Geen wetsontwerp.
De Eersle H. Communie
m
'T EEN EN 'T ANDEB
Os Dnitsciie katholiekendag
Zaterdag 27 Oogst 1910
DAGBLAD
BestuurderJ. Van Nuffel-De Oendt.
TE BRUSSEL
Het Staatsblad
DB VOLKSSTBM
Het vliegen en de Koninklijke
Akademie van België.
De Gentsche bioementecsten in !9I3
Zestieiitls jaargang nr 800. 84
2 CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 (ranken. Een jaar 8 (ranken.
Inschrijving in allo postbureelcn van het land.
BUREELEN
AANKONDIGINGEN i
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
TE AALST
KZerlcstraat, O
Telefoon 114.
230y Haachïschen SJeanweg, 230.
KI. aank. (1 tot 4 kl. rog.) fr. 0,G0
3C bladzr(groote rogel) fr. 1,00
4e bladz. (groote regel) fr. 0,00
Fiuanc. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 8,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 3,00
Recht, hers teil. (per rogol) fr. 2,00
Ovcrlyden (per regel) fr. 2,00
Voor alle aankondigingen, zten wenden
E. TAM1MEAU, 217, c3e Mérorfcstraat, Brussel.
De liberale dagbladen uit de hoofd
stad, nagepraat door die van andere
steden, maakten hunne lezers wijs dat
M. Verhaegen volksvertegenwoordiger
van Gent en voorzitter van den Belgi
schen Volkshond, een wetsontwerp ge
reed had, dat mits gelijkstelling van
alle scholen, het princiep der verplich
ting huldigde.
Sommige katholieke bladen, dit
nieuws als waarheid aannemende, had
den daarover eenige bedenkingen ge
voegd. Een opsteller van Het Volk
was daarop M. Verhaegen gaan op
zoeken en hem vragen wat er van dat
alles aan was.
Is het waar, vroeg men hem, dat gij
een wetsvoorstel op het lager onderwijs
gaat aanbieden, of aangeboden hebt
M. Verhaegen antwoordde kort en
goed neen. Het vraagstuk van 't la
ger onderwijs, hoogst gewichtig in
politiek en in godsdienstig opzicht
vergt volgens mijne overtuiging, meer
dan het optreden van eenige leden der
Kamer. Het eischt. de tusschenkomst
van het Staatsbestuur
U biedt dus geen ontwerp aan, we-
dervroeg men hem.
Neen, antwoordde M. Verhaegen.
In zake van onderwijs heb ik vaste ge
dachten. Ik zou in staat zijn heden nog
een wetsvoorstel met uitleggingen en
voorzien van aanzienlijke handteekens
op het bureel der Kamer neder te leg
gen. Ik doe het niet. Ik heb mijne
vrienden sedert jaren in en buiten de
Kamer verwittigd.
Do grondige kennis van den gods
dienst en zelfs het geloof nemen af in
d'e groote steden en gemeenten van
België, welke door onze tegenstrevers
bestuurd worden. Het ware voor mij
dringend noodig de wet van 1895 te
wijzigen, de volle gelijkheid en de ge
wetensvrijheid beier dan heden ie
waarborgen en het schijnheilig stelsel
van de niet confessionneele opvoeding
af te schaffen,dat thans in voege is in al
de officieële klassen waar slechts één
leerling door zijne ouders vrijgesteld
wordt van de godsdienstles.
Dat is klaar en afdoende geant
woord. Er is geen wetsvoorstel van
M. Verhaegen. We krijgen het voor
gevoelen dat er ditmaal eene oplossing
zal gevonden worden die door ai de
leden der meerderheid eenparig zal
kunnen worden aangenomen.
Waar M. Verhaegen zinspeelt op den
echandigen toestand waardoor een en
kel leerling de macht en de iceltige
macht bezit, hij alleen al de leerlingen
zijner klas te berooven van een gods
dienstig onderwijs, dat is maar al te
waar. We meenen dat velen onzer
lezers dien wezenlijken toestand niet
kennen en daarom leggen wij hem wat
breedvoeriger uit.
