Wi
au^
De Pauzen Meren pspaarl
Tooneelplunje...
IPrukher-witgmr
3ttit Üttn ttuffrl, fiaptüestraat, 13, t( 2talst.
Wekelijksch Overzicht.
EEN EN ANDER.
k
Abonnementsprijs Yoor gansch België, franco te huis, 2.50. Voor de vreemde landen,
5,00. 5 centiemen het nummer. Pakken en brieven hoeven vrachtvrij toegezonden
te worden. Alle briefwisselingen moeten den dijnsdag avond op onze bureelen toege
komen zijn, het blad den woensdag avond ter pers gaande. Ongeteekende brieven wor
den in de scheurmand geworpen. Alle postbureelen ontvangen inschrijvingen, op alle
tijdstippen van het jaar. De onkosten der kwijtingbriefjes zijn ten laste van den be
stemmeling. Men gelieve, bij verandering van woonst, het juist terechtwijs te zenden.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG.
6e JAARGANG. NUMMER 29ÏT
Aalst, den 15 September van het jaar O. H. 1900.
Vonnissen 1 frank den kleinen regel. Aankondigingen tusschen de nieuwstij
dingen 20 centiemen per regel. Aankondigingen op de 3° bladz. 10 centiemen den
regel. Annoncen op de 4®bladzijde worden berekend volgens plaatsruimte. Voor
de adverted tien buiten de provincie Oost-Vlaanderen, zich uitsluitend te wenden tot
het OJice de Publicity Rue de la Madeleine, Brussel. De geabonneerden hebben het
recht een maal per jaar eene annonce van 5 regels te plaatsen, die viermaal achtereen
volgens zal verschijnen. Ruchtbaarmakingen in te zenden vóór 's Maandaags.
Vooreerst wil ik een woordje reppen over de ellendige
keus, welke sommige tooneelmaatschappijen gewoonlijk in
de stukken doen. Wat beteekenen nu al die vertalingen, en
welk een gedacht moeten de vijanden van het Vlaamsch
zich vormen, van lieden, die een nationaal tooneel willen
oprichten en beginnen met de vreemdste drama's uit de
meest vijandige talen over te nemen
Het gebrek aan nationale drama's is nogtans niet aan de
schrijvers, maar wel aan de tooneelspelers te wijten, die de
oorspronkelijk vlaamsche stukken niet vertoonen willen.
Willen zeg ik, omdat ik er inderdaad geen ander
woord voor weet of voor vindhoewel hunne weige
ring tot het uitvoeren van vlaamsche stukken meer uit
onkunde, moeilijkheid en tijdgebrek, dan wel uit kwaden
wil onstaat. Waarlijk, om eene nieuwe rol naar eisch te
vervullen, en ze weder te geven gelijk de schrijver haar op
vatte, behoeft er vooreerst al zeer veel gevoeldan wordt er
nog een aanmerkelijk talent vereischt om dit gevoel te lei
den, en daarbij is er een zekere tijd noodig om het karakter
te leeren begrijpen en er al de gebaren van op te vatten.
Zoo het nu onze beste vlaamsche spelers al aan geen ge
voel mangelt, ontbreekt hun over het algemeen genoegza-
men tijd, en dit is wel de oorzaak waarom zij zich zoo
ongaarn op het aanleeren van nieuwe werken toeleggen.
Het spelen van oude versletene fransche drama's valt hun
veel gemakkelijker die gaan zij op het brusselsch schouw
burg bijwonen en daar leeren zij de reeds geschapen
(afgezaagde) rollen naapenDat is wel onzinnig en be-
klagensweerdig maar het is toch zoo 1 Immers, in meer
dan eene vertooning heb ik zulks bewaarheid gevonden
Hoe menigmaal heb ik de fransche gemaaktheid in onzen
vlaamschen schouwburg overdreven gezien 1 Hoe menig
maal heb ik inwendig, maar droevig, met een verknoeid
fransch vertaald drama gelachen I
Wat meer is, de geest der Comedies en vaudevilles onzer
zuiderburen past doorgaans niet met het kernachtige onzer
taalen de bitsigheid en de snedigheid, zooals b. v. Molière
die bezat, zijn te los dooreen geworpen, te oppervlakkig be
dacht, om aan ons, Vlamingen, te bevallen.
