IWEIN VAN AALST.
2' JAAR N° 98.
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1806.
A
DE WERKMANSKWESTIE
IN DE JAREN 1400.
D1 Is. Bauwens.
Bisschoppelijke IXota.
Een Referendum.
LIEFHEBBERS
Vlaamsch bij de Vlamingen.
Wie
noemt
men
Een abonnement voor gansch Belgiëfranco te huis, kost 2,50 per
jaar. Voor Europa en de andere werelddeelen 4,50. Alle brief
wisselingen moeten ons voor woensdag middag besteld zijn
Pakken en brieven moeten vrachtvrij toegezonden worden. Ongetee-
kende brieven worden geweigerd. Aankondigingen 15 centiemen den
regeldikwijls te herhalen 10 centm Verzekerde ruchtbaarheid.
Ten Bureele der Volksstem gelast men zich met alle slach van druk
werken, zooals doodbeeldekens, rouwbrieven, facturen, kerkwerk, enz.,
aan zeer lage prijzen. - Schoone keus van schoc .gerief voor scholen,
kloosters en pensionnaten. Op aanvraag onmiddelijk te verkrijgen alle
soorten van leesboeken, enz. Voor prijsboeken vrage men den cataloog.
Al onze trouwe Lezers zullen ons Bureel indachtig zijn.
In de middeleeuwen werd de
werkmanskwestie toch gemak
kelijker opgelost dan in onze
vooruitstrevende en verlichte
XIX0 eeuw.
Dan ook kwamen er tijden
dat er voor den arbeider moest
gezorgd worden.
Maar men sliep er niet op
de steden hadden niet gewild
4 dat er een van hare inwoners
gebrek zouden kunne lijden.
Nu moeten enkele burgers, wel is waar geholpen door den
staat, op de bres springen dan was het de gemeenteraad, die
in die omstandigheden den stoot wilde geven.
In 1432 was er groote nood onder het Brugsche werkvolk.
De twee burgemeesters ven de gemeene wet kwamen over
een om te samen graan in 't groot te koopen en het dan aan
eenen redelijken prijs aan het volk over te laten.
Alzoo had de stad hare mannen, die, als voor een handels
huis, overal granen gingen opkoopen en ze dan in de zolders
van den Braamberg kwamen leveren.
Zij kochten tarwe aan de kooplieden van de Duitsche Han-
se, te Sluis aan die van Florentië te Gentalsook in de zelf
de stad aan die van Italië.
De bakkersnering was er nu uithare vrije meesters kwa
men naar de stadszolders van den Braamberg en vonden daar
graan gezift en gezuiverd en dat hun geleverd wierd zonder
dat de stad er een centiem achter won.
Zoo en moesten de graanbijters er niet aan denken om de
duurte van het graan ten hunnen nutte te maken, en door die
groote winste hunne geldkassen te vullen.
De bakkers die hunne keure naleefden, en hadden de minste
vrees niet, en alles liep op wieltjes.
Dat was wel de samenwerking zooals ze moet verstaan wor
den, onbaatzuchtig en milddadig.
Het edel doel der stadsregeering staat klaar uitgedrukt in
de rekening van dat jaar, te vercoopen in lavenessen van den
ghemeenen van der stede.
GESCHIEDKUNDIG VERHAAL
DOOR
Tot wederziens uit zijne benepen keel, en, eer
zij het Ga in Gods hoede, Iwein,.. uitstamelde, had
hij zich vermand, uit hare armen losgerukt en zijn brie-
schend Arabisch ros bestegen. Zijne bevende hand wierp
een laatsten kus toe en zijn vurige blik drong in
het diepste harer ziel. En toen hij uit het gezicht verdween,
verhief ze, in pijnlijk handgewring, de oogen ten hemel,
bad voor hem en weende overvloedig.
Gedurende den tocht van Aalst naar Gent, reed
Iwein, in diep gepeins vervallen, in gissingen verdiept,
aan het hoofd zijner trouwen zonder een woord te spreken.
