Brie! van eenen werkman.
DE ROZENIAAGD
olaHiïb
BOEKEN j i)e bevolking van Vlaanderen bereikt tegen-
nummer.
8" Jaargang
Zaterdag 26 April 1962.
schrij-
ïgsprijs
CENTIEMEN
w\
Aankondi-
gingsprijs.
De Grondwetsher
ziening verworpen.
Leest en verspreidt
IX- Volksstem.
Priester Daens en
de Neringdoeners.
VlEN EN StïEN.
oaasmsutSDrüs
gfcfisch Belfie,
so U huil, 2.60.
da Yreemdo
m, 6,00. 6
emen hat nam-
Pakken en
even hoeven
atv rij toegezon-
te worden.
briefwifiekm-
moeten den
deg avond op
bureelen toe-
men rijn, Bet
den woensdag
d terper» gaen-
Ongeteekendc
en worden in
shenrmand ge
en. Alle
mreelen ont-
en intchrijvin-
op alle tijd
en van het jaar
e onkosten der
ingbriefjesrijn
laste van den
mmeiing. Men
re, by veran-
g van woonst,
list terechtwijs
iden.
®nikhtr-llit«rDrr
3an Dan Mttfftl-Br «rnïit, SUprllegtraat, 13, tf 2Ul«t
Vonnissen 1 rr.
den kleinen regel.
Aankondigingen
tusschen de nieuws
tijdingen 20 cen
tiemen per regel.
Aankondigingen op
de 3* blz.10 cen
tiemen den regel.
Annoncen op de 4*
bladz. worden bere
kend volgens plaats
ruimte. Voor de
advertentiën buiten
de provincie Oost-
Vlaanderen zich uit
sluitend te wenden
tot het OJlce de Pu-
blicité, Rue de la
Madeleine, Brussel.
De geabonneer-
den heboen 't recht
ren maal per jaar
eene annonce van 5
regels te plaatsen,
die viermaal achter
eenvolgens zal ver-
Bchijnen. Rucht-
baarmakingen in te
zenden vóór 's
Maandaags.
j woordig '293 inwoners per vierkanten kilometer.
Als Frankrijk zoo bevolkt was zou het 157 milli-
oen Frauschen tellen.
3p het oogenblik dat de werklieden der ste-
opruien tegen dezen die hun met zoovele
Idheid behandeld hebben, om ze het staatsbe-
ur te ontrekken, zien de Vreedzame burgers j
t genoegen op dezen neder die de sterkste
dedigers van de orde en de steunpilaren van
Behoudsgezind gouvernement zijn. Ik wil
eken van de Boeren.
Jok 't is met genoegen dat wij hier het oor-
•1 mededeelen van een liberaal blad over die
itenlieden, waarop koningen en staatslieden
ijd hebben gerekend als op hunne sterkste
'dedigers.
Jver eenigen tijd schreef M. Francois Coppée
der Fransche Academie, een fraai portret
j den Franschen hoer
j De boer is de echte Franschman Tan Fran-
jk, hij is opgegloeid op de plaats waar hij
sproten is, gelijk de boom van de streek, ge-
de eik, als het in Bretanje is, gelijk de olijf,
het in de Provence is. Fouten en gebreken
pit hij, zooals wij allen ook hebben waar hij
waart veel beter dan de stedelingen de deug-
a, die de kracht uitmaken van eau volk en
3 ras. Bij wieu vindt meu zoo ongeschon-
i de gehechtheid aan den geboortegrond, de
fde voor de familie, de eerbied voor de over-
eriug, de moed in den arbeid, het geduld in
t lijden, de lust voor de spaarzaamheid, de
rvulling onzer maatschappelijkcn plichtHet
in de diepte van het boerenland, dat de schat
de wijsheid van ons Frankrijk begraven zijn.
Maar als zulks waar is, wat moeten wij dan
ibrijven van onzen Vlaamschen hoer
Nu dat alle nieuwsbladen een wooid reppen
er de ontvolking van Frankrijk, welke door de
atste statistieken duidelijk bewezen wordt
aaktoen liberaal blad eene vergelijking tus-
hen Vlaamsch België en de landbouwstreken
in het Fransche land, op de volgende wijze
Over vijftien jaren berond zich Vlaanderen
,u een zeer benarden toestand. Van 1846 tot
1856 was het overschot der geboorten op de
sterfgevallen slechts 1,4 per duizend inwoners,
«aar op de Vlaanderens betrekkelijk armen bo
lero woont een krachtig en manlijk volk, dat
Hen arbeid niet vreest.
