BUITENLAND.
'T m m 'T ANDER
VOLLEDIGE EENDRACHT.
De Franscha iegeroefsningen.
Esn schoon en edel voorbeeld
Zestiende jaargang nr SCO. 02
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Vrijdag 16 September 1910
ALS DE LIBERALEN HET BEKENNEN.
Een zonderling incident.
Het Staatsblad
Staatkundig Overzicht
FRANKRIJK
DU ITSCH LAN D
PAUSELIJKE STATEN
ITALIË
OOSTENRIJK.
MONTENEGRO
ABONNEMENTEN!
Zes maanden 4 franken; Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds.
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
AANKONDIGINGEN i
*\lSP
BURt.iEL.EN
TE BRUSSEL TE AALST
230, Haachtschen Steenweg, 236. mericstraat, O.
Te lef eon 114
BestuurderJ. Van Nuffel=De Gendt.
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) Ir. 0.60
3* bladz. (grooto regel) Ir. 1,00
4e bladz. (kleine regel) Ir. 0,30
Financ. aankon, (per regel) Ir. 2,00
R~ hen (per regel) fr. 2,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 3,00
Recht, herslcll. (per regel) fr. 2,00
Overladen (per regel) fr. 2,00
Voor alle aaxkovd(6I\gb.v. zien wevdpn
E. TAMINIAU, 217, de MérodeStraat, Brustel.
De goede verstandhouding die blijkt
te zullen komen in Luik en in Dinant
en naar alle waarschijnlijkheid ook in
Tongeren, de kenmerkende overeen
komst tusscken onze groote katholieke
leiders, de veelbeduidende en kernach
tige verklaring van den voorzitter van
den Belgischen Volkshond en dit in
den naam van geheel den Belgischen
Volksbond zijn voor alle overtuigde
katholieken een verblijdend verschijn
sel en doen ons met veel hoop en be
trouwen de naaste toekomst van onze
Nationale katholieke partij en van
ons Belgisch vaderland inzien.
De tegenstrevers zijn door die on
verwachte menigvuldige uitingen van
zucht naar eensgezindheid tusschen de
groote katholieke groepeeringen ot in
richtingen uit hun lood geslagen. De
bijzonderste bladen kunnen niet nala
ten de redevoering wèer te geven van
M. Volksvertegenwoordiger Arlhur
Verhaegen en voegen er slechts zeer
weinige bedenkingen bijHet is duide
lijk dat hun die openbare verklaring
van het eendrachtig willen en streven
naar een zelfde doel nuchter op de
maag is gevallen. Voor ons is zulks
des te grooter troost en wij meenen
goed te doen op de bijzonderste punten
van M. Verhaegen weder te komen.
De eendracht.
Wij hebben, zei M. Verhaegen, dit
klasseeren en verdeelen der volksver
tegenwoordigers in oude en jonge,
rechterzijde altijd verwezen en meer
dan ooit verwijzen wij zulks nog.
Voorzeker er bestaat in de katholie
ke partij verschil van opvatting. Dat
zal zoo zijn, zoolang zij levendig en
sterk zal blijven, zoolang de partij de
verschillende gedachten zal weerkaat
sen, die alle ontwikkelde en vrije
menschen zooals wezenlijk de ka
tholieken zijn opperen.
Er bestaat noch in de parlementaire
rechterzijde, noch in den Belgischen
volksbond, noch in de katholieke par
tij, eene groep, ingericht met het doel
hervormingen te doen zegevieren, die
de meerderheid als strijdig beoordeelt
of tegen den zin in van die meerder
heid.
Zoo sprak volksvertegenwoordiger
A. Verhaegen. 't Is wel de uitdruk
king van eene vurige begeerté naar
volkomene eendracht.
Dit werken naar eendracht beteekent
in geen geval een werkeloos zijn of
tlijven op wetgevend gebied. M. Ver
haegen weerlegt bij voorbaat die op
werping, waar hij zegt.
