Rampen, Misdaden en Malheuren uit alle Werelddeelen.
ZONDAGRUST.
Priesterlijke benoemingen
Redevaart naar O. L.
Vrouw van Lonrdes.
Werkstaking te Rurghl.
Schrikkelijke gevolgen.
Rupelmonde.-
Sl-Martens-Laathem-p^ctd"
dooi' Doktoor Moroy,
gebaren niets van haar feest te weten ot het zeer
gering en onbeduidend gevonden te hebben.
Wordt in een uitdrukkelijk partijdig blad een
lasterpraatje tegen den politieken vijand uitgevon
den gelijk de papenvreters het dagelijks doen te
gen priesters en katholieken, het zoogezegd onpar
tijdig blad neemt de veronderstelde feiten uit het
lasterpraatje over en geeft het aan hare lezers als
nieuws, meermaals zelfs zonder de verdachte bron
aan te duiden waaruit die gegevens geput zijn. Dat
zoogezegd nieuws doet dan veel meer kwaad
dan de lasterhistorie van het politiek blad, welk
laatste, zelfs bij zijne ge trouwste lezers toch im mei-
verondersteld wordt slechts politiek te zien in ge
heel die zaak, terwijl men deze vanwege de on
partijdige gazet zal opnemen als eene echte ge
beurtenis.
Onder al de bladen die, te Gent gelijk te Brus
sel en te Luik gelijk te Antwerpen, met een zoo
gezegd onpartijdig uithangbord verschijnen,
kennen wij er geen enkel dat niet tegen de katho
lieken is gericht.
Hunne zoogezegde onpartigheid is louter hui
chelarij, en een huichelaar is een leugenaar, zoo
dat men hun nog veel min vertrouwen mag schen
ken dan een verklaarden vijand. Aan iemand die,
zooals wij, in alle bladen en gazetten moet snuffe
len, kan de lage laster en leugen van een tegen
strever soms verontwaardiging, soms walg en mees
tendeels spotternij en lachlust inboezemen maar
waar het niet uitsluitelijk de rubriek van gebro
ken armen en beenen betreft, geeft do onpar
tijdige n drukpers altijd walg.
Er is geene enkele onpartijdige gazet, en er kan
geene zijn.
Onthoudt dat, lezers
God zelf gaf het voorbeeld der Zoadagrust, want,
zegt hot H. Evangelie Hij schiep de wereld in
zes dagen, en den zevenste dag rustte hij.
De regeering denkt er ernstig aan de Zondag-
rust bij middel van wetsbepalingen te doen eerbie
digen. De Hoogcre Arbeidsraad zal die zaak bestu-
deeren en een wetsontwerp voorbereiden.
De mensch is niet geschapen om onophoudelijk
onder 'tjuk van bet uitputtend werk gebogen te
gaan. Het is noodzakelijk dat, op zekere dagen, hij
zijn hoofd tot den hemel kunne richten, zijne ge
dachten verzamelen, zijne armen laten rusten, iets
anders doen dan slaven en lijden.
Maar de mensch heeft niet alleen rust noodig,
hij moet ook nog zijne ziel doen adem scheppen,
niet alleen voor het godsdienstig leven, maar ook
voor het verstandig en redelijk leven.
Indien gij hem gedurig naar het werk gebogen
laat, of in eene werkplaats opgesloten houdt, zal
hij welhaast niets meer verschillen van een leven
loos werktuig.
Dat, ten minste, de Zondagrust te zijner opbeu
ring worde ingevoerd dat de werkman eenmaal
per week zijn zwak lichaam kunne verkwikken.
De Zondag is voor den mensch een dag van vrij
making en verlossing. Het is ook de dag waarop
hij met zijn huisgezin vereenigd is dan wordt de
zoete vreugd des huisgezins voor hem eene verster
king tegen den zwaren arbeid en de kwellingen des
levens. Het is alsdan dat do werkman met zijne ga
de aan den arm en zijne kinderen aan de zijde,
het edel en zoete oppergezag uitoefent hij kent
zijne onderdanen, die het grootste gedeelte van
zijn hert innemen, hij is van hen gekend, maakt
zich een juist gedacht van hunne noodwendighe
den, en de liefde voor het werk en de spaarzaam
heid verlevendigt dit gezin der volksklas en vol
doet al hare leden.
Door de Zondagrust zal de werkman hersteld zijn
onder lichamelijk en zedelijk oogpunt, en die rust
zal hem eene vruchtbare verpozing zijn, vermits
hij na er van genoten te hebben, zijne taak met
hernieuwde kracht hernemen zal, zonder dien af
keer, welke het werk doet aanzien als eene veroor
deeling, eene foltering.