1 Ge hebt nu eene klas van 30 leerlin
gen, de ouders van één der leerlingen,
verklaren dat hun zoon ontslagen is
van de godsdienstlessen, welke gevolg
geeft die verklaring? Vooreerst de jon
gen moet de lessen van de catechismus
niet volgen en vervolgens, de onder
wijzer mag in zijne andere lessen, dus
in bijna geheel zijn onderwijs, nietmeer
spreken over God of zijne geboden of
iels dat godsdienstig is.
Eenieder van onze lezers zal willen
bekennen dat zulle een toestand ten
hoogste onrechtvaardig is. Wij kennen
dien leerling, en de ouders van dien
leerling, het recht toe geen godsdien
stige lessen te verlangen, maar wij
ontkennen hen volstrekt het recht, al
de andere leerlingen van het godsdien
stig, het confessionneel onderwijs te
berooven. Daaraan hebben zij niet in
het minst iets te zeggen en daarom ook
is het hoogst noodig aan dien toestand
verandering te brengen.
TVij zijn gelukkig te bestatigen, dat
hoe meer de katholieken zich uitlaten
over het onderwijs, hoe meer het uit
schijnt dat zij in deze primordieëele, in
deze hoofdzakelijke kwestie, in den
grond eensgezind zijn over de te nemen
maatregelen of ten minste over het te
vorkrijgen doel.
De aanstaande zittijd zal ons de ge
legenheid geven dia eensgezindheid
van al de katholieke gekozenen vast te
stellen. Wij hebben niet kunnen na
laten het nu reeds aan onze lezers ken
baar te maken.
Mot eendracht naar den grooten
strijd van 1912, door de eendracht
naar den zegepraal
Verjaringen. 27 Augusti 1847.
Geboorte te Rolleghem van Z. H. Mgr Waf-
felaert, bisschop van Brugge, en te Belceil
van baron Descamps-David.
27 Augusli 1899. Inhuldiging te Gent
van het standbeeld van Jan Frans Willems.
Kongres van het Davids-
fondSt Het lcongres van het Davids-
fonds zal op 4 en 5 September aanstaande te
Sint Niklaas plaats hebben. Zondag 4 Sep
tember, om 3 ure, ontvangst aan de statie
der vreemde maatschappijen en optocht naar
het stadhuis. Om 4 ure feest vergadering
om 7 1/2 ure tooneelkundige opvoering.
Vergadering van den 8e!-
gsschen Veikshond. Op Zondag
11 cn Maandag 12 September, zal de Bel
gische Volksbond te Nijvel zijne jaarlijksche
algemeen e vergadering houden. Ziehier
eenige inlichtingen
Zondag 11 September, solemneel© mis,
bijgewoond door Z. E. Kardinaal Mercier.
Om 111/2 uro groote openings vergadering,
's Namiddags en den volgende dag zullen
spreken M. Godfried Kurtb over de arbeids-
inriebtingen in de middeleeuwen; M. Levie
over de werkmanspensioenen; M. Verwilgen
over do volksbeweging M. Francotte over
de schoolwet.
8Q00 jaren huwelijk, Op 22
September zal in Fransch-Vlaanderen, in het
dorpje Morbecke het oude Moerbeke
kanton Ilazebrouck, een zeer eigenaardig
feest plaats vinden. Inderdaad, dit plaatsje
van 3000 zielen zal dien dag de gouden brui
loft vieren van tien oude koppels.
Te zamen hebben de twintig oudjes dus
1000 jaar in de huwelijksschuit rondge
dobberd.
Fransche ooHogschepen te
Antwerpen. Twee krijgsvaartuigen,
de Andacieiix en de Bougainvillezijn op
dit oogenblik in de haven van Antwerpen.
De bevelhebbers en de algemeenen konsul
van Frankrijk zijn op het stadhuis ontvangen
en de dienstdoende schepen heeft ln naam
van den lieer burgemeester hen bedankt om
hun bezoek in de Antwerpsche haven.
öe Eiraj^B van een*oorlog,
De Duitsche algemeene staf heeft eene sta
tistiek cpg-emaakt van den Fransck-Duitschen
oorlog van 1870-1871.
Het Duitsche leger verloor 129,610 man,
waarvan 6251 officieren en 125 geneeshee-
ren en militaire ambtenaars.
