r JAAR N 33.
DE SCHOOLWET.
I
ZATERDAG 24 OOGST 1895.
TUSSCHEN MAN EN VROUW.
SODOMA.
Goddeloosheid der Socialisten.
DE ALWETER.
Yoor 't Werkvolk.
kei
pel
waj
mol
ré.
ree<
den
zij i
op
Mei
blai
negg
phil
ter,
ter,
weet
gen:
de w
dat J
lip,
go bel
nog t
niet.
evont
I i
seike.
het w
aldaa
alhiei
Da.
mijne
de kl
DruMer-Ulitfleuer
)3ftrit0 ilou ttuffcl, Ceoijolbatriflt, 19, te 3ölöt.
Den abonnement voor gansch Belgiëfranco te huiskost 2,50 per
jaar. Voor Europa en de andere werelddeelen 4,50. Alle brief
wisselingen moeten ons voor woensdag middag besteld zijn
Pakken en brieven moeten vrachtvrij toegezonden worden. Ongetee-
kendè bileven worden geweigerd. Aankondigingen 15 centiemen den
regeldikwijls te herhalen 10 cent01 Verzekerde ruchtbaarheid.
Ten Bureele der Volksstem gelast men zich met alle slach van druk
werken, zooals doodbeeldekens, rouwbrieven, facturen, kerkwerk, enz.,
aan zeer lage prijzen. Schoone keus van schoolgerief voor scholen,
kloosters en pensionnaten. Op aanvraag onmiddelijk te verkrijgen alle
soorten van leesboeken, enz. Voor prijsboeken vrage men den cataloog.
Al onze trouwe Lezers moeten ons Bureel indachtig zijn.
P Is nu toch eindelijk gestemd de nieuwe school
wet waar zooveel over geschreven en gewreven is
geWeest, en die de liberalen en socialisten in de
Kamers zoo hevig hebben aangevallen.
Ja, z'is gestemd ondanks al de pogingen door de
logie aangewend om er de stemming van te belet
ten.
En wat is er uw gedacht over, zult ge ons vragen,
vrienden: Wel, om alles rechtuit te zeggen, moe
ten wij bekennen dat de uieuwe schoolwet ons
heel zeker voldoet, maar dat beter toch wint.
Wilt dit zeggeu dat ons katholiek gouvernement
en onze katholieke volksvertegenwoordigers hun
nen plicht ten volle niet hebben gekweten?
Geenzins,
want de mannen die wij naar de Volkskamer
zonden zijn voorzeker niet onverschillig aan 't lot
onzer verdientsrijke katholieke schoolmeesters;
zij en hebben zeker niet vergeten wat sacrificieën
zij zich van 1879 tot 1884 hebben opgelegd, en hoe
redelijk hunne eischen zijn.
Zij zijn overtuigd dat er voor 't kiud van den
werkman veel en zeer veel te doen iszij weten
opperbest dat de school eerst en vooral moet gods
dienstig zijn, zoo niet dat 't kind van den werk
man, tot volwassen mensch opgegroeid, na eenige
jaren, zich bij het socialisten leger zal gaan aan
sluiten.
Zij weten in een woord hoe ieder katholiek hert
de schoolkwestie beoordeelt.
Maar
weet wel beste vrienden, dat men doet wa men
kan en niet wat men wilt.
Ah't waar voorzeker beter indien in iedere ge
meenteschool de godsdienstleer verplichtend ware
voor eenieder indien onze katholieke meesters voor
alles op gelijken voet gesteld waren als de school
meesters van den staat; dit alles weten zij wel,
maar is er een katholiek gouvernement die dit kan
teweeg brengen?
Wij aarzelen niet van te antwoordenNeen
Doch
zien wij niet alleenlijk wat er in de gestemde wet
zou moeten staan, maar zien wij eens wat al goed zij
bevat.
Is het niet dank aan deze nieuwe wet dat de on
derwijzers voortaan een verhooging van j aarwedde
zal toegekend worden?
Is het niet dank aan die wet dat de gemeente
school voortaan zal mogen aanzien worden als eene
godsdienstige school, ingezien er het aanleeren van
den godsdienst verplichtend zijn zal?
Is het niet dank nogmaals aan die wet dat onze
katholieke aangenome scholen zullen gesubsidieerd
zijn van den staat?