De vlaamsche tooneelspeler trachte dan zooveel mogelijk
zich zelve te zijn hij poge minder, maar beter te doen hij
zij ieverig in het aanleeren van nationale stukken en stelle
zich de fransche naaperij uit het hoofd.
Velen met mij zullen overtuigd zijn dat op dergelijke
wijze het vlaamsch tooneel veel meer bezocht zou worden
het is toch buiten kijf, dat iets nagevolgd, de toeschouwers
lokt, en dat men groote liefhebber der vlaamsche taal moet
zijn, om daarin het zelfde stuk te gaan zien, dat men veel
beter in het fransch kan bijwonen. De vlaamsche oor
spronkelijkheid moet het vlaamsch tooneel redden.
Zij, die zeggen dat men van de fransche stukken moet ge
bruik maken bij gebrek aan vlaamsche stukken, missen
grootelijks. Indien zij zich meer op het vertoonen van
oorspronkelijke stukken toelegden, zouden de schrijvers
hun genoegzame en goede spelen leveren maar de schrij
vers zien hunne stukken steeds verstooten door zekere
maatschappijen, en dit ontmoedigt hen.
Dit zijn nu de eenige, maar wel de bijzonderste redenen,
welke het vertoonen van goede en nationale stukken belet
ten. Niet dan zelfsvoldoening en ijdelheid onderhouden den
slechten smaak op den vlaamschen schouwburg. Zoolang de
tooneéllisten niet zullen begrijpen, dat zij voor hunne
toeschouwers moeten werken, zal hun smaak nooit beteren.
Het besturen van de neiging en de eischen van het publiek,
of beter gezegd, van de vlaamsche natie, is dan de eerste
vereischte bij de leden eener tooneelmaatschappij
Wat de schrijvers betreft, zij zouden zich bijzonderlijk
moeten oefenen in het schrijven van burgersdrama 's. Het
is hun plicht, de Vlaamsche Beweging te geleiden, en haar
te doen streven naar het doel, waartoe zij beschikt is.
Moed dan, vlaamsche strijders Moed 1 Studeert de
vlaamsche volkszeden en werpt ze op het tooneel doet de
gebreken en de misslagen van het volk uitkomen, opdat het
zichtrooste en zich verheuge. Gispt en hekelt bijwijlen, want
de rechtvaardige gisping is het zout van het tooneel, en
ons volk is hekelzuchtig en schept behagen in al wat de
zwakheden kastijdt.
Zoo doende zal u het volk toelachen en beminnen, en gij
zult in dé latere eeuwen leven, omdat gij het nuttige, dat
uit uwen arbeid voortspruiten kon, begrepen hebt omdat
gij de weerklank en de spiegel zult zijn van uwen tijd I
In 1882 na den moordaanslag gepleegd op de
koningin van Engeland schreef de Unita Catolica
de volgende beschouwing die op heden ook wel
eens mag overwogen worden
Het is bewonderenswaardig dat, terwijl zoo
vele moordaanslagen gebeuren tegen Koningen
en koninginnen, tegen Keizers en Voorzitters van
Republieken, nog niet eens een aanslag op het
leven der Pausen is gepleegd.
De liberalen houden staan dat de Pausen Rome
verdrukten. En nochtans, in 1804, poogde men
moord te plegen op Napoleon I, en nooit gebeur
de zulks voor Pms VI in 1835, in 1836, in 1838,
bedreef men aanslagen op Louis-Philippe, niet
eene op Gregorius XVI. In 1852, aanslag op het
leven der Koningin van Spanje, in 1853 op het
leven des keizers van Oostenrijk. In 1855, in
1:857, r8s8 en 1870, was het de beurt van Napo
leon III. In 1875 tegen de voorzitter van de
Republieken van den Evenaar in 1877, tegen
dien van den Paraguay, en nooit op het leven
van Pius IX.