Iu dit getal zijn ook begrepen, de 12,854
man door do Fransclien krijgsgevangen ge
nomen, en welke nimmer den Duitschen
grond terugzagen. -
De verhouding der gedoode officieren is
bijzonder hoog 1 op 16 gedooden, 1 op 21
gekwetsten. Er werden daarbij nog 20 gene
raals gekwetst en 5 gedood, 51 kolonels ge
kwetst en 27 gesneuveld.
Do eerste officier, die op het slagveld
viel, was luitenant Wuisloe.
Do maand Oogst 1870 was de bloedigste
64.090 man werden gedood.
In den strijd tegen het keizerrijk vielen
7S.130 man; in den strijd tegen de Republiek
31.380...
De Fransche verliezen bedroegen 250,000
man, waaronder 120,000 gedood werden.
De oorlog van 1870-71 veroorzaakte de
dood aan 250.000 soldalen, Fransche en
Duitsche. Akelige statistiek Én zeggen dat
de opperofficieren aller landen er nog steeds
op uit zijn moorddadiger wapens te zoeken,
om meer mannen buiten gevecht te stellen.
De stierengevechten van
feaSPaïen, De maatschappijen tot Be
scherming der Dieren teekenen verzet aan te-
gon de stierengevechten van Namen.
Do slieren worden er wol is waar niet ge
dood, maar toch erg gepijnigd.
De H. Communie derhalve langor uit te stellen
en voor het ontvangen ervan een rijperen leeftijd
vast te stellen, is geheel verwerpelijk en door
den H. Stoel 'herhaald-"lijk veroordeeld. Zoo ver
oordeelde Pius IX z. n. in een brief van kardi
naal Antonelli aan de bisschoppen van Frankrijk
van den 12 Maart 1866. krachtig de gewoonte, die
in sommige diocessen begon te ontstaan, om de
Eerste II. Communie tot latere cn te voren vast
gestelde jaren uit te stollen.
De II. Congregatie van het Concilie heeft den
15 Maart 1851 dan ook het hoofdstuk veranderd
wan het provinciaal concilie van Rouaan, waarin
aan kinderen verboden wordt beneden twaalf
jaren tot de H. Communie te gaan.
Op gelijke wijze handelde de Congregatie dor
Sacramentön in de kwestie van Argentina, den
25 Maart 1905, waarbij, toen die Congregatie ge
vraagd werd of kinderen van dertien of van
veertien jaren tot de II. Communie konden wor
den toegelaten, voorgesohreven werd dat jongens
en meisjes, wanneer zij tot de jaren des onder-
scheids of tot het gebruik hunner rede gekomen
zijn, tot de II. Tafel moeten toegelaten worden.»
Dit alles rijpelijk overwogen hebbende, heeft
de II. Congregatie dor Sacramenten in haar al
gemeene vergadering den 15 Juni gehouden,
om bedoelde misbruiken geheel te doen verdwij
nen, en opdat de kinderen reeds van de jaren van
hunne prille jeugd af, zich aan Jezus-Christus
Zijn leven en bescherming vinden tegen de geva
ren der verleiding, het noodig geoordeeld de
volgende regels vast te stellen voor de eerste H.
Communie der kinderen, die overal moeten on
derhouden worden.
I. De leeftijd des onderscheids, zoowel voor de
Biecht als voor de II. Communie is dio,. waarin
het kind zijne rede begint te gebruiken, dat
is ongeveer het zevende jaar, hetzij iets vroeger
of iets later. Op dien tijd begint de verplichting
van te voldoen aan het voorschrift van de Biecht
en de H. Communie.
II. Voor do eersto Biecht en de eerste H. Com
munie wordt niet vereïscht een volle cn vol
maakte kennis van de Christelijke leer. Het kind
moet echter naarmate het ouder wordt, den ge-
heelen catechismus geleidelijk leeren.
III. De kennis van den godsdienst, die in het
kind voreischt wordt, opdat dit voor de eerste II.
Communie naar behooren zich kan voorbereiden,
is die, waardoor het de geheimen des geloofs,
noodzakelijk volgens do noodzakelijkheid des
middels, naar zijn begrip bevat en het Eucharis
tische Brood te onderscheiden weet van het ge
wone en het lichamelijke brood, zoodat het met
die godsvrucht, die zijn leeftijd medebrengt, tot
de H. Eucharistie kan naderen.
