s
ue werkstaking
De werkstaking in Frankrijk,
n..a
P
'T EEN EN 'T ANDES
Fransciie Spaciwegwerkiieden
Zestisnde Jsnrgsng nr 800.
Bonderday SO October I3!0
33 J&. O- ZO
Lj ri. 5 SS
BestuurderJ. Vii.i Nttffel-De üendt.
o r^T
Naar onze Kolonie
CENTIEMEN
NUMMER
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Insclii-ijving in alle postliureelcn van liet land.
EERSTE UiTGAAF, 4 uren 's avonds. .;''j
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. ij
sSjskulS I
BUREEL.EN
BV-
jjuv.
f
'-i
TE BRUSSEL
CSC) Haschisciicn Si^.enwerj9 230.
TE ÜALST
i>, KELexvïcs^-tx-^afct;,
Telefoon 114
AAN KONDIGINGEN 3
KI. a*nlc. (1 lot 4 kl. rcg.) fr. 0,GO
3e bladz. (groote tegel) fr. 100
4® lii&dz. (klei.no regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per re»ol) fr. ?.0f
Gemengd nieuws (per regel) fr. 3,IM#
Recht, herstelt, (per regol) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Voor AlJJt AAXKOVTl OI.NORV. ZICH WK.YDRX J
E. TAHSIM9AU) 217, üe MécatJesVrfla^, Srusael
Do laatste groote gebeurtenissen van
dezen tijd, namelijk, de opstand te
Berlijn, do omwenteling te Lissabon
en de werkstaking aan do Fransche
spoorwegen, hebben meer dan ooit de
aandacht gelrokken op den maatschap-
pelijken toestand onzer dagen.
De menschan die vrooger geheel en
al onverschillig b'even aan de maat
schappelijke vraagpunten, zij vragen
zich nu ooit af Hoe zitten de zaken
toch ineen Waar gaan we naar toe
Wat gaat er gebeuren Om die zaken
te kennen om een begrip te hebben
van de sociale toestanden onzer hui
dige samenleving, moet men beginnen
met die toestanden te loeren kennen en
te studeeren. Die vraagpunten belan
gen alle menschen aan, toch op de
eerste plaats do werkmenschcn. Daar
om hebben wij nooit opgehoudi
schrijven en te herschrijven, dat de
plaats onzer werklieden was in de
kristene vakvereeniging.
Gelukkig gaan de kris tone vakver-
ecnigingen en waren bloei te gemoet.
Thans tellen zij reeds vijftig duizend
leden binnen weinige jaren moet dit
getal meer dan verdubbelen. Daaraan
moeten alle werklieden, van alle am
bachten en bedrijven, medewerken.
Tegen de kristene vakvereenigingen.
staan de socialistische bonden. Deze
rusten ook niet. De strijd zal uitge
vochten worden tusschen de kristene
en de socialistische vereenigingen. De
liberalen komen niet in aanmerking,
het liberalismus heeft geen vast doel
en zonder vast doel kan men geen
werkdadigen rol vervullen. De uitsla^
van den strijd zal allergewichtigst zijn.
Met de overwinning der kristene werk
lieden mogen wij verzekerd zijn, van
orde, vrede, algemeen welzijn en vol
koinene vrijheid met den zegepraal
der socialistische vereeniging komt
tegelijkertijd eeno volledige dwinge
landij en slavernij, de algemeeno ver
slapping der handels- en nijverheidsza
ken de hatelijke broedertwist en een
onafgebroken tijdperk van echt gehar
rewar. De feiten doen zich goed gevoe
len in Frankrijk, waar de socialisten,
hoewel nog geene meerderheid, niette
min een overwegenden rol vervullen.
De staking van de Fransche spoorweg
werklieden is een nieuw en treffend
bewijs van het sociale gevaar, dat de
geheele maatschappij voortdurend be
dreigt.