Wat aangaat de wetgevende actie
der katholieken, zij moet opvolgenlijh
de billijke hervormingen omvatten dooi
de openbare denkwijze geëischt, en
dusdanig opgevat worden dat de tegen
strevers niets anders overblijft dan
overdrijvinghersenschim, onrecht
vaardigheid en geldverspilling
En om nogmaals terug te komen op
jde noodzakelijkheid der eensgezindheid
'.Voegde de redenaar er nogmaals bij.
.Laat ons samen werken om dit pro
gramma te verwezenlijken en om te
gelukken, wachten wij ons wel de een
dracht der katholieke macht in gevaar
■it brsngen,
Deze woorden van eendracht werden
door de honderden congressisten met
goedkeurend gejuich begroet. De toon
waarop die woorden werden besproken
in het goddelooze kamp en tevens, in
onze rangen bewijst meer dan voldoende
dat alle katholieken instemmen met
deze gevoelens.
Nu dat onze meerderheid in de
Kamers tot op 6 stemmen is gedaald
dient er inderdaad al het mogelijke ge
daan om met eensgezinde krachten te
voorschijn te komen. We zullen geluk
kig zijn telkens de voorteekens te kun
nen aanteekenen, die wijzen op deze
onmisbare politieke hoofddeugd.
Verjaring» 16 Sept. 1833.Pon-
tifikaal besluit van Z. H. Gregorius XVI,ver
klarende dat in belang van den vrede en aan
gezien de gelukkige herstelling van den gods
dienst Z. H. besloten heeft dat alwie verbeur
de kerkelijke goederen aangekocht heeft niet
zal verontrust worden noch door Haar noch
door hare opvolgers. De bezitters dier goe
deren of hunne rechthebbenden mogen ze als
hun wettigen eigendom aanzien.
De wilde dieren in Engelsch-
Indië. Een ambtelijk verslag geeft het
aantal personen op, die in Engelsch-Indië
door wilde dieren tijdens het verloopen jaar
gedood werden
19,658 personen overleden aan slangenbe
ten 909 werden door tijgers gedood 302
door luipaarden 269 door wolven, en 686
door andere dieren, hetzij gezamenlijk 21.904
dooden.
Het aantal huisdieren, op dezelfde wijze
om het leven gekomen gedurende hefzelfde
tijdperk, bedraagt 99,080.
Daarentegen heeft men 70,000 slangen
gedood en 18.000 wilde dieren.
Nieuwe haven. Er is ernstig spraak
eene haven in te richten in de Panne en te
Zeebrugge. Belgische en Engelsche kapita
listen hebben zich tot de Belgische regeering
gericht en het plan ligt ter studie. Zeebrugge
en de Panne zouden terzelvertijd visschers-
haven zijn van eerste klas.
De telegraaf zonder draad
en de duivenprijovluchten.
Ron wlücz -AC V c-1 W-Ki l,, uarae reden «Laar-tu»-
sedert eenigen tijd zoovele reisduiven achter
blijven, moet toegeschreven worden aan den
draadloozen telegraaf. De geheimzinnige
luchtstroomen welke door. dit toestel verwekt
worden,is de oorzaak dat zoovele duiven van
hunnen weg afgetrokken worden. De weten
schap zal later bewijzen of de meening van
dezen geleerde juist is.
Wijn en tabak. Het verbruik van
wijn en van tabak in België is merkelijk toe
genomen.
Van 1831 tot 1840 was het gemiddeld ver
bruik van wijn 77,252 hektoliters van 1851
tot 1860 steeg het tot 104,000 hekt. van
1871 tot 1880 tot 202,953 hekt. In 1901 was
de hoeveelheid wijn gestegen tot 315,745 h.
en thans overtref t het gebruik de 345,000 hek.
zegge 51/2 maal meer dan van 1831 tot 1860
Deze verhooging is meer dan het dubbel van
den aangroei der bevolking.
Het algemeen gebruik van tabak in ons
land was in 1880 van 11,636, 531 kil.