IV. De verplichting van het voorschrift tot de
Biechten de H. Communie, die op het kind rust,
valt vooral op hen die met zijne zorg belast zijn,
dit is op de ouders, den biechtvader, de onder
wijzers en den pastoor. Aan den vader echter, of
aan hen, die zijne plaats bokleeden en aan den
biechtvader komt het volgens den Catechismus
Romanus toe, het kind tot de eerste H. Commu
nie toe te laten.
V. Eens of meermalen in het jaar moetende
pastoors voorschrijven en doen plaats hebben een
algemeene Communie der kinderen, en daartoe
niet alleen de nieuwelingen toelaten, maar ook
hen, die, zooals bovengezegd, met toestemming
der ouders, of van den biechtvader reeds vroeger
liet eerst aan het altaar de heilige gaven benut
tigd hebben. Voor heide (categorieën) moeten
eenige dagen van onderricht en voorbereiding
voorafgaan.
VI. Die belast zijn met de zorg over kinderen,
moeten met allen ijver er voor zorgen, dat na de
Eersto II. Communie die kinderen meermalen tot
de II. Tafel naderen ,en zelfs, indien dat gebeuren
kan, ook dagelijks zooals Jezus-Christus ep onze
Moeder de II. Kerk wensclion, en dat zij dit doen
met die godsvrucht van ziel, welke hun leeftijd
medebrengt. Verder moeten zij, op wie die zorg
rust,gedachtig zijn aan den allerzWaarsten plicht,
waardoor zij gebonden zijn, om te zorgen, dat de
kinderen voortgaan het openbare catechismus
onderricht bij to wonen, of ten minste op eene
andere manier van godsdienstonderwijs aan te
vullen.
VII. De gewoonte om kinderen niet toe te
laten tot de Biecht, of nooit hun de absolutie te
geven, wanneer zij tot de jaren des onderscheids
gekomen zijn, is geheel te verwerpen. Derhalve
moeten de bisschoppen zorgen, desnoods met de
middelen hun door het kerkelijk recht gegeven,
om die gewoonte uit te roeien.
VIII. Verderfelijk is geheel en al het misbruik
om de II. Teerspijze en het H. Oliesel niet toe te
dienen aan kinderen die tot de jaren des verstar.ds
gekomen zijn, en liet te begraven volgens den
ritus van kleine'kinderen. Tegenover hen die
deze gewoonte niet laten varen, moeten de bis
schoppen gestreng optreden.
Dit alles door de cardinalen van die congre
gatie bekrachtigd, heeft Z. H. Paus Pius X in de
audiëntie van den 7en dezer goedgekeurd en bo-
volon dit decreet openbaar to maken en te
verspreiden. Aan do bisschoppon heeft de Paus
bevolen ditzelfde decreet niet alleen aan de
pastoors en de geestelijkheid bekend te maken,
maar ook aan bet volk, aan het welk hij gewild
heeft, dat het ieder jaar gedurende den Paascli-
tijd voorgelezen worde in de' moedertaal. De
bisschoppen moeten, allo vijf jaren, tegelijk met
de andere zaken van liun bisdom, ook'over het
decreet verslag uitbrengen aan den H. Stoel.
Non obstantibus contrariis quibustibet.
Gegeven te Rome, in het gebouw van de II. Con
gregatie der Sacramenten, 8 Augustus 1910.
Cardinaal FERRATA, prefect.
PII. G1USTINI, secretaris.
- 26stön Oogst.
Pensioenen. De volgendo pensioenen
worden toegekend aan de leden van het on
derwijzend personeel
M. Van Kalken, te Brussel, 5000 fr. Mev.
Nachtergaolc-Simoens, te Gent, 855 ff.
Mev. De Vuysdere-Matlhys, te Eekloo, 605
fr. Mev. Hollebergh-Van den Bosch, te
Schaarbeek, 1107 fr. Mej. Hoste, te Gent,
785 fr. M. Van Gysegem, te Lettcrhaulem,
1527 fr. M. Pendris, te Mechelen, 1650 fr.
