%mfr.
IWEIN VAN AALST.
I' JAAR N' 109.
ZATERDAG 6 FEBRUARI 1897.
ONZE WERKMANSKRING
VOORDRACHT.
Dr Is. Bauwens.
Stichten en afbreken.
ONS RAADSEL.
Een abonnement voor gansch Belgiëfranco te huis, kost 2,50 'per
laar. Voor Europa en de andere werelddeelen 4,50. Alle brief-
iwisselingen moeten ons voor woensdag middag besteld zijn
Pakken en brieven moeten vrachtvrij toegezonden worden. Ongetee-
kende brieven worden geweigerd. Aankondigingen 15 centiemen den
regeldikwijls te herhalen 10 cent10 Verzekerde ruchtbaarheid.
Ten Bureele der Volksstem gelast men zich met alle slach van druk
werken, zooals doodbeeldekens, rouwbrieven, facturen, kerkwerk, enz.,
aan zeer lage prijzen. Schoone keus van schoc .gerief voor scholen,
kloosters en pensionnaten. Op aanvraag onmiddelijk te verkrijgen alle
soorten van leesboeken, enz. Voor prijsboeken vrage men den cataloog.
Al onze trouwe Lezers zullen ons Bureel indachtig zijn.
Rond de 2000 man was er
Zondag verleden in onzen
Werkmanskring vergaderd, en
buiten de geestelijkeen wereld
lijke overheden der stad waren
allen mannen uit de werkmans
klas, werklieden in den vollen
zin van 't woord.
Benevens den Z. E. Heer
Deken Raemdonck, den heer
burgemeester Gheeraerdts en
de Z. E. Heer Kannunik Thibaut, bemerkten wij nog den
heer Meert, Schepen, den heer Eeman, lid der bestendige
deputatie, de heeren Dr De Naeyer, Van der Haegen en
De Vis, provinciale raadsleden, de E. H. Vlerick, school
opziener, de Eerw. Heeren Onderpastoors van St-Marten
enEerw. Heeren leeraars van St-Martensgesticht, de heeren
baron Leo Bethune, Voorzitter van den Kring, Alexander
Van de Velde, Moyersoen, Vernaeve, Leo Geeroms, De
Coninck, gemeenteraadsleden.
Rond 6 uren deed de Z. E. Heer Claeys, lid der Vlaam-
sche Akademie, zijne intrede in de zaal onder 't daverend
handgeklap van al de aanwezigen en eens op het tooneel
stuurde hij tot de menigte een dier aanspraken, waarvan hij
het geheim bezit en welke hij met dit vuur der bezieling in
de gemoederen des volks weet doen door te dringen.
Wij geven hier, zoo volledig mogelijk, den inhoud dezer
meesterlijke voordracht.
ONZE E) E3 IMI C3- O G E 3ST
▼an den Z. E. H. Claeys.
Trienden,
Ik bedank u van herte om de hartelijke toejuichingen,
waarmede gij mijne intrede hier hebt begroet,en ik acht mij
gelukkig dezen avond voor u het woord te voeren, omdat
ik hier de groote volkskwestie zal mogen behandelen niet
voor eenige heeren, damen en jufvrouwen, maar wel voor
2000 eenvoudige en deftige werklieden.
Ik heb van mijn leven veel gereisd, niet in Frankrijk,
noch in Zwitserland, noch in Duitschland of eenig vreemd
GESCHIEDKUNDIG VERHAAL
DOOR
Verraders Ik versta geen gekscheren, Albrecht.
a Ik houd het woord staande, Mher Boudewijn.
Ge gaat dé schreef te buiten, Albrecht.
Vertrouw ze niet
En het bewijs huns verraads vroeg de Bottelier
op strengen toon.
Ik heb in hunne gemoederen gelezen, antwoordde
de grijsaard en aarzelde.
En uwe aanklacht berust op geen ander ge
tuigenis n
Mijne overtuiging staat paalvastdie leiders heb
ben een verradersgezichtze zijn immer samen spreken
halfluid achter hoek en kant...
Schijn bedriegt, ge weet het wel. Ge hebt geen
afdoend betoog aan te halen
Albrecht slaakte eenen zucht en bleef het antwoord
schuldig.
Luister, Albrecht, sprak Boudewijn berispend
ga niet meer op losse gronden af en wacht u voor den
schijn. Uwe liefde voor Iwein doet u alles in het zwart
zien. Ban dus uw kwaad verdenken. Wordt er ergens
verraad gebrouwen, ik waak en zal zelf de schuldigen wel
weten te ontdekken.
De wolf verslindt de getelde schaapjes ook,
waarschuwde spijtig de oude wapenknecht.
We zijn geducht ten strijde gerust.
Tegen verraad is niets bestand, beste Heer.