Deze Zondagrust is even noodzakelijk aan den
werker met den geest als aan den handwerker
duizenden wachten thans naar het invoeren der
Zondagrust en hopen dat dit mensehelijk recht wel
dra door de Kamers moge erkend worden.
Z. H. de Bisschop heeft onderpastoor benoemd
te Beveren de eerw h. Lercangé, surveillant te
Dendermonde.
Ter gelegenheid der vijf en twintigste verjaring
van het stichten der Belgische Nationale Bedevaart
naar O. L. Vrouw van Lourdes (Frankrijk), hebben
eenige oud Bedevaarders besloten, omdat elkeen
het zijne zoude kunnen bijdrageD, tot vereering
onzer goede en almachtige Moeder, eene Maat
schappij te vormen waardoor elk lid mits eene
vrijwillige bijdrage in staat zal zijn die reis te
ondernemen.
Verders te bespreken voorwaarden in de verga
dering, die zal plaats hebben ter herberg Den
Engel n bij den heer Romaan DE MEYER, Leo-
poldstraat, den Maandag, 17 Juni, om 9 s'avonds,
waar elk zal kennis krijgen der standregelen en
het vormen van een Bestuur.
Wij rekenen op eenen grooten bijval en hopen
dat de Aelstenaars, zoo als in andere Vlaamsche
steden, niet zullen ten achteren blijven.
Ziehier de gebeurtenissen die deze gemeente vrij
dag mArgend in opschudding brachten. De werk
huizen an de Guano Werke toebehóorende aan
M. den baron van Ohlendorff, beslaan eene grootte
oppervlakte aan den boord der Schelde op 't uitein-
van het dorp waarvan zij slechts door eene steen
bakkerij gescheiden zijn. Ruim vier honderd werk
lieden werkten er.
Over eenigen tijd kwam er in de «Guano Werke»
een nieuwe onderbestuurder M. Keiier, van Darm
stadt M. Keiler voerde dadelijk nieuwe hervormin
gen in, vier andere onder andere het loontarief ten
nadeele der werklieden en schafte het overwerk af
dat aan de werklieden vroeger een schoon profijt
opbracht; zooals men wel denken kan, werden de
werklieden misnoegd en daar de uitgaven dezer
laatste verminderden in verhouding met hun loon,
werd de neering in het dorp spoedig de gevolgen
van de nieuwe maatregelen gewaar.
De feiten.
Hoe zijn nu de feiten eigenlijk gebeurt
Zij worden op verschillige wijzen verhaald. Kei
ler werd door twee groepen werklieden ingesloten,
bedreigd en met steen.en geworpen elders be
weerd men dat Keiler eerst geschoten heeft en dat
de werklieden hem toen eerst achtervolgden en be
dreigden
Het was eerst, zegt men, toen Keiler in het slijk
der kreek gezakt was, en de mecanicien hem wilde
verlossen, dat men met steenen zou beginnen te
werpen zijn.
Wat er van zij, de onder-bestuurder werd deer
lijk getroffen, in zooverre dat zijn toestand nu bui
tengewoon gevaarlijk en verre van gerusttellend is.
Men heeft gevraagd hem naar het Sint-Camilius-
gasthuis te mogen brengen, doch dit is door het
parket van Dendermonde geweigerd.
Het moet een vreeselijk tooneel geweest zijn,
dien ongelukkigen duitscher, niet lang genoeg hier
wonend om goed de streek te kennen in den moe-
rassigen bodem der kreek te zien zakken tot aan de
heupen en zoo onbeholpen, onbeweegbaar blootge
steld aan de uitbersting der volkswoede, zonder
dat iemand er durfde of wilde op zich nemen, de
overheid te verwittigen.
Het was de E. H. onderpastoor der parochie, die
den gekwetsten werkman Van Rooy had bijge
staan, welke het op zich nam, den veldwachter be
richt te geven van wat er plaats had.
Alleen kon deze echter Keiler niet verlossen en
hij moest, in den naam der wet eenige mannen
opeischen om Keiler uit het slijk te halen. Allen
weigerden en het was slechts met hulp van andere
personen, dat men er na eenige moeite in gelukte.
Keiler is een Duitsche scheikundige, die een la
boratorium voor het onderzoek en meststoffen be
stuurde voor rekening der firma, en thans tot on
derbestuurder te Burght was aangesteld, onder het
bestuurderschap van M. Storck.
Het was dokter Van Hectaren, die de gekwetsten
de eerste zorgen toediende.
De slachtoffers.
