'T EEN ÈFr ANDER
imr i'
ET^TT
DAGBLAD
Koning Albrecht
en onze kolonie
ZOo Revolutie in. Portugaal
4 alp ff ?J
i'lfcr..
Zes&isnde jaargnny n' CCD. I £3
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Cijiisd.ig 3 t-October 1910
i i i.8
«I»
ABONNEMENTEN:
Zes Éiaanden 4 franken. Eea jaar 8 franken.
Inschrijving in allo postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. t'ii jijt
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. f's
EUREELEN
YE BRUSSEL I TE AALST
2SGj ÏÏ3achtschen Steenweg, 230.] 9, Kerkstraat, 9«
Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nuffel-De Gendi.
AANKONDIGINGEN:
KI. sank. (1 tot 4 kl. reg.) fr 0,60
3® bladx. (groot© regel) fr. 1,00
4® bladz. (kleine regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
fr. 2.00
Reklamen (per regel)
Gemengd nieuws (per regel) fr. 3,00
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlyden (per regel) fr. 2,00
Voor allf. aayrondioïngey, zich weydf. y
E. TAMENIAU, 217, de Mérodestraal, Brussel.
Volgens het verdrag van overname
heeft Koning Albrecht gedurende een
zeker aantal jaren, eene jaarlijksche
annuïteit, waarvan hij het bedrag naar
willekeur kan aanwenden.
De 2"" annuïteit van 3,300,000 frs.
zal Koning Albrecht aanwenden tot
verscheidene nuttige en liefdadige wer
ken.
Hij heeft besloten 500,000 fr, terug
te storten aan de koloniale schatkist
om een pensioen te verleenen aan de
Belgische burgers, die in dienst van
den Congo zijn geweest vóór 15 No
vember 1908.
Insgelijks zal hij 50,000 fr. terug
storten in de koloniale schatkist, om
de behoeftige weduwen en weezen dier
hooger-voornoemde Belgische burgers
ter hulpe te komen.
500,000 fr. zullen aangewend wor
den als reisvergoeding van do wettige
vrouwen, die hunnen echtgenoot, zijnde
magistraat, openbaar ambtenaar of
beambte van liet koloniaal bestuur,
zullen vergezellen naarCongo.
25,000 Ir. zullen als reisvergoeding
gebruikt worden voor de kloosterlin
gen en missionnarissen van Congo, die
naar Europa in verlof komen.
500,000 tr. toelagen worden ver
leend aan de Belgische zendingen,
vooral aan deze welke zich met het
geven van onderwijs onledig houden.
Een miljoen zal gebruikt worden
tot verbetering van den openbaren
Gezondheidsdienst in den Belgischen
Congo.
835,000 fr. zullen dienen om Ge-
zondheidsgestichten te bouwen op den
boord der Middellandsche Zee.
Be oud-bedienden van Congo, of de
bedienden van het koloniaal beheer,
die goeden dienst hebben gedaan, zul
len daar een aangenaam verblijf kun
nen vinden.
470,000 fr. dienen tot het verbete
ren van den Gongo-stroom.
100,000 fr. worden toegekend aan
de zending, die zich bijzonder bezig
houdt met den Belgischen Congo zelve
te hestud"eren.
500,000 fr. zullen gebruikt worden
tol het oprichten van Godshuizen voor
de zwarten.
70,000 fr. eindelijk zullen dienen
voor allerhande zaken, zooals de school
van Tervueren, de groenten- en fruit-
beplantingen van Laeken, enz.
Zooals onze lezers gemakkelijk kun
nen opmaken uit de verdeeling die
Koning Albrecht heeft gegeven van
deze ter zijner beschikking staande
gelden, heeft hij alles besteed aan
hoogst nuttige en lofwaardige werken
en inrichtingen.
Wat ons vooral getroifen h eft, wij
aarzelen geenszins bet te bekennen,
het is de vleiende aandacht door onzen
Koning geschonken aan onze heldhaf
tige kloosterzusters en missionnaris-
S' -n. Koning Albrecht heeft eene lange,
studiereis ondernomen in Congo hij
heeft alles aandachtig in aanmerking
genomen hij weet beter dan wie ook
waaraan hij best deze gelden kun be
steden.
Congo. Maar wanneer die engelen van
liefde en die mannen van zelfverloo
chening gindsch in het zwarte land
neervallen onder den zwaren last van
hunnen dagelijkschen arbeidwanneer
de ziekte hunne uitgeputte gestellen
komt ondermijnen, in die droevige
oogenblikken, komt juist onze welbe
minde koning, die groote werkers de
hand toereiken, om hen in de mogelijk
heid te stellen, naar Europa weder te
keeren, om er zoo het den heere
belieft hunne geknakte gezondheid
te herstellen.