Bekent het vrij,
beste vrienden, dat ons gouvernement, om zulk
een wetsontwerp te durven voorstellen en te kun
nen doen doorgaan in onze hedendaagsche Kamer,
waarlijk moet haar op de tanden hebben.
Onze ministers hebben er door getoond dat zij
voor al 't geschreeuw en 't lawijt der liberalen en
socialisten niet achteruit en wijken, maar dat zij,
slechts hunnen plicht indachtig, dezen als echte
katholieken en christenen willen kwijten.
In afwachting
dan dat er welhaast een bijvoegsel aan deze nieuwe
wet in de Kamers zal neergelegd waardoor onze
katholieke vrije schoolmeesters al hunne grieven
zullen hersteld zien, roepen wij onze wakkere
volksvertegenwoordigers toe
Hebt dank, achtbare Heeren, hebt duizendmaal
dankgij komt nogmaals te toonen dat al uwe
kiesbelolten geen ijdele woorden zijn geweest; gaat
zoo voort, uwe kiezers zijn te vreden van u!
Jefken.
Ybouw. Petrus, de vacantie nadert.... Wij
gaan alweer tot viermaal daags met onzen broeder
op ons lijf zitten.
Man. -r- Och, vrouw, hij kan toch met gansche
dagen op de straat niet loopen. Ge weet dat alle
deftige lieden hunne deur sluiten als zij hem zien
komen.
Vrouw. Ware ik onze broeder, ik ging eens
mijne vacantie overbrengen naar den buiten.
Man. Dat zal hij niet doen, vrouw, hij is
daarvoor veel te hooveerdig. Daarenboven, ik ken
in gansch ons arrondissement niet eeneu landbou
wer die onzen broeder op zijn hof zou willen.
Vrouw. En waarom
Man. Hij zou al de dienstboden en 't werk
volk opmaken, vrouw.
Vrouw. g'Hebt gelijk, ik dacht er niet aan.
God de schepper van 't heelal, die de planten
doet groeien en die alles in 't leven houdtwaarvan
de socialisten het bestaan ontvangen hebben, dien
God verwerpen zij in hunnen hoogmoed. Den he
mel, daar spotten zij mede, en zeggen dat het een
uitvindsel is van de christene kerk den hemel, die
moeteuzij hier op aarde hebben. Na dit leven is
alles gedaan en een mensch die sterft die moet niet
meer rekening geven van zijn leven als een rede
loos dier dat men in den put steekt.
Dat is in korte woorden de leering van godde
loosheid der socialisten.
Gij ziet, Lezers van 't Stemmeken, waar men met
zulke mannen naartoe gaat. Gij ziet wat lage en
dierlijke gevoelens er uit zulke leering moeten
voortspruiten.
Iedereen keut een zeker getal socialisten min of
meer van nabij. Gij hebt ze misschien reeds al hui
lende en al tierende over straat zien gaan, met de
roode vodde voorop. Eenigen zijn luiaards die zon
der werken zouden willen leven en die er natuur
lijk intrest bij hebben van te roepen Eigendom
is diefstalandereu zijn aan genever en dron
kenschap verslaafd. Maar ongelukkiglijk zijn er
ook eenige brave werklieden bijdie zich laten
misleiden omdat zij het gevaar van 't socialismus
niet genoeg kennen en luisteren naar de stem en
de schriften van die socialistische wolven die een
schapenvel aantrekken.
Maar gaat eens in thuis van de meeste socialis
ten, en vraagt daar eens wat zij alzoo doen om hun
familie gelukkig te maken en om haar hemelken
hier op aarde te geven
Gij hebt misschien somtijds eenige van die nieu
we heiligen van nabij aan 't werk gezien en gij hebt
met droefheid uwe schouders opgetrokken, als gij
dacht dat zulke mannen moeten de maatschappij
vernieuwen.
Ja, de schijnheilige kopstukken der socialisten
die durven zeggen dat men God van kant mag zet
ten en dat alles hier op aarde om te best zal gaan.
Iedereen zal 't goed van zijnen evenmensch res
pecteeren de kinderen zullen hunne ouders eerbie
digen de ouders zullen eikanderen beminnen, enz.
Maar gaat eens naar onze tribunalenvraagt daar
aan die dieven, aan die zedelooze kerels, aan die
moordenaars wanneer dat zij hunne misdaden be
ginnen bedrijven hebben Allen zullen u antwoor
den Sedert dat wij God vergeten hebben en niet
meer genoeg geloofden aan de rekening die wij aan
God zullen moeten geven. Velen op onze dagen
zullen ook zeggen dat zij tot de misdaad gekomen
zij u door het lezen van socialistische schriften en
gazetten.