Het heeft de opbrengst van dien bodem ver-
neerderd door een krachtdadige en onverpoosde
se schouwing geene groote nijverheid kunnende
drichten heeft het alle slach van kleine en mid-
ielmatige nijverheid te baat genomen.
Niet genoeg grondstoffen bezittende, besteldt
L het Vlaamsche volk in alle streken der we-
■eld het katoen in Amerika, het vlas in Rus
and, de hennig in Indië, de zijde in China, het
eder in La Plata, de caoutchouc en ivoor in
Vfrika, en vertienvoudigt er de waarde van door
Eunstigen arbeid
Het Vlaamsche volk heeft de zon van het Zui
len niet tot zijnen dienstmaar het bedekt hon-
lerden hectaren met glazen broeikassen, waarin
iet in alle jaartijden de zeldzame bloemen der
reerkringen, alsmede sappige perziken en drui
sen wint, die het vervolgens door gansch Europa
:er markt brengt.
Het hangt van Frankrijk af, wiens bodem zoo
rijk en verscheiden is, dat wijnbergen, prachti
ge stroomen en haven van eerste klas bezit, zij-
'A'at dunkt u daarvan, lezer Dat is het oor-
de. 1 van een liberaal blad Wij voegen er bij
dal men hetzelfde zou kunnen zeggen van gansch
Vlaamsch België, natuurlijk met iets verschil,
volgens de streek.
Daar woont een krachtig en manlijk volk,
zegt de liberaal maar hy vergeet er bij te voe
gen dat bet een christen volk is in merg en
been.
Wat denken nu van vroegere liberale spreu
ken, onder andere, dat bet Vlaamsche volk ver
stompt is door de bijgeloovigheid Alte maal
praatjes voor den vaak
De Vlaamsche boer laat die wijze neuzen ka-
zelen, Hij gaat voort met landbouw en kleine
nijverheid en zorgt voor zijn huisgezin. Hij ge
looft in een ander leven, bij vreest den moeite
vollen arbeid niet, bij onderhoudt de tien gebo
den, hij perst eindelijk de bewondering uit eene
liberale pen, die hém verheft boven den Fran
schen boer, nochrauszoo zeer geprezen door M.
Francois Coppée.
Donk aan zijn ond chrislelijk geloof en dank
aan zijne Dietsche taal, is het Vlaamsche volk
tot dusverre oulsnapt aan do onzedelijkheid zij
ner Zni.lernaburen.
Vlaamsche boer, n, opgepast
Blijl't trouw aan uw verleden
Blijft steeds uw Vlaanderen oorsprong waard
Weest Vlaamsch van harten Vlaamsch van aard
Weest Vlaamsch in uwe spraak en Vlaamsch in uwe
[zeden.
Met 84 stemmen 'egen 64, 't is te zeggen
met 20 stemmen meerderheid, heeft de kamer
vrijdag het voorstel van grondwetsherziening
verworpen, of, juister gezegd, geweigerd dat
voorstel in aanmerking te nemen. De grond
wetsherziening is dus voorloopig begraven,
en men begrijpt wel dat de beroepen der socia
listen op den koning, dien zij anders |niet ge
noeg kunnen beschimpen en belasteren,
vruchteloos zullen zijn. 't Is niet na eene stem
ming met zulke meerderheid door de Kamer
uitgebracht, en te nauwernood eene maand
voor de kiezingen in de helft van het land,
dat de koning, tegen het gevoelen van de re
geering en de meerderheid in, de kamers zal
ontbinden.
Dat de werklieden in de Walen nu ook aan
den arbeid gaan en aan het kiezerskorps over
laten op 25 mei aanstaande zijn oordeel te doen
kennen over de politiek van de katholieke re
geering en van de meerderheid.