De menseh zegt Monseigneur
Mercier, kan door zijn verstand
groote werken tot stand brengen; maar
de mensch zelve is maar groot door
het hart, door de liefde. Onze Koning
mag dan wel als een groot mensch
aanschouwd worden, want overal waar
er lijden te stelpen is, ziekten te ge
nezen zijn, of ongelukkigen kunnen
worden geholpen, daar ziet men tel
kens de Koninklijke hand mild haren
onderstand verleenen.
Dat de beknibbelaars maar niet zeg
gen, de Koning heeft het, hij kan het
geven. Oh er zijn er zoovelen die geld
en goed bezitten, en die nochtans niet
geven. Neen, beknibbelen zou hier
Ueszins misplaatst zijn, het cenige dat
er te doen valt, is de liefdadigheid van
onzen Koning zooveel mogelijk na te
volgen.
Ves'jaring. 11 October 1850.
Dood to Oostende van Koningin Louisa-
Maria.
De m'jüwepkenspensioenen
De bijzondere commisie der Kamer, ge
last met het onderzoek van het wetsontwerp
betreffende de mijnwerkerspensioenen, heeft
Dinsdag morgend eene vergadering gehouden
onder het voorzitterschap van M. Gooreman,
Het ontwerp werd goedgekeurd met 5 stem
men en 2 onthoudingen.
Reisdwiven in Oost-fifrika.
Een luitenant®, die zijnen dienst doet in
Duitsch-Oost-Afrika, had 250 reisduiven mee
genomen hij heeft slechts 12 dier diertjes
in goede gezondheid kunnen meevoeren tot
Bonkoba, aan liet Victoriameer.
Benoeming. Het Oostenrijksch
Staatsblad bevat do benoeming van Koning
Albert,als kolonel eigenaar van het 27° linie
regiment van Oostenrijk.
Koninklijk bezoek. Alpbons
XIII, Koning van Spanje, is voornemens
de aanstaande Lente, officieel Belgie te komen
bezoeken.
Hei huwelijk van Prinses
Clementina. Het huwelijk van prin-
Clemenlma zal den 17 November, te
Monlralièri, ingezegend worden. Ziehier den
tekst van do huwelijksaankondiging, welke
ten sladhnize van Brussel is aangeplakt.
Huwelijk welke te Monlcalièri (Italië) zal
plaats hebben
TUS5CHEN
Zijne Keizerlijke Hoogheid Napoleon, Vic
tor, Jeroom, Frederik, woonachtig te Parijs
arrondissement (Seine, Frankrijk) ver
blijvende te Brussel, Louiselaan nummer
241, meerderjarigen zoon van wijlen Zijne
Keizerlijke hoogheid. Napoleon. Joseph, Ka
rei, Paulus, en van hare Keizerlijke en Ko
ninklijke hoogheid, mevrouw de prinses
Maria, Clothilda, Napoleon, geboren prinses
van Savooi, gehuisvest en verblijvende te
Monlcalièri, bij Turin (Italië.)
EPJ
Hare koninklijke hoogheid, mevrouw de
prinses Clementina, Albertina, Maria Leopol-
dina, prinses van België, hertogin van Sak
sen, prinses van Saksen Coburg Gotha, ge
{huisvest te Brussel, paleis plaats n° 1. Meer
derjarige dochter van wijlen zijne Majesteit
van Oostenrijk,
zal ten stadhuizo tien
Hij heeft het alzoo goed gevonden aocnler ran WIJ1Bn Zljne Majosleu
06) Katholieke zendingen bijzonder.Leopold II, Louis Philip Maria Victor, ko-
die zich gelasten niet het geven van ning der Belgen, hertog van Saksen Coburg
onderwijs eene goede Onderste:u-!Go!ha en van wijlen hare Majesteit mevrouw
ning te geven. Maar hij heeft dat nie:p,! lia Hendrika Anna, koningin der Belgen,
voldoende gevonden, immers hij kom!pol)oren a^ri5lierl°ou
de zendelingen ook ter hulp om hunne *",ezc JL 'en
T-, t dagen aangeplakt zijn.
ferugmsnaarRiropate vergemakke-l DeTelltoonstel,in3vanBru»-
lijken. -LL.il hier komt nogmaals c,< sei. Men weet dat do Tentoonstelling
fijngevoeligheid, de hooglnrligheid,jiresloten wordt op Maand e 7 November,
de echte menschlievendheid van onzen'Het uitvoerend komiteit heeft aan de alge-
koning tc voorschijn. Inderdaad, liet niecnekommissariss.. n laten welen dat dege-
,i iv v Inen, die aankoope-n willen doen in do ver
is niet.alleen genoeg de Katholieke i
i ij lil* schillende secties, nog van den 7 tol oen 1,
Belgische helden en heldinnen bij .te. jn de Tentoonstelling zullen toegelaten wor-|
staan in hun lofwaardig liefdewerk in den, mits een inkomgeld van 2 fr.
