Voorgevel der Wereldtentoonstelling van Brussel
ly
De Wereldtentoonstelling
'T EEN EN 'T ANDER
Het gedacht van M. Beernaert
De schrikkelijke Zeeramp
in het Nauw van Kales
Telefoon 1 14.
Brusselsche
Briefwisseling
Zestiende jaargang n' 800 9.
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Zondag en Maandag 29-30 Mei 1910
DE VOLKSSTEM
ABONNEMENTEN
Bestuur en Redaktie 2
Zes maand 4 frank. Een jaar 8 frank.
Kerkstraat, 0, AALST.
Inschrijving in allo postbureelen en ten bureelo dezes
best; r
Kerkstraat, 9, Aalst.
AANKONDIGINGEN
Voor allo aankondigingen KERKSTRAAT, 9
Grooto aankondigingen en clichés volgons accoord.
AALST.
ilksstem J. Van Nuffel-De Gendft
Kerkstraat, 9 Aalst.
Gevraagde cn aangeboden plaatsen, te
huren, tekoopen, over te nemen enz.,
40 centiemen voor 2 grooto regels.
4° bladz. per kleine regel 0,20 fr.
3e 0,30 fr.
2° 1,00 fr. èn 2,00 fr.
Rechterlijke herstellingen per regel fr. 2,00
Wanneer een land in staat is, we
reldtentoonstellingen in te richten dan
'blijkt daaruit dat er in dat volk een
groote hoeveelheid is van economische,
j stoffelijke welvaart en het zeker be
staan van een hoogen graad niet al-
leen van verstandelijke maar ook van
jzedelijke ontwikkeling. Het zijn
slechts landen die loven in weelde,
die haden in grooten voorspoed, die
zich dien - luxe of als ge wilt dat
- reklaam - voor inheemschcn handel
en inlandsehe nijverheid kunnen ver
schaffen. Thans valt de eer zulkcr in
richting de stad Brussel ten deel. Het
is in den echten zin eene wereldten
toonstelling immers verscheidene lan
den nemen er aan deel. Wij vernoe
men onder andere Duitschland,
Frankrijk, Engeland, Spanje, Holland,
Canada, China, Brazilië...
Roosevelt betreurde het onlangs
nog dat de Vereenigde Staten er niet
olliciëel hebben aan deelgenomen.
Daar ziet. men de ontplooiing van de
groote vredeliovendo machten der na
tiën, het is geene schouwing van mach
tige legertroepen, maar de ontluiking
van den economischen, stoffelijkcn
rijkdom dor landenHet is een veld
van verbroedering tusschen de volke
ren, die daar gezamontlijk in een geest
van hoogcr opvatting de schatten van
hun vaderland komen vertoonen.
Dat wij alzoo sproken over de ten
toonstelling van Brussel, het is niet
om ervoor reklaam te maken, maar
wel omdat wij het welgelukken zulker
onderneming aanschouwen als een
welgelukken eener nationale onderne
ming, waartoe ieder waar vaderlander
zijn doeltje moet bijdragen.
Wij zetten onze achtbare lezers aan
die zinnens zijn de tentoonstelling te
bezoeken, niet enkel te gaan uit nieuws
gierigheid of uitsluitend uit begeerte
naar uitspanning, maar ook,en vooral
zelfs, om voldoening te geven aan hun-
nt; gewettigde zucht naar meer en beter
weten en de begeerte naar hoogere
kennis en meerzijdige ontwikkeling.
Dat is het onoverschatbare nut eener
tentoonstelling voor dezen, die er hun
voordeel weten uit te trekken.
Ambachtslieden en landbouwers
zullon er de volmaaksto hedendaagsche
werktuigen cn de nieuwste werkwijzen
aantreffen.
Nijveraars, handelaars en nering
doeners kunnen de verschillende pro-
dukten van verscheidene werelddeelen
van nabij onderzoeken onderwij
zers en leeraars vinden er onuitputbare
bronnen om de moderne leerwijzen, in
de onderscheidene gewesten, te be
schouwen en er zich aldus een alge
meen gedacht van te geven
Sociale werkers zien er de maat
schappelijke instellingen uitgestald die
er niet enkel in ons land bestaan maar
ook elders in den vreemde.