Priester Daens heeft, men weet het, eene
overeenkomst gesloten met eenen Bond van
zoogezegde handelaars en neringdoeners om
1 te zamen, bij de aanstaande kiezingen, eene
i en zelfde lijst voor te dragen,
j Priester Daens wil dus optreden als de ver
tegenwoordiger niet alleen van de christen
demokraten, maar ook van den geringen bur-
gerstand.
En wat doet priester Daens nu
j Hij gaat, evenals de socialisten, de alge-
1 meene werkstaking aanpreken. Al de bladen
van het land hebben dat deze week gemeld.
Priester Daens ondersteunt en prijst diens
volgens een maatregel aan, die de socialis
ten zeggen het luidop rechtstreeks tegen de
burgerij is gericht.
En diezelfde burgerij zou priester Daens
in de Kamer willen vertegenwoordigen
Ook geen uilen zullen de geringe burgers
zeggen, en tegelijkertijd zullen zij dien alle
mansvriend eenvoudig wandelen zenden. Wij
kunnen hun geen ongelijk geven 1
Mijnheer den Uitgever, mag ik aan uwe
brave Lezers eens uiteenzetten waarom het nu
revolutie geweest is,
't Heeft er op gew. est out aan 'l schotelken
tï geraken.
Liberalen, Socialisten en Daensisten kun
nen het niet meer verkroppen, dat Belgie be
stuurd wordt door eene partij, die door het
stemmen van talrijke volkswetten er een hand
je van heeft om zijne macht bij iedeie kiezing
hernieuwd te zien, of zelfs versterkt. De
groote koppen der geuzenpartijen, en ook die
eener vreemsoortige deniokratie eischen nu
voor leder man één stem. Zoo hopen zij eens
meester te worden en hunne helsche plannen
tegen Godsdienst Eigendom en Huisgezin te
kunnen verwezentlijken. Alhoewel in vele
landen men ons kiesstelsel benijdt, daar 't al
gemeen stemrecht zooals in Frankrijk tot den
ondergang leidt zet men het volk aan het niet
op te geven, totdat hier ook die hervorming
ingevoerd was. Voor niets wijkten zij achter
uit, revolvers wierden uitgedeeld, dynamiet
leerde men maken en dat allemaal om aan het
gespuis dat zich daarvan bediende zooveel
recht te geven dan den defstigsten burger van
het land.
Een man. Een stem 't is verleidend en wie
niet nadenken wil, zou rap zeggen 't is recht-
veerdig.
Doch, hola In niet één goed huisgezin heeft
de zoon van 21 jaar zooveel te zeggen dan de
vader van 45 of 50 jaren. Ehwel, dit zou
volgens de socialisten, daensisten en liberalen
nu moeten veranderen voor wat betreft het
kiezen der bestuurders van ons land. Zij willen
den huisvader nu de stem afnemen die de
katholieken aan hem meer gaven dan aan
zijne pas geloothebbende zonen.
Is dat recht
Jong en oud, dom en slim, rijk en arm mag
maar één stem hebben roept den trio van
zeteljagers.
Weihoe Is het niet om mede te lachen
I Een mensch die geen a uit een h kent, een
kerel die al wat hij verdient, verkwist en ver
brast die moet zooveel te zeggen hebben dan
mannen, die jaren en jaren studeerden en be
kwaam zijn over wetten en alles te oordeelen
Een gast, die altoos te lui was van te werken,
die er behagen in vindt alles stuk te zien slaan,
ten einde van roof en plundering te kunnen
leven die moet zooveel macht krijgen dan de
vlijtige mensch, die met slaven en zwoegen
wat eigendom wist te bekomen Een laplan-
der, die nooit iets te verliezen heeft, zou nu
moeten zooveel stemrecht hebben dan een
labrikant die honderden menschen 't brood
laat verdienen, en dag en nacht voor 't behoud
van zijn kapitaal en den goeden gang van
zijnen handel bekommerd moet zijn 't land
wel te zien besturen.
Neen Vrienden, 't is niet uit rechtveerdig-
heid dat men huilt, moordt en brandt voor
één man één stem. 't Is om aan het schotelken
te geraken. En dan Ja wat zou er gebeuren
kwamen de socialisten boven Alle schoone
wetten verdwenen geen soldatengeld meer
of vrijwilligersleger Alleman naar de kazer
ne Niet meer gepeisd om de boeren nog meer
te geven voor af te maken beesten, zooals M.
