Veel beter voegt hun rust en tucht,
Als wel die zotte moeyal zucht,
Om het Land te bestieren, (bis)
'T is hier en daer een Advocaet,
Die, 't krom beter als 't recht verstoet,
Die u dus zoekt te pieren, (bis)
Zy trachten 't gauw naer hunnen zin,
Te stampen wonder dingen in,
Die z'uyt hun duymen zuygen, (bis)
Zy willen op hun eygen hand,
Den heelen Staet draegen van 't Land,
Maer sy sullen haest buygen. (bis)
Het welsyn van het Gemeene best
En ist niet in hun hert gevest,
Ten zyn geen Vaderlanders, (bis)
Die 't Lands geluk hun 't herten ging,
Dat waere een veel beter ding,
Hun buyt strekt tot wat anders, (bis)
Te stooken oproer, twist en haet,
Te bassen tegen Kerk en Staet,
Dit zyn hun echte zaeken, (bis)
Van Land en Stad den ondergang,
Schynt hun een zaek van klein belang
Wanneer zy 't grauw opmaeken. (bis)
Zoo willen zy opnieuw ons Land,
Weer brengen aen den dwingelandt,
En alles t' saem inspannen (bis)
Tot eenen droeven Borger-kryg,
(Wiens rampen ik terecht verzwyg)
Om d'Eendragt uyt te bannen, (bis)
Maer wy Belgen kloek van gemoed,
Waer in nog vloeyd 't Voor-vaders
bloed,
Willen geen Borger-muyten,
Maer Eendragt en Getrouwigheyd
Aen den staet en zyn wyt beleyd,
Zoo blyft den vyand buiten, (bis)
Wij achten geensints het gedruys,
Van dit blind-druyverig gespuys,
Nog ook hun stoorig woelen, (bis)
Wy spotten met den boozen raed,
Die aldermeest den Raedsman
schaed,
Hun hoogmoed zal wel koelen, (bis)
Neen onze vryheyd land gezocht,
En door ons Helden-moed gekocht,
Willen wy niet verliezen, (bis)
Door 't listig twisten van de geen.
Die met den staet niet zyn te vreen,
Die wy tot Heerschers kiezen, (bis)
't Is aen dees' Vaders van het Land,
Die ons geluk brengen tot stand,
Dat wy zijn vastgebonden, (bis)
Door den Eed van getrouwigheyd,
Gezworen met veel plechtigheyd,
Die noyt zal zyn geschonden, (bis)
Ja, Ja, veel eerder in het graf,
Als wy den Staet zoud wyken af,
Wy hem op nieuws verpanden, (bis)
Ons trouw, ons houden en ons goed,
Ons Vaderlandsche ziel en bloed;
Laet hem dan knersel-tanden (bis)
Het sukses van het inrichten der
vrijwilligerskorpsen en de positieve
kant van de geldinzamelingen stel
de de gemeenschap tot een onge
kende eensgezindheid die eindigde
op uitbundige volksbetogingen in
steden en dorpen. Overal werden
vaandels gewijd, kerkelijke dien
sten werden gehouden ter herinne
ring aan de gesneuvelde patriotten,
kleurrijke optochten trokken door
de straten om lucht te geven aan
hun blijdschap enerzijds en vader
landse fierheid anderzijds. In alle
hoeken van het land werd de over
winning met grote luister en veel
omhaal gevierd en nergens ontbrak
het lied van de marktzanger.
Julien De Vuyst
Zoals in het Vlaams regeerpro
gramma is bepaald voorziet het
plan De Batselier in een bijkomen
de belangrijke inspanning in de sek-
tor van de sociale huisvesting.
Het urgentieprogramma wil op kor
te termijn (eerste helft van 1994)
komen tot konkrete realisaties.
Er werd een maatschappij opge
richt Domus Flandria die belast is
met de uitvoering van het urgentie-
ilu programma. Daarnaast werden de
bt tussenkomsten bepaald die aan pu-
pi blieke en privé-initiatiefnemers
kunnen verstrekt worden wanneer
zij zich wensen in te schakelen in de
uitvoering van het urgentiepro
gramma. Deze tussenkomsten
staan in funktie van het type van
aktiviteit dat wordt beoogd: bouw,
aankoop, sanering of renovatie van
sociale woningen en tot slot, werken
die kaderen in de doelstellingen van
het urgentieprogramma, oprichten
van gemeenschapsvoorzieningen,
werken met het oog op de verbete
ring (kwaliteit) van de woonomge
ving, het stimuleren van de woon-
funktie.
Bouwen van sociale woningen op de
terreinen van het vroegere St. Elisa-
bethziekenhuis
Kwestieus programma biedt aan het
OCMW Aalst de mogelijkheid een
ernstige inspanning te leveren om
tegemoet te komen aan de nood die
in de stad Aalst bestaat om betaal
bare sociale huurwoningen ter be
schikking te stellen van de bevol
king (het projekt situeert zich in een
woonnoodgebied, 487 families kan
didaat-huurders staan op de wacht
lijsten van diverse sociale huisves
tingsmaatschappijen).
