4
let verkwist maar wel Weed!
Revolutie
op papier.
CIRK BARNUM ft BAILEY.
De eeuw der drukpers.
Het reglement der Kamer.
EEN EN ANDER.
r><M.}
vC 7 \JT
AX^a
©ruhker-ilttgfofr
te 3abt
3an Man ltuffel-H>e Gnrtt, &ai)elle0trattt, 13
Abonnementsprijs voor gansch België, franco te huis. 2.50. Voor de vreemde landen, J
5,00. 5 centiemen het nummer. Pakken en brieven hoeven vrachtvrij toegezonden
BLAD VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG.
7* JAARGANG. NUMMER 347.
té worden.Alle briefwisselingen moeten den dijnsdag avond op onze bureelen toege-
komen zijn, het blad den woensdag avond ter pers gaande. Ongeteekende brieven wor- j
den in de scheurmand geworpen. Alle postbureelen ontvangen inschrijvingen, op alle j
tijdstippen van het jaar. De onkosten der kwijtingbriefjes zijn ten laste van den be- u+-„r»u -mm
stommeling.-- Men gelieve, bij verandering van woonst, het juist terechtwijs te zenden, j Aalst, den 26 October van net jaar U. Ji. 1»U1.
Vonnissen: 1 frank den kleinen regel. - Aankondigingen tusschen de nieuwstij-
dimren 20 centiemen per regel. - Aankondigingen op de 8« bladz. 10 centiemen den
reffef Aunoncen op de Aladzijde worden berekend volgens plaatsruimte. - Voor
de advertentién buiten de provincie Oost-Vlaanderen, zich uitsluitend te wen len tot
het oES Publicity Rue de la Madeleine, Brussel. - De geabonueerden hebben het
het ujiceae onnfir,.P van 5 rprnds te.D aatsen. die viermaal achtereen-
recht"maal per jaar eene annonce van 5 regels te plaatsen, die viermaal achtereen -
reent een ma» p j ■n„»hthaapm!«.lrinor«n in te zenden voor s Maandaaers.
;^ens zaT^rsSinen. - Ruchtbaarmakingen in te zenden vóór 's Maandaags.
Het papier is gewillig zegt een oud spreekwoord
en het zegt de waarheid. Inderdaad, het papier is
gewillig en verduldig. Het verdraagt dat men zijne
blanke, vlekkelooze oppervlakte besmeurt met
vetten, zwarten schrijf of drukinkt, in den vorm
van letters en woorden, waarin men alle soorten
van dwaze, en soms wel misdadige gedachten
uitdrukt.
Een blad dat ruimschoot gebruikt en misbruek
maakt van die verduldigheid en lijdzaamheid van
het papier, dat is Vooruithet orgaao der Gentsche
socialisten. Indien men op letter moest gelooven
wat in dat blad, zwart op wit gedrukt staat, men
zou zich elk oogenblik verwachten aan eene uit-
bersting van lang verkropte volkswoede, welke
verwoesting en vernieling zou zaaien in al de ste
den en dorpen van het land.
Dat maakt Vooruit in zijn nummer van verleden
dinsdag, voor de honderste maal aan zijne lezers
wijs, zeggende
En dan komt de kwestie van het algemeene
stemrechtdie steeds dreigend over het land hangt.
Geduld en lankmoedigheid zijn bij de werkers
ten einde.
Wij gelooven dat de slag kort, maar hevig en
beslissend zal zijn.
Eene algemeene ontevredenheid mijnt de te
genwoordige meerderheid.
Boer en nijveraar, landarbeider en mijnwer
ker, handel en vervoer, bedienden van alle dienst
klagen en zijn onrustig...,
Er gromt iets in de volkslagen.
Blinden zijn het die de voorteekens niet zien
kwade dooven die niet hooren willen.
Wij gelooven volgeerne dat de hoofdmannen van
Vooruit niets beters zouden wenschen dan dat de
toestand ware zooals zij hem met de somberste
kleuren pogen te schetsen.
Maar die toestand bestaat niet, zelfs in hunne
verbeelding en zij gelooven er zelve niet aan.
't Is hetgeen wij zullen bewijzen
Indien er waarlijk onder de bevolking eene
gissing, eene neiging tot opstand heerschte indien
er, zooals Vooruit zegt, iets gromde in de volks
lagen en er een woeste, vernielende storm op
handen ware, wat zouden wij zien
De vlammende oproepen van Vooruit tot het
houden van geruchtmakende betoogingeu en drei
gende meetings, zouden met geestdrift beantwoord
worden. In de optochten en vergaderingen der
socialisten zou men niet alleen de knechten en
bedienden van Vooruit aantreffen maar de be-
toogingenstroomen en de lokalen zouden te klein
zijn.