In 1909 komt het de 22 miljoen kilogr.
nabij. Daarin is de inlandsche tabak begrepen
voor 11,364,558 kilogr. zegge meer dan de
helft. De tabakkweek heeft zich ontwikkeld
door een wijziging aan de wetgeving.
Het verbruik van tabak in 1880 was jaar
lijks 2 kilo per inwoners, vrouwen en kin
deren inbegrepen.
Het liberale blad La Gazette, van
Brussel, wijdt een artikeltje aan de Tentoon
stelling van Brussel, en stelt vast dat de
vreemdelingen niets dan lof spreken over
België.
Dezen zomer, zegt ze, heeft men België
ontdekt, meer dan men ooit te voren Amerika
ontdekt heeft.
Wat de vreemdelingen vooral ontdekt
hebben, en wat ben vooral verbaasd en ver
rukt heeft, is de onverwachte rijkdom, de
werkzaamheid en de goede uitslag van het
werk het is de levensvreugde die overal
uitberst, de schitterende voorspoed en de ge
ruste tevredenheid.
La Gazette heeft zeker wel uit het
oog verloren, dat wij leven onder een katho
liek Gouvernement, dat die schitterende
voorspoed van welken zij gewaagt, bestaat
na een 26jarig katholiek bestuur, dat de
lof door de vreemdelingen gesproken over
België, over zijnen bloei, zijne werkzaam
heid en zijne geruste tevredenheid, eene
rechtstreeksclio hulde zijn aan de katholie
ken die van België een land hebben gemaakt
dat de bewondering en den lof der gansche
wereld afdwingt
Het artikel van het liberale blad is voor
het Katholiek Gouvernement eene ruime ver
goeding voor do onbesuisde aanvallen der
geuzenpers.
De Fransch© legeroefeningen worden in
de departementen v.-m Picardië voortgezet.
Gisteren moesten de vliegmachienen toonen
waartoe zij in staat waren, en welk nut zij
konden opleveren.
Verscheidene ongevallen hadden plaats.
De adjunkt Ménard weeg te Poixop, rond 7
ure, en ging de posities van het vijandelijk
leger verkennen. Toen hij alles nauwkeurig
bespied had, keerde hij op eene hoogte van
400 meters, naar Poix terug. De terugreis
was zeer moeilijk, daar hij tegen een hevigen
wind te kampen had. Bij het nederdalen ver
brijzelde hij gedeeltelijk zijn toestel.
De vlieger ging aan-zijnen overste, gene
raal Picquart verslag geven over zijne zen
ding. Deze wenscht den offioier geluk ei
teekende zorgvuldig dies aan wat de vlieger
verhaalde.
Luitenant Letheux vertrok uit Briot. Na
eenige zwenkingen botste het toestel tegen de
afsluiting eoner weide en werd totaal ver
brijzeld. De vlieger werd niet gekwetst.
Ten gevolge van den wind kon de bestour-
bare luchtbal Clémant Bayard niet huiten
gebracht worden.
De vliegtoestellen en het grof geschut.
Gisteren werd ook eene belangrijke proef
neming gedaan. De gekende vlieger Latham
en Luitenant Yost, die hem vergezelde,
werden er bijna de slachtoffers van.
Latham was met luitenant Yost opgeste
gen en bevond zich op eene hoogte van
100 meters, toen het snelvurend kanon en de
mitrailleuze op het vliegtoestel gericht wer
den. De uitwerkselen bleven niet lang achter.
Men zag het vliegtoestel nederdalen, ge
heel ontredderd, in eene snelle vaart.
Toen het toestel zich nog slechts op wei
nige meters van de aarde bevond, gelukte
Latham er in, terug meester te worden van
de werking en eenen val to vermijden.
Men denkt, dat de luchttrillingen, veroor-
z.ad-K.1 aoornet exoi
den geweest zijn onfïici lueüicï
onschadelijk te maken, door het verwekken
van eene ruimte in de lucht.
