PLAGERIJ.
Arme Italië.
ONZE ROZIJN P0LYD00R.
jprukher-lllitgrotr
3an Öan luffrl-Dt ©milt, fiaj>fUt«lritat, 13, tt 2lol«t.
De Pensioenzegels.
In woorden.. In daden..
Abonnementsprijs voor gansch België, franco te huis. 2.50. Voor de vreemde landen,
5,00. 5 centiemen het nummer. Pakten en brieven noeven vrachtvrij toegezonden
te worden. Alle briefwisselingen moeten den dijnsdag avond op onze bureelen toege
komen zijn, het blad den woensdag avond ter pers gaande. Ongeteekende brieven wor
den in de scheurmand geworpen. Alle postbureelen ontvangen inschrijvingen, op alle
tijdstippen van het jaar. De onkosten der kwijtingbriefjes zijn ten laste van den be
stemmeling.Men gelieve, bij vi
DIT BLAD VERSCHIJNTELKEN ZATERDAG.
7° JAARGANG. NUMMER 341
erandering van woonst, het juist terechtwijs te zenden, j Aal^ den 7 September van het jaar 0. H. 1901.
Vonnissen 1 frank den kleinen regel. Aankondigingen tusschen de nieuwstij
dingen 20 centiemen per regel. Aankondigingen op de 3° bladz. 10 centiemen den
regel. Annoncen op de 48 bladzijde worden berekend volgens plaatsruimte. Voor
de advertentiën buiten de provincie Oost-Vlaanderen, zich uitsluitend te wenden tot
het Office de Publicity Rue de la Madeleine, Brussel. De geabonneerden hebben het
recht een maal per jaar eene annonce van 5 regels te plaatsen, die viermaal achtereen
volgens zal verschijnen. Ruchtbaarmakingen in te zenden vóór 's Maandaags.
Het is ongehoord hoe boeren, burgers en werk
lieden geplaagd zijn door het zilvergeld, dat op
post, statie, belastingbureel en allerlei besturen
willekeurig geweigerd wordt.
Reeds heel lastig is het te onderscheiden welke
munt gangbaar is welke het niet is.
Een Fransche, een ltaliaansche of een Zwitser -
sche frank, woog over een kwaart eeuw, zooveel
als hij nu weegt, en toch is hij, indien hij geslagen
werd vóór zekere datums, niet meer geldig, terwijl
de vijffrankstukken dit gebleven zijn.
Wij nemeu aan dat internationale overeenkom
sten die hatelijkheden noodzakelijk maken, ook
dat aan het pupliek tijd genoeg werd gegund om
zich van de afgedankte munten te ontmaken.
Maar wat over zijn hout gaat, dat is, het stelsel
matig weigeren van goede gangbare zilveren munt,
indien deze maar eenig letsel heeft gekregen, in
dien zij min of meer versleten is geraakt.
Het geld is gemaakt om te rollen, zegt het
spreekwoord met het Belgisch geld is dat de
waarheid niet meer, het moet ergens in een be-
waarboekje weg worden gelegd.
Indien een vijffrankstuk, een dubbele, enkele,
of halve frank, ergens onder het rad van een rij -
tuig of een kruiwagen zijn geraakt, en daardoor
een beetje scheef of gebogen of gekneusd voor den
zijn gekomen, dan deugen zij niet meer.
De rijkskantoren weigeren ze ongenadig.
Het gewicht van het zilver is nochtans het zelf
de gebleven, en het gelaat van koning Leopold
heeft zijnen vollen baard behouden.
En dan, dan moet de werkman lijden, door een
laatdunkende plagerij, toegelaten en gewild door
het bestuur, dat eerst en vooral te zorgen heeft
voor de belangen van iedereen.
Wij begrijpen heel goed dat men geld weigerd,
waar een stuk zilver uit verdwenen is maar dat
men geld weigert, om het verslijt, om het lijden in
het rollen van het geldlevcn dat is wraakroe
pend.
Een bankbiljet mag een stukje kwijt geraakt zijn
het mag verfrommeld zijn, en verscheurd, het blijf
geldig met reden, zoolang men er maar een bank
biljet kan van maken
Een bankbiljet heeft slechts eene nominale
waarde, 't Is papier dat door het handteeken der
Nationale bank, een wissel is geworden die overal
gangbaar is.
Maar de zilvermunt is niet veel anders.
Een vijffrankstuk heeft in zilver geene weerde
van 5 frank slechts van 2,50.
