De Revolutie i n Portugaal
'T EEN EN 'T ANDER
Weer een klerikaal schandaal
ft»
l 3
P
23 O- 33 3L. 23
Voor ai.i.f aankondjgixofv, zich wrnpfn
E. TAMINtAU, 217, de Mé.-cdes'i-nnt, Brussel.
K!a ©verwegmg.
DE VEROVERING DER LUCHT
Woensdag 19 October (910
ABONNEMENTEN:
Zos maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds.
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
m
!4
BUREELEN
TE BF5USSEL
229, Haaciitschcn Steenweg,
230
TE RP.VST
3, Kerkstraat,
Telefoon 114
Bestuurder J. Van Nuffcl-Dc Oendt.
AANKONDIGINGEN
KI. nnnli. (1 tot fkl. reg.) fr. 0,60
3C bladz. (groo:e regel) fr. 1,00
4C bladz. (klcino regel) fr. 0,30
Finauc. aankon, (per regel) fr. 2,00
Rcklamen (per regel) fr. 2,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 3,00
Recht, herstelt, (perrogel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) lr. 2,00
Nu de bloedige omwenteling in Por
tugal eenige dagen achter den rug is,
nu er langzamerhand wat meer waar
heid over den toestand wordt verno
men. is het ook mogelijk die gebeurte
nis heler te beschouwen en er eenige
bijzondere kenmerken van waar te
nemen.
De omwenteling van Lissabon, en
bet omverwerpen van bet Koningdom
ten bate van de Portugeesche Repu
bliek,is hoofdzakelijk het werk geweest
der vrijmetselarij, der tramassonerie.
Magclhaes Lima, do hoofdman der
Republiekeinen van Portugal en een
Italiaansch vrijdenker, hebben dit over
duidelijk kenbaar gemaakt.
Daar het uilroepen der Republiek,
vooraf- en nadorop gegaan van eene
omwenteling, bet werk was der vrij
metselarij, zoo is liet heel natuurlijk
dat de slachtoffers der Republiek ook
de priesters, en eerst en vooral de
kloosterlingen, moesten zijn.
Zoo gebeurde liet, dat weinige uren
slechts na liet uitroepen der Republiek,
er reeds een dekreet verscheen, waar
door do Jezuïeten uit hot land werden
verbannen.
Na de Jezuïeten waren het do an
dere kloosterlingen om daarna over te
gaan tot eene algemeene priesterver
volging.
De manier van handelen der omwen-
telaars is onder geen voorwendsel,
geen enkel, te verrechtvaardigen.
Men moet niet komen getuigen dal
de meerderheid van het land den val
eischte van het Koningdom. Dat kan
ons niemand bewijzen. Wel integen
deel De wil van het volk wordt uit
gedrukt door de kiezingen. In de laat
ste kiezing hebben de Republiekeinen
op eenige plaatsen wel wat bijval be
haald, maar vergeleken bij den alge-
meenen uitslag, waren zij nog eene
zeer kleine minderheid. Maar ziet
evenals in vele zaken was hot hier ook
het geval. Stout gesproken, is half ge
wonnen. IIoo dikwijls is hot niet ge
beurd in den loop der geschiedenis dat
eene bende van 100 a 200 man, eene
stad of streek in schrikbewind kon
den houden hoe dikwijls gebeurt
het niet op onze dagen, dat eenige kop
stukken de schuld zijn en tevens de oor
zaak van oproer en oploop in de stra
ten
De omwenteling van Lissabon is daar
bij eene echte barbaarschheid geweest.