Mev. W° Dehaut-Aardening, te Schaarbeek,
458 fr.
Automobiel verkeer. Het gouvernement
van hot groot Hertogdom Luxemburg heeft
de overeenkomst betrekkelijk het aulomo-
bielsverkeer, lo Parijs goteekend op 11
Oktober 1909 aanvaard.
Rechterlijke orde. Het ontslag van M.
Quaidbach, plaatsvervangend vrederechter
voor het kanton Héron wordt aangenomen.
Worden benoemd Plaatsvervangend
vrederechter voor het kanton Charleroi-
Noord M. Rousseaux, advokaat te Char
leroi, in vervanging van M. Gambicr, ont
slaggever.
Griffier bij het vredegerecht van hot kan
ton Nijvel, M. Hamme, griffieklerk, in ver
vanging van M. Minet, ontslaggever Pleit
bezorger bij de rechtbank van eersten aanleg
te Luik, M. Forgeur, kandidaat-pleitbezorger
te Luik, in vervanging van M. Forgeur,
overleden
Deurwaarder bij do rechtbank van eersten
aanlog te Brussel, M. Boils, kandidaat-deur
waarder te Elsene, in vervanging van M.
Cuius, overleden
Deurwaarder bij de rechtbank van eersten
aanleg to Luik, M. Leonard, kandidaat-deur
waarder te Luik, in vervanging van M. De-
cbenno, ontslaggever
Deurwaarder bij do rechtbank van eorsten
aanleg te Namen, M. Ghristophe, kandidaat
deurwaarder te Namen, in vervanging van
M. Lalment, overleden.
eveneens God cn Vaderland. Jaarlijks wor
den er duizenden voordrachten gegeven voor
het volk. Overal richt hot Volksvcrein bij
zondere kursussen on leergangen in hot
verspreidt talrijke vlugschriften on steunt
wakker do katholieke drukpers.
Op 20 jaren tijd werden er meer dan 50,000
voordrachten gegeven. Sedert 1893 beloopt
het aantal verspreide vlugschriften meer dan
143 miljoen. Verleden jaar alleen werden er
20 miljoen 700,000 uitgedeeld.
In iedere belangrijke gemeente bczilton zij
eene volksboekerij
D1' Drauns bewees daarna met talrijke do-
cumenten do tegenstrijdigheid van socialis-
mus met catliolicismus. Men kan onrhogeljk
katholiek en socialist zijn
Vole bisschoppen woonden de onderwijzers-
vergadering bij. Hier ook was er plaats lo
kort.
Do katholieke landdag van 1010 is over-*
heerlijk gelukt.
het best ingelichte volksdagblad op poli
tieksociaal, rechterlijk en sportief ge
bied, verschijnt dagelijks rond 5 uren.
Van nu af tot Nieuwjaar host De
Volksstem slechts 2,50 fr.
Men schrijft in op alle postbureelen van
het land.
te Augsburg.
Deze landdag is evenals vorige jaren schit
terend gelukt. Men spreekt van 4 a 500000
deelnemers aan de verschillende plechtig
heden. Do redevoeringen werden bijgewoond
door duizenden en verwierven den grootsten
bijval.
DeE. H. Kan. Wagner besprak liet gods
dienstig onderwijs. De strijd tegen den gods
dienst in de scholen is begonnen rond do jaren
1848. Thans staat het vorbond der Prote-
stantsclie onderwijzers op do bres om bet
godsdienstig onderwijs te bekampen. Daar
tegen staat het machtig vorbond dor kristeno
onderwijzers. Hot Duitsche katholieke volk
doet natuurlijk mee met de katholieko onder
wijzers. De kristene moraal moet de grond
slagder opvoeding blijven. De katholieken
moeten vooral op dit terrein hardnekkig voet
bij stuk houden. Het is tegen do vrijheid van
geweten en dus gewetensdwang, de ouders
to dwingen hunne kinderen naar scholen te
zenden waar alle godsdienstig gedacht is uit
verbannen. De katholieke ouders willen van
geene scholen, waar de godsdienstige gedach
te is vervangen geworden door eeno onbe
paalde wereldlijke zedenleer.