Het valt nu echter te zien, of het grof ge
schut dezelfde uitslagen zou verkregen heb
ben, indien liet vliegtoestel zich op eene
hoogte van 1000 tot 1500 meters zou bevon
den hebben.
In tegenwoordigheid der feiten, gisteren
.srtgesteld, is het echter weinig waarschijn
lijk dat een enkele vlieger er zijn huid zal
aan wagen.
De vliegtoestellen moeten nog verbeterd
worden 'tis hoogst en dringend noodzake
lijk.
M. Falüères ter plaats.
M. Fallières,voorzitter der republiek MM.
Briand, Brun en Sarrani zijn per automobiel
de oefeningen komen aanschouwen. De voor
zitter der Fransche Republiek heeft eene
bijeenkomst gehad met den voorzitter van de
Republiek van Brazilië, die te paard de groote
legeroefeningen volgt. Het onderhoud was
zeer hertelij k.
Koninklijk muziekkonservatorium van Ant
werpen. De mandaten der heeren Jan De
Winter. Leon Van Hof, Jules Hekkers,
Oklaaf Selb, Frans Van Kuyck, Leon Van
Peborgh en Nic. J. Cuperus, als leden van
den beheerraad van het Koninklijk muziek
konservatorium van Antwerpen, worden voor
drie jaar vernieuwd.
Normaalscholen. M. Meylemans,
muziekleeraar m de staatsnormaalschool van
Lier, wordt op pensioen gesteld.
Wij herinneren ons nog allen den groolen
reusachtigen brand der tentoonstelling. Niet
alleen de Belgische af deeling, doch ook de
Fransche en bovenal de Engelsche afdeeling
hadden schrikkelijke verliezen te ondergaan.
De Engelsche afdeeling was zoo goed als tee-
nemaal vernield. Eenige dagen later vernam
men dat de Engelsche regeering besloten had
hare afdeeling herin te richten, maar tevens
hoorden wij zeggen dat de Engelschetentoon-
stellere den Belgischen Staat verantwoor
delijk hadden gesteld. Er is daar later niet
meer in het bijzonder op ge wezen. A lieen we
ten wij, dat de Engelsche afdeeling opnieuw
is afgemaakt en wederom bewonderensweer-
dig is. De Engelsche regeering had zonder
veel beslag, of zonder veel gerucht 700.000
fr. toegestaan, om de Engelsche tentoonstel-
Iers te ondersteunen.
Over eenige dagen is er nog een beter
nieuws van Engelsche zijde toegekomea. De
Engelsche regeering hoeft aan den Belgischen
Staat en ook aan het bestuur der Wereldten
toonstelling laten weten, dat het afziet van
alle geding en dat zij besloten heeft, niemand
verantwoordelijk te stellen of niemand scha
devergoeding te doen betalen voor de schade
die de noodlottige brand heeft teweeg ge
bracht. Alle geschillen zijn langs die zijde
dus volkomen uit den weg geruimd. Door
dit voorbeeld heeft Engeland getoond dat het
België toegenegen,is en dat het zich groot en
heidTen edelmoedigheid vooral te stade
komen... Intusschen beleeft de wereldten
toonstelling een ongewonen bijval. Reeds ls
het getal betalende bezoekers tot over de
3,000,000 zegge ovor de drie miljoen geklom
men en de toeloop blijft nog steeds aanhou
den.
De groote ramp heeft gelultkiglijk de
slechte gevolgen niet gehad die de moeste
Belgen vreesden.
O* vrijheid der Schelde.
In de Antwerpuhe zeevaartwereld heerscht
thans eene groote opschudding, verwekt door
het volgende feit
De sloomer Minervabehoorende aan de
firma Neptunusvan Breinen, verliet
Dinsdag de haven in bestemming vooi; Lissa
bon. Toen de stoom er de scheepsstatie van
Vlissingen zou voorbijvaren, werd hij tegen
gehouden en aangeslagen, op bevel van den
magistraat van Middelburg, die don sloomer
aan de keten deed leggen.