Nu, niets van dat alles, Vooruit is genoodzaakt
te erkennen dat op zijne meetings en vergaderingen
de opkomst flauw en de geestdrift nietig is. De
overgroote meorderheid der werkersbevolking
blijft koud en onverschillig voor de koelbloedig
verzonene ophitsingen van Vooruit.
Een ander bewijs van de kalmte der bevolking
vinden wij in de houding der doctrinair liberale
drukpers. Deze sluit zich aan bij den strijd voor
algemeen stemrecht doch zonder geestdrift
want zij weet dat hare partij daar niets by te win
nen heeft maar uit louteren geest van oppositie
tegen de katholieke regeering.
Indien er onder de lagere klassen eene gisting
bestond, die dreigt tot oproer over te slaan, de
doctrinaire drukpers zou, in de hoop den val van
het ministerie te verhaasten, de toestand met de
zwartste kleuren afschilderen en zich aanbieden
om, alhoewel in minderheid, het bewind in handen
in nemen, ten einde het vaderland te redden.
Tot nu toe doet de doctrinaire diukpers juist
tegenovergestelde zij laakt de ophitsende hou
ding der socialisten, verloochent de propagande bij
middel van oproerstokerij en stelt met ons vast dat
het land nooit rustiger en kalmer is geweest dan
tegenwoordig.
Op de vergaderingen der mijnwerkers, bij wie de
geest van oproer nochtans veel meer ontwikkelt
is dan bij onze Vlaamsche werklieden, daar wor
den soms de socialistische volksvertegenwoordigers
voor verkochten, voor vetlekkers uitgescholden.
En dat zijn de generaals, die de revolutie zouden
moeten aanvoeren
Kortom, het poer dat de katholieke regeering
en de wettige meerderheid in de lucht moet doen
springen moet nog uitgevonden worden.
Ieder eeuw heeft hare beuoeming. Deze zal voor
zeker deze van den tijd der drukpers verwerven.
In 1845 bestonden in Frankrijk maar 20 dag
bladeren, welke in 't geheel maar 200,000 abon-
nenten.
Heden bestaan te Parijs 2000 gazetten en men
heeft uitgerekend dat het getal personen er aan
gehecht, het zij als opstellers, reporters, werklie
den, verkoopers, het zij gelijk hoe, het getal
125,000 bereikt.
Wij zouden een der bladen kunnen noemen dat
op meer dan 1,000,000 exemplaren getrokken
wordt.
Under-dafransche gazetten, buiten Parijs ver
schijnende, zijn er verschillige die een bijzonderen
telegraafdraad voor eigen gebruik legden.
De inrichting van de Times te Londen heeft het
voorkomen van een echt gouvernement. Dat dag
blad komt uit met 16 groote bladzijden.
Het gebeurde eens dat de reporter van den
Times te Buenos-Ayres in 40 uren tijds op het tele-
grafbureel 37,500 fr. betalen moest.
De aankondigingen brengen aan dat blad op van
10 tot 15,000,000 fr. 's jaars.
In de vereenigde staten verschijnen dagbladen
van 24 bladzijden, anderen van 40 ja, tot 60 toe in
groot formaat. De New York Herald en de New
York World beschikken over bijzondere treinen,
om hunne overgroote gedrukte massa papier in
omloop te brengen.
In Duitschland bereikte in 1897 het getal dag
bladen en tijdschriften 3,405.
De Oostenrijksche pers gebruikt 14 talen waar
onder Fransch en Hebreeuwsch.
Men vindt de drukpers werkzaam niet alleen in
Indië maar ook in China.
Japan heeft vele dagbladen, waaronder verschil
lige uit eene pers van 't laatste model komen.
De Eskimo's zelf bezitten hunne gazet zij wordt
opgesteld en verveerdigd door eenen inboorling van
Groenland, Lars Moëller, die nooit buiten zijn be
sneeuwd land den voet zette. Een letterkundig
genootschap van Denemarken levert hem gratis al
wat hij noodig heeft pers, drukletters, inkt,
papier, enz.
Heb ik te veel gezegd, met te schrijven dat wij
in den tijd der drukpers leven
Zooals het te voorzien was, teekenen de libera
len en socialisten hevig verzet tegen het militaire
wetsontwerp, door de Regeering ingediend, waar
door de aanwerving van vrijwilligers vergemakke
lijkt en de gehate loting zachtjesaan afgeschaft
wordt.