Men poogt moorden op den koning van Italië,
op den keizer van Duitschland, op den keizer van
Rusland, op de koningin van Engeland en men
eerbiedigt het leven van Leo XIII.
Welk verschil en welke les 1 Het zijn konin
gen en.keizers die de rechten der Pausen inkor
ten, zijne ziel met bitterheid vervullen. Hem
bestrijden en in het nauw zetten. Doch voor den
Stadhouder van Christus schijnen de konings-
moorders met geheimen eerbied doordrongen te
zijn en niemand legt aan op zijn leven.
Als men overal snuffelt,
komt men wellicht hier of
daar voor den eenen of den
anderen al wat nuttigs is te
gen. Zoo lazen wij in de
Chasse et Pêche Jacht
en Visscherij) een tijdschrift,
dat zich uitsluitelijk met die
twee zaken bezighoudt, een
artikel door een oud visscher
geschreven, over de vischerij
in de maand September De
beste uren, om den snoek te vangen, zijn van 11
tot 12 ure, van 15 tot 16 ure en van 18 ure tot
18 ure 30. 't Is op deze uren dat de snoek op jacht
is en zijne maaltijden neemt. De kleine en middel
bare haken zijn zoomin te missen als in Augusus,
de kansen, om groote palingen en baarzen te van
gen, zijn beter zelfs en menigvuldiger dan in
Augustus. In de waters waar men karper heeft,
kan 'men deze vangen met het rood aard wormpje
en in de stilstaande waters en vijvers met klein
ballekens van aardappelen. Met het aard wormpje,
rood of zwart van kop, kan men al de visschen uit
onze waters vangen, terwijl het meelachtig aas
maar door eenige soorten aangedaan wordt. De
palingen bijten de gansche maand nog in den aard
worm en de zeemossel.... Zoo geeft het de Chas
se et Pêche en we verkoopen het uit zooals we
't ingekocht hebben, en kunnen onze klanten met
benuttiging van dit lesje, eenige snoeken, karpen
of palingen te meer vangen, dan zijn wij genoeg
zaam beloondze moeten er ons daarom geen enke
len brengen, maar dit belet niet dat zij het toch
mogen doen. In de prijskampen voor machien-
schrijvers in Hamburg, zijn in de twee wedstrij
den al de prijzen door Jufvrouwen behaald. Dat de
jongelingen oppassen. Gaat het zoo voort, dan
zullen weldra de handelsbureelen gevuld zijn met
handige jonge meisjes. Opgepast voor die vrouwen-
concurentie, die zich spoediger zal laten gevoelen
dan men wel denkt. De Shah is vertrokken en
weinige hebben zich met zijn huishouden be
zig gehouden. De Shah is 47 jaren, hij heeft een
talrijk huisgezin 6 zonen en elk dezer zonen heeft
11 zusters Lezer, tel nu eens op uwe vingeren
hoeveel kinderen die Persische patriark bezit,
Persie is 56 maal grooter dan Belgie in opper
vlakte, doch het heeft maar 9 millioen inwoners en
van deze zijn er 2 1/2 millioen zwervende, zoodat
zijn vaste bestendige bevolking gelijk staat met
Belgie, dat naar de 7 millioen gaat. Persie is een
land, uitnemend schoon van natuur en bestemd om
den lusthof, het paradijs vau Azië te worden. Indien
Perziein landbouw en nijverheid niet vooruitgaat,
zal het zeker de schuld niet zijn van den Shah, die
alles in het werk stelt om de stoffelijke ontwikke
ling van Persie te bevoordeelen. De Perzische
monark, wat men ook zegge, daargelaten eenige
Perzische landelijke gebruiken, is werkelijk een
geleerd en vernuftig man. Hij spreekt zoo goed
fransch als de vorsten van Europa, is dichter, wijs
geer en daarbij schutter van eerste gehalte, werke
lijk een Europeaan in zijne gedachten. Vele kwak-
keltjes, welke men op zijne kap opgelaten heeft,
mag men dus gerust laten vliegen. De fortuin,
welke de Shah van Persie in zijn uniform mede-
draagt, is fabelachtig. Op de kolak der officieele
bezoeken rust de beroemde diamant Daria Now
(zee van licht), een der grootste die men kent en
waarvan de waarde op 20 millioen geschat wordt.
