Een Koning zonder Kroon
LIBERALE VRIJHEID.
Vien en Stien.
8* Jaargang. Nr 381
S CENTIEMEN HET NUMMER.
Zaterdag 21 Juni 1902.
Inschrij
vingsprijs
Ten voordeele van de
pestlijders van Indië.
Kerkhof-vrede.
Aankondi-
gingsprijs
®rukkrr-mitgr«fr
3an tian Hufftl-®r Aa)JcUtstrant, 13, tt Aal»t
AboanementsDrij
▼oor gansch België,
franco te huis, 2.50.
Yoor de vreemde
landen, 6,00. 5
centiemen het num
mer. Pakken en
brieven hoeven
-C vrachtvrij toegezon
den te worden.
Alle briefwisselin
gen moeten den
dijnsd&g avond op
onze bureelen toe
gekomen zijn, het
mid den woensdag
avond terpers gaan
de. Ongeteekenda
brieven worden in
de scheurmand ge
worpen. All®
postoureelen ont
vangen inschrij vin
gen, op alle tijd
stippen van het jaar
De onkosten der
kwij tingbrieQ es zij n
ten laste van den
I bestemmeling. Men
Selieve, bij veran-
ering van woonst,
het juist terechtwijs
te zenden.
Aalst. Ter eere van Sint-Antonius Naam-
looze gifte Tan 20 Ir. OU.
Aalst. Een katholiek huisjezin Omdat
den H. Antonius ons zou zegenen 1 fr. 00.
Al de personen die rerlangen dit werk te
ondersteunen, mogen hunne aalmoezen zenden
naar een der kloosters der Paters Kapucienen
of wel naar den Z. Eerw. Pater Firminus, secre
taris der Missie, Klooster der Paters Kapucie
nen, Boureriestraat, Brugge, ol ten bureel Tan
De Volksstem.
Zij zeggen de partij tan vrijheid en verdraag
zaamheid te zijn.
Onophoudelijk hebben zy de groote woorden
van vrijheid van geweten in den mond.
Duizenden gaaien geven hun hunne stemmen
met de domme overtuiging dat zij waarlijk de
verdedigers zijn van de rechten van het volk
terwijl de katholieken, denken zij, er de tegen
strevers van zijn.
Is er dan niemand om de oogen van die ver
blinden te openen en hun in de liberalen de
ergste vijanden van de vrijheid te doen zien
Een nieuw staalken onder duizenden en meer
andere.
Over eenige dagen stond het volgende in de
Croix van Parijs te lezen
De ontvanger van 't enregistrement te
Chabeuil (Dröme). M. Hugues, wierd dezer da
gen voor zijne oversten geroepen. Daar vernam
hij dat hij onder de zwaarste beschuldigingen
stond en dat hij gedaagd was om hem te ver
antwoorden.
De beschuldigingen waren M. Hugues
had, 1Een zijner zonen in het Seminarie van
Valence; 2. Een anderen zoon bij de Broeders
der Christelijke scholen van Chabeuil 3. M.
Hugues had men alle zondagen met zijn huisge
zin naar de kerk zien gaan.
M. Hugues antwoordde dat hy aan niemand
rekening te geven had wegens die daden, dat hij
alle tusschenkomst strijdig aan zijne vrijheid
van burger van kant wierp.
M. Hugues wierd in beschikbaarheid ge
steld en vervangen door eenen protestant die
alle vryheid zal hebben om naar den tempel te
gaan en zelfs van zijne zonen dominés te maken.
Te Mechelen, teEdinghen, overal waar de
liberalen meester zijn geweest, hebben wij soort
gelijke daden zien gebeuren Kan men grooter
dwingelandij uitpeizen En die mannen dur
ven dan spreken van vrijheid en verdraagzaam
heid
1895 te Rosario, waar Juliaan Van Zandweghe
thaDS, in de Calle Beunos-Ayreseen groot ma
gazijn van meubelen, beeldhouwwerk, garnier-
sels, enz., bezit.
Hij is bijgevolg pas 22 jaar oud.