Wij zijn overtuigd,dat er in een goed
bezoek aan de tentoonstelling voor
velen onzer lezers en lezeressen eene
bron is te vinden van hoogere bescha
ving, een begin van meer wetenschap
pelijk leven en een spoorslag naar
meerdere ontwikkeling.
Daar wij katholieken niets meer
verlangen dan ons volk eene grootere
beschaving te geven,daarom zetten wij
onze geachte Lezers en Lezeressen aan
die dit jaar een bezoek aan de tentoon
stelling zouden brengen er zooveel mo-
gelijkjnuten voordeel uit te trekken.
Onlangs schonken wij onze lezers
kosteloos oen nauwkeurig plan der
tentoonstelling, thans geven wij een
zicht op den ingang derzelve.
We zullen later do gelegenheid heb
ben eens te zanten eene wandeling te
maken in de tentoonstelling en terloops
de merkwaardigste zaken aanwijzen.
De Beiaard van Sottegem
wcnscLt in zijn nummer van 29°" Mei De
Volksstem geluk en welkom om zijne ver
schijning als dagblad. Het blad voegt er bij
dat bet hoopt dat wij krachtig zullen mede
werken tot bet behoud der eendracht in de
katholieke partij.
Dc Volksstem durft verzekeren, dat sclieur-
verwekkingof twistznaiïng. nooit in zijne be
doeling lagen of zullen liggen.
IJdele hoop. Liberalen en socia
listen weten niet meer tot welken duivel
bunnen toevlucht nemen,omdat liet katholiek
minislerje niet omvergeworpen ligt.
Zij stellen nu hunne hoop op twee ge
kozenen dor katholieke lijst, van wie zij den
ken dat zij zich van de katholieken zullen
afscheuren cn zóó helpen het ministerie te
vloeren.
IJdele hoop rood-blauwe geuzen Denkt
gij misschien dat de twee gekozenen waarop
gij u beroept van uw kaliher zijn,en maar zoo
veel eergevoel bezitten als gij zelf. Betrouwt
er u niet op nooit zullen de onafhankelijke
gekozenen u helpen om de zaken der anti
klerikalen te doen bloeien.
Eene Chineesche zending
Veertien Chineesche officieren, met prins
Tsaï Tao, broeder van den prins-regent
Tchoun aan het hoofd, zijn Vrijdag te Brussel
aangekomen. Deze zending doet thans eene
omreis in Europa om do krijgsstclsels van de
verschillige landen te bestudeeren.
Van hier trekken zij naar Berlijn.
Onze bevolking.—Op31 Decem
ber 1909 bedroeg de bevolking van België
T.451.903 inwoners, zijnde 3.749,049 van
het vrouwelijk en 3.702.854 van het manne
lijk geslacht. Er zijn dus 16.195 vrouwsper
sonen meer in België dan manspersonen. De
meest bevolkte stad is Antwerpen, met
317.171 inwoners; de minst bevolkste ge-
pieente blijft Zoetenaai, met 23 inwoners.
Deze gemeente heeft in evenredigheid meest
inwoners gewonnen, want hare bevolking
is in 1909 mot 1/22 aangegroeid.
De bevolking der provinciën is Brabant
1.477,229 Henegouwen 1.234.118 Oost-
Vlaanderen 1.118.235 Antwerpen 973,455;
Luik 899,537 West-Vlaanderen 876,014
Namen 365,420; Limburg 273.632; Luxem
burg, 233,963.
De militielichting van 1911.—
De jongelingen geboren in 't jaar 1891 en
dus deel moeten maken van de lichting van
1911 zullen zich reeds in do maand Juni aan
staande moeten laten inschrijven. Vroeger
gebeurde zulks maar met December.
De komeet van Halley. Uit
vcrsclieidene plaatsen meldt men dal de
Komeet van Halley gezien is of ten minste
dat men meent zegezien te hebben.
Do oorzaak van bot onzokere is, dat de ster
maar zoo groot en zoo klaar is als eene an
dere en dal er van baron staart, zelfs met
goede verrekijkers, schier niets te zien is.