Edoch, eenmaal in de hoofdstad des dwingelands, bande
hij, dank zy eene ongewone zelfbeheersching, liefde en
bekommernis uit den geest en dacht aan Vlaanderen's
heil alleen.
Ter vergadering, lag op aller aangezicht een glans
van het genoegen, dat uit een onwrikbaar vertrouwen in
het welgelukken van dit verhoor voortsproot.
Florbert, Huig Koenen, Mher Daniël en andere krijgs-
gezinden wakkerden de geestdrift aan.
De zware stem van den hoofdman der Kerels beheerschte
het gezwatel der gesprekken, daar hij zijne stamgenooten,
thans talrijk opgekomen, toeriepMakkers, voet bij
Btuk gehouden
Iwein, die meer en meer de overtuiging koesterde,
dat Cliton den landdag weigeren zou, deelde den oorlog-
zuchtigen deze zijne meening mede. Zijns erachtens, zou
den ze hun doelwit, den strijd, bereiken. Hij verzocht
hun evenwel geen doldriftigheid aan den dag te leggen.
Zou de voorspelling des Heeren van Aalst niet falen
Vredelievende mannen, als de bezadigde Alijn van
Ziedaar de oplossing van de werkmanskwes
tie.
Maar, dat onze socialisten het niet kwalijk ne
men, burgemeesters en de wet van dien tijd maak
ten deel van de gehaats burgerij en waren ver
kleefd aan kcrkelrjke en wereldlijke macht.
JERKEN.
Met innige droefheid zien Wij dat de
gazetten der zoogenaamde l'urflj-O.Kiis,
niet de minste rekening houdende van den
brief door welken de Bisschoppen van
België, op bevel van Z. H. den Paus, de
katholieken van ons land tot eendracht on
der elkander aanmanen, heviger dan ooit
de verdeeldheid bewerken en verspreiden en
de katholieke besturen aanvallen. Zooverre
drijven de opstellers dier gazetten den
overmoed, dat zij hunne lezers poogeu
te doen gelooven dat, zoo handelende, zij
de goedkeuring hebben van Z. H. den
Paus en van de Bisschoppen.
Zulke gedragslijn is te veroordeeldi,
zij is hoogst nadeelig aan de belangen der
ware christene democratie, zij is gansch
tegenstrijdig met de gedachten van Z.
Heiligheid en de Bisschoppenen Wij
achten het Onze plicht de geloovigen te
vermanen zich door dergelijke gazetten niet
te laten misleiden.
f Antonins, Bisschop van Gent.
Waar zal men nog een
geestelijk man vinden, die eeni-
gen tegenstand zou willen doen
als de Christene Democraten
meetingen komen geven voor
de Vakvereenigingen, meetin
gen en Referendums voor het
pensioen aan d' oude Werklie
den?.... n
Aan die vraag van 't orgaan der Vischmerkt
antwoorden wij door een ander vraagsken
Waar zal men een geestelijk man vinden, die
geenen tegenstand zou doen als de christene dom-
mekraten meetingen komen geven en referendums
houden zooals die van Zondag 88ton dezer, te Nieu-
werkerken
Als men vrede en eendracht komt stooren in ee
ne rustige gemeenteden goeden indruk, op de
gemoederen gemaakt door eene welgelukte mis
sie, naar den duivel komt helpen alles op nieuw
in rep en roer komt stellen door opmakerspraat en
ij dele beloften als men tegen 't verbod van zijne
Hoogweerdigheid vergaderingen houdt, die vroe
ger bisschoppelijke maatregelen hebben verwekt
Waar Is de priester, de pas
toor, die zulke vergaderingen, indé-
centes ei tapageuses (onzedige en woeli
ge vergaderingen) niet met innige
droefheid ziet plaats grijpen, op zijne
parochie
Het priesterkleed zien optreden in dergelijke
omstandigheden en door eenen priester leerstelsels
zien vooruitstellen, die zoogezegd met den Pauze
lijken Wereldbrief overeenstemmen, én geen an
der uitwerksel hebben dan de hoofden onzer brave
bevolking op hol te brengen, misnoegdheid en on
tevredenheid bij den werkenden stand te doen aan
groeien. Referendums houden, in name van den
Belgischen Volksbond, in eenen vorm en op ee
ne manier die de Belgische Volksbond zou afkeu
ren, ware uwe handelwijze hem bekend Geluk
kiglij k kan men den belgischen volksbond niet
verantwoordelijk maken van 't geen die refc-
rendoiiiiiici's in zijnen naam bier komen uit
kramen.