Dc jonge nijveraar heeft niet alleen een zeer
ont* ikkelden geest voor alle kunstwerken, maar
La Cronista vermeldt tevens van hem eene uit
vinding, die tot groote ruchtbaarheid geroepen
is, om het te zeggen met het Spaansche blad, de
machien door hem uitgevonden is bestemd om
eene ware omwenteling in de mekaniek teweeg
te brengen (estd destinada d producir una verda-
dero revolution en la ntecdnica.)
Deze machien ontwikkelt een onbeperkt getal
paardenkracht, zonder eemg stookmiddel te ver
bruiken te oordeelen naar de eerste proeven
zal gezegde machien ver al de gewone middelen
van beweegkracht, als stoom, electriciteit, gas,
kerosene, enz. overtreffen.
Zij kan gebezigd worden op oorlogschepen en
alle vaartuigen, in fabrieken, op spoorwegen
trams en automobielen.
Naar M. Van Zandweghe aan het blad mee
deelde, zullen de voluum en het gewicht zijner
uitvinding slechts het vijfde deel bedragen van
de tegenwoordige machienen van alle stelsels
en een zelfbewegend toestel zal aan de machien
toelaten 20 a 30 dagen te gaan, navolgens de
kracht die zij zal ontwikkelen.
De uitvinder heeft aan de Argentijnsche re-
geeriDg het brevet gevraagd voor zijne uitvin
ding, welke hij als u machien Van Zandweghe
in de wereld Ty.il sturen.
La Cronista doelt het portret mee van Juliaan
Van Zandweghe en de afbeelding dor door-hem
gedane uitvinding.
Uit eenen brief van vader Van Zandweghe
aan eenen bloedverwant te Antwerpen waar
in hij de verzending van La Cronista aan Het
Handelsblad meldt schrijft deze dat zijn zoon
sinds zeven jaar werkt aan deze machien, wier
kracht verbazend is.
De uitvinder gaat haar nu toepassen op eene
automobiel, die hij bezig is voor zichzelven te
vervaardigen. In October zal hij met zijn motor
wagen kunnen rijden.
Reeds zijn hem aanbiedingen gedaan aan zeer
hoogen prijs, om het geheim zijner uitvinding af
te koopen.
Aangezien Juliaan Van Zandweghe nog veel
familie heeft te Antwerpen en in West-Vlaande-
ren bijgevolg nog vele kennissen in ons land
bezit zal men met belangstelling het nieuws
vernemen van die uitvinding die, indien de Cro
nista goed is ingelicht, Van Zandweghe in eens
zal stellen tusschen de groote uitvinders van on
zen tijd.
Belfioehe uitvinder in Argentinië
Juliaan Van Zandweghe.
In het nummer van 5 April van het Argentijn
sche weekblad La Cronista, verschijnende te
Rosario, Santa-Fé, Argentijnsche Republiek.
In dit blad vinden wij de uitvinding vermeld
van eenen in die stad verblijvenden Belg, Juli
aan Van Zandweghe.
Op 12 jarigen ouderdom kwam deze jonge
Belg, geboren te Blankeuberghe, met zijnen va
der en zijne broeders in Argentinië en, na vijf
jaar verblijf elders, vestigde de familie zich in
De jaarlijksche prijskamp en markt voor
Paarden en Veulens van het zwaar inlandsch
trekras der Cantons Aelst en Herzele, alsook
van de Gemeenten Appels, Audegem, Dender
belle, Dendermonde, Lebbeke, Mespelaere,
St-Gillis, Wieze en Denderhautem, welke zal
plaats hebben op Zaterdag 5 Juli, Kermis
avond, om 8 ure s voormiddags op het Espla
nadeplein (nabij de statie des ijzerenwegs), be
looft dees jaar buitengewoon luisterrijk te
zijn.
Een groot getal inschrijvingen zijn reeds
toegekomen en alles doet voorzien dat het ge
tal paarden en veulens, ten toon of te koop
gesteld, verre het getal van verleden jaar zal
overtreffen.
Gelukkige instelling. De liefhebbers zullen
terzelyertijd, dat ze de veulens bezichtigen er
ook de stamouders van zien. Eene bijzondere
commissie is gelast om hun den oorsprong
ervan te bevestigen en hunne kostelooze in
schrijving te vragen op het Belgisch Paarden
stamboek.