Boudewijn werd ongeduldig «Uwe zanikerij begint
my te vervelen, ongeluksprofeet 1
God geve, dat ge den put niet dempen moet, als
het kalf verdronken is I vermaande AlbrechtIk vertrek.
werelddeel, maar wel in de boeken, op het ter
rein der historie, en 't is daar ook, dat ik de zoo
belangrijke werkmanskwestie heb gestudeerd,
dat ik het volk heb leeren kennen.
Hedendaagsch bijzonderlijk houdt men zich
met het volk bezig van alle kanten is de groote
kwestie Het Volk Sedert driejaren hoe
veel dagbladen zijn er niet ontstaan, die het
Volk voor titel dragen, zooals De Volks
stem, De Volksvriend, Het Volk, Het Volks
blad, Het Volksbelang
Dus alles en altijd voor het Volk.
Maar voortijds bestond die volkskwestie niet,
dit is nu toch wel de eerste maal dat men zich
zoo met den werkman bezig houdt
In 't geheel niet, want 't geen wij nu zien
gebeuren, is reeds voorgevallen in vroegere tij
den, zoo de geschiedenis ons verhaalt Nihil
novi sub sole, zegt ons het H. Schrift. Er en is
niets nieuws onder de zon
Doch sedert wanneer spreekt men nu zooveel
van 't volk
Sedert de herziening;
der Grondwet.
Tot Gent onlangs, kondigde
men aan dat er eene kerk ging
gebouwd worden in 't midden
van eenen aanzienlijken grond
die sinds lang onbebouwd en
zonder waarde was.
Aanstonds steeg die grond
in prijs, en de koopers specu
leerden zich rijk.
Ewel, het volk ook is thans
bouwgrond geworden sedert de herziening men
speculeert er op en zijn er die op dien grond
fortuin zoeken, die er een huis op bouwen,
waar zij zelf zullen wonen, maar waar het volk
geene plaats zal verleend worden.
Geldzucht en heerschzucht zoeken hun voor
deel uit dien grond te trekken.
Het volk in zich zeiven is niet te vreezen.
Het is eene onbewogen zee maar die zee kan
aan 't woelen gaan, het kan er tempeest worden.
Als het volk niet opgemaakt wordt, is het
rustig, maar wanneer er zijn die storm blazen
boven het volk, dan wordt het woedend.
Voor de Christene tijden, als Roomen nog
eene republiek was, werd het aangevallen door
mindere geburen dat Roomen welk geroepen
was om den scepter te zwaaien over de wereld.
Het romeinsch volk was verdeeld in de partij der
armen en die der rijken. De vijanden kwamen
opgedrongen rond Roomen, bij zoover dat men
eenen inval vreesde in de stad.
De consul van den dag, Quintus Capitoli-
nus sprak tot het volk in dien benauwden toe
stand Klimt op de muren en ziet rond uwe stad.
Er was een tijd dat gij van uwe veldtochten weer
keer det mei den rijkdom der vreemdelingennu,
ziet hoe uwe oogsten brandenhoe uwe vijanden ron
dom uwe stad vernieling en dood zaaienGij hebt
u laten opmaken door zoogezegde volksminners en gij
zijtvoor hen winst geweest van geld of van eere
Woorden en altijd woorden, aanvallen tegen alle over
heid, meetingen zooveel gij wildet, hebben zij u gege
ven, maar wat nut voor u en uw huisgezin hebt gij
er ooit uitgetrokken
De toestand van over 2000 jaar kan
toegepast worden op den dag van heden.
Is er ooit iemand uit die vergaderingen geko
men, die aan vrouw en kinderen eene vermee-
dering van welstand heeft gebracht Opstand
tegen de wettige overheid, wrok en veeten, zoo
veel als ge wilt, maar eigentlijke welvaart
nooit.
In schijn zijn de demagogen, onze scheurma
kers voor het volk. Vroeger, toen er zooveel
gewerkt werd door de christelijke inrichtingen,
hebben zij nooit geholpen, nooit meegewerkt.
Nu «lat het volk bouw
grond geworden Is, na
staan zij op
De hedendaagsche toestand
is opperbest geschikt om het
volk op te maken de toestand
immers van het werkvolk en
is niet 't geen hij zou moéten
zijn
Er ligt thans eene machtige
stof tot omwenteling, die,
zooals onze onstersterfelijke Leo XIII het
ons in zijne Encykliek zegt, voorkomt uit de
afschaffing der middeleeuwsche gilden door de
fransche republiekdie afschaffing heeft voor
uitwerksel gehad dat de werkman sedert dien
alleen staat tegenover het kapitaal.
Maar, hoe plichtig toch zijn ze niet, die
scheurmakers, die het volk in hunne meetingen
en vergaderingen ophitsen, en geen heil of wel
vaart aan 't volk en kunnen verschaffenzij ver
dienen den naam van schelmen, in den vollen
zin van 't woord.
