'm?
APENRAS.
De Evenredige Berendans.
BureelKapellestraat1 5, Aalst.
Opgedragen aan de belagers van
den heer Woeste.
Een flesch Cognac voor
wie 't uitleggen kan.
De Missionnarissen.
VERRADERIJ.
-
Abonnementsprijs voor gansch België, franco te huis, 2.50. Voor de vreemde landen,
5,00. 5 centiemen het nummer. Pakken en brieven hoeven vrachtvrij toegezonden
te worden. Alle briefwisselingen moeten den dijnsdag avond op onze bureelen toege-
komen zijn, het blad den woensdag avond ter pers gaande. Ongeteekende brieven wor- -
den inde scheurmand geworpen. Alle postbureelen ontvangen inschrijvingen, op alle
tijdstippen van het jaar. De onkosten der k wij tingbrielj es zijn ten laste van den be
stemmeling. Men gelieve, bij verandering van woonst, het juist terechtwijs te zenden. f
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG.
5® JAARGANG. NUMMER 244.
Aalst, den 9 September van het jaar 0. H. 1899.
1 Vonnissen 1 frank den kleinen regel. Aankondigingen tusschcn de nieuwstij-
dingen 20 centiemen per regel. Aankondigingen op de 3e bladz. 10 centiemen den
regel. Annoncen op de 1° bladzijde worden berekend volgens plaatsruimte. Voor
j de advertentiën buiten de provincie Oost-Vlaanderen, zich uitsluitend te wenden tot
j het OJice de Publicity Rue de la Madeleine, Brussel. De geabonneerden hebben het
recht een maal per jaar eene annonce van 5 regels te plaatsen, die viermaal achtereen
volgens zal verschijnen. Ruchtbaarmakingen in te zenden vóór 's Maandaags.
Hebt gij ooit geloofd dat de mensch van nen
aap afstamde, beminde lezer Ik nooit. Ook
stak ik niet weinig den draak met onze apenver-
dedigers zooals een Darwin, een Lamarck en
tutti quanti Ik schatte mij zeiven te hoog
om eenen plompen en lompen gorille of
chimpanzé met den naam van broeder te ver
eeren. En ik vraag het u zoudt ge wel zeer ge
vleid zijn indien men u verzekerde dat uwe voor
ouders veel bijval genoten in d'eene of andere
beestenkooi van eenen jardin zoologique van
den ouden tijd
En nochtans... hoe een gedacht al kan veran
deren Waarachtig ik ben in mijne overtuiging
aan 't wankelen gegaan en in ons klein lande-
ken, zoo beschaafd, door den vreemdeling zoo
getroeteld, zoo opgehemeld, heb ik nen ganschen
reesem politieke apen meenen te ontdekken.
Langen tijd heb ik mijzelven willen bedriegen
als echte optimist alles in het schoonste daglicht
beschouwen Tevergeefs De uitwerksels be
stonden, uitwerksels die slechts aan het harig ge
slacht kunnen doen denken Nu, daar waar de
uitwerksels bestaan moeten er ook oorzaken
zijn. Ergo...
Het was ter gelegenheid der laatste gebeurte
nissen in de Kamers, dat ik deze wonderbare
ontdekking deed. Met droefheid zagen de echte
katholieken, het voorstel der Regeering, die hen
aan de ongelukswet van 1879 deed denken, op
het tapijt komen. M. Woeste stond pal en verde
digde zijn terrein Hij de groote katholieke
hoofdman, zooals M. Petrus Daens het zoowel
zegde, die sedert lang de sociale kwestie diep en
grondig bestudeerd en de toekomst gepeild heeft
hij wees met den vinger de grove gebreken der
der Evenredige Vertegenwoordiging aan al de
rampen die zij achterna moest slepen de ver
plettering der katholieke partij, den triomf van
socialisten en liberalen, het lot dat het land on
der het bewind van zulke ongeluksvogels te
wachten stond. Hij deed het met zijne welbeken
dewelsprekendheid, en ook met eenen moed en
eene openhartigheid die wij allen bewonderden.
Hetgeen te voorzien was gebeurde het ministe
rie vielEn dan, dan werd de eerste toon ge
geven, een langgerekte toon die hol en akelig
klonk, en waarin de nijd en haat doortrilden.
M. Woeste is een verrader Verrader I klonk
het en de echo rolde en rolde het woord voort.