Hoe uitleggen dat de socialisten zooveel aanhan
gers hebben bijzonderlijk in de groote steden Dit
is een pluimken dat de liberalen van 79 op hunnen
hoed mogen steken. Zij hebben God, 't gebed en
't kruisbeeld buiten de school gebannen en alzoo 't
socialismus in ons katholiek land mogelijk ge
maakt,
Het socialismus is de ondergang voor 't werk
volk en zijne redding ligt in de getrouwheid aan 't
christene geloof, aan den Paus, aan de Katholieke
Kerk die alleen den toestand van de maatschappij
kan verbeteren.
Snoeck.
Bisschoppen? Waarom zouden er nog Bisschop
pen of Pauzen van doen zijn?... Om de H. Kerk te
bestieren?... Om 't geestelijk 't inspekteeren, mis
schien? Neen, neen! menschen, daar zal Pieë wel
voor zorgen.
Hij zal aan de priesters hunne gedragslijn voor
schrijven en-doen ze 't niet volgens zijne goeste, hij
zal ze kammen in zijn Heilig Land.
Gelukkige pastoors, die geen liaar meer hebben,
want 't zou toch uitgetrokken worden.
Allo, M. de Pastoor van Meldert, M. de Pastoor
van Erembodegem, om les naar de vischmiju, op
dat ge zoudt weten wat ge moet doen om uwe pa
rochianen te bestieren, om te weten hoe gij 't Evan
gelie moet uitleggen en toepassen en als ge danst
gelijk Pieë schuifelt dan krijgt ge voorzeker een
St. Jozefsbloemeken in zijn kommeerblad, en komt
ge dan eens van plaats te verandereu, dan krijgt
ge nen Abeelevaarwel in 't Land van belofte.
Ze kunnen anders niet doen als Pieë burgemees
ter en pastoor maken van al de gemeenten van
't land van Aalst.... Nievers is 't nog goed! Hij
heeft al 't verstand alleen, en daarmee heeft hij het
recht zich met alles te bemoeien, o.veral zijnen
neus in te steken. (d'Honden en vragen ook niet om
binnen te komen.)
Gaat eens rond in onze naburige gemeenten. Wie
is er Donchist? Mannen van onder de wet van 79
al degene die met M. den pastoor vijand zijn, al de
miskontente; de liberalen, éénhandige kwezels,
die een geloof A part hebben, die lezen en bidden
gelijk Moeiken Belle van Aalst... En voor de kwe
zels geeft men gebedekens, en spreekt men van
St. Aiitoniusbrood; en dan komt Julius Cesar er
eens tusschen om de menschen te vleien en op te
maken... Aan d'armc menschen klapt men van
hongersnood, den eeuen heeft het al op de wereld
en den anderen niets; O. L. Heer heeft ook al niet
wel bedeeld.
Wel, wel, die Pieë moet een hoofd hebben gelijk
nen hutsepot.... Maar wilt hij al de koordekens
van't poesjenellekot vasthouden, hij zal zich nog
wat handen moeten bijkoopen. Schoenmaker! blijf
bij uwen leest, en kom onze vreedzame buitendor
pen niet in roering brengen met uwe moeialerij en
uwen zeever.
Peis ne keer heel goed wat kwaad er in Aalst en
in 't omliggende al door u veroorzaakt is, zelle
Pieë! Nolleken.
Ja, leelijken Dendergalm, wij houden het staan
Indien de katholieken alleen op 't stadhuis van
Aalst geen meester en blijven, zal onze geliefde
stad weldra op korten tijd in een waar Sodoma
veranderd zijn.
Wij houden het staan en wij herhalen het
En dit wil eenvoudiglijk zeggen 't dees Dat het
de liberalen niet en zijn die den baas moeten ko
men spelen op ons stadhuis, zij die door hunne
écoles-moyennes, door hunne slechte vergaderin
gen en bijeenkomsten, door hunne nachtvergade-
ringen en bals, bijzonderlijk het klein volk zijne
godsdienstige gevoelens en zijnen eerbied Voor al
wat deftig is gedeeltelijk hebben weten te ontste
len
't En zijn zij niet die onze duurbare stad van
Aalst zedelijker en kristelijker zouden maken
Ah, voorzeker neenMaar zij zouden op 't stad
huis van Aalst den grooten Jan komen uithangen
om hun duivelsch werk met beteren uitslag nog te
komen voortzetten
Hoort eens, geblauwselde liefhebbersWij we
ten het opperbest dat gij er in gelukt zijt eenige
oude katholieken in uwe netten te vangen, dat gij
erin gelukt zijt hun een schriftelijk verbond te doen
teekenen, waarbij zij zich verbonden hebben met
u op eenen gezamentlijken lijst voor de toekomen
de gemeentekiezingen te staan.
