Uit onze kolonie
m EN 'T ANDER
Bestuurder
IH SPANJE.
DE BRAND
In tie WereldtentcoDsteliing tc Drtisse
Het staatsblad
WilHelm
De Keizsr van Duitschland, vermoedelijke Laureaat vau den Nobelprijs of
den prijs van den Yreds
Ons© Helden
Zestiende jaargang n' 800. 35 2 CENTIEMEN HET NUMMER Zondag 28 en Maandag 29 Oogst 1910
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 3 franken
Inschrijving in alle postbureelen van het land,
- TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds,
AANKONDIGINGEN
BURESLENi
TE fi.ALST
üerlcstraat,
Telefoon 114.
233,
TE DRUSSEL
Haachischen Steenweg,
230.
KI. aank. (1 tot 4 kl. rog.) fr. 0,G0
3° bladz. (groote regel) fr. 1,00
4C bladz. (groole regel) fr. 0,G0
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamcn (per regel) fr. 9,00
Gemengd nieuws (por rogol) fr. 3,00
Roclit. herstell. (per regel) fr. 2,00
Overly den (per regel) fr. 2,00
J. Van Nuffet'De Qendt.
Voor ai.lf aankondigi\qe.\, zich wrnden
E. TAMiMIAU, 217, de Mérudestraat, Brussel.
Maanden reeds wordt er geschreven
en gewreven over dit land. Geen dag
gaat er voorhij of de bladen brengen
wat nieuws of wat leugens aan. Wat
er allemaal gezegd is over Spanje, zou
xnen moeilijk in een gewoon boekdeel
kunnen zetten, maar zienlijk is het dat
meestendeels de cene verklaring de an
dere tegenspreekt. Wat er dan ook
zijons dunkens kan men uit de laatste
gebeurtenissen opmaken dat de katho
lieken in Spanje, als politieke partij,
niet afzonderlijk gegroepeerd zijn.
Daaruit volgt dat de geheime sekten,
die in de groote Spaanscho steden fel
uitgebreid zijn, eene groole macht be
zitten en geene gelegenheid laten voor-
hijgaan om hunnen verderfelijken in
vloed te doen gevoelen,
De strijd in Spanje is, evenals in do
andere landen van Midden- en West-
Europa, gericht tegen den katholieken
godsdienst. De Jezuïten hebben do eer
aan het hoofd te komen van do vijan
den der goddeloosheid. Het is op de
Jezuïten dat zij hunne eerste pijlen rich
ten, het zijn ook de Jezuïten die eerst
van al door hunne vervolgingsmidde
len zullen worden getroffen. De Jezuï
ten hebben het onderwijs in handen,
zij hebben de meeste maatschappelijke
en liefdadige werken gesticht en daar
om ook is het noodig dat zij de grootste
werkers vooral onschadelijk maken.
Na de Jezuïten, zullen de andere
kloosterorden volgen, om dan de we
reldlijke geestelijken op hunne beurt
het leven lastig te maken.
c. c
Over eenige weken wildo men Cana-
lejas, den eersten minister van Spanje,
als katholiek maar niet als klerikaal
doen doorgaan. Wat meer is, de bla
den schreven dat Ganalejas zelf had
verklaard katholiek te zijn. Het is
thans bewezen dat daar niet hot minste
van waar is.
Cahalejas zet nooit een voet in de
kerk, om er zijne godsdienstige plich
ten te vervullen en als men het fijne
van de zaak moest kennen, dan zou het
wellicht blijken dat Ganalejas er niet
ver af is, de loge te bezoeken. Dat kan
men opmaken uit zijne handelingen en
zijne dubbelzinnige verklaringen. Dat
Canalejas geen katholiek was, werd
van af het begin duidelijk. Welk katho
liek zou het in den kop krijgen, den
II. Stoel moeilijkheden te berokkenen
en vooral zulke schaamtelooze. houding
tegenover het Hoofd der II. Kerk aan
tg nemen
Het is dan zeker dat Spanje thans
volop verkeert in een godsdienstigen
strijd. Dit gaat echter nog zoo gemak
kelijk niet. Terwijl de groote sleden
in groole meerderheid goddeloos zijn,
veel goddeloozer dan de Belgische
sleden, is de huiten nog diep godsdien
stig. Daar tusschen die bijna uitslui
tend katholieke bevolking brengen de
maatregelen van Ganalejas veel op
schudding. En was het niet dat de H.
kerk de moeder is van den vrede, en
nooit ophoudt den vrede te prediken,
er had sinds weken een groote opstand
plaats gehad bij de landelijke bevol
king.
