Het verplicht Onderwijs
De werkstaking
'T EEN EN 'T ANDER
Voor onze Landbouwers
Fransche Spoorwegwerkliede»
Waarom verplicht onderwijs
Zestiende jaargang n' 890. 127
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Zaterdag IS October 1910
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. ets *7»
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avends. ra
BUREELEN
TE BRUSSEL
2S0» Haachtsohen Steenweg,
BestuurderJ.
TE AALST
230,1 Kerkstraat,
I Telofoon 114
Van Nuffel-De Gendt.
AANKONDIGINGEN:
KI. tnnk. (1 tot 4 kl. re».) fr. O.tKk
3® bltde. (grbote regel) fr. 1.00
4® bladz. (kleine regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2.00
Rek lames (per regel) fr. tJH
Gemengd nieuws (per regel) fr. 3,00
Recht, herstel!, (perrogel) fr. 2,0#
Orerlydea (per regel) fr. f,00
Voor alle aaxkoxdiginorx. zicic wrndrn
E. TAMINIAU, 217, de Mé^odeatraat, Bruaaef.
(2a* vervolg)
In de twee vorige artikels deden wij
uitschijnen, hoe het middel der ver
plichting niet voldoet aan de twee eer
ste voorwaarden om als middel te kun
nen aangewend worden. Met deze twee
eerste artikelen hebben wij reeds vol
doende den slechten kant aangetoond
der dwangmiddelen en in het bijzonder
bewezen, ten eerste hoe de verplich
ting hier niet noodig isen ten tweede,
hoe zij in België geen beters uitslagen
zou opleveren.
Wij gaan nu de derde voorwaarde
onderzoeken. Deze voorwaarde is van
het grootste belang, vooral voor diege
nen onzer vrienden, welke niettegen
staande alles toch den onderwijsdwam
maar zouden doorvoeren. Welk is nu
deze derde voorwaarde Zooals wij
het in ons vorig schrijven reeds bekend
maakten Het middel dat men wil ge
bruiken, moet met goed inzicht worder
toegepast. Het inzicht dat men moet
hebben om den schooldwang als mid
del in te voeren, moet zijn het ver
spreiden van meer onderwijs onder een
grooter getal menschen.
Wij willen dat meerder onderwijs
onder een grooter getal personen be
komen zonder verplichting andore
menschen willen dat doel bereiken
door den schooldwang toch er zijn nog
andere menschen die de verplichting
van ondeifl^s willen, niet om hel on
derwijs zelve, maar om de verplichting,
om alzoo een machtig middel bij de
hand te hebben om andersdenkenden
te vervolgen. Met dat slecht inzich!
rijn de meesten onzer goddelooze te
genstrevers bezield. Men weet dat de
Belgische logen hier in ons land het
eerst het verplicht onderwijs op
hun programma hebben geschreven.
Reeds in 1876 werd het voorge
bracht in de vrijmetselaarsloge te
Brussel, en in 1884 werd het voor
goed aangevat.
De geheime vergadering der vrij
metselarij besloot toen eene werkdadige
propaganda in te richten en verzoek
schriften rond te spreide- om de her
ziening der schoolwetten van 1850 tol
4895 voor te bereiden en door de
werking op de openbare denkwijze de
stemming eener wet op het lager on
derwijs af te dwingen welke het koste
loos, wereldlijk en verplicht onderwijs
zou invoeren.
Waarom willen de vrijmetselaars,
de logiemannen het verplicht onder
wijs ook in België? Zij zullen het ons
zeive gaan zeggen.
Op de groote geheime vergadering
in 1876 te Brussel gehouden, zei de
afgevaardigde van Venders
Het is klaar en duidelijk, dat van
af don oogenblik dat het verplicht on
derwijs is ingevoerd, do eeuwige te
genstrevers van den modernen geest,
het middel niet meer zullen vinden om
met den Staat te concurreeren; nooit
zal het klerikalismus met gelijke wa
pens kunnen strijden. Men moet dus
volstrekt noodzakelijk het verplicht en
wereldlijk onderwijs in België invoe
ren sedert lang is de vrijmetselarij
het over dit punt eens.