Zonder dat zij zelf den tijd hadden ge
had, hunne zaken in orde te brengen,
beslisten zij de zich zelf aanstellen
de hoofdmannen dat de Jezuïeten
uit het land moesten En de kerels,
die in hunne bladen over niets anders
spraken dan van vrijheid en verdraag
zaamheid, begonnen hun allereerste
werk met eene vervolging. De Jezuïe
ten, gewonnen en geboren in Portu
gal, alleen sedert jaren en jaren be
kommerd met het volksonderwijs ze
werden als misdadigers uit hun eigen
land gedreven, terwijl men in de stra
ten van Lissabon do volle gastvrijheid
verleent aan de slechtste der Parijze-
naars Zij spraken van vrijheid, en
terwijl dit woord als een vloek op
hunne lippen lag, vermoordde het
straatschuim de deftigste en bekwaam
ste katholieke dagbladschrijvers Zij
spraken van verdraagzaamheidEn
de zusterkens der armen en de zuster-
ltens der gasthuizen, die engelen van
liefde, ze werden als een kudde vee
uiV hun klooster gesleurd, met stokken
voortgeslagen en onder het gejouw der
opgeruide menigte op eene verzekerde
plaats gevangen gehouden Ze spra
ken van vrijheid, verdraagzaamheid
en volksverheffing. Ja, volksverhef
fing En ze lieten prachtige kerken en
kloosters in brand steken, kostbare
kerkramen en kunslrij'te beelden ver
nietigen en ten gruize slaan volksver
heffing en de schoonste boekerijen
van Portugal werden geheel en ganscli
op straat gesmeten en de geschied
kundige oorkonden, waarvan velen
van onzaggelijke waarde, werden als
slrooibrieven uitgewoipen, of met ver
achting verscheurd en vertrapt! En
dat gebeurt in de twintigste eeuw En
dat gebeurt met de volkomene instem
ming der goddelooze bladen van bijna
alle landen ja, ook van onzo liberale
en socialistische bladen. Terwijl ze
hier voor den dag komen met groote
woorden van kunst en beschaving, om
sommige vuile prodnkten ten toon te
stellen tot nadeel der zedelijke gezond
heid van de overgroote massa laten
zij onverschillig of zien met vreugde
het barbaarsclie vernielingswerk in
Portugal volvoeren, zonder een woord
van verzet aan te teekenen. Daar vin
den wij die felle verdedigers van we
tenschap en vooruitgang in hun volle
glorie en in hun werkelijke gedaante.
Niets is hun te veel, niels te afschuwe
lijk, niets is afkeurenswaardig, wan
neer liet er maar op aankomt, priesters
en kloosterzusters le vervolgen en te
pijnigen, kloosters en kerken van de
grootste schatten te berooven en te
vergruizen. Alles is hun goed, wan
neer zij hun duivelachtigen baat maar
kunnen verzadigen. Hun eenigste
wenscli, hun eenigste betrachting is,
zij hebben het zelve hij deze gelegen
heid meermaals bekend, ook bier in
ons land zulke wreedheid uit te ooie
nen.
Wie van ons, Belgen, zou ooit
zulks gedoogen Toch de Vlamin
gen niet
Iferjaringen 19 Oktober 1830.
Jeuneval sneuvelt onder de Nederlandsche
kogels te Lier.
49 Oktober 1895. Tijdens de Kamer
zitting, wordt de kabinetoversle, M. Jules de
Burlet, door eene beroerte getroffen die voor
gevolg had hem van het politiek leven te
verwijderen.
Koperen munt. Do koperen
munten van 2 centiemen en van 1 centiem
vertoonen op de voorzijde eene A overstopt
met eene Koningskroon voerende als om
schrift de woorden Albert, Roi des Bei
ges of Albert, Koning der Belgen en
onderaan liet jaartal op de achterzijde, den
Belgischen leeuw leunende op de tafel der
Grondwet bovenaan, 's Rijks leus
L'Union fait la force of Eendracht
maakt macht en onderaan de waarde-aan-
duiding.
De stukken worden in gekorven ring ge
munt.
Eene kleine statistiek van
de Tentoonstelling. Men reken
de voor de maand October op eene gemid
delde dagelijksche ontvangst, in toegangs
kaarten aan 1 fr. van 14.0U0 fr. Dat cijfer is
tot heden met verscheidene duizenden franks
overtroffen.
Onder oogpunt van bezoek heeft de tegen
woordige tentoonstelling een record geslagen.
Te Brussel had men in 1880 gedurende de
maand Augustus een gemiddeld dagelijksch
bezoek van 13,174 personen; te Luik in 1895,
gedurende dezelfde maand, 16,171.
Welnu, de World's Fair van dit jaar heeft
gedurende de maand Augustus een gemiddeld
dagelijksch bezoek gehad van 32,428 beta
lende personen.
Er zijn voor deze tentoonstelling 111,741
abonnementen genomen.