Overigens zijn al de uniformen van den Shah ten
overvloede met diamanten bezaaid, hij had er 3 bij
zich voor officieele bezoeken, 3 voor ontvangsten en
4 wandelkostumen, op al deze lagen voor 't minste
voor 200 millioen diamanten en edelgesteenten,
't Is dus niet te verwonderen dat de Brusselsche
dames er zoo achterliepen niet om den Shah te
zien, maar om zijn prachtig kleedsel te bewonderen.
Dat ligt in den aard der vrouwen, ofschoon ze die
ziekte van Moeder Eva niet geërfd hebben, want
iedereen weet genoeg dat Moeder Eva het aan haar
toilette niet verknoeid heeft. Eene zeldzame,
plechtige en eigen
aardige wipschieting
had verleden zondag
voormiddag plaats te
Hnocke- aan- zee.
Aau de internatio
nale schieting moch
ten niets dan keizers
en koningen deelne
men, en het zal u
verwonderen, dat
noch Leopold II noch
de Shah, (die zoo een
flinke schutter is
aan die prijskamp
deelnamen. Dit had
zijn gegronde reden,
het waren enkelij k
gilde-koningen wel
ke in den wedstrijd kwamen. Ze waren ten getalle
van 48, en meest allen waren omhangen van hun
ne glanzende en schitterende breuken, waarmede
ze in onze processies en praalstoeten vroeger pronk
ten. Wanneer de zon hare stralen schoot op de
prachtige koninklijke groep, zoo overvloedig met
zilver omhangen, dan was geen menschelijk oog
bestand het hierop uit te houden. Koningen, die
's anderendaags eerst vau de koninklijke schieting
naar hun rijk wederkeerden, beweerden dat zij
den koning der gildeningen, met eenen broodkorf
op den kop, door de straten van Brussel hebben
zien wandelen. Wat al wonderlijke dingen er op
't eind der XIX0 eeuw nog gebeuren. Welkom
hierWanneer vertrekt ge Een bediende der ac-
cijnsen doorliep vrijdag te Brussel het Marollen-
kwartier, om de kavitjes te bezoeken en de tappers
te verrassen die, zonder het vergunningsrecht te
betalen, in 't geheim sterken drank verkochten.
Ofschoon hij aan geen enkel teeken te herkennen
was, kreeg hij nergens het gevraagde, tot hij einde
lijk, in een klein herbergske, meer kreeg dan hij
vroeg. De baas, die alleen was, sloot de deur zijner
herberg en diende den beambte eene zoo duchtige
rammeling toe dat hij moord en brand schreeuwde.
Twee geburen snelden toe en stampten de deur
open, op het oogenblik dat de bediende den baas
bij de keel vast had. De baas klaagde, dat de be
diende hem het eerst was te lijf gevallen, en de
geburen, voortgaande op hetgeen zij gezien hadden,
in de meening dat zij met eenen dief te doen had
den, bevestigden de verklaring van den baas. Op
deze getuigenissen werd nu proces-verbaal tegen
den accijnsbediende opgemaakt. Verder komen wij
er niet tusschen cu we latea,Moeder
Justicia de zaak voort afhaspelen.