Den 15 April 1878 zei graaf Goblet
d'Alviella in het tijdschrift Het Bel
gisch Overzicht (Revue de Belgi-
que) op bladzijde 342 De katho
lieke inrichtingen zijn inrichtingen van
vadsigaards, van parasieten en den
15 December 1874 schreef dezelfde
vrijmetselaar in het zelfde tijdschrift
op bladzijde 300 De Staat bezit on
begrensde middelen, die hem toelaten
zijne mededingers van het vrije onder
wijs vooruit te schieten in hunne po
gingen, om te voldoen aan de behoef
ten, aan de noodwendigheden van het
lager onderwijs, dat vernlicht is ge
worden En hij voegde erbijLaat
men echter de klerikalen den tijd om
zich in te riehten, dan zullen hunne in
stellingen den voorrang nemen en hot
liberalismus zal eens te meer eene uit
muntende gelegenheid verloren hebben
om een schrikkelijhen slag toe te
brengen aan het klerikaal onderwijs.
Zooals ge ziet, het komt er bij de
tegenstrevers niet op aan, meer onder
wijs te verspreiden. Hun eenige droom
is, hier het hatelijk Fransch regiem in
te voeren. Welnu, wij kennen den uit
slag in Frankrijk en willen hem volle-
digen.
In Frankrijk bestaan er 96.000 ge
meenten, en volgens een Fransch dag
blad van Parijs zijn er van die 36.000
gemeenten meer dan de helft die scho
len tellen met minder dan twintig leer
lingen. Waar vindt men dat ten on
zent Men klaagt over het algemeen
over het te groot getal leerlingen in
do klassen, nog een schoon bewijs, hoe
druk hier het onderwijs wordt ge
volgd. Bij de goddelooze tegenstre
vers is het er alleen om te doei, do
vrije scholen te vernietigen om door
de vernietiging van het vrije ondorwij:
de vernietiging te bekomen van h
godsdienstig onderwijs, en door de
vernietiging van het godsdienstig on
derwijs, het geloof zelve te dooden in
de ziel van het volkskind.
Dat is het echt inzicht van onze te
genstrevers dat plan zoeken ze te vol
gen. Is het nu aan ons, zonen uit het
katholieke Vlaanderen, kinderen van
de katholieke kerk is het aan ons,
mede te helpen aan het godtergend
vernielingszielewérk van onbeschaam
de en arglistige tegenstrevers
Wij roepen luidop neen Zijn er
anderen die niet van dit gedacht zijn,
wij kunnen het niet gebeteren, dat is
hunne zaak of liever dat is eene zaak
lusschen hen en hun geweten. Wij
hebben onze vrienden verwittigd en
zullen nog meermaals op deze allerbe
langrijkste kwestie hunne aandacht
vestigen.
Wij hebhen dus de drie voorwaar
den, punt voor punt onderzocht, die
zoo zij vervuld waren het invoe
ren van het verplichtingsmiddel zouden
kunnen verrechtvaardigenVerre da t de
schooldwang de drie voorwaarden zou
vervullen, wordt er zelfs geen enkele
voorwaarde vervuld.
Wij zullen in een ander artikel op
ons besluit terugkomen.
wij nog- don almanak eonige weke» moo'r*
achteruitschuiven, doch nu is hij ver afge
drukt. Het is een prachtig boekdeel van 128
groote bladrijden, uiterst nuttig ca aan ge
naam, dat door alle onze verkoopers zal ver
kocht worden aan den prijs van 10 centie
men.
Tentoonstelling van Char
leroi. De stad Charleroi maakt hare
toebereidselen voor de tentoonstelling van
1911. Belangrijke verfraaiïngswerken zijn in
uitvoering, of op het punt ondernomen te
worden.