Wanneer, door het verslijt, den natuurlijken
gang van het geld, de kroon of het jaartal, of het
gezicht van den Vorst niet meer duidelijk is te her
kennen, dan deugt het muntstuk niet meer.
En wanneer uwe oogen goed zijn, en nog heel
goed het jaartal kunnen lezen, of de trekken van
het gelaat herkennen, en de staatsontvanger min
der goed ziet dan gij, dan zendt hij u eenvoudig
wandelen met uwen frank en uw gezonde oogen.
Het is ongelooflijk wat een plagerij die willekeu
rige weigering is voor den handel.
Het is immers onmogelijk nog vast te stellen
waar de geldigheid eener munt eindigt en hare on
geldigheid begint.
En nogtans, indien uw frank is gekneusd en bij
voorbeeld een honderdste van zijn gewicht heeft
verloren, dan weigert hem de Nationale Bank.
Dat honderste verlies is gewicht, is slechts een
werkelijk verlies in zilver van 2 1/2 centiemen,
en door de weigering, valt uw vijffrankstuk op zijn
eenvoudige weerde in zilver, dat is fr. 2,50.
En de Nationale Bank die het geld heeft uitge
geven voor 5 frank, zou het recht hebben, door die
willekeurige weigering, die fr. 2.50 winst op te
strijken
Maar dat zou schandalig zijn.
En wanneer die geldstukken enkel versleten zijn
en daarom worden geweigerd, dit nog meer onge
hoord. Zij zou er dus alle profijt bij hebben, onze
munten zoo ondiep mogelijk te laten slaan
Maar zulke willekeurigheid zou grenzen aan be
drog.
Reeds verscheidene artikels werden geschreven
in dien zin, en tot nu werd die plagerij van het
Belgisch publiek in onze Kamers nooit aange-
Onze lezers krijgen eene uiteenzetting van het
stelsel verspreid door den heer pastoor Nuyens on
der leuze. Geen drinkgeld meer, maar, pensioen
geld onder den vorm van pensioenzegels. Dit stel
sel was overigens reeds in vroegere jaren uitge
dacht door de Spaar en Lijfrentkas, maar het is
nooit goed in werking gebracht geworden.
Nu lezen wij in het officieus orgaan der Regee
ring, dat het Armbureel van Brugge der gelijke
pensioenzegels uitdeelt aan de behoeftigen. Het
blad keurt die handelswijze ten zeerste goed en
drukt den wensch uit, dat op die manier de be
hoeftigen zouden mogen instaat gesteld worden om
zonder de geringste uitgaven te doen op hun loon,
zich een pensioen te verschaffen,
Wij zijn bijna zeker dat, in deze zaak der Re
geering gansch niet 't akkoord is met officieus or
gaan. In alle geval zijn wij daar geenszins mede
t'akkoord en ziehier waarom. Wij verklaren ons
tegen het verwerpelijke stelsel van zekere collecti-
visten, die beweren dat Meneer de Staat en Me
vrouw de Overheid aan eiken staatsburger, vooral
aan eiken werkman, een pensioen moet verschaf
fen, zonder dat de belanghebbenden daarvoor de
de minste opoffering behoeven te doen. Wij kun
nen niet aannemen dat het Armbureel van Brugge
zoo kortzichtig zou wezen om zulk een verwerpelijk
stelsel in te huldigen, dat heelemaal aandruist te
gen den geest der wet van 10 Mei 1900. Onze con
frater van het officieus orgaan bekreunt zich waar
schijnlijk al weinig met dien geest, maar wij wel,
Wij-vergeven het hem gaarne de man doet in de
politiek, wij in de maatschappelijke wetenschap
pen vandaar het verschil van oordeel.
Dat het Armbureel van Brugge pensioenzegels
uitdeele opdat zijne klanten zich een lijfrentboekje
zou kunnen aanschaffen, opperbestdat het later
nog als aanmoediging nieuwe pensioenzegels uit
deele, op voorwaarde dat de belanghebbende, of
zijn werkgever, of zijne maatschappij, enz. enz. de
overige premie storte, dat alles is zeer lofwaardig,
maar dat men, met of zonder pensioenzegels, proe
ven zou nemen van integraal coliectivismus, al wa
re het nog armbureel-collectivismus, dat moeten
wij, om redenen die zoo dikwijls hebben opgesomd
en die den geest zelve zijn der wet van 1900, on
voorwaardelijk afkeuren.