W ij stellen een ander Referendum voor Dat die
Volkfoppers zich eens verbinden van op geen enkele
parochie meer vergaderingen te houden, ten zij
dat ze voorafgaande de toelating en goedkeuring
van de geestelijke overheid gevraagd en bekomen
hebben Dan zal het klaar te zien zijn hoe onze
geestelij ken-gesteld zijn ten opzichte van de Dom-
mekraten die ons braaf volk met valsche belolten
paaien en ze meer en meer aan 't gezag ontrukken
van deze die ze in Gods plaats moeten regeeren en op
den weg der waarheid geleiden, iu dc Waarach
tige Kerk tegen alle seeten.
van treffelijk nieuws onschuldi
ge zwans eu veel plezier, leest
en verspreidt De Volksstem
2,50 tot einde 1897.
Toen Viglius, namens Reu koning van
Spanje, voorzitter was van den hoogen raad
te Brussel, gebeurde het eens, dat er een
gezant uit Frankrijk aldaar voor hem ver
scheen, en hetgeen hij in den naam van zijnen Ko-
niüg te vragen had, in het Fransch voordroeg, zoo
als de meesten van zijn volk gewoon waren te
doen. "Viglius antwoordde hem daarop in het
vlaamsch. De gezant nam dit zeer kwalijk, en
vroeg hem of hij met den Koning en met hem den
spot dreef, vermits men hem antwoordde in eene
taal die hij niet verstond. Viglius hernam dadelijk:
Zoo spot gij dan met ons, want ik versta uwe
FraDSche taal niet. n En voegde hij er bij Zijn
wij meer gehouden uwe taal te kennen dan gij de
onze Wanneer wij in Frankrijk iets komen vra
gen, dan spreken wij Fransch. Het is dan billijk
dat, als gij hier in Nederland iets komt verzoeken,
gij ook onze taal gebruiket.
Vrienden van 't Stemme-
ken, Kibeladoeken brengt
U nog ne keer aan allen te
samen en iedereen in 't bij
zonder de salewade van 't
hert, of in andere woorden
zijne hertelijkste groetenis-
sen. Maandag verleden
is de rechterzijde der Ka
mers bijeen geweest om te
zien wie ze 's anderdaags als
president zouden gekozen
hebben ge moet weten, dat minister Bccriiacrt
zei dat hij die lastige taak op hem niet meer en kon
nemen, om reden van hoogen ouderdom (de mau
is van 'tjaar 29) en om reden van ziekelijkheid
(van tijd tot tijd ligt hij eens met zijne pikkelen
omhoog...) Maar niksken niemendalle aan te doen;
de rechterzij, als eenen man, drong aan opdat de
achtbare staatsminister president zou gebleven
zijn en M. Beernaert en kon niet meer weigeren.
Twee van onze ministers hebben hunnen eed in
de Kamers afgelegd in 't vlaamsch.... Mr Schol-
laert en Mr Nyssens. In de provincie Brabant
zijn er dees jaar 2245 pordarms gevraagd, waarvan
er drij gegeven werden aan jonge mamezellekens,
onder andere eene amerikaansche. 3,654,130
frankheeft d'inhaling van den Tsar aan den staat in
Frankrijk gekost. Da's nog gesproken, ziel...