De viaduc van de Marcinellepoort zal wel
dra voor het verkeer opengesteld worden,
alsook de nieuwo ijzerenhrug over de Sam
her, aan den voet van dezen viadne.
Van af 't begin van 't aanstaande jaar zul
len al de straten die naar de tentoonstelling
leiden, opnieuw gekasseid worden.
De wijk van de Waterloopoort zal, door de
definitieve aanleggiug der grondon van de
tentoonstelling, groote wijzigingen onder
gaan.
Eindelijk, in de drie staties van Charleroi
zullen eveneens belangrijke vergrootings- en
herstellingswerken uitgevoerd worden.
De Fransch-Belgische
grenskwestie. M. Jamar, eere-
voorzitter van het internationaal kongres van
den wijnhandel, heeft eenige bemerkingen in
het licht gegeven over de herziening der
douanenrechlen in Frankrijk en het wets
voorstel Liebaert. Zijn© beweringen luiden
als volgt
De nieuwe inkomreebtendoorliet Franscho
Parlement gestemd, zouden de Belgische
voortbrengselen met twee millioen frank
jaars verzwaren, doch het wetsvoorstel
Liebaert zoude meer dan elf millioen laslei
leggen op do wijnen en andere waren ui!
Frankrijk herkomstig. De lieer Jamar besluu
dat er geen evenwicht bestaat in de vermeer
dering der lasten van beide landen, daar Bel
gië meer dan vijf maal zooveel vermeerdering
eischt dan Frankrijk.
Daarop antwoorden "Sij deze punten Te
beginnen van 1181 zijn er altijd opvolgen
lijke wetton gestemd in de Fransche Kamer,
die onze koopwaren in Frankrijk ingevoerd
met tolrechten bezwaarden, zoodat er mag
gezegd worden dat deze som van 200000Ó
die nu laatst gestemd is slechts een deel dei
algemeene verzwaring is, welke sedert jaren
op onze voortbrengselen drukt en welke de
som van elf millioen en half verre zoude
overtreffen.
Ten tweedo moet men aanstippen dat hel
voorstel Liebaert, hoegenaamd nog niet is
overgegaan tot eene wet, en dat het me'
tegenzin is dat men don maatregel zoudf-
temen, daar integendeel de nieuwe Fransch*-
olrechlen gestemd zijn en reeds onze koop
waren op eene hatelijke wijze belasten.
Verjaringen. 15 Oktober 1883.
- Inhuldiging van het gerechtshof van
Brussel.
15 Oktober 1900.Koning Leopold II
koningin Maria-Hendrika wonen te Lier de
plechtige jubelfeesten van den H. Gumma-
rus bij.
15 Oktober 1896. In tegenwoordigheid
van al do bisschoppen van België, wordt te
Mechelen de vijf-en-twintigste Verjaringge
"erd van Maestro Edgar Tinei, als bestuur
der der kerkelijke Muziekschool.
Een oproer in Kongo. De
passagiers welke Dinsdag to Antwerpen uit
Kongo met den Leopoldville zijn aangekomen,
erhalen ons dat een soort van opstand
plaats gehad heeft in eene streek van Kongo.
De Negers hebben het dorp Sakka aange
vallen en eenen inwoner gedood. De inboor
lingen hadden eene klacht ingediend tegen
twee blanken, welke zich aan zekere feüen
hadden plichtig gemaakt. Do twee blanken
zijn aangehouden.
TentoonsteSSing van Brus
sel. Het is op 25 October, dit is te zeg
gen* binnen eenige dagen, dat in de milicie-
zaal van het stadhuis van Brussel, de trek
king der Se reeks van de tombola der Brus-
selsche Tentoonstelling zal plaats hebben.
Dat al dogenen, die n ig aan de kansen van
do aanstaande trekking willen deelnemen,
zich haasten lotjes te nemen men vind' cr
niet veel meerwant het grootste gedeelte
dor postbureelen is uitgeput en op sommige
plaatsen maken zij reeds premie.