De RepvLbliek stevig; gevestigd
t1-?:--:-. r.
J IWHaViA.'
.SM. AMELUE
••3 - SLïilP
VACHT
De haven van Gibraltar. Het Koninklijk Yacht. Het Koninklijk PaUls. Koninginnen Amelia en Maria Pia.
De Revolutionnairen waren goed ingericht.
Een lid van het onwentelingskomiteit, M.
José Relvas, verklaarde, dat van hij het be
gin der vijandelijkheden, graaf Sabrosa zijn
paleis en zijne uitgestrekte hovingen ter be
schikking der revolutionnairen stelde.
Het is van daar uit, dat Machado das Santos,
kommissaris van het zeewezen, zijne bevelen
gaf.
De gezondheids -en verzorgingsdiensten
waren goed ingericht.
Verscheidene priesters, die met de wapens
in de hand gevonden werden, en tegen de
oproerlingen vochten, zouden aangehouden
zijn Op dit oogenblik bevinden zich nog
slechts een duizendtal burgers onder de
wapens.
Uit Lissabon wordt ook nog gemeld, dat
uit het klooster van Quelhas, in de wijk
Estrella, vuurschoten op de muitende troe
pen zouden gelost zijn. Een regiment voet
volk omsingelt het klooster.
Alles is kalm te Lissabon.
Alles is kalm en rustig te Lissabon, overal
wappert de Repuhlikeinsche vlag. Het getal
dooden kan nog met zekerheid opgegeven
worden.
De burgerwachten en de revolutionnaire
troepen, die door de stad trekken worden
overal geestdriftig toegejuicht.
Het land is de Republiek genegen.
Do Portugeescho republikein Magalhaes
Lima, die zich thans te Parijs bevindt, heeft
uit Italic. Spanje en Brazilië, telegrammen
van gelukwenschen ontvangen.
Ilij heeft ook een telegram ontvangen uit
Bra ga, eene provincie ten Noorden van Por
tugaal, welke steeds zeer bekend was om
hare koningsgezindheid. Het telegram meldt,
dat do Republiek daar bepaald aangenomen
is.
Aanslagen
Dagelijks worden talrijke aanslagen ge
pleegd legen do kloosters en de oude gezag
hebbende leden van liet vroeger staatsbe
stuur.
Het anti-katholiek karakter der omwente
ling neemt toe.
De inrichtingen der Republiek
Het gouvernement heeft algemeene kwijt
schelding verleend voor allo politieke en
persmisdrijven. De oude wel op de drukpers,
vroeger door minister Largona Freitas ge
maakt, is w ederom in voege gebracht.
De wetten Pombal Aguiar en Bramcand op
de t. ongregatiön zullen wederom toegepast
worden.
lb t nieuw ministerie heeft de betaling be
vol - n van alle sommen aan de ambtenaars
verschuldigd.
Verschillige berichten.
Men zegt dat de nieuwe minister van
financiën reeds een volledig financieel pro
gramma gereed gemaakt heeft.
Een groot getal Koningsgezinden hebben
den eed van getrouwheid aan de republiek
afgelegd.
De afgescheidene radiltalen aanzien hunne
roeping als volbracht' en hebben hunne ver-
eeniging ontbonden. Hun leider, M. Alpoim,
heeft zich hij de republikeinen aangesloten.
Personen, op de hoogte van den toestand,
verklaren, dat het voorloopig bewind hoog
stens drie maanden het leven zal kunnen
houden.
De staat van beleg, welke te Lissabon uit
geroepen was, zal slechts Zondag geheven
worden.
Eene nationale wacht zal ingericht worden.
De Engelscho gezant te Lissabon heeft aan
zijn land de toelating gevraagd, om de on
derhandelingen, ter herkenning van de Portu-
geesche republiek te mogen beginnen.
Een Incident.
Vrijdag had een incident van diplomatisch
karakter plaats.
Eene talrijke bende republikeinen wilde
in hel koloniaal missiehuis van Leicilra, waai
de Pauselijke Nuncius, deken van het diplo
matisch korps, zijnen zetcd hoeft, dringen.
Zij wilden er wapens opzoeken.
De Nuncius weigerde hen binnen te laten,
doch na de tusschenkomst van den meier liet
de Nuncius toch de huiszoeking toe.
Er hadden geene andere incidenten plaats.
Op het gebouw wapperde do pauselijke
flag.
Waar gaat de Koninklijke familie
Tot hiertoe weet men nog niet zeker waai
de Koninklijke familie heen gaat.
Engelsche bladen melden, dat er te Wood
norton, in het graafschap Worcester voorbe
reidselen gedaan worden, om er Koning Ma
nuel en Koningin Amelie te ontvangen.