Over de hervorming van ons militair stelsel zijn
het onze tegenstrevers volstrekt niet ééns de ee
nen vragen de gewapende natie of alleman sol
daat de anderen eischen den persoonlijken dienst
plicht sommigen willen dat heel de wereld door
alle legers worden afgeschaft en dat België daarin
het voorbeeld geve.
Dat zijn droombeelden, en waren de liberalen
en socialisten meester in 't land, zij zouden er zei
ven vau afzien.
Een verwijt echter, dat met eenigen schijn van
reden door onze tegenstrevers en ook door sommi
ge onzer partijgenooten aan het militaire wets
voorstel gedaan wordt, is dat het budjet van krijgs-
uitgaven met verscheidene millioenen zal verhoogd
worden.
Is dat verwijt gegrond
Langen tijd hadden de meeste katholieken voor
leus Geen man, geen duit meer Het leger
is sterk genoeg, en de uitgaven voor het leger zijn
maar al te hoog.
Onbetwistbaar nochtans wordt door het nieuwe
wetsontwerp eene meerdere uitgave van verschei
dene millioenen voorzien. Kamerleden en gazet
schrijvers hebben de rekening opgemaakt, doch
met verschillende uitkomsten. Volgens de eenen
zou die vermeerdering rond de 25 millioen bedra
gen, volgens de anderen bij de 20 millioen. In de
laatste dagen werd zij, na nauwkeuriger bereke
ning, op 12 millioen geraamd doch op de zitting
van 11. Vrijdag heeft Minister de Smet bewezen dat
zij ten hoogste 5,347,000 franken beloopen zal.
Dat is nog te veelzal menigeen zeggen
doch wij antwoorden beslistNeen, dat is niet
te veelWaarom Omdat die vijf millioen
niet verkwist worden aan onnoodige forten, niet
weggeschonken aan officieren, maar ten goede ko
men aan het kleine volk en noodig, heel en gansch
noodig zijn om de werving van vrijwilligers en al-
zoo de afschaffing der soldaten-loterij mogelijk te
maken.
Eenieder toch begrijpt dat men nooit genoeg
vrijwilligers zal vinden, of ze moeten fatsoenlijk
betaald worden. Welnu, waaraan zullen die vijf
millioen worden besteed
1° Aan het betalen der maandelijksche vergoe
ding der jongelingen, die vrijwillig dienst nemen.
Zij zullen voor een eerste maal 35 fr. in de maand
ontvangen, en 40 indien zij een tweeden diensttijd
aangaan. Worden zij tot korporaals of brigadiers
bevorderd, dan krijgen zij 45 fr. geraken zij tot
den graad van onderofficier, dan krijgen zij 50
franken.
2° Aan het betalen van de burgers, die in de
plaats zullen treden van de 1800 soldaten, die tot
heden gebruikt werden als werklieden en bedien
den en alzoo noodzakelijk hunnen dienst moesten
veronachtzamen. Die 1800 burgers zullen gekozen
worden onder de oud-soldaten, die goeden dienst
verricht hebben dat is alweer een middel om de
werving van vrijwilligers te bevorderen, dewijl de
soldaten vooraf weten dat, na den dienst, nog een
kostwinning voor hen open staat.
3° Aan het betalen van pensioenen aan de on
derofficiers, die minstens 20 jaren werkelijken
dienst bij het leger tellen en naderhand geen ambt
van den Staat bekomen.
Die heele som komt dus te recht in de beurs
van de vrijwilligers, die schier uitsluitend onder
de boeren en kleine burgers zullen gevonden wor
den zij dient enkel om het tot stand brengen van
een vrijwilligersleger gemakkelijk te maken.
Daarom, gelijk wij ons verheugden toen het ka
tholiek Ministerie de som van 12 millioen besteed
de voor het pensioen aan oude werklieden, zoo (en
meer nog) verheugen wij ons thans, nu datzelfde
Ministerie de zaken zoo goed drijft om zonder nieu
we lasten de som van 5 millioen aan de mindere
standen te kunnen uitgeven en terzelfder tijd de
loting trapsgewijze af te schaffen.