Over honger en de oorzaaken daarvan in
Italië n onthult de heer Strutt in de Monthly-
Review vreesdijke dingen. In Sardinië hebben
in 12 1/2 jaar niet minder dan 52,060 gerechtelijke
verkoopen van huizen en land plaats gehad wegens
het niet betalen van belastingen. Dus werd 1 uit
elke 14 inwoners door de regeering van zijn eigen
dom ontzet.
Van 445 dergelijke verkoopen in de eerste week
van dit jaar waren er 85 0/0 die minder dan 1 fr.
opbrachten Soms wordt het heele krot verkocht
voor 2 1/2 cent. Apulië behoort tot de zwaartst
getroffen provinciën.
Het zou moeilijk vallen zegt de schrijver
een volk te vinden, spaarzamer of spoediger te
vreden dan de boeren dier provincie. Ziekte der
olijfboomen, opstand en wreede onderdrukking
hebben er hongerdood gebracht. De gevangenis
schijnt een paradijs in vergelijking met hongerlij
den en waar misdaad eertijds onbekend was, wor
den thans tallooze misdaden gepleepd om er in te
komen.
Het volgend verhaal is welsprekend
Drie jonge vrouwen van Allisto werden voor den
rechter vau Ugento gebracht, beschuldigd van het
stelen van olijven op gemeentegrond. De vermager
de en uitgehongerde trekken der gedaagden, haar
havelooze pluuje en wanhopige gelaatsuitdrukking
toch met een zweem van hoop wekte de
belangstelling en het medelijden van den goedhar-
tigen rechter, die ofschoon niet bevoegd haar te
ontslaan, ze tot de geringste straf veroordeelde, tot
3 dagen. Toen had een treurig schouwspel plaats.
De jonge vrouwen (de oudste was ternauwernood
25 jaar) barssten in tranen uit, wierpen zich aan
de voeten van den rechter, smeekten hem, ten
minste haar voor drie maanden onderdak te geven
in de gevangenis.
Zij vertelden onnoozel weg, dat de diefstal een
vooraf opgezet zaakje was geweest, waarmede zij
trachten te ontkomen aan de verschrikkingen van
den winter, die dit jaar al bijzonder streng was. Zij
hadden een advokaat geraadpleegd en deze had
het heele plan voor haar opgezet, terwijl hij haar
had verzekerd, dat zij volgens het strafwetboek ten
minste driejaar zouden krijgen.
En nu zagen de arme kinderen hun droom van
het gevangenisparadijs met beddekens, dagelijks
soep en brood en tweemaal vleesch in de week,
een vorstelijke spijslijst vervliegen als een scha
duwbeeld op het oogenblik, dat zij gehoopt hadden
de poort van het paradijs binnen te gaan. Snikkend
en schreiend werden de gevangenen weg geleid.
De honger die thans in dit district heerscht zegt
de schrijver oefent een zeer demoraliseerenden
invloed op boeren. Om verbetering te verkrijgen
moet, naar zijne meening, de regeering zorgen voor
besproeiingswerken den wijnbouw tegengaan en
den graanbouw bevorderen, woeker verbieden;
landverhuizing tegengaan een eind maken aan den
sleur der ambtenaren.
Maar zekerlijk zullen wij revolutie maken,
mijnheer. Het A. S. is ons eenig hulpmiddel. Ge
zult het gemakkelijk begrijpen. Het A. S. zal ons
de meerderheid geven, wij zullen socialistische mi
nisters hebben. Zij hebben ons schoone beloften
gedaan en zullen ze moeten houden.
En gelooft gij dat ze hunne beloften zullen
houden
Ja, ik geloof hetelk eerlijk man...
Ha, j uist daarom geloof ik dat zij ze niet zul
len houden. Zij zijn niet eerlijk, mijn goede vriend.
Zij beloven maar om er zeiven te komen. Eens dat
ze minister zijn, zullen zij hunne jaarwedde in den
zak steken en hunne beloften meteenen.
Hoor, ge kent Millerand, die van de fijne feest
malen en galareisjes. Dit heerschap is de goede
vriend van Bertrand, Grimard, Vandervelde, An-
seele en andere ministerzuchtigen der belgische
socialistenpartijDie heeft eene bijzondere manier
van beloften te houden.
De historie is niet lang en 't voorbeeld eigenaar
dig.