Bethune, en C,é vragen, de mijnwerkers gin
gen voor. De burgerij, die nu lijdt, stierf dan
I seffens uit. De socialisten, die reeds overal
bazars en coöperatieven inrichten, waar hun-
nen haring braadt, maakten dan overal staats-
1 magazijnen. Eigendom is diefstal, zeggen ze,
'i en buiten van vader, moeder, broeder of zus-
I te, viel er nooit meer te deelen. 't Gouverne-
ment zou schier alles inpalmen. Voor scholen
zouden zij zorgen, doch de priesters en de
catechismus werden er uit gehouden.
Ja, beste Vrienden van De Volksstem, om
1 eens den beer te kunnen spelen hebben de
socialisten en andere tistcn zulk leven ge-
houden.
En toch heeft het al boter aan de galg ge-
weest I De katholieken hebben er zich boven i
opgezet. Zij geven niet meer toe
Er is bloed voor vergoten doch dat de op-
stokers het op hunne rekening schrijven.
De socialisten zijn de schuld, dat onze jon
gens in't midden van 't werk binnen geroe
pen werden en dat vele ambachten weeral
stil moesten leggen.
De revolutiemakers zijn de schuld dat in ons
land duizenden en duizenden franken aan den
handel onttrokken worden, nu iedereen was
benauwd met dat gespuis in betrekking te
komen en daarom bleef alleman stil te huis
zitten.
De oproerstokers zijn de oorzaak van alles
wat er gebeurd is en welke door iedere mensch
met een menschelijk hert afkeurt, en nooit
zal vergeten.
Vooruit, katholieken, houdt voet bij stek,
dan zal er weldra rust en vrede in ons land
zijn, en zullen wij wellicht voor altijd be
waard blijven van een volk dat nooit de
meerderheid mag hebben, daar zij niet gelij-
ken om baas te sp.elen
i En daarom roep ik voor het slot van mij-
I nen brief Leve ons katholiek Gouverne
ment Leve M. Woeste I
Dat zeg en denk ik
FRANS V.
Fabriekwerker op den Tragel, I/S.
Vien. De barbaren
zijn aan 't werk geweest,
hé Stien, in ons land
Stien. Zwijg, Vien,
als ge zulke gruweldaden
hoort en ziet, zoudt gij al
beginnen te peinzen dat de
helle uitgebroken is.
Vien. En 't zijn de kopstukken, de op
hitsers van die monsters, die beweren dat zij
moeten aan 't hoofd van 't land zijn, en België
bestieren en geleiden
Stikn. Belgis bestieren en geleiden, ja s
verdorie I recht naar den afgrond...
Vien. Waarom maken zij revolutie?
Waarom moorden en branden zij Is 't voor
algemeen stemrecht?
Stien. 't Algemeen stemrecht is eenvou
dig een voorwendsel, 't Algemeen stemrecht
bestaat sedert eenige jaren in ons land, 't en is
maar juist dat het wijsselijk gematigd is door
de meervoudige stemmen. Wat zij eigentlijk
willen is het gouvernement omver werpen,
den koning wegjagen, de republiek uitroepen,
en de commune van Parijs tot stand brengen.
En die helsche plannen verduiken ze niet.
Vien. En onze liberalen en valsche de
mokraten doen mede met ilie afschuwelijke
pelroleurscommunards en dynamitards. Moet ge
daarvoor niet stekeblind zijn
1 Stien. Niet alleenlijk doen ze meê, maar
zij zijn de schuld van al wat er gebeurt, niet
rechtstreeks, neen, maar zijlings. Hadden de
liberalen nooit geen verbond gemaakt met dat
schoeljegoed, de socialisten en zouden nooit
beproeld hebben wat zij tot nu toe hebben be
gaan. Hunne plicht was de hand te Ieenen aan
't gouvernement en het bestier te ondersteu-
nen, tegen den oploop van de revolutionnairs,
en hadden zij dat gedaan die brigands en zou-
den nooit den kop opgesteken hebben.