Wij zegden boven reeds dat de toestand van Kei
ler van dien aard is, dat men gevraagd heelt, hem
in het Sint-Camiliusgasthuis op te nemen wat door
het parket geweigerd is.
Van Rooy werd door eenige mannen op eene ber
rie naar de overzetboot van Sint-Anneken gedra
gen. Vandaar bracht men hem naar Sinte-Elisa-
bethgasthuis, waar zijn toestand gedurig verer
gerde en hij, na nog een paar uren vreeselijk lijden
den geest gaf.
Het derde slachtoffer, Vosselen maakt het ook
verre van goed en waarschijnlijk zal ook hij het
met den dood bekoopen. De kogel is hem dwars
door het lichaam gevlogen.
Zaterdag namiddag had de lijkschouwing van
Van Rooy plaats.
Van Rooy is gestorven zonder een woord inlich
ting te kunnen geven, ondanks de pogingen van
vier geneesheeren om hem te redden.
Tegen Keller is een aanhoudingsmandaat uitge-
veerdigd en hij zal naar Dendermonde worden
overgevoerd zoodra zijn toestand dit zal veroorlo
ven.
Hij beweert dat hij in staat van wettelijke zelf
verdediging was, toen hij de revolverschoten loste.
De werkliedën hadden reeds Zaterdag toege
stemd, het werk te hernemen aan de volgende
voorwaarden
Heraanveerding der twee meestergasten, dubbel
loon voor Zoudagwerk,gewoon loon voor overwerk,
ontslag van Keiler.
Keiler is Zondag namiddag ten 4 1/9 ure in wieg
en vergezeld van twee gendarmen naar Antwerpen
gebracht.
Het lijk van Van Rooy is gisteren morgend ten
half 6 per lijkstoet overgezet en naar Burght ge
bracht, waar ten hall 8 de lijkdienst en de begrafe
nis heeft plaats gehad.
Dezen morgend tamelijk vroeg is doktoor Ter-
wagne, vergezeld van een anderen socialist, even
eens naar Burcht overgebracht.
De toestand van Van Vassemen is verbeterd.
Ki^ifiï-Sinav - Over eenige dagen trouw-
&1U«J de alhier M. Petrus Ca-
pens, lid van verscheidene duiven en schutters-
maatschappijen. Bij zijne thuiskomst werd hij door
zijne vrienden aan de statie afgehaald. De jongge
trouwde vergastte de mannen. Toen M. Capens
zijne gildebroeders verliet, loste een dezer laatste
een vreugdeschot. De lading kwam terecht in den
knoesel van M. Capens. De echtgenoote van den
gekwetste viel in onmacht, Dr Van Haelst van Ste-
kene, verzorgt het echtpaar, die tot hiertoe nog
niet hersteld is.
Kil ophnifl - Men heeft te Birmingham in
den kelder van Mad. Knowles
aanneemster van begrafeuissen, 29 kinderlijkjes
gevonden, in kartonnen doozen geborgen. Vrouw
Knowles werd aangehouden en verklaarde dat de
lijkjes haar waren toevertrouwd om ter aarde te
bestellen, doch zij kon slechts vier overlijdensakten
toonen. Zij wordt hijgevolg beticht 25 kinderen
vermoord of 25 lijkjes van vermoorde kinderen
verheeld te hebben.
Aan dc bl eeke bloedelooze jonge doch
ters en in 't algemeen aan alle zwakke personen
volstaat het, 2 of 3 doozen Pillen van D1' Raphael
te nemen, om eetlust, frissche gelaatskleur, leven
digheid en opperbeste gezondheid bekomen.
Te verkrijgen bij M. Renneboog, Nieuwstraat.
Wolvei'lhem.- Zondag morgend stak
een 21 jarig jongeling,
Frans Delin, zijne pijp aan op 't cogenblik dat hij
in het gemakhuisje kwam; hij wierp het nog bran
dend steksken in den beerput. Eene geweldige ont
ploffing volgde en de vlam sloeg den jongeling in 't
gelaat. Erg verbrand hep hij al huilend van de pijn
het woonhuis binnen. Een bijgeroepen geneesheer
diende het slachtoffer de noodige zorgen toe. Het
zal nog al lang duren vooraleer Frans Delin zal ge
nezen zijn.
Zaterdag namiddag wa
ren eenige kiüderen aan
't vuurken stoken, tegen de magazijnen van M. De
Roeck, aan den Drijhoek, welke vol witgemaakte
wij men steken. Voor dat het gezien werd, waren
de planken van een magazijn reeds aan.'t branden.
De geburen hebben het vuur kunnen blusschen. De
schade is al aanzienlijk, doch alles was verzekerd.