O, wat was het goed gekozen 1 Het dagblad
van vijf centen drukte het in vette letters, dat
van vijf centiemen nam het over, dat van nen
cent ook al, in een woord, de eene gaapte de an
dere na, juistzooals de apen
M. Woeste is een scheurmaker Willekom
aan dat woordeken En hetzelve spel herbegon
en men schreef en men herschreef, en men huil
de en men herhuilde, en men tierde en men her-
tierde, slechter nogals de apen
En zoo ging het voort, altijd voortuit dien
poel steeg een oorverdoovend lawaai op de
scheldwoorden kruisten door elkander als blik
semschichten...
'k Was als verpletterd, en in eene eerste op-
bruissching Stomme apen riep ik uit... Apen,
dacht ik later, apen is het mogelijk
'k Vraag het u, geëerde lezer, had ik geen re
den om aan 't wankelen te gaan En moet het u
verwonderen dat ik voor de eerste maal mijnen
Darwin, die op de hoogste schabbe mijner bibli
otheek stond, eenen minzamen lach gunde
Tot hiertoe het historiek van het feit. Nu wil
len wij de kwestie wel eens nader inzien en die
individualiteiten eens kenschetsen. Voor wat
rekels zijn dat, die vervaarlijke schreeuwers?
Wilt ge ze onder physiek oogpunt beschou
wen, dan zoudt ge u kunnen bedriegen.
Het Evolutionismus van Darwin, of de ver
andering van nen aap in nen mensch, gaat traag,
heel traag vooruiten al de kerels waar wij van
gewagen zijn slechts maar apen van inborst
meer. Misschien wel zijn er nog eenige uitzonde
ringen te vindenachteruitkruipers, mannen
met haar nog op de tanden en geen haar op het
hoofd, met vreeselijke voeten maar dit gebeurt
slechts bij de gedaanteverandering van mislukte
apen. Meest al de andere zijn fiskadins, met roos
kleurig hemdborstjen, bleekgroen strikje, een
vies portret in't knopgat, en 11e stinkstok uit't
fabriekje van de Achterstraat in den mond. Zoo
als ge ziet, de eene zijde der medalie is aller
schoonst.
Maar nu, onder zedelijk oogpunt beschouwd,
zijn die mannen wel het broeksken weerd? Laat
ons eens kijken.
Zijn het felle staatsmannen, zooals ze bij hoog
en laag zweren
Felle staatsapen zijn het zeker wij moeten
het tot ons groot spijt bekennen; maar staats
mannen zoomin als de negerkoning en zijne on-
derhoorigen.
Zijn het groote geleerden
Hier dient onderscheiden. Wanneer zij het
diploom van doctoor in verwijten, lasteren, schel
den en andere diergelijke willen bekomen, wil
ik ze allen hun exaam met de grootste onder
scheiding, ja sommigen met omhelzing van den
Jury zien afleggen. Voor het overige mogen
ze bij meester Langoor te rade gaan.
Maar voor wat kerels zijn het dan
Leefde de groote en kernachtige Tacitus nog,
die zou ze rap afschilderen met twee woorden
Morbo calumniatores Verraders, schreeu
wers van beroep en van inborstDoch wijdie
aan deze afgetrokkene zinspelingen niet meer ge
woon zijn, zullen ze wat wijder oordeel en. Luis
ter
Die jankers zijn mannen, die, onbekwaam de
eene ot andere afdoende reden voor te brengen,
door hun gehuil en hun gebrul de stem hunner
tegenstrevers trachten te verdooven mannen,
dieniets dan op lof en goedkeuringen... quoni-
am bonusazen die den hoogmoed in den
hoogsten graad bezitten, en voor al wat hun
weerstreeft niets dan nijd en verachting vinden
die diep in de modder en slijk wroeten, om er de
vuilste beleedigingen uit te halen en ze naar het
hoofd van hunne vijanden te slingeren
Ziedaar de tegenstrevers van onzen Woeste
Vergelijkt en oordeelt
Arme sukkelaars Waarom gaan ze bij M. Pe
trus, die goede M. Petrus nietdie zou hun rap
deteederste snaren van zijn hert blootleggen,
wanneer ze van M. Woeste zouden praten; of
wel, indien ze niet gaarn persoonlijk naar Chip-
ka gaan men spreekt daar immers van aard
bevingen en andere onder- en bovenaardsche
stormen waarom dan niet het Land van
Aelst van 5 Januari en 16 Februari 1890 openge
slagen, en er M. Woeste bewonderd, hij de
groote katholieke hoofdman, de geliefde en uit-
gelezene Volksvertegenwoordiger, de geleerde
en schrandere minister, die veel woorden ge
sproken heeft, veel voetstappen gedaan om wet
ten te verkrijgen voor 't stoffelijk belang van 't
werkvolk.