Over eenige jaren was de Koning
van Spanje gekend om zijn vurig ge
loof. Sedert zijn huwelijk echter is er
hij hem vele verandering gekomen.
Nog jong zijnde kwam hij door zijn
vroegtijdig Koningschap ras in de
noodzakelijkheid allerbando middens
to bezoeken. De middens waren niet al
tijd geschikt om zijn godsdienst aan te
vuren. Zijne echtgenoote die steeds
Proteslantsch is, hebben op hem een
nadeeligen invloed geoefend. We welen
allen dat de Catechismus ons zeer
28 Augusli 1898.
Inhuidigtng lo Hassell van liet gedonk-
teeken van dun Boerenkrijg.
29 Augusli 1830. De menigte dringt
naar de warandó. Zij maakt een blij vuur
van de toestellen die toebehoord hebben aan
de viering ter gelegenheid der feest van dun
Koning voorgeschreven. Verscheidene fa
brieken worden in brand gesloken. Do
brandstichters werden aangehouden.
De mosseEhancleJ. To Philip
pine is nog nooit de handel in mosselen zoo
druk blijven aanhouden als dit jaar, mis
schien wel door de scliaarschheid van 'tTruit.
Zoo. werden van 14-20 Augustus 5201 balen
van 90 kilos aan de kaai gelost. Wegens de
groote verzending naar 't buitenland, worden
streng vermaant niet te verkeeren met
Ketters, omdat liet zeer gevaarlijk is.
Nu zulke verkeeringen zijn zoowel na
hijg voor een Koning als voor een
eenvoudigen mensck. I)e feiten be wij
zen maar al te dikwijls dejbillijkkeid en
de noodzakelijkheid van de maatrege
len door de H. kerk voorgeschreven.
Hoe zal nu de strijd eindigen?
Moeilijke vraag Doch in geen geval
zullen de goddeloozen hun strijd op
geven. Winnen ze vandaag een vinger,
morgen eischen zij de gansche hand.
Dat klinkt vrij uit al hunne verklarin
gen. De katholieken schijnen daaren
tegen niet eendrachtig genoeg te staan,
zij doen of zij min of meer besluiteloos
zijn. In zulke gevallen echter is het
vooral noodig eensgezind te wezen en
goed te weten waar men naartoe wil.
er goen mosselen naar do Belgische en Fran-
selie mijnen verzonden,
Aam geregelde afnemers in België on Fran- "fcrengen.^ j,rj moest er natuurlijk fiiet aan
De bezoekers.
Hut getal bezoekers vermindert niet in de
tentoonstelling, ter kontrario. Donderdag
werden 25.8-11 betalende kaarten afgeleverd
en met de abonnentcn, enz. waren er 74.227
ingangen. Vrijdag was er oven veel volk.
De nieuwe gebouwen.
De heropbouwworken beginnen nn eenig
uitzicht te krijgen. liet geraamte voor den
hoofdgevel zal weldra gereed zijn en de grond
waar voorheen do ..afdeeling der Fransche
voedingsmiddelen was, is bijna geheel opge
ruimd. Het hout, voor do afsluitingen, ligt
gereed.
In de groote zaal der tijdeb'jko tentoon
stellingen en in de feestzaal gaat men mot
rasse schreden vooruit.
Er zijn echter zoo Telo Engelsche tentoon
stellers dio opnieuw hunnen stand zullen op
richten, dat men zal moeten eeno plaats
bijnemen.
In Brussel-Kermis.
Hier gaan de werken met rasso schreden
vooruit. Ook hebben do huurders der huisjes
hunnen tijd niet verloren, Zij hebben ver
scheidene wijken ingericht en elke wijk heeft
zijn feestkomiteit, dat zich flink bezig houdt
met het opmaken van zijn feestprogramma.
Brussel-Kermis zal geheel gereed zijn te
gen 30en Oogst en op 31° Oogst zal de hero
pening- mol eencn weergaloozon luister ge
vierd worden.
De verzekeringen
De bijzondere agent van den Llojd, te
Brussel, heeft uit Londen bericht gezonden
dat de Lloyd in den brand der Brusselscho
tentoonstelling ongeveer 150,000 pond ster
ling, zij het dus zoo wat 3,750,000 fr. zal
verliezen.
De apen van M. Bcstock
Den avond van den brand had M. Bostock
al de tamme dieren, olifant, latnma, witte
ezel, rood varken enz,in veiligheid kunnen
krijk gingen 41S1 balen tegen 4-6fr. van
de laatste wel 't meest, doordien de hoeda
nigheid tegenwoordig puik is. Belgische en
Ilollandsche verkoopers kochten 1020 ton
van GO kgr. legen 3-3 1/2 fr. de ton.