VRAAGT OVERAL
HET LEUVENSBIER
der gunstig gekende
Fruntt Mruwé, .1 -1 MjST.
fff (>tt€r€11 - Zondag rond middernacht was
er twist ontstaan in de her
berg van Raymond De Letter, tusschen zekeren
Verdonck, oud 22 jaren, knecht bij Letter, wijk
Overbeke, en een ander persoon. De twisters gin
gen buiten en de laatste trok zijn mes en bracht
toen een geweldigen steek toe aan Verdonck. Deze
viel buiten kennis op den grond.
Men heeft den gekwetste in erbarmelijken toe
stand weer binnen gedragen, terwijl men om den
geneesheer Van Sande liep, welke den gekwetste
beeft verzorgd. De gendarmerie is ter plaats ge
weest en heeft onderzoek geopend. De dader is
voortvluchtig.
Kpïïiwkp - Zondag avond rond 10 1/2 ure,
vond men alhier op straat een
jongeling Van Cleemputte genaamd blokmaker van
stiel, kermend liggen, die zeven messteken beko
men had. Zoo het schijnt zijn de daders gekend.
Het parket heeft een onderzoek geopend.
Clerq, 30 jaar oud, wonende op de wijk Brakele,
was zaterdag, rond 4 ure, bezig met schuren, toen
hij opeens naar den zolder ging en zich ophing.
VRAAGT OVERAL
HET LEUVENSBIEB
der gunstig gekende
Brouwerij Tm us BrutréAALST.
StPPlïflni'n - Zondag namiddag brak er
1 brand uit in de Kapelstraat
op eene hoeve van M. Stas, burgemeester te Rupel
monde, bewoond door Ch. Deyaert. Een stal werd
in asch gelegd.
Kc.-rrj.ircn. Al de geneesheeren zijn het eens
om te erkennen dat de bloedzuiverende pil van Dr
Walthéry een onmisbaar geneesmiddel is om de ge
zondheid van tot ouderdom gevorderde yrouwen
te handhaven.
Te verkrijgen hij M. Renneboog, Nieuwstraat.
Gent - Zon<laS namiddag steigerde in de Mal-
tebruggestraat het peerd van den lui
tenant Woeste, zoon van den staatsminister; de
kinderen, die op straat speelden, namen verschrikt
de vlucht. Een voorbijganger sprak den ruiter bru
taal aan en ontnam hem zijne rijzweep. Een twee
de voorbijganger M. Van denberghe, gewezen mili
taire, koos partij voor den luitenant en bekwam
van den burger een geweldigen stamp op den buik.
Het slachtoffer moest naar 't gasthuis gevoerd wor
den; maandag was de toestand van M. Van den
berghe verbeterd.
r.alplf'n Dinsdag zijn op den Vijfhoek
het hoender-en duivenhok en de
stalling van M. Declercq, slachter, gedeeltelijk af
gebrand.
P.DPt'frpin - ^ea Persoon van Sleidinge, die
O hier maandag avond in het ge
meentegevang was opgesloten, heeft er zich opge
hangen.
van Atoofsel.
Hij droeg den mijter en den stafhij had in alle
plechtigheden den voorrang op de andere kerk
voogden hij doopte des graven of des hertogen
kinderen en was de inzegenaar der vorstelijke hu
welijken; hij beheerde niet alleenlijk zijne eigene
schat- en roemrijke abdij, die vrij van het bis
schoppelijk toezicht, rechtstreeks den heiligen
Stoel onderhoorig was, doch voerde tevens het
hoog gezag over de priorijen van Frasnes in Hene
gouw, Sint Andries-bij-Bruggc, Bornhem in Vlaan
deren, Vlierbeek-bij-Leuven en Waver in 't
Waalsch-Brabant, vijf stichtingen van Affügem en
kinderen van denzelfden huize. In het heiligdom
van het klooster berustte in vredestijd de stan
daard van Brabant, wiens erfelijke drager of kor
net, de heer van Assche, in de nabijheid woonde
in tijd van oorlog moest de abdij ten dienste van
dezen eenen wagen met een vierspan ossen leveren
en onderhouden; ook telkens dat de hertog te velde
trok, werd het vorstelijk krijgsteeken plechtig ge
zegend door den abt, den edelen vaandrig toever
trouwd en door de gewapende manschap op den
wagen gevestigd; even plechtig was de wederkomst
ter bewaarplaats, na den behaalden zege alsdan
steeg het dankgeluid van op den Affligemschen
schen heuvel ten hemel.