Deze wereldtentoonstelling telt 26,000
tentoonstellers, en er zijn slechts 17,000
kostelooze toegangskaarten afgeleverd
't geheel.
Opgeschorst. Het Belgisch
Staatsblad kondigt aan dat alle verzendingen
met groote snelheid (grande vitesse)in bestem
ming voor het Westen van Frankrijk onbe
paald opgeschorst zijn.
Geschenk aan prinses Cle
mentina. De afdeling kunstnijver
heid der stichting Do Kunstwerken der
vrouw, staat onder bescherming van II. K.
H. prinses Clementina. In den namiddag van
Maandag is eene afvaardiging dier stichting,
onder aanvoering van Mevr. Frantz Philipp-
son, de voorzitster, door prinses Clementina
in haar paleis Bellevue, ontvangen gewor
den.
In naam der stichting heeft Mevr. Philipp-
son H. K. H. en wunderschoonen kanten
sjerp aangeboden. Het is een waar kunst
werk, prachtig uitgevoerd. Aan de beide uit
einden zijn de lettertekens der prinses ge
borduurd, waarboven een keizerskroon.
Uergadering der liberale
SSnberzijde. Donderdag aanstaande
zal de liberale linkerzijde le Brussel eene
vergadering houden om te beslissen over de
houding welke door haar in de aanstaande
kamerzittingen zal dienen genomen te wor
den. De oproep lot bare leden is zeer drin
gend.
USaamsch in het onc2e?v/5js.
Z. E. Kard. Mereier heeft aan de on
derwijsgestichten van het bisdom Mechelen,
voorschriften en onderrichtingen gestuurd
tot uitvoering der wet Segers-Franck, we
ens hel Vlaamsch in het onderwijs. Daarop
zegt liet Handelsblad Uit dien omzend
brief stellen wij vast dat het hoofdvakhen en
wel de voornaamste zijn, die voortaan in de
vrije gestichten bij middel van liet Vlaamsch
zullen onderwezen worden.
De leergang, die onze kinderen tot flinke
katholieke burgers en geloovige mannen
moet ontwikkelen, godsdienst en apologetiek,
wordt gegeven in de moedertaal.
Wij hadden niet meer kunnen verlangen
of niet beter wenschèn, zegt het Vlaamsch-
minnond orgaan van Antwerpen.
Pt'itis Hendrik te Brussel.
Prins Hendrik der Nederlanden is talf 1 aan-
comen in de statie van het Koninklijk
paleis van Laeken, waar de gemaal van
Koningin Wilhelmina werd afgewacht door
den Koning.
Prins Hendrik ontbijtte met don Koning en
kwam te 2 uur 45 in 4e Tentoonstelling aan,
vorgezold van verscheidene adjudanten.
Ontvangen en begroet door jonkheer van
Asch van Wyck, bezocht de prins de Neder
landsche afdeeling en ging dan een toertje
doen door heel de Tentoonstelling.
Onze lezers weten wat moeite do godde
looze dweepers zich getroosten, om klerikale
schandalen te verwekken of uit te strooien
om alzoo nog wat eorder do zeden hunner
lezers te bederven en terzelfder lijd een voor
wendsel te zoeken om hun eigen slecht inner
lijk leven to verbloemen. In een klooster van
Russisch Polen te Czenstochau gelegen, had
een persoon, door schijnheiligheid de gunst
bekomen in het orde te komen. Eens erin
stool hij het nationaal heiligdom en doodde
zijnen medeplichtige om des te beter uit de
handen van het gerecht te blijven.
De goddelooze pers maakte er seffens
groot gebruik van, om de kloosterlingen aan
te randen en te belasteren.