De oiadeHom dep aarde.
Het bulietijn van 't Smithonian Institute
heeft daarover een studio geschreven en
komt lot het besluit dat do geleerden Franck
Clarke en G. Becker t'akkoord zijn om den
ouderdom onzer aarde vast te stellen op min
stens 55 miljoen jaar en hoogstens 70 mil-
lioen.
Het verschil is nog al merkbaar, doch de
belangrijkheid der ontdekking berust hierin
dat do geleerden tot dezen uitslag gekomen
zijn langs tweo verschillende >yegen, dc cone
steunende op scheikundige gronden, de andere
zich verlatend op wijsgeerige bespiegelingen.
Ia 18G2 verklaarde lord Keivin dat de
aarde waarschijnlijk 98 millioen jaar oud
was in 1892 opperde Clarence King en Carl
Barns voor 24 millioen en do Lapparent van
67 tot 90. In 1909 sprak W. Solus van 150
millioon jaar.
IVIislukt. De vrijdenkers van Ka-
nada, hadden een komplot beraamd om den
glans van hel II. Sacraments Congres van
Montreal te verduisteren. Zij zouden zekere
vreemde priesters onder de eeno of andere
valsche beschuldiging doen aanhouden heb
ben
Men heeft hunne geheime beraadslagingen
onderschept en allo hunno booze plannen zijn
nu mislukt.
lYlgs* Roelens. De gezondheids
toestand van M8r Roelens, Bisschop van Op
per-Kongo laat zeer te wenschen. Hij is aan
boord van den Bruxellesvillo, die Dijnsdag
aanstaande, lo Antwerpen moet aankomen.
%Ve9*e3i3i:al£n. Na het volofuk
en het esperanto zijn nu wederom twee nieu
we wereldtalen aar. dc mode.
Het ido, eeno vereenvoudiging van het
esperanto, veel gemakkelijker om aan te
leeren, is naar het schijnt een brouwsel uit
alle Europecsche talen.
Deze taal is nu niet bijzonder geroepen om
als hoofdtaal te dienen-, maar wel, om als
tweede taal, de betreltkingen tusschen do
verschiliigo volksstammen te vergemakkelij
ken.
Voor hetgeen de stamwoorden betreft,
kunnen de Franscben er 91 hunner woor
den vinden, de Italianen 83°/°, de Spanjaards
79 de Duitschers, Vlamingen en Hollan
ders 61 de Russen 52 enz.
Naar het schijnt vinden do priesters dezo
taal gemakkelijker dan het latijn, dat in ver
scheidene landen wat geradbraakt wordt.
Het ido heeft nu ook reeds een opvolger
gevonden, namelijk het adjuvilo. Deze is to
Parijs gemaakt door eenigo aanhangers van
het ido waarvan het adjuvilo nogmaals eene
vereenvoudiging is. Al do onnoodige woorden
en onregelmatigheden zijn er uit geweerd.
denken al zijne apen te redden, en zette dus
hunne kooien open. Allen c=>6-
wenk verdwenen.
Talrijke vierpooters zijn naar het Ter Ka-
mcrenboseh getrokken on... on stellen hot er
waarschijnlijk zoergoed.
Anderen hebben het niet noodig geoor
deeld zoo ver to gaan en blijven in het park
van de villa Lapotillet, op de Solboschlei.
Zij houden daar een leven juist alsof zij zich
in hunne oerwouden bevonden.
Eenige apen zijn Dok reeds teruggekeerd
naar do plaats waar vroeger de menagerie
Bostock stond, en konden er gevat worden.
De rekordman voir den grootsten afstand
is echter de aap, diefgisteren namiddag gevat
werd in het Paleis ian Justicie te Brussel.
Deze was waarschijriijk langs de booracn tot
daar geraakt.
Goed bewaakt.
In het paviljoen 'an Nederland is het aan
tal soldaten dat vor den ordedienst zorgt,
sinds de brandramp erdubbeld.
Het bestaat than uit 20 manschappen,
waaronder een ondeoflicier en een korporaal
der genio.
lederen nacht woflt er in het gebouw door
twee soldaten do wcht gehouden, en allen
hebben onderricht otvangen in do behande
ling van liet bluschmleriaal.
Engslsche dgbladschrljvers.
