m
r JAAR N" 26.
ONZE FRANSCHItfiANS.
IN DE KAMER.
ZATERDAG 0 JULI 1895.
DE PRIESTER,
TUSSCHEN MAN EN VROUW.
DE TABAKKWESTIE.
BEKIJK U ZELVEN.
Missen is menschelijk.
De nieuwe Schoolwet.
Druhktr-Mitgrocr
flrtrufi l'an Mufftl, OopoIïiBtrflot, 19, tr 2lolat
Een abonnement voor gansch Belgiëfranco te huiskost 2,50 per
jaar. Voor Europa en de andere iverclddeelen 4,50. Alle brief
wisselingen moeten ons voor woensdag middag besteld zijn
Pakken en brieven moeten vrachtvrij toegezonden worden. Ongetee-
kende brieven worden geweigerd. Aankondigingen 15 centiemen den
regeldikwijls te herhalen 10 cenim Verzekerde ruchtbaarheid.
Ten Bureele der Volksstem gelast men zich met alle slach van druk
werken, zooals doodbeeldekens, rouwbrieven, facturen, kerkwerk, enz.,
aan zeer lage prijzen. Schoone keus van schoolgerief voor scholen,
kloosters en pensionliaten. Op aanvraag onmiddelijk te verkrijgen allo
soorten van leesboeken, enz. Voor prijsboeken vrage men den cataloog.
Al onze trouwe Lezers moeten ons Bureel indachtig zijn.
Als men onze politieke mannen, aan welke partij
zij ook toebehooren, de werkmanskwestie hoort
bespreken, zijn zij allen om te meer volksgezind,
zijn zij allen om te meer den armen werkman ge
negen.
Verre ran ons de rechtzinnigheid van onze ka
tholieke democraten in twijfel te trekken; wij zijn
or van overtuigd dat zij het wel meenen met de
werkmansbelangen, doch het zij ons toegelaten er
bij te voegen dat sommigen van die heeren in het
verdedigen van den intrest van den werkman dan
toch wel ook een weinig hun eigen welzijn voor
oogen hebhen.
Ge zult mij zeggen
Maar daar en is toch geen kwaad ingelegen
Neen, vrienden, ik ben het daarover eens met u,
maar laat mij er bijvoegen dat er nochtans iemand
is die op onze dagen druk met de sociale kwestie
bezig is, die tijd, fortuin, begaafdheden, in een
woord alles, gebruikt tot het instellen van alle so
ciale werken, en die voor al zijne moeite slechts
ondank, en soms haat en nijd inoogst.
Die man, het is de Priester
Ja,
de Priester is in den vollen zin van 't woord de
▼riend van den werkmande Priester bemint deu
armen en den nederigen en wil hun goed doen.
Wie immers heeft den moed den werkman te
vermanen en te berispen als hij misdoet, tenzij de
Priester
Als wanneer de arme in nood is, aan wiens deur
gaat hij het liefst kloppen
Als de ziekte uw huis is binnengedrongen en 't
zij vrouw of kind op 't lijdensbed houdt neerge
drukt, brave werklieden, moet gij aan den Priester
dan ook een frank per visict betalen
Hebt gij ooit eeneu Priester geweten die weiger
de in uw huis te komen, hoe gevaarlijk, hoe be
smettelijk de ziekte ook was
Ah! Voorzeker neen!
Wie is het die op den Buiten overal spaarkassen
boerenbonden, ziekebeurzen sticht?
Wie i? het die in onze steden aan 't hoofd staat
van Werkmanskringen, die daar hand in hand met
den werkman verbroedert, er zich mede verlustigt
en vermaakt den Zondag avond, die er de leden
alle soorten van feesten en vermakelijkheden ver
schaft, tenzij nogmaals de priester
En nochtans,
't is die man op denwelken er hedendaags zoo he
vig wordt uitgevallen, op deuwelken men zoo ver
bitterd is en die men hedendaags bij den werkman
wil doen doorgaan als een luiaard en volkshater.
Met volle monden
spreken de socialisten in hunne gazetten, op de fa
briek, in de herberg, overal, al 't kwaad van de
Priesters, maar wat ze wel weten te zwijgen, 't is
het goed dat de Priester, misschien aan hen zelf,
gedaan heeft en nog doet.