Onder pers. Binnen weinige da
gen zal de almanak der Volksstem voor 1911
verschijnen. Door overlast van werk, hebben
De tarwe
De tarwe is het graangewas bij uitmun
tendheid der goede leemgronden. Hare teelt
's er waarlijk winstgevend, doch zij veigl
eene kracht- en oordeelkundige bemesting.
Versch stalmest past baar niet, daar dit het
legeren kan veroorzaken zij eischt eenen
grond die rijk is aan oud vet.
Overdaad aan salpeterzure stikstof stelt
niet alleen aan verlies door uitlooging bloot,
doch zij kan nog het legeren veroorzaken,
vooral wanneer de minerale voedstoflen, pot-
-•sch, fosfoorzuur en kalk ontbreken. Zeker
mag de stikstof niet ontbreken, daar de
tarwe er groote hoeveelheden van vergt,
doch het is noodig haar onder een werkza-
racn vorm, die evenwel den groei niet aan
hitst, toe te passen, 't is te zeggen, die de
maxima opname van potasch, fosfoorzuur
en kalk toelaat en zelfs begunstigt.
De stikstof geeft vooral de ruwe opbrengst
zoo in graau als in stroo. De potasch, hel
fosfoorzuur en de kalk hebben meer bepaal
delijk invloed op de strafte van het stroo, de
rijkheid van het graan en de rijpwording
Evenwel begunstigt de potasch oveneens
den goeden groei, zooals de stikstof een ge-
voeligen invloed heeft op do rijkheid van
hot graan aan zetmeel.
liet is noodig de potasch en hét fosfoorznur
bij do omwerking van den grond toe te pas
sen, ten einde deze vruchtbaarmakendo stof
fen innig met de bouwlaag te vermengen en
er aldus de opname van te begunstigen. De
stikstof zal, 't zij onmiddelijk vóór de zaaiïr.g
aangewend, en door eene duchtige egging
ingedekt worden, 'tzij gedeeltelijk vóór en
gedeeltelijk na don Winter.
Men past hijgevolg in eene maal 100 tot
150 kgr. chloorpotaech of 400 kgr. kaïniet
en 500 tot 600 kgr. superfosfaat, slak of
gegloeid fosfaat toe, en 't zij in eene maal
voer don Winter, 150 tot 200 kgr. ammo-
niaksulfaat, 't zij deze zelfde hoeveelheid
zwavelzure ammoniak in twee malen, 1/3
vóór en 2/3 onmiddelijk na den Winter, dil
alles per hectare.
Deze bemesting geeft gewoonlijk uitmun
tende uitslagen. Jan.
der
Aanhoudingen
Donderdag morgend zijn vijf leiders der
werkstaking aangehouden. Ziehier in welke
omstandigheden deze aanhoudingen plaats
hadden.
Om 9 ure 25 kwam eene afdeeling policie-
agentcn onder de bevelon van een officier
zich rechtover de bureelen van het blad
L'Humanité plaatsen.
Eenige oogenblikken later kwamen
MM. Lepine, policieprefekt, Touny, bestuur
der, Hamard, overste dor veiligheidspolicie
en een policieofficier aan.
Zij gingen onmiddelijk naar de bureelen
van het blad.
M. Renaudel, beheerder van L'Humanité
stond op den dorpel der deur, in gezelschap
van do bestuurders en van het komiteit der
werkstaking.
M. Hamard vertoonde do aanhoudings
mandaten.
De aangehoudenen zijn Lemoino, Renault.
Toffin, Le Gueunic en An tout. Zij werden
onmiddelijk per rijtuig naar het gevang
gevoerd.
Een zesdo lid, Chaleix, moest ook aange
houden worden, doch, daar de naam niet
goed geschreven was op het aanhoudings
mandaat, weigerde hij de policiemannon te
vergezellen.