De oorzaak van dit bevel, was eene klacht
door den Nederlandsclien loodsdienst neerge
legd, tegen do firma Neptunus omdat
een harer schepen een loodsboot in den grond
geboord had.
Het feit, een voorbijvarend stoomer aan te
slaan, is oeno verkrachtigii.g van het inter
nationaal vaartrecht en van alle bestaand®
verdragen.
Inderdaad, het kongres van Weenen heeft
klaar en duidelijk beslist, dat alle interna
tionale stroomen, het is te zeggen, dezo die
bevaarbaar zijn in meer dan één land, vrij
open zijn aan den zeehandel en vrij moeten
blijven de stroomen zijnniemands eigendom
en kunnen niet onderworpen worden aan het
imperura van staten of bijzonderen.
Ten andere, het Hollandsch gouvernement
heeft in het verdrag van 19 April 1839 dui
delijk herkend, dat aan do Schelde het prin
ciep van hot verdrag van Weenen moet
toegepast worden.
Wat er nu ook van zij, het Hollandsch
Staatsbestuur heeft hier oone daad gepleegd,
die onvermijdelijk een diplomatiek incident
zal veroorzaken. Het is te hopen, dat het ge
schil spoedig zal bijgelegd worden, tot vol
doening der beide partijen.
België, en bijzonderlijk Antwerpen en
Gent, zouden door het geschil groote schade
kunnen lijden, daar de schepen der firma»
welke met Holland eene kwestie te vereffenen
aah'aoen."
Onderlinge verzekeringen. De volgende
maatschappijen van onderlinge veeverze-
keringen zijn wettig erkend Helpt Elkan
der Asten e Sint-Vinccntius-a-Paulo»,
Gent; «WerkmanskoeikeKruishoutcm
«VereenigdeStalmelkers», Oostende-, «Nood
zoekt Troost», Wulpen.
Volksoptelling. Het Staats blad deelt de
schikkingen mede voor de algemeene volks
optelling, welke op 31 December 1910 zal
geschieden.
Men wil de bevolking van rechtswege (die
in het land hun gewoon verblijf hebben), en
de wezenlijke bevolking (die aanwezig is)
kennen, alsmede hun geslacht, ouderdom,
burgerlijken stand, geboorteplaats, geboorte
land, de landstalen welke zij spreken, den
graad van hun onderricht, hunne beroepen,
ambten, betrekkingen en eindelijk het aantal
gezinnen, door deze inwoners gevormd.
De volksoptelling zal geschieden door de
zorgen der gemeentebesturen, bij middel van
gezinkaarten en persoonlijke kaarten.
Alle persoon, Belg of vreemdeling, moet
op ééne gezinkaart aangeteekend worden, hij
weze al of niet tegenwoordig, en de plaats
waar hij tijdelijk of gowoonlijk verblijft,moet
op eene persoonlijke kaart aangeteekend
worden.
Koninklijk muziekkonservatorium van
Brussel. Worden benoemd M. Martin
Lussens, tot leeraar van geschreven har
monie M. Frans Rasse, tot leeraar van
muzieklessen.
Koninklijk muziekkonservatorium van
Gent. M. Henry Ceulemans is leeraar be
noemd in den hoogeren leergang van violon-
celle.
Frankrijk. Zooals men weet,is het pen
sioentje voor den afgesloofden werkman ein
delijk gestemd, maar het is maar op 't einde
van't naaste jaar dat de toet in werking gaai
Voor het oogenblik is er geen geld in de kas.
Men zoude moeten tegen te naaste jaar 45
millioen franken samen krijgen om de werk
manspensioenen te kunnen betalen.
De minister van geldwezen is zinnens de
registratie en de erfenisrechten merkelijk te
verhoogen,ten einde in den neteligen geldtoe-
stand te voorzien.