Maar
welken intrest hebben zij toch om zoo tegen den
Priester alleen uit te vallen
Waarom en vallen zij niet uit op doktors, advo-
katen, enz., die met de werkmansbelangen zoo zeer
niet bemoeid en zijn, die voorzeker veel meer geld
winnen dan de priester, die er veel minder voor
doen en dan nog zooveel aan den armen niet en
geven als de priester
Ah
Vrienden, het geld en is de reden niet waarom die
mannen op den priester misnoegd zijn.
't Is omdat zij vijand zijn van het goed 't is uit
haat tegen de Religie dat ze zoo
spreken.
Jefken.
Vrouw. Petrus... Een maudeke visch uit
Knocke.
Man. Wel, wel! Een geschenk van onzen
broeder
Vrouw. Geschenk, ja. Maar wat er de weer
de van vermindert, 'tis dat wij den vervoerprijs
aan ons been hebben.
Man. Och, vrouw, ge kent onzen broeder
Laat ons zien wat het rcandeke inhoudt.
Vrouw. Een pladijsken, eenige krabben en
een handvol gernaat.
Man. 't Is weinig
Vrouw. Zeer weinig!... Hij is dan nog ach
ter staak Wil ik hem in den Dender doen gie
ten?...
Man. Neen, doe hem cadeau aan Sixtus.
(Slot).
Als gij altijd uit overtuiging gewerkt hebt, M.
Petrus, Roe is het dan toch mogelijk dat voor eenige
franken winst gij dien schrikkelijken strijd zijt aan
gegaan tegen de katholieke partij, dat gij de groote
M. Woeste zoo zwart gemaakt hebt bij 't volk En
indien de baatzuchtigheid, de afgunst uwe drijfveer
geweest is, wie moet men dan slokker noemen
Kwam er in den ouden goeden tijd geen geld ge
noeg naar de Werf, zoodanig dat een ander ook wat!
zou mogen winnen hebben? Daarbij zal men bij
iemand ten winkel gaan van wie men alle wekon
uitgescholden wordt
AVat het scheldwoord verketteraar aan
gaat dat uit uwen lammekensmond valt, daar moet
men niet veel op steunen. Als er in 't. arrondisse
ment van Aalst een verketteraar is, dan is 't zeker
de foppartij met haren geleiderdat is het alge
meen gedacht van de achtbare pastoors en pries
ters van geheel 't arrondissement. Eene der groot
ste verantwoordelijkheden en der gevolgen der fop
partij is dat zij in steden en bijzonderlijk in ge
meenten den eerbied en het vertrouwen voor de
priesters verminderd heeft. Eene der beste preu-
ven daarvan isAls een priester tegenwoordig ee-
nen dronkaard tegenkomt die hem wil uitschelden,
roept hij Viva pastoor Daens
Bijgevolg, M. Petrus, en moogtgij voor u eigen
geene andere maat gebruiken als voor anderen
houdt uwe scheldwoorden dus maar voor u, want
gij ziet dat zij allereerst op u kunnen toegepast
worden. Stel u aan't volk niet voor als een merte-
leer, ale een lammeken, want uwe woorden en de
geest van uwe gazetten spreken dat te klaar blij-
kend tegen.
Geen artikel, M. Petrus, kunt gij schrijven of gij
moet er in werken om M. Woeste, den vriend van
den Paus en den geleider der Katholieke Partij van
geheel Belgenland, hatelijk te maken in de oogen
van 't volk. Gij zegt dat de katholieken tegen de
foppartij zijn omdat zij M. Woeste niet durven te
genspreken Ja, volgens u, is M. Woeste een
volkshater, een volksuitbuiter en uw broeder dat
is, onder anderen, Mgr Lambrecht die tot 't Volk
gaat 11 't Is moeilijk om zulke taal eeuen weerdigen
naam te geven, maar als dat ook uit overtuigiug
is, dan vraagt men zich af hoe dat het mogelijk is
zoo verre van den rechten weg af te dwalen.
Om te eindigen. Ja, met den Bien Public zeggen
wij rechtzinnig dat de Vrede in 't land vau Aalst
moet hersteld wordendat is de vurigste wensch
van den Paus en van de katholieke partij van het
Arrondissement.
Maar, Petrus, de vrede maakt men alleen niet
de vrede die moet bestaan tusschen twee of meer
personen, tusschen twee of meer partijen. En
zoudt gij denken dat, iudien gij in uwe schijnhei
ligheid voortgaat met vrede te roepen en tegen M.