De leden van den tachtigen Bond der En
gelsche pers, het Istitute of Journalists -•»,
die van 9slea tot 16d' September te Londen
hunne jaarlqksche vrgadering houden, zul
len op 17Uea en 18t!enlicr maand een bezoek
brengen aan de Bisselsche World's Fair.
Den 18düa zullen zeflicieol ontvangen wor
den.
De dieftenJjdens den brand
Do algemeeno vertegenwoordiger der
Fransche juwelierzer Tentoonstelling, heeft
aan den ondercoer echter verklaard dat de
waarde der kostlnrhedcn, gc-slolen in den
stand der Juwceh tijdens den nacht van
14 op 15 Auguds, ongeveer 50,000 frank
bedraagt.
7 Oogst.
Konsuls van Voep. M. Bribosia,
Belgisch konsul, iKorea, lo Séoul verblij
vende, is algemeejezanl benoemd, ter zelf-
der verblijfplaats.
Dé cholera In ftland. De tijdelijke
minister van Binneindsche Zaken meldt,
dat te rekenen vani" Oogst aanstaande, het
koninklijk besluit v 19n Oktober 1908, be
trekkelijk do bewatg der reizigers welke
van de geteisterde loken komcfl terug in
voege gebracht wotn.
Posterijen. Hbntelag van M. Nachte-
gaelo, ontvanger 4* klas, wordt aan
vaard. Hij is gemaugd zij no rechten op
pensioen te doen $en.
Sinds lang is Keizer Wilhelm
gekend om zijne vredelievendo go-
voelons. En 't is een feit dat niet to
loochenen valt, dat onder zijn reed*
langdurig bostuur, Duitschland on-1
ophoudelijk den vrede heeft weten
to handhaven, hoewel er moer dan
eens gelegenheid hoeft toe bestaan
om den oorlog to verklaren.
Men zou zinnens zijn den Keizer
den prijs van den vrede toe te ken
nen om zijne wijze en voorzichtigo
handeling mot Oostonrijk aangaan
de de inpalming van Ilcrzegovino.
Het is dank aan hem dat menige
moeilijke conflikten ofwel werden
vermeden, ofwel werden bijgelegd.
Het zou eeno hoogst aangename
gebeurtenis zijn dat de Keizer van
een der machtigste keizerrijken dor
wereld dozen palm mocht weg
dragen. Dit zou voorzeker eon
historisch geschiedkundig feit
blijven. En wij blijven do meening
toegedaan dat zulk een eerelitci
voor den Keizer meer recht ver
schaft op den roem en de erkente
lijkheid van het nageslacht, als het'
voeren van do grootste en zogo-
pralondsto oorlogen.
Do uitspraak is echter nog
niet gedaan, maar in ieder ge
val blijkt het een goed voorleo-
ken,dat het nieuws werd aangekondigd door de dagbladen van iedere natie. En kenmerkend
viel het op, dat er om to zeggen geen enkel blad was, dat opkwam tegen hot toekennen van
den vredeprijs aan Keizer Wilhelm. Het is een bewijs dat de Duilscho keizer in de oogen-
van eenieder een vredelievendo vorst is.
En wat men ook zeggen of schrijven of schimpen of hekelen moge over do gevaarlijk®
oorlogstaigen van don huldigen J»:g, het blijft va»t dat in Midden-Europa do oorlogen sinds
40 jaren onbekend zijn. Ziedaar het heugelijke feit
De terugkeer van den Bruxellesville.
De Ivongoboot is Las Palmas voorbijge
varen en mag Dinsdag namiddag te Ajilwer-
pen verwacht worden.
Aan boord bevinden zich
Voor het ministerie van Koloniën De
heeren Englebert, Enger, Lamquet, Van de
Voorde, Deschepper, Vermersch, Holler-
strom, Brandstrom, Bayens, Raskin, Bong,
Ivof, Sondag, Janssen, Bergstrom, Masset,
Duchaleau, Lindellc, Lambin, Marlior, Kler-
dond, Magniën, Kesler, Sukts, Dobbelaero,
Smolders, Krafts, Redolli, Halmslrom, Pol-
ledro, Pournoy, Thiry en Veillard.
Voor do Kongo- spoorbaan- maatschappij
MM. Lefcire, Praen en Van den Daele.
Voor de Belgische naamlooze handels
maatschappij van Opper-Kongo M. Grisar.
Voor do speciaal, komileit van Katanga
MM. Willem en Marquais.
Voor do Sud-Kamerun GezelschaftM.
Mombacce.
Voor de Kassaï-coinpagnie MM. Promon-
torio, baron Dorripe, Leleux, Nyst, Souer,
Gouty en Vannoeck.