Aau een vooravond der kinderen van 1898, leg
de M. Millerand, in dé fransche Kamer een voor
stel neer van pensioenkassen voor de werklieden
volgens den ontwerper genoemd ontwerp Es-
cuyer.
Eenige maanden later, den 20 Juni, werd het
zelfde voorstel gedaan door geheel de socialistische
groep, door allen onderteekend, met Millerand
aan 't hoofd.
Dit ontwerp was besproken en goedgekeurd in
de socialistische kongressen en had er de bijtreding
verworven van 600 syndikaatsverbonden. Het ver
zekerde ieder werkman van 60 jaar een pensioen
van 500 fr.'sj aars, indien hij getrouwd, eu van
400 fr. indien hij ongehuwd was.
In het vertoog van beweegredens, zegde Mille
rand, dat dit ontwerp kordaat afbrak met de ver
wikkelingen, de hersenschimmen en de verdagin
gen der kapitaalvorming en hij eindigde als
volgt De politieke mannen gelijk M. Constans
die eene algemeene inrichting der pensioenen voor
stellen, gesteund op de kapitaalvorming ('tis te zeg
gen, het vormen van een reutegevend kapitaal bij
middel van stortingen), geven zich geen rekening
van de inwikkeling van hun voorstel, ofwel hebben
zij het ernstig inzicht niet tot een goed einde te ko
men.
Weinige dagen later was Millerand minister en
legde hij een ontwerp van werkmanspensioen voor.
Meent dat het 't ontwerp was, hetwelk hij als
volksvertegenwoordiger had onderteekend en ver
dedigd Ge zijt er wel moe Houden de so
cialisten hunne beloften Als volksvertegenwoor
diger bestreed hij het ontwerp Constans, als minis
ter verdedigt hij het 1 Als volksvertegenwoordiger
vroeg hij voor den werkman een pensioen van 1,50
fr. daags als minister geeft hij hem 5 centiemen 1
Kan men wel schaamteloozer handelen
Geloof mij, beste jougeu, Vandervelde, Bertraud
Auseele en Millerand zijn al te zeer van dezelfde
soort om niet aan elkander te gelijken.
Onze belgische socialisten zullen doen gelijk hun
fransche vriend.
De werkman zal hun eerste slachtoffer zijn.
Hebt gij nu lust voor hen revolutie te maken,
goede moed
Beste Vrienden en Lezeressen van 't Stemmeken,
de vriendelijke en hartelijke Saluwade van uwen
Kozijn Polydoor, zeë.... Wat dunkt er U van
Vrienden van Haeltert, is de kermis al goed uit het
lijf Kozijn Polydoor heeft ook uwe foor eens be
zocht, maar 't was wel, wonderwel, en ik hoop van
te naaste jaar de Cirk Sosman bij U te zien, als hij
uw schoon kerkplein zal zien zal hij wei komen.
De Consul, Mahin te Reichenbcrg, deel nu mee,
dat het volgens een te Brussel gemaakt rapport,
aan den Belgischen ingenieur Tobiansky gelukt is,
uitrook, licht te bereiden. Hij verzamelt de rook
in een reservoir, laat hem daarin met waterhou
dende koolstof eene behandeling ondergaan, en
verkrijgt uit het mengsel een schitterend lichtge
vend gas. De Tzaar en de Tzaritsa komen weer
naar Frankrijk; welkom zullen ze er zijn, dat
staat vast, en nu beweeren de lameeren weer, dat
dit het voorteeken zou zijn dat de Russchen weer
geld noodig hebben. Te Parijs hebben de bar-
biersgasten een radikaal middel gevonden om
's zaterdags en 's zondags minder geplaagd te wor
den, of ten minste eenige vrije uren te hebben Ze
hebben plakaten overal doen aanplakken Iedere
klantdie zaterdags 's avonds na 8 ure, of 's zon
dags middags na twee ure zich noch aanmeld om
geschoren of gecoiffeerd te worden, zal de keel afge
sneden worden Als dat nu niet helpt dan helpt
er niemendalle. Wij hebben gemeld dat de glas
blazers van Charleroi en omstreken in groote
massas ervan door getrokken zijn en de wijk op
Amerika namen, en wij weten dit toe aan werk-
stilstand en schrappen tijd. Bladen uit het Walen
land zeggen nu, dat wij niet goed ingelicht zijn
dit vertrekken geschiedt zoo alle jaren, het is
louter periodiek zeggen zij, ze komen stelselmatig
terug bij 't goed seizoenAls dit zoo is, moeteu