Het gaat er hier vooral om een
hoofdbeginsel. Hebben de werklieden
van een openharen dienst het recht tot-
werkstaking Volgens de socialisten
natuurlijkal wat maar ecnigszins kan
dienen om den gang der zaken in een
warreboel te veranderen, wordt door
dc-ze afbrekers der maatschappij zon
der verdere overweging of verdere be
schouwing aangenomen. De ordelijke
sociale werkers zijn het hedendaags
eens, dat in de gewone nijverheid, de
werklieden het recht hebben hunne
rechtvaardige eischen te doen inwilli
gen door ecne werkstaking, wanneer
alle andere vredelievende middelen
zijn uitgeput. Toch geheel anders is
het gelegen, wat do openbare diensten
betreft. Hier gaat het niet meer tus
schen patroons en werklieden hier is
do geheele maatschappij er mede in
betrokken. Niemand heeft het recht,
ter wille van eenige personen, tor
wille van het individuëelo belang, het
algemeens belang der maatschappij op
te offeren. De openbare diensten moe
ten gevrijwaard blijven de openbare
diensten moeten kunnen blijven voort-
werken, omdat anderszins liet geheele
maatschappelijk raderwerk zou ten
gronde gaan en een staat van volko
men© anarchie of regeeringloosheid
zou medebrengen, iets dat in geen ge
val mag of kan geduld worden.
De staking van werklieden of be
ambten in een openbaren dienst is dus
ten volle af te keuren, door de nadee-
lige gevolgen die er uit voortspruiten.
De bedienden van de openbare dien
sten hebben wel zeker liet recht hun
stoffelijk bestaan zoo mogelijk to ver
beteren zij mogen daartoe allo eer
lijke middelen gebruiken, toch nooit
overgaan tot zulke middelen, die de
openbare orde in gevaar brengen.
Daarom dienen er schoidsraden inge
steid, gelast met hot onderzoeken en
het oplossen der grieven. Die scheids
raden moeten bestaan uit afgevaardig
den van de patroons en afgevaardigden
van de werklieden, met een onpartij
dig, een onzijdig persoon als voor
zitter.
De moeilijkheden die cr voorkomen,
moeten in den schoot van dien scheids-
raad besproken en, na rijp overleg,
opgelost worden. Dan zou er in geen
geval sprake zijn van werkstaking
een openharen dienst, die geheel het
maatschappelijke gestel ontredderd,
handel en nijverheid onschatbare ver
liezen doet ondergaan en den nadee-
ligsten invloed moet hebben op do
welvaart van het land en al spoedig
zijnen ondergang zoude bewerkstel
ligen.
¥Gï*jarïeig, 20 Oktober 1797.
Z. E. do Kardinaal Joannes Hendrik van
Franckenbcrgh, aartsbisschop van Mechelen,
wordt doorkommissaris Anger aangehouden,
naar Leuven geleid eu van daar naar de grens
vervoerd, waar hij verlaten wierd te Kneve
laar, op den Pruisischen bodem.
Licht zonder draad. De
Deensche uitvinder Waldcmar Paulsen be
weert het middel gevonden to hebben de elec-
trische lampen zonder draad aan to steken.
Een nisddei tegen de stakin
geut. To Bari (Zuid-ltaliö) ontstond een
geschil tusschen de gendarmen en de stakers.
De raddraaier er van werd in de doos gestopt
in gezelschap van den... brigadier der gen
darmen. Algemeeno misnoegheid.
De stakers loopen te zamen en do gendar
men stekon do kolven hunner karabijnen om
hoog. Do militaire overheid deed alle gendar
men in den bak opsluiten en de ordo werd
hersteld.
De gendarmen zelf achter de grendels stop
pen, blijkt in Italië een probaat middel om de
geschillen te verhinderen.
Sof f§aïengeBi3. De heer Minister
van Oorlog heeft alle korpsoversten van ons
leger verzocht, voor d9 soldaten van 190S
die naar huis keeren, hun ter kennis te bren
gen dat alle aanvragen om geld, waarop zij
recht hebben en dat in de Algemeeno Spaar
kas bewaard wordt, moeten gezonden wor
den aan den Heer Minister van Geldwezen».
In den brief moet vermeld worden het regi
ment in hetwelk zij gediend hebben, hun ma-
triculnummcr en hun adres. Do aanvraag
moet vergezeld zijn van een certificaat des
burgemeesters hunner gemeente, bestaligen-
de dat de aanvrager van goed gedrag is en
in eenen toestand verkeert welke zijne aan
vraag billijkt.