Niets was indrukwekkend en grootsch gelijk de
middeleeuwsche plechtigheden, waartoe de gees
telijke en de wereldlijke macht malkaêr de hand
leenden en waarvan de kloosterwanden gedurig
getuige waren. In de eerste eeuwen van haar be
staan verliepen weinige weken of de abdij mocht,
aan den voet van het altaar, eenige verstootelin-
gen der maatschappij, arme lijfeigenen of slaven,
in haren moederlijken schoot ontvangen, te verhef
fen tot vrije lieden en deelachtig maken aan al de
voordeelen der christcne beschaving.
De dienstbaarheid was een knellend juk voor de
landlieden of dorpbewooners, niet alleen beroofd
van het genot hunner natuurlijke vrijheid, maar
bovendien blootgesteld aan de knevelarijen en het
geweld der grooten. Doch zij vonden troost in de
schuts des kloosters, en meer dan eens schonken
's lands baronnen, door de vermaningen der mon
niken tot inkeer gebracht, van lieverlede vrijdom
aan hunne knechten en maerten, alsdan slae-
vcsn, met den last van jaerlycs te betaelen aen de
abdye eene rente van twee deniers en in hun huwe-
lyck ses deniers en in hunne doodt het beste kateil
of beste meubel. Wij laten met lichte stijlverbe
tering, eene kronijk van 1695 verder spreken
Wat raekt zulke manumissiën of vryheden, men
moet aenmerkeu dat voor dezen de gewoonte was
gebruikt dat als d'heeren vryheid gaven aen hun
ne slaven in eenige kerke en ter eere eeniger hei
ligen, dezelve slaven belastten met eene kleine
jaerlyksche rente ten prolyte van dezelve kerke of
ter eere van de heiligen die in dezelve kerke ge
vierd werden. De ceremoniën van te geven vryheid
aen de slaven als voorzeid, geschiedden op deze
manier Een priester hebbende den stole aen den
hals knielde op den trap van den autaer met den
heere. De slaven kwamen aen den autaer en de
priester leide op hun hoofd de twee einden van
den stole, en de heer riep uit den vrydora dien hy
hun gaf, met zulke of zulke lasten 's jaers, gelyk
wy gezeid hebben, makende hun alzoo vry eu li
ber. Na deze ceremoniën gaf men hun patente-
brieven met daeraen de cachetten van de kerke en
van den heere tot hunne assurantie en van hunne
naercommers. Wel is waar werden de vroeger on
vrije lieden aldus afhankelijk van het sticht, in
in welks hoede zij begeerden te staan, doch dit
had niets vernederends. Door eene geringe cijns-
plichtigheid zeggen De Potter en Broeckaert, wa
ren zij zeker van hunne veiligheid en die hunner
huisgenooten en goederen, want het klooster stond
onder de hoede en bescherming van pauzen en
vorsten, en de middeleeuwsche overweldigers dach
ten er tweemaal aan aleer zich den banvloek der
eenen en de streuge kastijdingen der anderen door
't aanslaan van kerkelijke goederen op den hals te
laden (1)
Niettemin gebeurde 't in die woelige tijden, dat
een beheerlijk en baldadig edelman zijne beloften
in den wind sloeg, aan de vrijgemaakten hunnen
vrijdom betwistte en de bezittingen overmachtigde,
in vroegere dagen door hem of zijne voorzaten aan
een klooster geschonken. Zoo gewaagt de kronijk
van Affligem van eene zeldzame en zonderlinge
openbare boetenis, waartoe de geestelijke rechter
den machtigen vrijheer van Assche verwees. Wil
lem van Grimbergen, van het geslacht der Berthou-
ten, jongere broeder van Geeraard, dynast van
Grimbergen en Ninove, was de gelukkige gemaal
geworden van Elisabeth, eenige erfgename der
heerlijkheid van Assche, eene der edelste baronijen
van Brabaut. Moedig en dapper, volgde hij des
vorsten zoon, later Hendrik II den grootmoedige
in zijn veldtocht tegen de heidensche en meineedi-
ge Stadingers, in het bisdom van Bremen; en, in
den slag van 24 Juni 1234 te Staden, toonde hij
zooveel koenheid en onverzaagdheid, dat voortaan
de waardigheid van erfelijke standaarddrager van
Brabant, uit vorstelijke gunst, in zijn huis van
Assche gevestigd bleef. Ei, die ontijdige roem, die
vermeerdering van macht en aanzien waren te
zwaar voor zijne jonge schouderen en de duivel van
den hoogmoed sloop in zijn hart. Hij had drij jaren
vroeger aan de abdij van Affligem al de tienden af
gestaan of verkocht van zijn bebouwden en onbe-
bouwden eigendom te Assche (2) doch hij zou niet