Da kan nog tellen gelijk de Keizer van Uuitsch-
land over eenige dagen zijne nieuwe lijfwachten
aansprak Mannen, zei hij, gij hebt uwen eed afge
legd op het kruisbeeld en het vaandelGelijk
de kroon niets en is zonder het altaar en het kruis
beeld, zoo ook en is het leger niets zonder den gods
dienst. Gedenkt wel, dat uwe wapens bestemd
zijn om den troon en het altaar, te verdedigen
Mochten wij eens allen zonder zondevlek
voor onzen oppersten rechter verscliij-
schijnen. Da komt er van, van soci
alist te zijn Te Parijs, gezel Sautun-
nie, ne volksvertegenwoordiger, niet
meer wetende van wat liout pijlou te
maken ua alles verspeeld te hebben, is
zaterdag van op hot derde verdiep door
de venster gesprongen... Twee uren
daarna was hij gepasseerd.—Och Ileerel
Bij Mgrd'Hiilst, waarvan wij verleden
week liet overlijden meldden,en hebben
ze niets meer gevonden; zijne kolossaio
fortuin, welke tot over de zes honderd
duizend franken beliep was heel en
gansch versmolteu in goei werken....
Gelukkig die zoo sterft, na God alles
gegeven 't hebben, na geld en goed,
krachten en talenten voor hem to hob-
ben gebruikt.
Nemna! Wie wist
dit al?? Ze zeggen
altijd dat de daghu
ren, bijzonderlijk in
de Walen, gedurig
verminderen
Ewel, volgens een
statistiek welke er
komt opgemaakt te
worden, wonnen del
werklieden in de mijnen middelmatig
per jaar
Jaartal Jaarwedde
In
In
In
In
In
In
In
1831
1841
1851
1861
1871
1881
1891
300 fr.
525 fr.
490 fr.
725 fr.
864 fr.
931 fr.
1086 fr.
Zouden ze dan toch waarlijk zoo ge
weldig te beklagen zijn zooals sommige
ruziestokers het wel beweeren
Ierland is bedreigd met hongersnood...
Te veel nat gevallen.... Allo vruchten
verrotten op struik. Just gelijk Hlgr
Lambrcclit zaliger,.... over eonigo
dagen moest Mgr Marty het H. Vorm
sel gaan toedienen op eene buitenparo
chie, gelegen op twe.o drij uren afstand
van St. Cloud... Niettegenstaande zij
nen ziekelijken toestand liet hij zich
niet overhalen door zijne vikarissen om
deze reis uit to stellen... De heilige
kerkvoogd trok op... Onder 't Vormsel
moest er een priester zijnen rechter
arm vasthouden, terwijl hij dc kinderen
het kruisken gaf op t voorhoofd, zoo
slap was hij... Zijn toestand verergerde
gedurig... men moest hem naar de pas
torij dragen, en 's anderendaags over
leed hij, slachtoffer van zijnen herder
lijken iever.
Ons raadsel**,
ons raadsels!! Ve
len onzer Lezers en
Lezeressen hebben
reeds hunne oplos
sing ingezonden,
maar hebben er ne
vens geslagen voor
het tweede.... Ze^
mogen hun nog be-
peizen en eene
tweede oplossing in
zenden. Tot Spalbcck, iu Lim
burg, daar mogen pastoor en koster,
grafmaker en klokluider sedert 't begin
van 9ti rustig voort met de kaai t spe
len... "Nog geene levende ziel en is er
van dees jaar gestorven; M. Waroc-
qué, liberale volksvertegenwoordiger
van Thuin, die gekende peerdenlief-
bebber, die heeft verleden zomer ver
scheidene millioenen verspeeld met te
ttjischen. Hij vertrekt in 't kort naar
Congo Geluk op zijn reis! 't Aalst
en worden de Donchen anders niet
meergenoemd als de socissialistpn.
Aanstaande jaar zal het Italiaansch
stelsel der horlogies van 'M uren in
België ingevoerd worden men zal dan
bijvoorbeeld moeten zeggen Ik ga mij
nen zestienurenboterbam eton in plaats