Een bijzondere prijskamp is ingericht voor
de beste voortteelers vergezeld van het puik-
ste lot zuigelingen afstammelingen ten minste
ten getalle van zes (6) welke eene zekere aan
moediging zal voortbrengen bij onze menig
vuldige hengstenhouders.
Geen zegelied, geen gloriezang
Een strakke lucht hangt zwaar en bang
Op de Afrikaansche velden...
Gelescht is Englands rauwe dorst
En dichtgesnoerd de fiere borst
Der overwonnen helden.
Geen kopje spreidt met vlammenmond
De blijde maar van vrede in 't rond
En duurgewonnen vrijheid
Een sombre geest waart door de lucht
En wekt een onbedwingbren zucht,
Geen hartekreet van blijheid.
Trotseerd heft de Luipaard hoog
De Britsche vlag voor 't brandend oog
Van die in 't stof gezonken,
Vol lijdenskracht en stervensmoed
Den kelk van tranen en van Woed
TjQL.np«fe.heffen dronken.
Nu *tvaatt"zTj -overJt w i j laritf
Verwoest, vereenzaamd, kaalgebrand,
Een land van louter puinen,
Nu schallen cheers God save the King
Om na de lange worsteling
De zege uit te bazuinen.
Maar gulden Vrijheid, heilig l\echt
Ligt er gekneveld en geknecht
En met den voet getreden...
Hoe wringt dat volk vol heldenmoed,
Schier uitgemoord en doodgebloed,
De onbuigbaar stoere leden
Vergeefs de noordsche dwingeland
Heeft zijnen heerschersstaf geplant
Op 't kuekelveld der glorie
En heiligschennend schrijft zijn hand,
Gevoelloos nog voor eigen schand,
Het heilig woord Victorie.
O Gij, die niet bukt voor geweld,
Die steeds onwraakbaar oordeel velt,
Schrijft gij uw oordeel neder,
Historie 1 hier is grond en stof
Voor blaam en hoon, voor roem en lof
Van uwe blanke veder.
Wees gij de stem, wees gij de tolk
Van 't wreed geknechte heldenvolk,
Dat alles prijs moest geven
De doodsklok heeft voor 't volk geluid,
i Maar 't heldenras sterft nimmer uit,
Want helden blijven leven,
j Neen, Albion, gij oogst geen roem
Geen krijgstrofee, geen zegebloem,
i Op 't graf der Leeuwendalers 1...
Maar door het verre nageslacht
j Wordt nog hulde en lof gebracht,
Oranjers eu Transvalers
A. H. M. Ruijten.
Vien. Hoe meer de
zaken voor deo dag komeu,
Stien. hoe klaarder wij zien
welken heerlijken zegepraal
dekatholieken behaald heb.
hen in de laatste kiezingeu.
Stien 't Is inderdaad
overprachtig 1
Vien. Men rekent dat we sedert 1900
rond de negentig duizend stemmen gewonnen
hebben.
gTn!N. Dat komt uit op een zeventig dui
zend kiezers. Met de vermeerdering van Kamer
leden, neemt kiezing in 6 provinciën dat maakt
eene wiost van twaalf duizend kiezers per pro
vincie. 't Is het pakken weerd, non dc twaall
Vien.En voor al wie een beetje klaar wilt
zien en is de oorzaak daarvan al niet verre te
zoeken de domme beestigheden, die de socia
listen onlangs uitgesteken hebben, hebben zon
der twijfel de oogen van menigon twijfelachtigen
kiezer doen opengaan.
Stien. Zonder twijfel. En ook, Vien, het
wijs bestier van onB katholiek ministerie en is
daar ook niet vreemd van
Vikn. Van eigen. Al wat het gouverne
ment reeds gedaan heelt voor nijverheid, land
bouw, werkmaD, enz. dat alle» weegt zwaar in
de schaal van den kiezer ten voordeele van de
katholieken.
Stien. Wees verzekerd, Vien, dat de wet
op de pensioenen onder andere menige stem
voor de katholieke partij gewonnen heeft.