hunne nieuwsgierigheid. Het geheel maakt eene
der zonderlingste verzamelingen uit even als eene
der wonderbaarste beschouwingên dat het mogelijk
is uit te vinden. In het midden van eenen onaf-
zienbaren circus-hippodroom treft men drie ren
banen, twee tooneelen en een vrije stadie aan,
standvastig betreden door ^rtisten en kunstenaars
van allen aard. Vooreerst de meester in de rijkunst
waarvan 16 (damen en heeren) den titel van cham
pion verwierven, gevolgd door kampvechters, gym-
naziarken, goochelaars en equilibristen. Hunne
werkingen bieden den nieuwsgierigen toeschouwer
aan al wat de oude en nieuwe wereld heeft voort
gebracht van nieuw en uitmuntend in de rij- en
goochelkunst, luchtaardige lichaamschoefeningen
zoowel als in het temmen der dieren. Op dit laat
ste terrein treft men verscheidene nummers aan
geroepen tot het brengen van eenen bij zonderen
indruk. Er is onder andere eene samenwerking
uitgevoerd door 70 paarden van eersten rang, en
het gelijktijdig optreden op drij verschillige renba
nen van 3 kudden geleerde olifanten. Aan al die
buitengewone voortbrengsels mengen zich opwek
kende looptochten naar de oudheid en de heden-
daagsche school, die zich betwist worden met on
gehoorde woede en drift. De samenstelling van het
programma getuigt van een overvloed, eene ruim
te, een rijkdom waarvan men in het verleden nog
geen voorbeeld aantreft...
De kommissie, gelast met de herziening van het
reglement der Kamer, heeft vrijdag namiddag eene
nieuwe zitting gehouden. M. Segers heeft het voor
stel ontwikkeld dat hij heeft neergelegd. M. Lo-
rand bestreed dit, en verdedigde het recht der lin
kerzij om obstructionnism te maken als de meer
derheid misbruik maakt van hare macht l?l
Zoodus, deed M. Woeste opmerken, iederen
keer als de linkerzij vindt dat de meerderheid
misbruik maakt van baar recht, zal zij obstructi
onnism mogen maken M. WoeBte sluit zich aan
bij het voorstel van M. Segers. Na eenige andere
redevoeringen, onder ander van M. Huysmans, die
het stelsel der boeten bestreed, en van M. Vander-
velde die tegen alle wijziging van het reglement is,
werd de algemeene bespreking gesloten en de vol
gende zitting bepaald op donderdag.
stichtend schouwspel.
Zeventig wagons van Amerikaansch model, heb
bende elk eene lengte van meters, zijn er noodig
tot het vervoer van het persoonneel, der paarden
der dierenverzameling en der overgroote benoodig-
heden van de Greatest Show on Earth
(Grootste ruiterlijke en tooneelmatige onderne
ming der wereld) van Barnum Bailey. Onder de
menigvuldige voorstellingen en vermakelijkheden,
wekt de wilde dierentent een zeer indrukwekkend
belang op. Terwijl goochelaars, dansers, eigenaar-
dige muziekuitvoerders de toeschouwers verlusti-
j gen, prikkelen reuzen, dwergen, wonderdaden
I en menschen insgelijks tot het hoogste toppunt
Voor dc assisen.
De kamer van in beschuldigingstelling bij het
beroepshof van Gent heelt M. Plancquaert, we
gens het oproerig artikel in het Rechtorgaan der
valsche christene demokrateu verschenen, voor de
assisen van West-Vlaanderen verzonden.
Dc valsche christene demokrateu.
De bisschop van Quimpor heeft eene waarschu
wing gericht tegen de leeringen en schriften van
twee zoogezegde demokratische priesters, die het
gezag der geestelijke overheid miskennen en de
geloovigen tegen de bisschoppen trachten op te
hitsen. Die twee verdwaalde priesters, MM. Nau-
det en Dabry, hebben in hunne gazetten den bis
schop van Quiraper op onwoerdige wijze aangeval
len. Deze heeft nu in de Semaine religieust van zijn
bisdom een brief afgekondigd, waarin hij verklaart
dat die priesters wel weten dat zij het recht heb
ben in beroep te gaan te Rome. Doen zij het niet,
dan erkennen zij daardoor zelve dat hunne zaak
slecht is.
Gelijk men het elders hoeft zien gebeuren, zul
len die verdwaalde priesters zich wel wachten de
zaak aan het oordeel van Rome te onderwerpen,
maar zij zullen voortgaan met hunne verderfelijke
leeringen te verspreiden, de geloovigen op te hit
sen tot ongehoorzaamheid aan de geestelijke over
heden en do bisschoppen te beschimpen. En dan
zullen zij nog de onbeschaamdheid hebben te zeg
gen dat zij door Rome niet afgekeurd wordeu II En
nochtans, zoolang zij niet in beroep gaan, blijven