Gelukkig heeft er een socialist van naam,
hun een klinkend antwoord toegediend. Die
socialist is M. Maximiliaan Harden en deze
schrijft in zijn dagblad De Toekomst het
volgende
Gaan wij nu blijven loochenen, dat de be
schaving oneindig veel verschuldigd is aan
de Pauzen en hunne geestelijkheid Gaan wij
de monnikken als luiaards blijven uitmaken,
zij die in hunne kleine cellen wonderen van
kunst cn voortbrengst hebben gewrocht
Gaan wij den geestelijken staat, als leugen
en schijnheiligheid blijven uitmaken hij die
de vrucht is van de hoogste zielkundige op
vatting Gaan wij do Biecht blijven voor
spiegelen als een voorwendsel tot de geheim
ste betrekkingen Gaan wij het blijven voor
stellen, alsof ieder Jezuiet slechts een heime
lijke en gulzige veinzaard was Alsof de
Roomsche geestelijkheid niets meer waard
was dan haat on bespotting,omdat cr tusschen
die duizenden en duizenden, soms eens een
enkele zich zelve vergeet in een moeilijken
stond
Is het daar de edele evolutie, die wij voor-
uitzetten Wat beleekontdat Het zijn twis
ten en handelwijzen, die ieder eerlijk man
doen walgen,en die ons geen duim verder zul
len brengen.
Maar nevens ons strijdt het zwarte le
ger van den Paus het strijdt zonder de
heerschzucht om geld of een gemakkelijk le
ven te veroveren, het strijdt, op eene wijze
die hem eigen is, voor het welzijn van den
evenaaste en van het raenschdom.
Zelfs diegenen, die het Roomsch geloof
niet bezitten, zouden hot hunne achting niet
mogen weigeren. Daarom, zet de doenwijze
van pastoors en priesters to eten, eenvoudig
ter zijde.
Dat zijn woorden van een gezaghebbenden
socialist. liet ware slecht er nog moer bij te
voegeD. Welke les voor ome socialisten 1
PARIJS - BRUSSEL - PARIJS
ue "iweev.aKker van Legagneux eenige oogenblikken vóór bet vertrek
Lcsagnetix vertrelct nit Brussel.
Maandag morgend vroeg, bevonden zich reeds talrijke ollicieele personen op het oefe
ningsplein van Etterbeek, om het vertrek van Legagneux en Martinet bij te wonen.
Legagneux cn zijn reismakker waren reeds rond 5 1/2 ure bezig hun toestel na te zien
en alles in gereedheid le brengen.
Juist om 6 ure 28 gaat het toestel de lucht in, na eenige hoilwenschen van de aanwezigen.
liet weder is prachtig, goed geschikt voor de reis.
De zegepraal van "Wynxnalen.
Om G ure 40, is Wynmalen uit S' Quentin vertrokken. Rond 8 ure daalde hij to Tracy,
nabij Compiègno neder, en steeg na eenige minuten terug op.
Wynmalen daalde gelukkig neder te Issy-les- Moulinoaux om 12 ure 13 m. 43 s. Hij
had den weg Parijs-Brussel cn terug, afgelegd in 27 uren 50 m. 26 s. Dufour, die Wynma
len vergezelde, verklaarde, dat zij op do reis Brussel-Parijs een driotal malen moesten
nederdalen ten gevolge van den lievigen mist.Zij hebben nergensop hunnon wog Legagneux
gezien.
Wynmalen en zijn gezel werden geestdriftig toegejuicht bij hunne aankomst lo Issy-les-
Moulineaux.
Lega-gnevtx ©eert den strijd op>
Legagneux is rond den middag te St Quentin aangekomen.
Toen hij na eenigo minuten rust terug wilde vertrekken, kon hij, ten gevolge dor groote
menigte, zijne gewenschte richting niet nemen. Zijn toestel haperde en eon der vleugels
werd nog al erg beschadigd, zoodat de reis niet kon voortgezet worden. Legagneux besloot
dan den strijd op te geven.
Men meldt dat beiden gekwetst werden.
■Wyumalen zou gedisltwalifleerd worden
Indien men zekere geruchten mag gelooven, zou Wynmalen gediskwalilieerd worden,
'tis te zeggen, zijn vliegtocht ongeldig verklaard worden, omdat er op het plein van Issy-
les-Moulineaux geen officiëele persoon was om het vertreksein le geven.
De schuld daarvan zou aan Wynmalen te wijten zijn, die de officiëele personen te laat
verwittigde van zijn ontwerp.
Het geval zal in eene zitting van den Aëro Club van Frankrijk onderzocht wordon.