Doch, neen die felle bollen zijn te groot, te
verheven, om aan anderen raad te vragen.
Och Heere en weten die heerschapjes ook
niet, dat de beleedigingen, naar de waarde ge
schat worden van dezen die ze uitbraken
Weten ze niet dat ze voor eenen man staan,
die de plicht voor alles telt, en met misprijzend
oog op al hunne dol- en domheid nederziet
Men zou zeggen van neen want dagelijks nog
worden wij vergast op de schoonste uittreksels
der groene schimpwoordenboeken. Zal 't bete
ren
Indien wij Darwin mogen gelooven is 't ho
pen van ja. Misschien wel dat zij, volgens de
wetten van het Evolutionismus, hunnen apen-
aard zullen afleggen. Misschien, zeg ik, want be
staat er soms geen kwade soort die aan allen
vooruitgang wederspannig is En ziet men er
soms geene die vroeger wijze redelijke menschen
waren, en die sedert vier, vijf jaren de apen-
vacht weder schijnen aangestoken te hebben
X.
Pie Donche en is tegen de religie niet, zegt hij
en niettegenstaande dat gaat Pie Donche voort
mee liegen en lasteren en schimpen op de werkza
me en deftige priesters die alles slachtofferen voor
't welzijn van hunnen evenmensch
en niettegenstaande dat gaat Pie Donche voort
meê de braafste en de verdienstelijkste katholieken
die meest werken voor geluk van stad en staat,
door den modder te slepen en trachten verachtelijk
te maken
en niettegenstaande dat gaat Pie Donche voort
meê samentespannen meê geuzen en socialisten
om de brave katholieken te bestrijden. Iedereen
weet dat de geuzen en de socialisten niets anders
en beoogen als ons katholieke religie te vervolgen,
de priesters en de kloosterlingen aan te vallen, en
aan God zelve den oorlog aan te doen maar dat
en belet niet dat Pie Donche meê die artisten meê-
doet en dat hij die kerels op 't stadhuis en in 't
land zou willen meester zien, en dat hij terzelver-
tijd de religie respecteert
Wat zoudt ge zeggen, beste lezers, van nen huis
vader die zou zeggen en beweren dat hij zijn huis
houden en vrouw en kinderen geern ziet en die ter-
zelvertijd nen troep razige honden in zijn huis bin
nen zou laten en roepen Koesekes zelle, nie bij
ten zelle, of buiten Hoeveel vijzen zouden er nog
vast staan bij zulke lippen
Voor wie is de flesch Cognac
Een droevig misval der Evenredige... Komedie,
een misval waaraan alle politieke wroetelaars zich
nooit verwacht hadden en die hunne woede ont
steekt, is de felle tegenkanting der Socios. Zij
weigeren, oh schande den getemden en gemuil-
banden Evenredigen... Beer te groeten en met
hunne stemmetjes te vereeren.
Hij springt, hij danst, en om een weinig jonste
te verwerven, schreeuwt hij Aanziet mij toch wel!
Ik ben meer dan half liberaalzelfs van achter een
beetje radikaal, waarom dan, socialisten, uwe
muts niet afgedaan, en niet gezamenlijk voor mij
gesalueerd
Overal begint de evenredige dwaasheid grond te
verliezen. Men denke niet dat al de kamerleden,
die zich tijdens de bespreking in de sectiën ont
houden hebben, of afwezig waren, voor het ont
werp gewonnen zijn. Meest allen willen er niet van
en zij hebben waarlijk geen ongelyk want men
weze het zeker dat de stemming van dat ontwerp
hetR. I. P. der katholieke partij zal zijn.
Van twee kwalen moet men steeds de minste
aannemen, en voor ons is de minste kwaal de ver
werping van het ontwerp, dat de dood voor ons, en
voor de liberalen het leven is. Daarom ook is het
dat de liberalen er zoo geweldig naar snakken.
De socialisten willen er niet van zij moeten het
algemeen stemrecht hebben aan 21 jaar en met elk
eene stem, omdat zij daarmeê verhopen de opper
macht in handen te krijgen en hunne heillooze
plannen te kunnen uitvoeren. Zij rekenen op de
domme en bedorvene menigte.