Koning Manu -1 heeft aan koning Joris V
een telegram gezonden,waarin hij hem meldt
dat bij veilig te Gibraltar aangekomen is en
hem bedankt voor de aangeboden bescher
ming.
Uit Madrid wordt gemeld, dat men daar
nog niets vernomen heeft, omtrent de inzich
ten der koninklijke familie.
Het schijnt evenwel zeker, dat koningin
Maria Pia zich in Zuid Italië, te Caserte of te
Palermo zal vestigen.
Indien de laatste gebeurtenissen haro go-
zondheid niet al to veel geschokt hebben, zal
zij in het kasteel van Montcalicri het huwe
lijk van prins Victor Napoleon met prinses
Clementina van Belgie bijwonen.
Er was reeds spraak geweest aan koningin
Maria Pia een burgerlijken lijst van 000,(XX)
fr. te geven, doch koning Victor Hmmanuël
heeft verklaard, dat hij zelf voor zijne moei
zal zorgen.
Eene verklaring van M/ Braga
De voorzitter van het voorloopig bex
heeft in een intervieuw verklaard, dat do om
wenteling geen krijgskundig karakter had
en dat do mannen die er voor gewerkt heb
ben, geen persoonlijk doel hadden. Evenals
do omwentelingen in Turkvë en Brazil
de revolutio in Portugaal de uitslag der vrij
zinnige gedachten en strijden.
Het stamhuis der Braganza he.-ft nooit
met den hedenda agschcn vooruitgang
willen medegaan. Het dreigde s!' Is met
eene Britsche tusschenkomst, over li t botnd
ziende dat Uet hier geeno verbintenis gold
tusschen twee vorstenhuizen, maar wel tus*
schen twee landen.
Admiraal Candido Reis was de oorzaak,
dat de revolutie twee dagen te vroeg uit
barstte.
Daar er maar 3 kanonschoten gelost wor
den, in plaats van 31 zooals er afgesproken
was, dacht admiraal Candido Reis, dat do
revolutionnaire beweging mislukt was en zelf-
moordde zich.
Derevolutie is uitgeborsten, terwijl Koning
Manuël een banket gaf ter eere van president
Hermès da Fonseca in het paleis van Belem.
Koning Manuël kwam spoedig naar het
Koninklijk paleis terug en werd sinds dan
niet meer door de ministers gezien. Hij is dan
later naar Mafra vertrokken.
De koningsgezinde partij heeft opgehouden
te beslaan. Geen enkel koningsgezind blad
verschijnt nog.
De Republiek is te Lorenzo-Marquez geest
driftig toegejuicht geworden.
De nieuwe Republiek en de internationale
toestand.
I)e Engelsche bladen bespreken allen den
internationalen toestand, voortspruitende uit
de revolutie in Portugaal. De Daily Mail
zegt Jat het Engelsch volk besloten is allo
krenking der jonge Republiek, door andere
mogendheden, to beletten, liet drievoudig
verhond Frankrijk, Engeland, Rusland,
hebben er alle belang bij, te maken dat punten
als de A /.oren en Madera niet in handen ko
men van Duitschland.
De Daily 'Ielegraph zegt dut hel te wen
schen en zeer waarschijnlijk is, dat Enge
land, Frankrijk en Spanje, zich eensgezind
zullen schikken naar hetgeen in Portugaal
gedaan wordt.
De Standard hoopt dat het gerucht, vol
gens welk Portugaal zinnens zou zijn, zijne
koloniën te verkoopen, van allen grond ont
bloot is.
De officieële Gazet van Keulen zegt dat do
Duitsche minister van Builenlandsche Zaken,
verklaard heeft, dat Duitschland do gebeur
tenissen in Portugaal zul afwachten.
Volgons den minister zijn nog andere ver
rassingen lo verwachten. Indien do nieuwe
Republiek do noodigo waarborgen voor do
kalmte en orde aanbiedt, en zijne verbinte
nissen tegenover de vreemde mogendheden
houdt, zal Duitschland niet aarzelen oin het
nieuw gouvernement to aanvaarden.
In het Vatikaan
De gezant van Porlugaal heeft aan de Ita-
laansche regeering, de uitroeping der Repur
bliek aangekondigd. Do gezant bij den H.
Stoel heeft van wege het nieuw gouverne
ment geen bcrjchl ontvangen. Het is zeer
w hijnlijk dat de nieuwe ministers geeno
officieele incdedecling zullen doen en zich
zullen bij bepalen den gezant naar Lissabon
j te roepen. Daar do scheiding van Kerk
Staat in Let programma der nieuwe regee-
ring geschreven -staat, moet zulks niet ver
wonderen.
Z. II. do Paus hcoft besloten liet kor.sisto-
rie, dat de toekomende maand moest gehou
den worden, zes maanden uit to stellen. Het
kondordaat met Portugaal bepaalde de ho-