Boven den. Atlantisclieii Oceaan
In tegenstelling met hetgeen gisteren gemeld werd, is de America nog steeds boven den
Atlanlischen Oceaan. De laatste berichten van Welmann, welke per draadloozen telegraaf
verzonden werden, melden, dat er weinig hoop is den tocht te voleindigen, doch dat de strijd
voortgezet wordt.
De America volgt de baan, gewoonlijk door de transatlantiekers gevolgd.
Het luchtschip doorklieft de lucht met eene snelheid van 25 knoopen per uur. Berichten
uit Nieuw-Engeland cn Nieu\y-Schotland ontvangen, melden dat op de kusten een sterke
Noorderwind lieerscht. Over de zee hangt een dikke mist.
De vliegmeetins van Brussel-Etterjoeek.
Heden Dijnsdag moest deze vliegweek beginnen, doch, daar ten gevolge der werkstaking
der Fransche spoorwegwerklieden, acht Fransche vliegtoestellen slechts Maandag morgend
op het oefeningsplein van Etterbeek aankwamen, werd de vliegmeeting uitgesteld tot Don
derdag 20steu Oktober. De vliegmeeting zal dan eindigen op 3dcu November.
Ziehier den lijst der ingeschrevenen: 1. Martha Niel 2. Laffont 3. do Petrowski
4. Barioli5. Chrisliaens 6. De Ridder 7. Baron Pieter de Caters 8. Graaf d'Hespel
8bis. id. 9. Lié Waslerlain 10. Tyck 11. Sido 12. Maillefort.
Voor deze meeting worden 75,700 frs. prijzen uitgeloofd.
De heeren kapitein Malhieu, luitenant baron Gaston do Béthune cn luitenant Vat
Izegem, zijn sportkommissarissen benoemd.
Belangrijke dekreten
Het Portugeesch Staatsblad kondigde gis
teren verscheidene dekreten af, onder andere
de volgende Afschaffing der Pairskamcr,
afschaffing van den Staatsraad, afschaffing
van de adeldomstilels, verbanning der de
Bragance (Koninklijke familie), verwereld
lijking der liefdadigheidsgestichten.
De betrekkingen met Engeland
Het Engelsch Staatsbestuur heeft zijnen
gezant te Lissabon gemachtigd, in onderhan
delingen te treden met het nieuw Portu
geesch gouvernement.
Men denkt dus dat Engeland spoedig het
nieuw gouvernement zal herkennen.
De Koninklijke familie verlaat Gibraltar
Koningin Maria-Pia en de hertog van
Oporto liebben het paleis van den gouver
neur van Gibraltar verlaten, om zich aan
boord van den Italiaanschen kruiser Rer, ina
Helena le hegeven.
De Italiaansche kruiser is dan onmiddelijk
naar La Spezzia vertrokken.
De Koningin begeeft zich naar liet kasteel
van San Rossoro, waar zij de Italiaansche
vorsten zal ontmoeten.
Later is koning Manuel met zijne moeder
ingescheept op het koninklijke Engelrche
yacht en zijn er mede naar Engeland ver
trokken.
Lijkplechtigheden
De lijkplechtigheden van admiraal Reis en
leeraar Bombardo, hebben to Lissabon met
groote praal plaats gehad.
Eene overtalrijkc menigte woonde de be
graving bij.
Staatkundig Overzicht
Bulgarië. «De Times meldt dat de
hrijgsovereenkoitist tusschen Bulgarië en
Servië op het punt is gesloten te icordcn.
Griekenland heeft het krijejsverdrag met
Bulgarië reeds aangegaan en er blijft slechts
de aansluiting van Montenegro nog over om
een. evenwicht te bekomen,tegen de overmacht
en den overmoed der uitdagende Turken.
De vcrecniging der Balkaanstaten is het
krachtigste middel om hunne zelfstandig
heid te behouden.
Monaco.liet geschil tusschen den jyrins
van Monaco en zijne onderdanen is uit den
weg geruimd. De prins neemt in grondbegin
den burgerijken Ijst aan; hj staat de ge
meentevrijheid toe, het benoemen van een
regeer ingsraaduit Moncgushen samen
gesteld, eene begrooling cn de instelling
van een nationalen schat.
De Moncgashcn heiben zich naar het
paleis begeven, om hunne voldoening te be
tuigen aan den prins.