Hij werd voorloopig in vrijheid gelaten.
Een incident had plaats.
M. Vaillant, afgevaardigde voor Parijs,
teekende verzet aan tegen de aanhoudingen
waarop M. Lepine antwoordde - Ik ken
lat. 't Is het einde van de redevoering van
len Muur der gefedereerden, dat gij daar
zegt.
De aanwezige opstellers van het sociali-
lisch dagblad teekenden hevig verzet aan
Om 9 uro 45 was alles wederom effen in de
straat.
De onderzoeksrechter heeft aan de aange
houdenen degewoneidentiteitsvragen gesteld.
De aangehoudenen hebben geene verkla
ringen gedaan. Zij zullen enkel spreken in
tegenwoordigheid hunner verdedigers.
Allen zijn onder aanhoudingsmandaat ge
plaatst.
Talrijke spoorwegwerklieden werden aan-
ehouden, w egens aanslagen op de vrijheid
ran den arbeid.
Zij zullen voor de rechtbank der vastge
stelde feiten vorzonden worden.
M. Bidagarray, algemeene sekretari3 van
het nationaal syndikaat der spoorwegwerk-
lieden, is in zijne woning aangehouden ge
worden.
Hen aardewerker, zekero Forget, dio in
lo stalie van Argonteuil tot de van dienst
zijnde soldaten zegde, dat zij er een vuil
stieltje deden, werd onmiddelijk aangehou
den en ter beschikking van het gerecht ge
steld.
Te Versailles, werd zekere Caille, dio in
de statie van Versailles-Chantiers tot de sol
daten gezegd had, dat zij de kolf van hot ge
weer in de lucht moesten steken, is tot zes
maand gevang en 100 fr. boet, niet voor
waardelijk veroordeeld.
Toen speet het Caille dat hij zulks gezegd
had.
In de bureelen van La Guerre Sociale wer
den ook drie opruiers aangehouden, waaron-
dor Merlo en Vige.
Nog talrijke andere aanhoudingsmandaten
werden afgeleverd.
Te Pantin en in de West-statie te Parijs
werden aanhoudingen gedaan, wegens aan
lagen op de vrijheid van den arbeid. De aan
gehoudenen werden opgesloten.
Men verzekert dat een aanhoudingsman
daat is afgeleverd tegen Pataud, de gewezen
secretaris van het syndikaat der electriciens.
Zijne overtreding zou strafbaar zijn door do
wet van 1845.
Veroordeelingen
Een bediende van den groep Wester-Slaat,
zekero Perreault, die, in de statie van Rou-
aan, de spoorwegwerkliedau tot staking bad
aangezet, werd lot drie maand gevang, niet
voorwaardelijk verwezen.
Een bediende van denzelfden groep, die te
Epluches gepoogd had zijne gezellen tot
staken te overhalen, werd aangehouden on
tol twee maanden gevang verwezen.
Een wisselwachter van de statie van Prado
(P. L. M.) die de soldaten van dienst be-
leedigd had, werd lot 8 dagen gevang ver
oordeeld.
Een machinist, Vibert genaamd, die ean
wisselwachter aanzette zijner, post te ver
laten, werd tot 3 maanden gevang verwezen.
Vrijgesproken.
Vijf spoorwegwerklieden, aangehouden
omdat zij hunne aan 'twerk gebleven gezellen
beleedigden, warden vrijgesproken. De recht
bank oordeelde dat beleedigingen geene be
dreigingen zijn.
Aanslagen
Overal werden aanslagen gepleegd. Aan
den barreel van Avignon, nabij de stat ie, werd
een revolverschot gelost in de richting van
een voorbijrijdondon oipresstrein.
Een onderzoek werd geopend.
Te Roye, op de lijn Kamorijk-St-Justa,
heeft men een riggel tusschen een wissel
spoor gewrongen. Er zijn evenwel goena
ongelukken gebeurd. Denzelfden dag werden
do telegraafdraden op de spoorlijn van Dau-
lons afgesneden.