In 1894 wees M. Helleputte het gevaar aan dat
het socialismus, als revolutionnaire partij, aan
bood, en M. Nothomb onderbrak hem twee keeren
om te zeggen dat het meer gevaarlijk was buiten de
Kamer dan erin want, voegde hij erbij, dan zul
len wij het kunnen bevechten lijf om lijf en zijne
leerstelsels bespreken.
De wensch vanM. Nothomb is voldaan. De so
cialisten zijn in de Kamer gekomen en men heeft
ze bevochten met welsprekende redevoeringen
maar aan wie heeft die strijd voordeel gebracht
Aan de socialisten alleen.
Met voor hen de Kamer te openen, heeft men
hen een onschatbaar middel van propagande ter
hand gedaan, en daarbij hunne misslagen en al
hun geweld, die eene andere partij zouden onteerd
hebben, hebben hen steeds doen klimmen in de
oogen der domme en misleide menigte.
Zij mochten ongestraft hunne collegas bespot
ten, koning en ministers beleedigen, alle gezag
over het hoofd zien en de beraadslagingen onmo
gelijk maken, noch Beernaert, noch M. Snoy ver
mochten er iets tegen.
En nu zal men dat verachtelijk gespuis, dat tot
nu toe nog maar gelukt was in eenige plaatsen
binnen te geraken, overal binnenroepen
In een klein getal arrondissementen, waar het
liberalismus den grond had voorbereid, waren zij
erin gelukt stand te nemen maar noch in de
Vlaanderen, noch in Brabant, Limburg, Antwer
pen en Luxemburg hadden zij tot nu toe een enkel
hunner kandidaten kunnen doen doorgaan, en nu
zal de E. V. dat alles verauderen en voor hen in
alle arrondissementen, de Kamerdeur wijd open
zetten
En alswanneer wij, door onze eigene schuld, ons
alle macht zullen hebben laten oucnemen, dan
zullen onze oogen opengaan en zullen wij de diepte
zien, waarin wij ons eigen zeiven, door de ver
blindheid van eenen Beernaert, zullen gestort heb
ben.
Mochtc de goede God, voor België en voor ons
eigen zeiven, maken dat het toch nooit zoo verre
kome
De liberale en vrijmetselaarspers buldert eiken
dag tegen de priesters en papen. Wij zijn nieuws
gierig of zij den moed zal hebben het volgende feit
mede te deelen, dat in alle engelscke bladen te le
zen staat en waarover de protestanten zelf hunne
bewonderiug uitdrukken.
Op de algemeeae vergadering van de Royal Ni
ger Company, werd de aandacht der leden getrok-
i kon op de heldendaad van den Franschen pater-
I missionnaris Rouselet, van de Société des missi-
i ons Africaines.
i Gedurende den opstand der wilde stammen, in
j den herfst van 1898, is pater Rouselet alleen op
zijn post gebleven te Isselé, te midden van al de op
roerlingen.
Uit het verslag van don bevelhebber der Royal
Niger politie blijkt dat de maatschappij groot pro
fijt heeft getrokken uit het heldengedrag van den
pater, welke, op gevaar van zijn leven te verliezen,
de gewelddaden der wilden belet, en de uitbrei
ding van den oproer tegengehouden heeft.
De vergadering besloot met algemeene stemmen,
eene belooning aan den missionnaris te schenken
in den vorm van een prachtig gouden uurwerk,mot
het opschriftAan den eerwaarden pater Rous-
selet, van de Royal Niger Compagny als ge
denkenis aan den christen heldenmoed, vertoond
door op den post zijner missie te blijven, geduren-
de den stammenoproer te Isselé ia den herfst van
I 1898.
Waartoe dienen de pastoors toch, niet waar
Er gaat geen week voorbij dat in het groen or
gaan het zuiver Algemeen Stemrecht tot in de
wolken niet verheven wordt. Het algemeen Stem
recht dat is het ideaal 1 geen twist, geen twee
dracht meer 1 Dan zal do rechtveerdigheid zepralen
de christelijke liefde in do wereld heerschen, enz.»
Men vraagt zich af hoe het mogelijk is, zoo door
en door stom te werk te gaan.
Dat Pie door zijn geniaal verstand geenzins
schittert, dat laat geen twijfel over, integendeel
wij aanzien dit brein als zeer bekrompen en bene
veld Doch, dat hij zoo dom zijn kan, de noodlot
tige gevolgen van hot zuiver Algemeen Stemrecht