De vermeerdering van het
getal volksvertegenwoordi
gers Volgens do wet inag er niet meer
dan één volksvertegenwoordiger per -10.000
inwoners zijn. Deze wel blijft echter stom
voor hetgeen betreft tot hoever de evenredige
verdeeling der volksvertegenwoordigers kan
gaan.
Er mofjen nieuwe volksvertegenwoordi
gers gemaakt worden, doch zulks is niet
noodzakelijk volgens do wet.
De achtbare staatsminister heeft aan een
opsteller van Le Patriate verklaard
- Wat voor mij klaarblijkcnd uit do kie
zing van verleden Zondag af te leiden is
en ik zeg zulks buiten partijgeest is, dat
ons kiesstelsel moet gewijziyd- worden. Hkt
VIERKANT Hk'VEN DEN LUST IS EENE HINDERNIS.
Men moei dat vierkant weglaten cn den
kiezer volle recht geven te kiezen waar hij
wil. Het huidig kiesstelsel werd ondanks
mijn verzet ingevoerd steeds bob ik het
aanzien als een hinderpaal vtor do zuivere
toepassing der evenredige vertegenwoor
diging.'En meer en meer, in alle partijen,
denk ik, is men onder dal opzicht van mijn
gedacht.
- De verwezentlijking dezer twee hervor
mingen afschaffen van het vierkant boven
don lijsten vrijheid van panacheeren zou moer
politiek leven aan het land geven en ons
dichter bij de waarheid der stemming bren
gen. Dan zou de kiezer zijnen lijst zelf op
maken, naar eigen keus Het zou geen
VKRKENIGINGSKOMITKIT, SLECHTS ITT LENIGE
PERSONEN BESTAANDE, MEER ZIJN, I»AT ZIJNEN
WIL AAN HET KIEZERSKORPS ZOU OPDRINGEN.
M. Promès, onderzoeksrechter te Brussel,
die ile wetgevende kiezing van Zondag geheel
gerekend heeft, zegt dat het vierkant hoven
den lijst een aanslag is op do vrijheid van den
kiezer.
Het vierkant hoven den lijst dwingt den
kiezer te stemmen vooreenen lijst welke hem
door eene politieke verocniging opgedron
gen wordt. Men laat hem ter nauwornood
het recht te protesteeren tegen de volgorde
der kandidaten.
Men zegt hom Hier is een lijst. 'I Is
te nemen of le laten
- Vooraleer le stemmen moot de kiezer
eene politieke belijdenis aHeggen, hetgeen
toch niet verhindert, dat hij in eenen lijst na
men vindt, wier gedacht geenszins met het
zijne overeenkomt.
De groote macht aan de politieke veroeni-
gingen gelaten leidt naar de monsterachtige
kartels.
Om de verbrokkeling der partijen te
vermijden hebben wij bet - quorum dat
bestaat voor de gemcentekiezingen.
In werkelijkheid zijn onze wotgevende
kiezingon slechts kiezingen van den tweeden
graad, daar de kiezers gedwongen zijn de
keus van een groepje te bevestigen.
En indien er geene oppositie was. zou
den do kandidaten van dat groejye zonder
strijd gekozen zijn.
De huidige kieswet moedigt die hatelijk
heid aan. Zij maakt do onverschilligheid der
menigte stelselmatig. De zedelijke invloed
van eenen lijst wordt zelfs verzwakt,door de
willekeurige weglating van personen, die
veel bijval aan eene lijst zouden kunnen ver
zekeren. Zoodoende wordt de vrijheid van
het kiezerskorps nog meer besnoeid,
(Nadere bijzonderheden.)
Eene vrouw aan boord
Er wordt gemold dal eene vrouw door Bij
zondere toelating zich aan boord van de Plu
vióse bevond op het oogenblik der ramp.
De minister ter plaats.
Vrijdag morgend rond 3 1 2 ure zijn de
ministèren de onderstaatssekrotaris ter plaats
gokomen. Zij scheepten zich in op dc slecp-
Js>ot van do Handclskamer, welke juist on
dier stoom lag.
De Pluviêse verdwenen.