Voor het nieuw Afrikaansch handelsven
nootschap MM. Van den Bosch, Klokxans
en Vanheuser.
Voor do missiën van ScheutM. Cools.
Eeno ganscho groep nederige helden berei
den zich om binnen kort het Katholiek Ge
loof en liet Woord Gods te gaan verkonden
in do wildernissen.
Den 19 September zullen zich te Genua in
schepen voor Mindanao (Phiiippijnen), de
eerw. paters Jan Oolaerts, bisdom Luik
Walter Panis, 'a Herlogenboseh Felix Van
de Pol, Mechelen Theodoor Kuslers, Roer-
monde Alfons Brckelmans, 's llertogen-
bosch Kornelis Van Berkel, idem Jacobus
Van Beurden, Haarlem en de corw. broeders
Lambert Van Olterdijk, 's Herlogenboseh
Joseph Janssens, idem Piet Van dor List,
Haarlem Kornelis Keet, idem.
Den 22 September zullen inschepen te
Marscillo voor do apostolische prefectuur
van Noderlandsch Nieuw Guinea, do eerw.
paters Ernest Masure, bisdom GentLouis
Nieuwcnhuis, Haarlem Petrus Vertenten,
Genten do eerw. brooders Henricus Van
Stantvoort, 's lJerlogonbosch, on Sebastiaan
Van Haaren, idem.
Al dezo niouwo zendelingen zijn van de
noordelijke provincie der Congregatie van do
Missionarissen van het II. Hert.
Den 4 Oktober zullen vertrekken voor het
apostolisch vikariaat van Noorder-Kan-Soo
de corw. pators Norbert De Puydt, Kemmol,
bisdom Brugge en Albreclit De Smedt, uit
Kortrijk, idem.
Voor de apostolische prefektuur van Zuid-
Kan-Soe do eerw. pators Alberio Van Ac-
kero, Beveren-bij-Korlrijk, bisdom Brugge,
en Pieter Van Esser, Hunsel, bisdom Roer
mond.
Staatkundig Overzicht
Japan. Het gerucht wordt verspreid
dat de keizer van Korea aft tand zoude ge
daan hebben van zijnen troon. Het schijnt
dat de aansluiting van Korea aan Japan bij
dc mogendheden geen verzet zal verwekken
De tekst der overeenkomst der inlijving van
Korea is aan de mogendheden medegedeeld
Het verdrag is den 22 Augustus gesloten, en
de afkondiging ervan zal den 20 of 30 dezer
plaats hebben.
Portugaal. Heden Zondag hebben de al»
gemeene kiezingen plaats. Dc regcering is
bijna zeker de meerderheid te behouden.
Nederland. Uit den Haag wordt gemeld
dat Koningin Wilhelmina in persoon de
Stalen Generaal zal openen.
Italië. Een ministerraad heeft plaats
gehad. Dc minister van Buitenlandsche Za
ken heeft zijne gedragslijn met het buiten
land bekend gemaaktBin nen kort zal hij
een onderhoud hebben inet graaf d'Acren-
thal.
Dc koningin van Italië verzet zich niet
langer meer tegen het ontworpen huwcl\jk
van den graaf d'Abruzze met miss Elkins. j
Dit huwelijk zal dus in 't kort plaats hebben.
Bij het bezoek van den Duitschen prins
Leopold aan Koning Manuël, hebben de gul-
her tigs te onderhouden plaats gehad. Koning
Manuël deed eencn toast in het Fransch cn
dronk op het heil van Duitschland.
Chili. De propaganda voor het kiezen
van ecnen nieuwen voorzitter der Republiek'
begint. Tol hiertoe zijn er reeds twee kandi
daten bekend. Het zijn, M. Augustin
Edwardo en Bodewijk van Fuenles
Griekenland. Dc Grieksche oproerlin
gen, welke verleden jaar gccnen hoofdman
vonden, hebben zich nu gewend tot M. Veni-
zelos, die met zulke groole meerderheid komt
gekozen te worden.
Montenegro. Hedent 28 Augusti, heeft
dc prins Nikolaas van Montenegro den
koninklijken troon beklommen.
Montenegro is dvs een koninkrijk cn dc
nieuwe koning geniet dc achting van zijn
volk cn van alledc mogendheden
Rusland. De opstandelijke strekkingen
zijn min of meer gekoeld. Deze kalmtena
den storm, zal waarschijnlijk maar van
korten duur zijndoch zij is het natuurlijk^
gevolg van alle groole opstootcn.