Turkye. Volgens inlichtingen bekomen
bij den heer minister van geldwezen heeft
Turkye vlakaf de Fransche leen mg gewei
gerd, omdat de voorwaarden door Frankrijk
gesteld, de vrijheid van Turkye beneemt.
Deze voorwaarde was, dat de geleende gel
den moesten dienen tot bevoordeeling der
nijveraars van Frankrijk.
Het schijnt dat na den ministerraad te
Parijs gehouden, de minister van Turkye
meer bevredigende voorstellen ontvangen
heeft.
InMaccdonië leveren deTur ken zich aan
erge gewelddaden over. Het opperhoofd
eener bende, zekere Tahirvroeg aan Griek-
sche handeldrijvers zekere sommen, ten
eindegespaard te blijven en hunnen handel
te kunnen voortzetten .Een dezer kooplieden
welke weigerde, werd zoo erg mishandeld
dat hij doodeljk gekwetst werd opgenomen.
Afrika. M. Huil, de minister van finan
ciën, heeft te Germiston in eene rede gezegd
dat de inkomsten belasting der Kaapkolonie
dieper jaar 525,000p. st. opbrachtop 30
Juni opgehouden had te bestaan. De vraag
was nu, zegde hij, hoe de aldus ontstane
leemte aan te vullen.
Hij beschouwde het als volkomen billijk
eene belasting op de diamantmijnen in de
Oranjerivier- en Kaapkolonie te heffen. Na
derhand zal hij een progressieve belasting
op de onedele metalen voorstellendie zoo
zal worden ingerichtdat de met moeite be
staande mijnen er niet zullen onder vallen.
Amerika. De Demokraten zullen de
grondwet voor den nieuwen slaat Arizona
ontwerpen. Bij de verkiezing voor de wet
gevende vergadering van dien staat zijn 2S
van de 52 zetels aan de democraten te beurt
gevallen.
In de Fransche kamer
De Fransche Kamers zullen den 11 of don
18 Oktober aanstaande geopend worden. Da
juiste datum zal door den ministerraad ge
steld worden en hangt af van de kommisi®
samengesteld voor liet onderzoek Rocliette.
Incident in eenen schouwburg
Tijdens de vertooning van Michel Strogoff
in den Chatelet-schouwburg, heeft een der
toeschouwers, een stakend machinist, op het
amphitheater bengaalsch vuur ontstoken.
Er ontstond groote verwarring, daar de toe
schouwers meenden dat er brand ontslaan
was. Dames verloren het bewustzijn. De art)s-j
ten speelden voort en konden aldus den schrik
doen bedaren. Toch verlieten velen don
schouwburg. Do kerels, die dit gevaarlijk
;pel hadden uitgehaald, zijn er in gelukt iat
do wanordo te ontsnappen.
Misdaad
Burkersdorf, een doroke van 3000 inwo
ners, is gisteren het toonoel geworden van
eene vreeselijke misdaad. Gasten, die een
restaurant betraden, vonden do eigenaars,
deechtgenooten Killer, vermoord. Een onder*
zoek is geopend.
De gezondheidstoestand van Pius X.
Zekere bladen hadden het gerucht Tor-
spreid van den ziekelijken toestand van Z.
II. Pius X. De Agencb Havas logenstraft dit
nieuws. Gelijk altijd lijdt de H. Vader aan
jicht, bijzonderlijk bij vochtig weder, doch
dit belet hem niet zijne drukke bezigheden
zonder onderbreking voort te zetten.
Admiraal Morin.
Een telegram uil Luca meldt het overlijden
van admiraal Morin, senator en oud-minister
van marine.
Overstroomingen.
Uit Budapest wordt gemeld, dat er in het
district Meheditz erge overstroomingen ver
oorzaakt zijn door do laatste regens 23 per
sonen zouden verdronken zijn. Huizen en
oogst zijn vernield.
Mlnisterleële krisls.
Do eerste ministerieëlo krisis heeft plaats
gehad. Het ministerie Tomanovitsch komt in
handen van Koning Nikolaas zijn ontslag to
geven.