Hoe edel een volk kan zijn, dit bewijst ons de
boerenkrijg. Die mannen hebben met hun bloed
prostest aangeteekend tegen vreemde overweldi
ging en haat tegen den Godsdienst zij hebben
ons voorbeelden gegeven van kracht en deugd en
hebben aan ons, hunne nakomelingen, den weg
naar eer en roem gewezen.
Hoe edel een volk kan zijn, bewijst ons nog de
hevige schoolstrijd van 79, die voorzeker niet
min roemrijk is geweest voor den armen werk
man, dan voor den rijken burger.
De werkman wist alsdan zijn geloof, boven
zijn brood te stellen 1... Hem broodrooven moch
ten onze liberalen, maar de ziel van zijn kind
stond hij hun niet af.
Gij werklieden van Aalst, blijft getrouw
aan dit roemrijk verleden Volgt geene
volksminners, neen I maar schaart u rond die
edele menschen, die sedert zoovele jaren uwe be
langen met de grootste edelmoedigheid hebben
gediend aan wien gij uwe volkscholen, uwe pa-
tronagiën, uwen werkmanskring verschuldigd
zijt
Volgt dezen, want altijd hebben zij de zaak
van 't volk gediend, zonder dat zulks iet» aan
hunne geldka» of aan hunne eer heeft
bijgebrachtJefken.
WAAR IS DE TREIN?
Prijs te verloten onder al de goede op
lossers Lijkbehandeling en rouwplech-
tigheden bij de meeste Volken door Dr
Bauwens. (waarde 2,00 fr.)
Sedert de socia
listen in de Ka
mers zetelen, iser
het uitzicht ge
heel en gansch
van veranderd.
Voorgaande wier
den onze Kamers
in de vreemde
landen aanzien als een voorbeeld van
deftigheid. Buiten eenige zeldzame
woordentwisten wierd er in vrede en
wijze overweging gesproken over de
verschillige belangen van het Vader
land.
Gedurende het bestuur der liberalen
van 1878 tot 1884 hebbeu de blauwen
helsche wetten tegen het katholicis-
mus voorgedragen en met eene bela
chelijke meerderheid doorgedreven.
In die moeilijke omstandigheden heb
ben de katholieken met kracht,
maar ook altijd met deftigheid verzet
aangeteekend tegen de liberale on-
rechveerdigheden en vervolgingen, die
door de vrijmetselarij uitgevonden en
opgelegd wierden.
Nooit zag men in België katholieke
volksvertegenwoordigers ten gevolge
van redetwisten overgaan tot tweege
vecht met liberalen, hetgeen men in
andere landen, bijzonderlijk in het
lichtzinnige Frankrijk, dikwijls heeft
moeten betreuren.
Maar sedert de zoogezegde roode
volksverlossers in onze kamers
.door de stemmen van het misleide en
onervaren volk gebracht wierden,
hebben er daar tooneelen plaats ge
grepen, die doen denken aan aanval
len van kwade vischwijven of van
wilde dieren.
Op sommige oogenblikken, en bij-
li zonderlijk verledene week, regende
het van den kant der socialisten
Leugenaar, bedrieger, enz... en het
was een getier in dc kamers al erger
als in eene herberg, waar eene zatte
bende, pinten, stoelen, tafels aan stuk
ken sloeg.
Alzoo hebben de katholieken met
tegenzin nochtans genoodzaakt ge
weest de verandering van het regle
ment der Kamers te stemmen. De
muilband, die men aan de socialisten
heeft aangedaan is verre van te beant
woorden aan hetgene zij door hunne
barbaarsche manieren verdiend had
den maar de katholieken zijn vast
besloten, als de rooden in hunne ge-
meene handelwijze voortgaan, van
dan door te kappen en bijzonderlijk
de onbeleefde trawanten met geld
boeten te straffen.
Als men eens wel over
ziet wat de roode volks
vrienden in de Kamers al
gedaan hebben, dat kan
men in weinige woorden*
samenvatten tieren om pro
paganda te maken voor den rooden win
kel.
Die mannen beantwoorden op eene
eigenaardige manier al de beloften,
door dewelke zij de stemmen van 't
volk gewonnen nebben.
In plaats van trachten tijd te win
nen om de wetten voor het werkvolk
zoo gauw mogelijk te kunnen bespre
ken en in voege te brengen, spreken zij
langdradige en grove redevoeringen
uit, die den kostelijken tijd doen ver
liezen en 't is alzoo dat men de be
spreking van vele wetten voor de wer
kende klas al een jaar heeft moeten
uitstellen, en, als de roode grootspre
kers niet beteren, nog al zal moeten
verschuiven.
Het is reeds dikwijls gezegd dat de
socialistische volksvertegenwoordi
gers niets meer betrachten dan de ka
tholieken te beletten die volkslieven-
de wetten te bespreken en te stem
men, omdat het volk dan te goed zou
verstaan dat zijne ware en eenige
weldoeners de katholieken zijn.