Toen de duikers afdaalden om te trachten
de Plucit'ise lo bereiken was de onderzeeër
verdwenen.
Later vond mon hem terug eenigo meiers
verder. De lievige strooniing had den boot
verplaatst.
De hulp.
Men kan slechts anderhalf uur por zes uren
werken, ten gevolge der slrooming..
Van alle kanten worden hulpbooten ter
plaats gezonden.
Uit Cherbourg, Duinkerko, Kales. Lorient
enz., zijn sleepbooten, kranen, vlottende
dokken enz., aangekomen.
Een duiker is er na groote moeilijkheden
Ln gelukt, eene kolen aan den onderzeeër
Vast tc maken, doch do kelen is door de
Strdoming afgeslagen en do Plumose is wcèr
eenigo meters weggedreven.
Alle hoop is veMohen.
M. de Minister van zeewezen, heeft per
soonlijk hel onderzoek gedaan en het ver
slag aan zijne kollegas gezonden.
Uit liet onderzoek blijkt dat do Pluvióse
zijne oefeningen geëindigd had en terug naar
boven kwam om de haven van Kalës binnen
Le varen, toen do Pas dc Calais op den
achtersteven hotste,
Indien de Pluvióse nog een tiental minu
ten hoven water verscheen, moet zulks toe
geschreven worden aan liet feit, dat dc be
velhebber onmiddolijk na do botsing zal bevo
len hebben naar do oppervlakte van hol water
le stijgen. Daar het water echter met geweld
binnendrong, zonk de Pluvióse weldra en de
bemanning verdronk.
De Pluvióse zou reeds eene
avarij gehad hebben
Bevoegde personen vinden bet zeer zondor-
ling, dat do bevelhebber van den onderzeeër
in het vaarwater van de Pas de Ca /ais is
komen liggen, daar hij nochtans goed de ver-»
trekuren kende. Wat meer is, dank aan zij
nen periscope, moest hij op de Pluvióse ver
wittigd zijn dal de Pas dc Calais in aantocht
was.
Men kan dus niet gissen waarom do bevel
hebber zich niet verwijderde, waaruit men
opmaakt, dat het schip reeds eene avarij be
komen had cu er iets aan de machienerij
haperde waardoor hot do Phrvióse niet weg
kon.
Bij de beproefde familiën.
Dc oude moeder van don bevelh' bber Cal-
lol is wanhopig van droefheid. Zijne jonge
vrouw, die ziek ligt te Parijs, weel nog niets
van het vréeseiijk ongeluk. Niemand durft
hot op zich nemen dc arme vrouw op de
hoogte te brengen.
Al do familiën der opvarenden hebben
reeds geidelijken steun ontvangen.
27 Mei.
Het bezoek dat onze Koningen orizo Ko
ningin aan Keizer Wilhelm zullen afleggen,
zal door plechtige feesten opgeluisterd wor
den. Volgens de oude gewoonte van het Bor-
Hjnscho Hof zal er eene grooto wapenschou
wing plaats grijpen.Die militaire betoogingen
zijn altijd plechtig en indrukwekkend. Er is
voorzeker in gansch de wereld geen leger
dat in zake van tucht cn krijgsopvoeding het
Duilsch leger overtreft. Ik heb zoo eens een
••revue" bijgewoond en ik mag u verzekeren
dat ik nooit schooner schouwspel onder de -
oogen gehad hel). Ilot was ter gelegenheid
van liet bezoek van prins Alexander,de afge
storven erfgenaam van den troon der Neder
landen. Die prins van Oranje was zeker de
minzaamste der Hollanders niet. Hij was nog
il baarsch van voorkomen en er kwamen
hem soms op de lippen zekere antwoorden,
lie men nog al streng beoordeelde. Nu do
Keizer bad eerst voor hem zijn voetvolk doen
voorbijgaan... Do prins bleef koud, zelfs on
verschillig. Do beurt der artillerie kwam aan
Alexander gewaardigde zich niet een woord
van tevredenheid te geven... De grenadiers
van Augusta, do Uhlanen, de Huzaren des
doods volgden in volle pracht... De keizer
vroeg plotselings aan zijn koninklijken be
zoeker - Maar hoe vindt uwe Hoogheid
mijne mannen i Zijn ze niet van ontzaggelij
ke gestalte Zeker, zeker, luidde het
antwoord, maar in Holland hebben wij over
stroomingen die twee meters hoogte berei
ken.