Woeste uit te vallen, gij alsdan bezig zijt met vre
de te stichten Of denkt gij, M. Petrus, dat gij
moogt voortgaan metM. Woeste en de katholieke
partij zwart te maken bij 't volk, en dat de katho
lieken van hunnen kant moeten uitscheiden van
uwe hatelijke politiek te bestrijden
De groote Paus Leo XIII, volgens de Bien Pu
blic, wil absoluut de vrede in 't arrondissement van
Aalst. Hcwel, M. Petrus, als gij zulke woorden
leest, hoe durft gij dan voortgaan met schrijven
gelijk gij doet Zijt gij niet benauwd dat gij de
schuld zult zijn dat uw broeder nog zwarter zal ge
boekt staan tot Roomen
De vrede moet hersteld worden, niet met
SCHIJNHEILIGE WOORDEN, maar wel met
RECHTZINNIGE DADEN.
Snoeck.
De minister heeft zijn eerste ontwerp over de ta
bakskwestie ingetrokken. Hij zal een nieuw maken
dat in 't kort in de Kamers zal nedergelegd wor
den en dat iedereen voldoening zal geven.
In afwachting zullen de tabakplanten gecne rech
ten moeten betalen.
Het afschaffen van de accijnsen op den tabak is
voor deu staat een verlies van 1 millioen.
Dien maatregel hebben wij vooral te danken aan
onze Volksvertegenwoordigers M.M. De Sadeleer,
Diericx en Woeste, die met kracht ten voordeele
der landbouwers gesproken hebben.
Bravo, heeren, doet alzoo voort. Anderen belo
ven, maar gij werkt, dat is beter.
DOMONT, den 1 Juli 1895.
Departement Seine-et-Oise.
Heeren der Volksstem
Een lezer uwer gazet komt u te vragen ot gij
geen klein plaatseken zoudt willen verleencn om
dezen brief in uw blad te stellen, in name van ons
franschmans van Moerbeke cn Viaue.
Den Zondag laatstleden hebben wij met een bri
gadeken van twaalf personen naar Parijs geweest
om bij onzen Vriend, den Vlaamschen Priester E.
IT. Van Essche, een bezoek af te leggen. Maar zoo
een bezoek, Mijnheer van 't Stemmeken, en heb ik
nog nooit afgelegt, waar wij zoo vriendelijk en zoo
goed ontvangen zijn geweest.Wij waren in d'IIoog-
mis tegenwoordig in dit proper kerksken, waar ik
veel Vlamingen en ook schoon hooreu zingen heb.
't Is een ander verschil tegen DomontAls de mis
gedaan was heeft den E. II. Van Essche ons ver
welkomt en na eenigen tijd geklapt te hebben ons
gevraagt om 's namiddags weder te komen om te
spelen met de bol naar prijs, gelijk in Vlaanderen.
Wij zijn dan eens gaan wandelen tot in deu bees-
teuhof en in den achternoen weergekomen bij on
zen Priester die de prijzen gaf. Maar hoe spijtig
dat het regende Wij konden niet bollen en zoo
hebben wij die schoone prijzen moeten atloten; zij
werden behaalt alsvolgt Pletinckx René, Moer
beke Reué Durez, Sint PauwelsEmiel Kriekeli-
on, Adolf Pevenage, August Pletinckx en Adolfme
Serment, allen van Viaue. De andere liefhebbers
waren Izadoor De Mecheleer, Victor De Cuiper,
Joannes Vander Putten, Remi Pevenage, Petrus
Byl en Theodoor Pletinckx, allen van Viane, als
ook nog twee personen van Brakel.
Daarna heeft onzen Vlaamschen Priester aan elk
een Reisboeksken voor de Franschmans bestelt,
hetgeen voor velen zal uuttig zijn.
Wil ook, Mijnheer der Volksstemden E. II. Van
Essche van wegens ons hartelijk bedanken voor
de goedheid en de vriendschap die hij ons bewezen
heeft.
Wij moeten u ook ons spijt uitdrukken dat on
zen Vlaamschen Vriend, E. H. De Keyser; ook uit
het Bisdom Gent, niet te huis en wasmaar wij
denken dat dit den toekomenden keer het geval
niet zal zijn.
Den 15 Oogst, als er niets voren valt, vernieuwen
wij ons bezoek.