Maar weet wel dat dit ons niet en verschrikt
Wij zullen onzen katholieken gemeenteraad een
nieuw en jong werkmansbloed weten in d'aderen
te doen stroomen en met eene nog grootere meer
derheid dan voortijds zullen wij hier in de maand
November t libèralismus den kop verpletteren
Troost er u in van nu af! En doe maar onze
complimenten aan de verraders der vischmijn, die
zich met ooren en pooten aan uwe logiekliek ver
kocht hebben.
Heureken.
De minister van Nijverheid en Arbeid, M. Nys-
sens, werkt ieverig om den toestand der werkende
klas te verbeteren.
Hij heeft verscheidene ambtenaren naar den
vreemde gezonden om de congressen bij te wonen,
om inlichtingen te nemen, om verbeteringen te
bestudeeren die voor 't werkvolk zouden kunnen
ingebracht worden.
De opzichters van den arbeid en de leden van
de Wijzemannenraden hebben eene lijst met vra
gen ontvangen, betreffende de Zondagrust. De mi
nister zou deze verbetering, die aan 't volk zoo
aangenaam en daarbij zoo noodig is, geerne in
brengen. Mocht hij lukken
Een woord over Mgr de Haerne, wiens stand
beeld Zondag te Kortrijk ingehuldigd is. Mgr de
Haerne was de laatst overblijvende van deleden
die in 't Nationaal Congres van 't jaar 30, de onaf
hankelijkheid van België bewerkten en stichtten.
Hij werd geboren te Yperen in 1804, en stierf te
Brussel den 22 Meert 1890. Hij was een man van
groote geleerdheid, een heilige Priester, een vroo-
me Vaderlander.
Als vaderlander had hij geen ander inzicht dan 't
geluk van zijn land te bewerken. Zeer vroeg was hij
in de politiek gemengeld. Hij was een hevige vij
and van den Hollander die 't Belgisch volk ver
drukte en zijne vrijheden schond. Door zijn schrij
ven in de gazetten en door zijn werken heeft hij zij
ne medeburgers krachtig aangevuurd om het on
verdraagzaam juk van't protestantsch Holland af
te schudden.
Na de omwenteling van 't jaar 30 werd hij lid
gekozen van het Nationaal Congres en wierd me
destichter van België's onafhankelijkheid. Sedert
1844 tot aan zijne dood was hij volksvertegenwoor
diger voor Kortrijk. Zelden was hij van de zittin
gen afwezig. In 1879, als de ongelukswet ging ge
stemd worden, zag hij reeds met zijn klaar verstand
het kwaad dat wij hedendaags zien gebeuren. «Gaat
de wet door, zegde hij, dan zullen onvermijdelijk
de socialisten boven komen.
Wat moeten wij zoggen vaü Mgr de Haerne als
priester? Dat hij een engel was voor alle ongeluk-
kigen. Maar 't groot werk waar hij studie, tijd,
iever en geld meest toegewijd heelt, is de opvoe
ding en het onderwijs der blinden en stemdooveu.
Buiten den Abbé de l'Epée, van de verledene
eeuw, is er in de weield niemand die van verre
aan Mgr de Haerne mag vergeleken worden. Groo
te en belangrijke hervormingen heeft hij in 't on
derwijs der blinden en stomdooven ingebracht, en
alle landen hebben die van hem afgeleerd, ook
waren er op de inhuldigingsfeesten, te Kortrijk, af
gezanten uit Engeland, uit Frankrijk, uit Amerika
zelf, die hulde kwamen bewijzen aan de Gedachte
nis van dien Priester.
Het standbeeld dat hem opgericht is, is geza-
mentlijk betaald door milde giften van verschillen
de landen, 't Is een plechtig eerbewijs en eene wel
verdiende dankbetuiging voor't goed dat Mgr de
Haerne zoo overvloedig gesticht heeft.