Vien..En pertank, Stien, aan de praat
van de liberalen, socialisten en dommekraten,
dat pensioen van 65 fr. is een spotpensioen
Stien. Een spotpensioen Ja 't verdorie
Vraag het ne keer aan al die werkmenschen,
die 't mogen gaan opstrijken Ha 't is een
spotpensioen 1 En België is 't cenigste land van
geheel de wereld, waar er zoo een pensioen toe
gestaan wordt. Als dat een spotpensioen is, wat
moeten wij dan zeggen vau 't pensioen gege
ven in Frankrijk, in Duitscbland, in Engeland,
in Spanje, met een woord in al de andere lan
den van geheel de wereld
Vien. Laat ze maar spotten, Stien, die
onnoozelaars de menschen die dit pensioen
ontvangen en spotten er niet meê, verre zij van
daar
Die 65 franks komen toch zoo zoet binnen
zei er mij onlangs 'nen braven ouden werkman
Stien. 't Is gevonden geld, zei er mij 'nen
anderen, en met 65 franks kunt ge algelijk al
wat doen.
Vien. 't Is onze pacht en wij hebben nog
overschot, zoo sprak er nog iemand. Ik en mijne
vrouw trekken alle twee ons pensioentje en se
dert dien we rekenen dat we voor niets wonen
wij en moeten nu op geen huishuur meer pei-
zen en te voren die schreeuwende pacht, die
onverbiddelijke huishuur was onze ware nacht
merrie...
Stien. 't Zijn mijn kolen voor een geheel
jaar, zei er mij nog 'nen anderen. O I dat kost
baar pensioentje
Vien. Laat de vijanden maar spotten,
Stien. Als ze eens aan 't hoofd van 't land gera
ken, ze gaan zij 'ne frank daags geven, zeg
gen ze, aan den afgesloofden werkman
Stien. Met beloften en rotte appels en
kwetst men niemand, zegt het spreekwoord en
TonnissenI rr.
den kleinen regel.
Aankondigingen
tnsschen de nieuws
tijdingen 20 cen
tiemen per regel.
Aankondigingen op
de 3* blz.10 cen
tiemen den regel.
Aunoncen op de 4*
bladz. worden bere
kend volgens plaats
ruimte. Voor de
advertentiën buiten
de provincie Oost-
V laanderen zich uit
sluitend te wenden
tot bet Office de Pu
blicity, Rue de la
Madeleine, Brussel.
De geabonneer-
den hebben 't recht
een tnaal per jaar
eene annonce van 5
regels te plaatsen,
die viermaal achter
eenvolgens zal ver
schijnen. Rucht-
baarmakingen in te
zenden vóór
Maandaags.
de gemeene man weet geheel wel, dat dit al
maar beloften en woorden zijn in den wind.
Vien. Zoo is 't, Stien. Ik sprak onlangs
nog met 'ne werkman die ook zijn pensioentjen
heelt, en weet ge wat die man zei De libera
len, socialisten en dommekraten beloven ons
bergen van goud, 'ne frank daags en nog meer
maar ik, voor mij, lach met al die beloften,
'k Zie ik liever de katholieken, die niet alleen
lijk en beloven, maar die geven. Ik heb liever
éénen vogel in mijn hand dan twintig die daar
vliegen.
Maar, 't is al gelijk spijtig dat de werkman in
't algemeen de wet op de pensioenen niet beter
en verstaat.
Stien. De werkman, Vien, is altijd wan
trouwig. Hij is immers reeds te dikwijls bedro
gen geweest door de socialisten en meer andere
kluchtspelers.
Vien. En ook, Stien, de werkman luistert
te veel naar de vijanden van 't gouvernement,
die hem alle soorten van leugens en twijfels
trachten in te blazen en op te hangen.
Ge hebt, bij voorbeeld, in de pensioenwet het
volgende De werkmenschen die den 1 Januari
1901 55, 56, 57 en nog geen 58 jaar en waren,
moeten 18 frank storten om te kunnen hun pen
sioen trekken aan 65 jaar.
Stien. Ze moeten daarvoor, als ik wel
onthouden heb, 18 frank storten in drie jaar ten
minste, en iedere storting en mag niet min zijn
dan drie franks. Is 't alzoo niet
Vien. Juist. Héwel, zoudt ge gelooven dat
de werkmenschen, welke die stortingen doen,
raar gevonden worden
Stien. 't En is zijn leven geen waar
Vien. OfT waar is. En al die nalatige of
wantrouwige menschen gaan aan 65 jaar geko
men, dan geheel verwonderd zijn dat ze zonder
pensioen staan.