De terreinen en gebouwen van het
vroegere St. Elisabethziekenhuis
(ongeveer 5 ha) gelegen in het cen
trum van de stad voorzien een idea
le entiteit voor het oprichten van en
renoveren tot sociale woningen.
De realisatie van dit OCMW-pro-
jekt zal zeker ook een stimulans zijn
voor de kansarme buurt waarin het
gelegen is.
In de bestaande gebouwen en op de
omliggende terreinen zouden bij
benadering 326 sociale apparte
menten en 38 middelgrote apparte
menten opgericht kunnen worden!
OCMW-voorzitter Eddy Dierickx,
destijds samen met Norbert De Bat
selier op het Kabinet van Minister
Mare Galle, heeft onmiddellijk de
nodige kontakten gelegd met minis
ter Norbert De Batselier en zijn ad
ministratie ten einde zo'n projekt te
kunnen realiseren voor Aalst.
Belangrijkste kenmerken van het
ontwerp
De wegeninfrastruktuur bestaat uit
twee assen waarrond gegroepeerde
wooneenheden met binnentuin zul
len ingepast worden.
De stervorm, het vroegere oude ge
bouw van het St. Elisabethzieken
huis wordt gerenoveerd. Wisselen
de voorgevels, wisselende dakvorm
en de stervorm, samen met het ge
bruik van baksteen, geven het ge
heel een 'menselijk' uitzicht.
Zowel ondergrondse als boven
grondse parking is voorzien.
In een aantal bestaande gebouwen
(St. Lieven) worden kommerciële
aktiviteiten gekoppeld aan gemeen-
schapsfunkties (er wordt gedacht
aan kinderopvang, dienstencen
trum, politie...).
Los van bovengenoemd projekt
wordt eerstdaags gestart met de
ruwbouwwerken voor dc omvor
ming van de vroegere materniteit
tot administratief centrum OCMW.
PH
Regenboog ZO Vlaanderen heeft
kennis genomen van de plannen van
de NMBS om een aantal kleinere
stations te sluiten en sommige lij
nen tijdens de weekends niet meer
te bedienen. Regenboog stelt eerst
en vooral vast dat de aktie van Zot-
tegemse politici, van parlementai
ren uit de regio, van de gemeentera
den van Aalst en Erpe-Mere, de
pers, de BTTB (Bond van Trein-,
Tram- en Busgebruikers), en Re
genboog zelf, de meeste stations in
de streek (voorlopig?) gered heeft,
net als de spoorlijn Aalst-Burst. Re
genboog protesteert met klem te
gen de sluiting van het station van
Leeuwergem, zelfs indien (naar eni
ge waarschijnlijkheid) dit nog niet
in 1993 zou gebeuren (cfr. Het
Aalst. OCMW voorzitter Eddy Dierickx en schepen De Meerleer samen met Peter Van Severen van het kabinet van Nieuwsblad van 3.12.92).
minister De Batselier en Arol architekt De Nockere kwamen met de verantwoordelijken van alle betrokken instanties De NMBS gooit het over een ande-
b'Jeen re boeg en treft de streek hard met
het afschaffen van de weekenddien
sten op de streeklijnen Geraards-
bergen-Gent, Zottegem-Dender-
leeuw en Zottegem-Kortrijk. Op
zaterdag en zondag kunnen we het
dus in het vervolg vergeten. De
NMBS bouwt de dienstverlening
duidelijk verder af en baseert zich
daarbij op de raming dat minder
dan twintig mensen per trein die
lijnen zouden gebruiken. Regen
boog betwist dat en stelt dat de
NMBS een promotiepolitiek moet
voeren voor het openbaar vervoer.
Een dynamische politiek zou meer
mensen aantrekken. Een halvering
van de tarieven tijdens de weekends
zou het openbaar vervoer meer ten
goede komen dan een halvering van
de dienstverlening. De konstante
politiek van prijsstijgingen jaagt het
publiek weg. Overigens heeft Re
genboog vastgesteld dat de lijnen
die men wil afschaffen ook in het
verleden verwaarloosd werden:
treinen met een vertraging van der
tig tot zestig minuten, treinen die
gewoon niet rijden en dies meer. Op
die manier trekt men natuurlijk
geen klanten aan. Je kan het verge
lijken met een winkelier die tijdens
de openingsuren de deuren dicht
doet en na een tijd werken verwon
derd vaststelt dat zijn winkel niet
draait. Of de rolluiken definitief
neerlaten in dit geval een oplossing
is valt sterk te betwijfelen.
Regenboog stelt alle demokratische
bewegingen in het arrondissement
voor gezamenlijke akties te overwe
gen (bv. een betoging) met het be
houd van de diensten en van het
station Leeuwergem, ook na 1993,
als prioritaire eisen.