Het is bijna onmogelijk eeu denkbefeld
te maken hoedanig het getal moor
den en afschuwelijkheden van dag tot
dag aangroeit. Als men sommige dag
bladen van voor tot achter leest, dan is
het eene aaneenschakeling van Misda
den en schurkenstreken, vau feiten van
ontrouw en zedeloosheid, en men mag
vrij zeggen dat zulke dagbladen met
modder en bloed zamenhangen. Wij zijn
geen liefhebbers onze lezers in die mod
derpoelen te leiden, en hen al die schur
kerijen van naald en draad uit te leg
gen, welke weinig tot veredeling kun
nen bijbrengen, en weinig tot verzede-
lij king kunnen bijbrengen, neen zulle
liever geven wij hun nieuwsjes welke
hen in geen gevallen kunnen ontstich
ten of hunne zenuwen ontstellen. En wij
zoeken de oorzaken van hot kwaad op,
waardoor de wereld in het bederf ge
stort wordt, om er onze lezers tegen te
waarschuwen. Van de 100 misdaden en
ongevallen zijn er minstens 80 welke
aan het misbruik van den alkool moe
ten toegeschreven worden 't is den al-
kool grootelijks te wijten dat de kerken
te' groot en de gevangenissen en zinue-
loozenhuizën te kléin geworden zijnj%
Wat al ongelukken en misdaden komen
veelal uit huiselijk ongenoegen voort en
de alkool is en blijft meest altijd
de eerste en de ergste oorzaak van dit
kwaad want:
Rust en welvaart gaan gepaard
Met liefde en min in 't huisgezin
Maar als de meester op den dool is
En zelve slaaf van den alkool is,
Dan slaagt hij goms welvaart en min
Met éénen slag den bodem in.
Benuttig tijdig deze fes
Zoek nooit vertroosttn£'ih de flesch,
Want als de drank is in den man,
Dan is de wijsheid in de kan.
Een groote babbelaar. Willem
11 heeft van 1889 tot 1900 meer dan
700 redevoeringen en aanspraken ge
houden, die allen in het Staatsblad zijn
opgenomen geworden. De keizer spreekt
zeer snel, namelijk 275 lettergrepen per
minuut en soms wel 300, dit maakt 5
lettergrepen per second.
AI voor de Katholieken. Wij
kebbeu, zegt de Gazette van Brugge
een liberaal zijn beklag hooren maken
dat de Shah maar en geeft aan de kat
holieke inrichtingen, 1000 frs. aau de
weezekens vau het weezenhuis van den
II. Vincentius a Paulo te Oostende
2000 fr. aan het weezenhuis vau den H.
Vincentius a Paulo te Brugge, 't is
al voor de katholieken zei ouze
liberaal.
Die liberaal moet uiet jaloersch zijn.
Van zoo de shall een wezonhuis zal ont
moeten dat de liberalen met huune
eigene penningen bekostigen, zal de
Koning der kouingen hun ook wot
geven. Maar wij vreezen dat de Shah
nog lang zal moeten zoeken vooraleer
hij zulk weezenhuis op zijnen weg zal
vinden.
I»c expeditie naar CIliua.
Verscheidene processen zijn inge
spannen tegen het eomiteit der Chi-
na< xpeditio, door burgers, die als vrij
willigers waren aangenomen.
Zij howeeren allen eene winstgevende
betrekking of eenen bloeieudeu handel
te hebben opgegeven en nu zonder posi
tie te zijn.
En ze worden naar huis gezonden met
100 Ir. schaêvergoedmg.
Als het geen karrottcutrekkers zijn
wat kan onderzocht worden is het
een heel aardig geval.
Wat ecu miljoen is De moeste
mensehen spreken over oen miljoen
zonder zich eigentlijk oou geducht to
vormen van hetgeen een miljoen is.
Een bekwaam goldteller kan 30)0 fr,
per uur tellen indien hij 10 uren daags
werkt zou hij 33 1/2 dagen werk hebben
om een miljoen in franken na te tellen.