Vien. 't Is geheel het gedacht, Stien, van
1 de groote parijsche gazet Les journal des
Dcbats. Hoort hoe die schrijft
De liberalen van België, na een moment
te samen geloopen te hebben met de socialis-
ten, zien eindelijk waar men ze naartoe ge-
leidt, en zij houden stil op den boord van
den afgrond. Maar daarom zijn zij niet ont-
slegen van alle verantwoordelijkheid over
de tegenwoordige onlusten, want de zede-
lijke steun dien zij geleend hebben aan de
socialisten heeft veel geholpen om de socios
tot het geweld te doen overgaan.
Stien. Zoo is het, Vien. Met het ministe
rie te ondersteunen, zooals het hunne plicht is,
en de roode moordenaars en brandstichters
alleen te laten loopen, voorkwamen zij, al de
wanorders en afschuwelijkheden, die gebeurd
zijn, en 't zal hun vooraltijd tot schande gere
kend worden verbond gesloten te hebben met
de ergste vijanden van goed order. Zij zijn aan
de schandpaal en voor altijd 't is een onuit-
wischbaren schandestempel gedrukt op het
voorhoofd onzer blauwe haaien.
Vien. Haaien I 't Is met dien schand-
naam dat ze door de socialisten zelf, hunne
roode bondgenooten in de Kamers gedoopt
zijn geworden. Ze zwommen achter den rooden
zeerooversbootmet de hoop van de brokken te
kunnen deelen. Helaas alles ontsnapt hun, en
zij blijven met de schande.
17 Mengelwerk.
Verboden nadruk.
Verhaal uit de Fransche Revolutie
DOOB
Petrus VAN NUFFEL.
Eèfis deze schikkingen genomen, werden de
wachten binnen geroepen. Deze laatsten hadden
weinig gading de eetzaal te verlaten. Het ge^
schiedde zooals Bonvalet voorzien had, enrffa
eene korte huiszoeking, legde de Kommissaris
tan het uitvoerend Bewind de zegels en noemde
de bewakers, achterna deed men de aangehou
denen in do rijtuigen zitten de portellen wer
den gesloten, en weg vlogen de koetsen, met
hunnen dierbaren last, naar het oud klooster....
De duur hunner gevangzitting ongeveer
achttien maauden was het rampspoedigste
tijdvak der Revolutie de dood van Lodewij k
XVIhet oproer in Vendée, met zijne heldhaf
tige veldslagen en zijne bloedige neerlagen het
heerschend schrikbewind, datroemde op zijne
schavotten, zijne guillotienmessen, zijne mitrail
leuse, zijne theiligschenderijen, zijne godverge
ten buitenspoiigheden en verdelgingen, zijne
ijselijke moorderijen en het verkrachten van al
les wat aan schoonheid, aan jeugd, aan on
schuld, den roem van 't Fransch geslacht nog
staande hield ziedaar de reeks gebeurtenissen,
die eiken dag ontsteltenis en afgrijzen te midden
der aangehoudenen kwamen werpen. Bij het on
geluk der algemeenheid, waaraan de familie de
Boisdesmares ruim deelnam, voegde zich nog
de bange onzekerheid omtrent het lot der ge
broeders Lodewijk en Leo.
Al met eens galmde de tijding der schrikke-
lijkste der onheilen.
Na de ontvoering van Lodewijk XVI te heb
ben zien mislukken, vooraleer dat ze zelfs een
*plan van uitvoering hadden kannen op touw zet
ten, keerden de edele gebroedejs in de Wester-
terprovinciën weèr, waar te "dien tijde den op
stand het hoofd verhief. Zij vatteden zonder ver
wijl de wapenen en namen aan de beweging een
werkzaam deel. Tengevolge der nederlaag van
Mans, waar het overschot van 't Koninklijk le
ger, in de hoop Bretanje Je herwinnen, zijne
laatste krachten verspilde, wendden Leo en Lo
dewijk de schreden naar den geboortegrond,
brachten de bewoners van Lorgcres aau de mui
ten, namen bezit van het voorvaderlijk slot en
maakten er hun hoofdkwartier. Verscheidene te
gen hen uitgestuurde legerkorpsen werden
krachtig afgeslagen doch tenlaatste verscheen
op het voorhof der burcht een bataljon soldaten
aangeleid door eenen overste, die bovendien het
hevel voerde over eene afdeeling ruiterij en een
sterk geschut.