De E. H. Van Essche heeft ons belooft van in
het kort eens naar Domont te komen om al de Vla
mingen toe te laten tot de II.H. Sacramenten te
naderen. Dat zal aan iedereen eene ware vei lich
ting geven, en zoo zullen wij als goede broeders te
samen een gebed voor elkander doen.
Zoodus, Mijnheer de Opsteller, blijf ik in afwach
ting van ons Stemmekenen groet u.
René Pletinckx.
De Kamer heeft over eenige dagen de subsidiëu
voor den Congo gestemd.
Heden bespreekt zij de bcgrooting van buiteu-
landsche zaken.
SEIST _A_.A.T-
De wet op de inkomende rechten wordt thans
besproken. Geen twijfel of zij zal door eene groote
meerderheid aangenomen worden. Onze vrienden
van den buiten zullen tevreden zijn.
Weet gij uu, beste Boerkens, wien gij het te
danken hebt, dat gij dees jaar geene accijnsrechten
voor uwen tabak zult moeten betalen? Wij dach
ten Aan niemand anders dan aan onze heeren
De Sadeleer, Woeste en Diericx, en met gegronde
redens... En gij dan
Eliwel, ik, gij en elk die zóó denken, slaan lee-
lijk de plank mis; wij lagen in de onwetenheid en
de domheid. Die weldaad, onze Landbouwers be
wezen, zegt het schijnheilig en ondankbaar blad
der Vischmerkt, is liet werk van de Christene
Volkspartij, dat hebben wij te danken aan onzen
fameuzen Knocke
Als we dat lazen, waarlijk, wij en konden er ons
latijn niet uitmaken, hoe men zoo lang toch zoo
dom kan blijven.
Maar de vierde man is gekomen, Boerkens! Die
heeft ginder in Brussel zoo 't een en 't ander ge
zegd, o. a. dat de jongens bij den troep reeds
GELD TE VEEL HEBBEN CU hunne Ouders NIET VAN
DOEN HEBBEN VAN 30 ER. TE TREKKEN, Cll....
fiat de verdoemde tabakswet was in het niet
De heeren De Sadeleer en Woeste, die, van over
jaren eu jaren op hunnen pupitter sloegen dat het
hout kraakte, om de afschaffing van die hatolijke
kwelwet te bekomen die heeren die van den mi
nister de volgende woorden moest hooren Zie
daar nu de VIER-EN-TW INTIGSTE redevoering
van M. De Sadeleer tegen de wet op den tabak l
daarbij gevoegd de ontelbare redevoeringen die
gansche boekdeelen beslaan, dat alles heeft tot
niets geholpen om de afschaffing van die drukken
de lasten te verwezenlijken.
Vivan onzen Knocke Met zulke kerels trek
ken wij zwierig de leer op, eerst langs Mcspelaere
rond. Max.
Van alle kanten vernemen wij dat de onderwij
zers samenkomen om het nieuw wetsontwerp te
bespreken. Te Sint-Nikolaas, te Gent, te Antwer
pen, te Brussel hebben belangrijke vergaderingen
plaats gehad. In kalme en deftige woorden hebben
de vrije onderwijzers hun gedacht doen kennen.
Zij brengen hulde aan de verbeteringen die het
ontwerp bevat voor de gemeente-onderwijzers.
Maar zij doen ook bemerken dat er beter zou
kunnen en moeten gezorgd worden voor 't vrij ou
derwijs.
De wet zou moeten do middelen aanduiden om
aan de vrije onderwijzers dezelfde voordeelen te
kunnen verzekeren, die de gemeenteonderwijzers
genieten; zoo voor jaarwedde als pensioen.
De vrije scholen moeten van wegens de schat
kist dezelfde aanmoedigingen ontvangen als de ge
meentescholen. Dit is maar recht.
In verschillige steden worden door de katholieke
bevolking verzoekschriften onderteekend, die naar
de Kamer der Volksvertegenwoordigers zullen ge
zonden worden, om de rechtveerdige eischen der
katholieken in vak van onderwijs te doen gelden.
Heeren Volksvertegenwoordigers, gij weet het
gelijk wij: Het Vrij Onderwijs is onze sterkte en
onze hoop voor de toekomst. Wij rekenen er op
dat gij het verdedigen zult uit al uwe kracht eu
macht.
IT