Wij mogen met fierheid bestatigen dat
zulke handelwijze die van onzen Koning niet
is. Zijne Majesteit Albert I laat overal den
gunstigsten indruk. De vreemde dagbladen
zijn hot daarover eens. Het is waarachtig in
geborenheid. Zij die zijnen doorluchtigen
grootvader gekend hebben, zullon u spreken
over de kieschheid die Leopold I kenmerkt.
Ik heb nog onder de oogen Engelsche couran
ten die met den grootsten lof spraken over
zijn oom, toen Leopold II een jaar na zijne
inhuldiging Engeland bezocht. Nooit zag mon
tc Londen een edeler feestmaal dan dit. dat
hem aangeboden werd door den Littorary
Fund, een genootschap waaraan'de meest-
befaamde schrijvers van Engeland aangeslo
ten zijn. Hij werd daal* verwelkomd door do
twee doorluchtigste staatsmannen van hol
Engelsche rijk, door Gladstone, den - great
old man - en t door Lord Beaconslield (Dis-
raëli). Koning Albrecht bezit zooals zijn
voorganger, de zekerheid in het spreken,
wat men de akademiscke nota noemen
mag. Men weet immers hoe zijne opvoeding
door zijne uit muntende moeder verzorgd werd.
Ik geloof niet dat er elders eene prinses
bestaat die meer geacht en bemind wordt dan
do gravin van Vlaanderen. De jaren hebben
haar schoon en edel gezicht geëerbiedigd. En
daarbij is zij alom beroemd over hare mild
dadigheid. Moge de reis onzer, jonge vorston
gelukkig voorhij drijven
Na den uittocht naar Berlijn en Parijs,
zullen wij hier ook liet bezoek van prins Hen
drik der Nederlanden ontvangen. .Tanmier is
het dat koningin Wilhelmina haren man niet
zal vergezellen. Het is reeds zes-en-twintig
jaren geleden dat wij hier de Nederlandscho
vorsten niet meer gezien hebben, Watgeosl-
Irift heerschto cr nidt to Brussel hij het
bezoek van koning Willem en van koningin
Enniia die toen in den vollen luister barer
schoonheid was Hot was in den vollen zin
des woords een verbroederingsfeest.
Zij die oj) do Groote Markt waren, op hot
genblik dat de Hollandsche vorst zich aan
het balkon van liet stadhuis vertoonde om
de oude vlag der Chasteleers tc begroeten,
waren allen zeer aangedaan. Mogen wij nog
zulke heldere dagen beleven Dit bezoek had
plaats weinige dagen voor do wetgevende
kiezing en er werd om zoo te zeggen een
wapenstilstand tusschen de partijen gesloten.
Zal zulks ook gebeuren rond dc Wereldten
toonstelling die nu zoovele vreemdelingen te
Brussel aanbrengt t Het ware te wensclien.
Na dezen hovigen strijd hebben wij allen zoo
wat rust en vrede noodig. Ik durf nochtans
aan do vreedzame gevoelens onzer tegenstre
vers niet gelooven. Zij zijn geweldig over
hunne nederlaag verbitterd, des te meer dat
er spraak is van de schandige kiezing van
Nijvel te vernietigen.
Het mag toch niet gezegd worden dat oen
francfortschc jood een zetel des parlemcnts
door de macht van zijnen geldbeugel mag aan-
koopen. Dit is in België nooit gebeurd. Het
schijnt dal onze vrienden van Nijvel reeds
stichtende feiten bezitten die doen denken
aan de verkiezing van Ferdinand Bissohofs-
hein. een F ranse hen jood, die eens afgevaar-
digc van Nico benoemd werd en die zich do
deur der kamer voor den neus zag sluiten.
Men heeft mij ook verteld dat baron Snoy
oogenblik kelijk na de veroeniging der Kamer
zijn ontslag zou geven ten voordeele van M.
De Lalieux. plaatsvervanger.