Een baanopziener.P.Paria, die te Asnièrea
als wisselwachter dienst deed, werd door
eene bende werkstakers met revolverschoten
aangerand. Zonder do bescherming van do
soldaten der genie, zou deze opziener erg go-
kwetst en mogolijk wel gedood geweest zijn,
want de werkstakers waren talrijk.
Te Parijs was Donderdag het gerucht in
omloop, dat de spoorbaan tusschen Monto-
courst, Lizerollcs en Tergnier.op eene longtn
van 50 meters was opgebroken.
Op de baan Parijs-Lyon werden nabij ki
lometer 2550, 37 telegraafdraden afgesnn-
den van de P. L. M. en drie van den Staat.
De machinist van den trein 2381 werd
nabij de statie van Sallaumines op steenwor
pen onthaald. Hij werd niet gekwetst.
Do onderzoeksrechter van Versailles is
mot zijn substituut naar Maisons-Laffltto
vertrokken, waar ook verscheidene aansla
gen gepleegd werdon.
Te Saint-Gcrmain-en-Laye werden sleenea
geworpen naar een trein van den ringspoor-
weg. Tusschen Achères en Loissy werden
revolverschoten gelost.
In de statie van Confolens werden vijf
signaaldraden doorgesneden.
Alle telegrafische verbinding tusschen Lyoa
en Grenoble is afgesneden.
De draden werden afgerukt nabij de stali#
van Lyon.
Ook te Tours werden talrijke draden afga-
sneden. De spoorwegwerklieden hebben da
algemeene werkstaking gostemd. Er blijven
nochtans een groot deel der werklieden aaa
den arbeid.
Nabij Reims werdon tweo tolegraafpalen
omvergehaald en over de sporen gelegd.
De signalen zijn gebroken.
In don omtrek van Angers werden do tela*
;raafdraden vernield en de signalen ver
wrongen.
In bot departement Auyon werden ver
scheidene lokomotieven erg beschadigd en
hoogst noodige deelen verbrijzeld.
Donderdag namiddag werden de telefoon
draden afgesneden tusschen het ministerie
van Binnenlandsche zaken en de policiepre-
fektuur.
Onmiddelijk werden de noodige maatrege
len genomen om do betrekkingen to herstel
len.
De toestand Donderdag.
De werkstaking breidt zich langzamerhand
uit op do baan Parijs-Lyon-Middellandscho
zee.
Evenwol komen en vertrekken de treinen
voor Italië en Zwitserland nog regelmatig.
Eenige kleine treinen konden niet weg. In de
provincie is het personeel nog voltallig aan
het werk.
Te Parijs zelf moesten negen bedienden
afgezet worden, omdat zij weigerden dienst
te nemen of hun werk verlaten hadden.
Te Bordeaux werd de algemeene werksta
king uitgeroepen.
Deze moest Donderdag avond uitbreken,
na een referendum. Het komiteit rekent dat
de helft der spoorwegwerklieden zullen sta
ken.
De compagnie heeft de noodige maatrege
len genomen.
Reeds werden verscheidene telegraaflij non
tusschen Bordeaux en Parijs afgesneden.
Te Toulouse hadden ook verscheidene ver
gaderingen plaats.
Te Brest gaat alles zijn gewonen gang.
Te Tours en te Saintes zijn er slechts con
ilein getal workslakors.
Te St-Dió heeft een onbekende, eene draai
brug onbruikbaar gemaakt en een wissel
spoor vernield.
In Le Havre, Caen, Cherbourg, Dieppe en
Chartres, moest de dienst Donderdag middag
gestaakt wordon.
Inde i atie van Montparnasse is alles in
regel.
Vier roochinisten van het Oosternet en
vier van de groep Orleans zijn afgedankt ge
worden, omdat zij weigerden dienst te doen.