Het Volksverein hield zijno algemeene
vergadering Dijnsdag. 5 a 6000 personen
woonden de zitting'bij
De groote nijveraar M. Frans Brandts van
Gladbaoh zat voor en gaf verslag over don
huidigen toestand.
Dit jaar zijn er in Bavière 14000 leden
bijgekomen.
Over twintig jaar telde hot Volksvoroin
148,000 leden en thans 660,000. Het Volks
verein zoekt door alle mogelijke en eerlijke
middelen hot stoffelijk, verstandelijk en zede
lijk welzijn van don lageren stand en do
kleine burgerij to bevorderen. Het slaat
gansch, ten dienste van het volk en dient
In hot programma der prijskampen voor
1913, uitgeschreven door de klas ven lette
ren, zedelijke en politieke wetenschappen,
der Koninklijke Akademie van België, komt
de volgendo vraag voor
Opzoeken, welke maatschappelijke ge
volgen er kunnen voortspruiten uit den voor
uitgang der luchtvaart.
Dat men nu nog komo zoggen dat do aka-
demiston nog altijd voor den ouden slenter
zijn.
Een prijs van 800 fr. wordt voor hot besta
antwoord gegeven.
Staatkundig Overzicht
Duitschiand. Wij hébben gemeld dat
de Duitsche erfprins F reder ik tot rector mag
nificus gekozen is van de hoogcschool van
Kcenigsbcrg
Deze hoogcschool werd gesticht ten jare
1544. Zij telt een duizendtal studenten.
Prins FredetHk is de vierde Duitsche prins
welke tot deze weerdigheid verheven wordt
De twee oorlogschepen Weiscnburg
en Kunfurs t Fr ieder ich verkocht aan Tur-
kyë, zijn gister naar Konstantinopel ver-,
trokken.
Portugal Prins Leopold is te Lissabon
aangekomen. Hij bracht aan koning Manuel
het eereteehen van den Zwarten Arend
Deze Duitsche prins werd aan de static
afgeioacht door den koning zelf. Er had
eene kleine wapenschouw plaats van het re-\
giment van het garnizoen en 's avonds ont-j
haalde de koning den prins op een groot
gastmaal.
Spanje Bij zijnen terugkeer uit Frank
rijk heeft koning Alfons zijn ministers
vergaderd in eencn raad, welke hij zelf
voorzat. Mr Canal (jas heeft lezing gegeven
van het antwoord van het Vatikaan. Er
werd besloten de onderhandelingen voort te
zetten.
Amerika. M. Taft zal in het toekomend
kongres een voorstel doen om de tarieven van
de douanen te wijzigen. Het huidig slelseli
geeft aanleiding tot zekere misbruiken al-
waar het eigenbelang der bedienden nieti
vreemd aan is.
Montenegro. De feestelijkheden wor
den voortgezet. Een wapenschouw heeft,
plaats gehad in de tegenwoordigheid raw
Koning Victor Emmanuel, van Koning Fcr-,
dinand, de Koningin Helena cn de prinses
Militza, den prins Doris en de leden van hel
hof, het gevolg cn de gezanten van OostcnA
rijh-Hongarië, Rusland en Frankrijk. Na
den wapenschouw heeft de Koning van Ita
lië het diplomatisch korps en de hoofden der
Ilaliaansche kolonie ontvangen. Daarna had
een groot gastmaal plaats ter cere van deii'
Koning en de Koningin van Italië. Prins,
Niholaas heeft van verscheidene vorstenhui-\
zen kostbare geschenken ontvangen.
Bolivië. De regeering van Bolivië heeft
aan Frankrijk eene bestelling van kanon
nen gedaan.
Alhoewel er nog 20 maanden moeten vor-
loopen vooraleer deze bloomenfecsten, ten
toonstelling enz. moeten plaats hebben (einde
April 1913) zetten de inrichters zich van nu
af roods aan 't werk. Er zijn slechts 763 prijs-
kampon, verdeeld over 27 groepen... Het ko-,
miteit, dat met do inrichting gelast is, be
staat uit de lieeren Romain en Arthur Do
Smet, Edgard Wartel, Victor Heursol-Do.
Meester en Lucion De Cock.
Al do vakken van hof, land en tuinbouw-*
kunde zijn in do prijskampen voorzien.