Stien. En dat ze er zoo gemakkelijk kun
nen aan geraken, te meer dat die 18 frank, die
ze storten, zullen dienen om hun pensioen te
vergrooten.
Vien. Voor al de andere, beneden de 55
jaar, geeft Staat en Provincie milde toelagen
maar vele worden er gevonden die daar al niet
en willen van profiteer en. 't Is waarlijk bekla-
gensweerdig.
Stien. Al die menschen zullen 't beklagen
als het te laat zal zijn Voor een kleintje die ze
zouden gestort hebben zouden ze een betamelijk
pensioen genieten aan zekeren leeftijd.
Vien. Eenige voorbeelden zullen dat klaar
doen verstaan, Stien
Wie 12 fr.'s jaars stort van 21 jaar voort,
krijgt aan 65 jaar een jaarlijksch pensioen van
319,76 fr.
Wie 12 fr. 's jaars stort van 25 jaar voort,
krijgt aan 65 jaar een jaarlijksch pensioen van
257,06 lr.
Wie 12 lr. 's jaars stort van 30 jaar voort,
krijgt aan 65 jaar een jaarlijksch pensioen van
192,74 fr.
Wie 12 fr. 's jaars stort van 40 jaar voort,
krijgt aan 65 jaar een jaarlijksch pensioen van
100,14 fr.
Stien. En dat is al met voorbehouden kapi
taal't is te zeggen, dat, wanneer zij voor dien
tijd komen te sterven, geheel hun gestort geld
met de intresten, aan de erfgenamen terug ge
geven wordt.
Vien. 12 fr. 's jaars, 't is toch een kleint
je, niet waar, Stien 't En is maar 'ne fr. per
2 Menoelwerk:
Verboden nadruk.
Verhaal uit de Fransche Revolutie
DOOE
PETRUS VAN NUFFEL.
Deze laatste zich langs een onderaardschen
gang tot den Kroonprins richtende, hem in de
armen nam en in veiligheid bracht.
Alsdan vereenigde de familie de Koning,
mevrouw Elisabeth, mevrouw Royale, dochter
des Konings, de Kroonprins, die, spelende met
de haarvlechten zijner zuster, uitriep Moe
der, ik heb honger Waarop de Koningin, de
tranen in de oogen, antwoordt dat men moet
wachten totdat het rumoer stilhoudt.
De Koning stijgt op het balkon.
Dat de Koningin ook kome 1 schreeuwt
de volksmenigte.
Marie-Antoinette verschijnt met hare twee
kinderen.
Alleen Geen kinderen
De Vorstin geeft de kinderen aan Lodewijk
XVI en, in hare oogverblindende schoonheid,
bewonderenswaardig in haren moed, treedt zij,
de armen op de borst gekruist, tot de omheining
der gaanderij
De menigte juicht toe.
Ten 1 uur verlaat de koninklijke familie Ver
sailles, waar zij zoo gelukkig is geweest, en
stapt in een rijtuig voor Parijs.
In de Tuileriën komende, krijt de Dauphin
Mijn God 1 wat is het hier akelig
Dit was eens de woning van Lodewijk
XIV, antwoordt de Koning wij moeten niet
kiescher zijn dan hij
Stippen wy in het voorbijgaan aan het bezoek
der Vergadering aan Koning en Koningin. Ge
hoor gevende aan den wensoh van den voorzit
ter, M. Fréteau, verscheen de Koningin, den
erfgenaam van den croon in de armen, vóór de
bezoekers. Leve mijnheer de Dauphin
galmde het geestdriftig.
Hij had nog voor Gouvernante mevrouw de
Tourzei
Eens dat ik den jeugdigen prins verraste op
iets dat hij slecht uitsprak, schrijft zij in hare
Memoireswas er iemand bij mij, die zei Ik
wed dat mevrouw de Tourzei ongelijk heeft, en
den Dauphin altijd gelijk.
Mijnheer, zegde de knaap al lachende, ge
zijt een vleier, want dezen morgen heb ik mij
nog gram gemaakt.