Een bezet in regel had plaats.
De belegerden vochten, de wanhoop en de
razernij in het hart; een vleugel van het ge
bouw bezweek vóór de scbrootbrakende muilen
der kanonnen. De onmogelijkheid van eene zoo
gevaarvolle stelling te behouden, inziende kozen
de verdedigers het nachtelijk duister om te ont
vluchten en, onopgemerkt, het nabijgelegen
bosch te bereiken de Republikaansehe solda
ten roken echter lont, vervolgden de Koniugsge-
zinden en dooden het grootste getal der vluchte
lingen Tusschen de gesneuvelden trof men eene
vrouw aan, die in de armen een kind prangde
en aan de borst hield zij en het wicht waren
doodelijk getroffen. De twee lijken oplichtende,
herkende men ze voor den zoon van Lodewijk de
Boisdesmares en zijne voedsterlinge. De gebroe
ders de Boisdermares zijn onder de dooden niet
aangetroffen, hetgeen doet veronderstellen dat
erin gelukten te vluchten moeilijk, evenwel,
zullen zij ontsnappen aan de ieverige opzoekin
gen tegen hen bevplen en albereids in uitvoe
ring.
De vorige zin is enkel den inhoud van het
verslag dat opgemaakt werd door den bevelheb
ber, met het bestoken van het slot de Lorgères
gelast. Bonvalet, die met de vrouwen de Boisde-
mares onafgebroken de beste betrekkingen on
derhield, hen alle verzachtingen, zoo noodig in
hunnen beweenlijken toestand, verschafte en
hen op de hoogte hield van alle nieuwstijdingen,
liet hen een afschrift van bovenstaande verslag
geworden. Wij zullen niet pogen de grievende
smart der ongelukkige lamilie af te schetsen.
De jonge vrouw kreeg een zenuwaanval, zoo erg
dat men haar leven vreesde de graal de Bois
desmares verviel in eene sombere zwaarmoedig
heid, die voorgoed den knak gaf aan zijne reeds
zoo diepe ondermijnde gezondheid. De oude
graaf de Lorgères alleen bleef schijnbaar onge
voelig sinds eenigen tijd verkeerde hij in eenen
staat van kindsheid, de voorbode eener nakende
zinneloosheid, tengevolge eener beroerte, die
hem bij zijne vervoering had getroffen.
En toch was de galbeker nog tot den bodem
niet geledigd. Nieuwe onheilen bedreigden van
her het ongelukkig geslacht
Het gruwelijkste oogenblik van t schrikbe
wind brak aan 't was het tijdstip waarop den
droefbefaamden Carrier, te Nantes, duizenden
slachtoffers aan zijnen bloeddorst offerde, en
daar de guillotien niet snel genoeg werkte, ze in
de Loire liet verdrinken of in de meerschen van
Maures door het hoofd schieten, terwijl het Re-
volutionnair Gerecht, te Parijs, dagelijks, hon
derden hooiden van het schavot deed rollen. El-
ken dag werden medegevangenen der familie de
Boisdesmares afgehaald en gestuurd, 't zjj naar
Nantes, 't zij naar Parijs nieuw voedsel voor
den beul Do beurt der afstammeliugen van
het edel geslacht zou dra aanbreken Die beurt,
ze was voor 's anderendaags aangekondigd,
wanneer Bonvalet jonkvrouw Leonia bij hem
deed roepen en haar zegde
Tot gisteren nog, deed ik ongehoorde po
gingen ten einde dit noodlottig oogenblik te ver
dagen vandaag echter moet ik, met hartzeer,
mijne onmacht inzien...
Hemel ge ziet zoo bleek, heer Kommissa
ris I
Op het register staan uwe namen met een
rood kruis gemerktde guillotien...
Erbarming help ons kreet het meis
je, daar zij vóór de voeten van den ouden rent
meester neêrzeeg.
Er blijft nog een middel, éen, om uwe la
milie redden.
O spreek mijn goede Bonvalet.
Gij alleen zijt bij machte dit middel uit te
voeren.
Indien het van mij afhangt, welaan niets
zal me te zwaar vallen... Vergt ge mjjn jong,
onschuldig leven als bloedoffer Ik ben bereid
het te geven, burger. ('t Vervolgd).