In het eerst had hij een afkeer van de lezing
Daar de Koningin hem zegde, dat zij be
schaamd was omdat hij nog niet lezen kon,
Moeder, sprak hij, ik zal tegen nieuwjaar
kunnen lezen. Men vras einde November. Ver
nemende dat hij slechts eene enkele maand
meer over had om zijne belofte te kunnen ver
vullen, zei hij tot den abt d'Avaux, zijn leer
meester Ik bid u, mijn goede abt, geef me
twee lessen daags en ik zal mijn best doen. Op
Nieuwjaarsdag kon hij lezen.
Zich bij zijne moeder, den eersten dag van 't
jaar aanbiedende sprak bij, haar zijn leesboek
toonende Ziehier uw Nieuwjaar ik kan le
zen
Men schonk hem een stukje grond in den hof
der Tuilleriën, op het uiteinde van het terras,
aan den boord van eenen waterloop hij kweek
te bloemen en hield konijnen op den bodem, die
later toebehoorde aan den koning vaD Rome,
aan den graaf van Bordeaux en aan den graaf
van Parijs. Edoch, daar waren het de schoone
morgenstonden van Versailles niet meer, daar
ademde niets meer rust en kalme vreê eene
sterke soldatenwacht, de Nationale Garde, be
waakte, bespiedde de minste zijner bewegingen.
Men vormde voor hem een klein regiment,
samengesteld uit de burgerij gekozen knapen,
hetgeen men de Royal-Dauphin heette. Het uni
form was nagebootst op dit der fransche wach
ten. Tweemaal ter week deed het regiment oef®
ningen en zoo leerde het kind het geweer hau-
teeren.
Terwijl de koninklijke familie te Saint-Cloud
was, en het regiment der Dauphin-Dragonders
langs daar op weg naar Parijs voorbijkwam, ge
lastte de graaf de Choiseul mevrouw de Tourzei
den Kroonprins zijn spijt uitte drukken, daar
hij hem zijn regiment niet kon voorstellen.
Wat wilt ge, dat ik van uwentwege over
breng vroeg zij aan het kind.
Wil voor mij antwoorden, als 't u belieft.
Ik zal hem zeggen dat M. de Dauphin,
slecht kunnende spreken op zijnen ouderdom,
antwoorden zal wanneer hij zal grooter geworden
ziJn-
Wat zijt ge stout 1 en hij ontstak in gram
schap. Daarna, ziende dat men er weinig acht
op sloeg Ik zal gansch alleen antwoorden,
kreet hij Zeg aan M. de Choiseul, dat ik ge
lukkig ben aan het hoofd van mijn regiment, en
bedank hem voor alles wat hij me zeggen doet,
hem en al zijne soldaten.
Tijdens de ongelukkige reis van Varennes
ging de Koningin den slapenden knaap wekken.
Hij sluimerde zóo zacht..
Richt u op, zei ze, het is om het bevel te
gaan nemen over uw regiment.
Rap, mijn sabel, myne laarzen Laat ons
vertrekken
Men gaf hem noch sabel, noch laarzen, maar
'n eenvoudig kleed en een mutsje.
Mevrouw Royale vroeg aan haar broeder wat
hij dacht dat er ging plaats grijpen.
Ik geloof, antwoordde hij, dat men een
kluchtspel gaat opvoeren.
Men gaf hem tijdens die droeve reis den naam
van Aglaé.
Bij den terugkeer u Karei, zegde hem zijne
zuster, gij hebt u bedrogen het is geen klucht
spel.
Ik heb het reeds lang bemerkt, antwoord
de bij somber.
Na een betrekkelijk gerust jaar, terwijl de
koninklijke familie nochtans gevangen bleef in
de Tuilleriën, werd het karakter vaD 't konink
lijk kind zachter en weeker men zou gezegd
hebben dat hij het verdriet zijner ouders wilde
lenigen door zijne lieftalligheid en zijne minne-
koozingen
De lijfsdwang was deze, dat de Koningin ver
gezeld werd van vier officieren der Nationale
Garde telkens dat zij haren zoon een bezoek
bracht. Evenwel werd het haar eenige maanden
later, toegestaan, met haar kind te wandelen.
Alsdan bleek hare vreugde grenzeloos.
Moeder, steende hij, wat beklaag ik de
ongelukkigen, die immer opgesloten zyn
('t Vervolgt