Vgod* het onderwijs. Du heer
minister van Koloniën, heeft aan allo be
stuurders der scholen van ons land, eene kist
gezonden, bevattende stalen der voornaamste
voortbrengselen van den Kongo.
Op eene aanschouwelijke wijze zullen
voortaan onze leerlingen in kennis komen
met de produkten die rechtstreeks, door be
middeling van de regeering, uit Kongo naar
hier verzonden zijn. Eere aan den minister
van Koloniën, die zijne taak zoo zeer ter
herte neemt on tevens het onderwijs bevor
dert.
Niet slecht betaald. Naar
aanleiding van het bezoek der gemeente
raadsleden van Parijs is het wel eens be
langwekkend, te weten hoe die heeren ver
goed worden
De gemeenteraad van Parijs bestn*' nit 80
leden ieder trekt jaarlijks 6000 1 .il de
gemeenteraadsleden zijn van rechtswege ook
eden van den algemeenen raad der Seino, en
zij hebben daarvoor nog 3000 fr., to zamen
9000 frank.
Staatkundig Overzicht
Oostenrijk. De leg rooiing door het
min isterie van Bui'.cc1andsche Zn k n neer
gelegd, is door de hom miss i' n aan ■..•nomen.
iJe graaf d'A eren Oud hccfl op verscheidene
vragen geantwoord.
Men zal een ij zerentoeglijn lengen langs
Bosnië, toelke Oostenrijk met Tarkyë moet
verhinden.
Griekenland. Dit land zal welhaast
den Kretijnschert afggveerdigde, dei heer
en i zei os als eerst' minister hebben
In een onderhond met den. kuning van
Griekenland, heeft deze verklaard dat hj
bi,-:r:n eenige d/grr, aan Z'jnc Majesteit den
I jst zal overhandigen, der leden va l het
ui ino kale. et.
DuitscMand. In. de aanstaande kamer-
zi'itng zal een voorstel neergelegd worden
iot ui'dr:-riding van het leger.
Indien het voorstri al te groolc moeilijk
heden. in den D:e tscheti Reichstag moest ont
moetenzal het derwijze gewijzigd worden,
dat het geene verzwaring van krijgslasten
zoude m- debrengen. t
Ge-me buitengewone kredieten zouden ten
dien einde moeten g sternd worden, daar de
ot/kosten van uitbreiding zouden gedekt
werd- n. door zekere ontvangsten die op dit.
oog eu bi ik groolcre sommen opleveren dan
vroeger.
Perzië. De Engejsche regeering heeft
aan het landsbestuur van Perzië een ulti
matum gezonden.
Indien, de orde in Perzië niet hersteldis
binnen drij maanden, zal Engeland zelf,
met behulp van zijne Indische troepeni de
de komen herstellen.
Deze beslissing is genomen gezamenlijk
•met Rusland, ingevolge een verdrag met dit
land gesloten in 1007.
Meest de orde binnen dnj maanden niet
hersteld zijn, dan zoude Rusland op zijne
beurt, den zelfden maatregel moeien nemen.
Servië. De berichten omtrent de gezond
heidstoestand van den. kroonprinsdie aan
typhus lijdtluiden minder gunstig. Levens
gevaar moet er echter niet zijn. De kroon
prins heeft een zeer krachtig gestel, dal
sterk genoeg wordt geacht om ze'fis moge
lijke verwikkelingen te boven te komen.
clcr
EENE NOTA AAN DE DAGBLADEN.
Dijnsdag morgend om 2 ure, werd aan de
dagbladen de volgende rota medegedeeld
Het Komiteil der Werkstaking heeft met
algemeen© stemmen besloten, d.it de werk
herneming lieden, 18 Oktober, zou plaats
hebben, op alle spoorweg-iet ten
Het Komileit zal onmiddelijk een mani
fest uitgeven, waarin bet de reden van zijn
1» luit. zal opgeven, en zal aan de spoorweg-
werklieden vragen, al de maatregelen lo ne
men voor het verJedigen hunner rechten, en
dcu vooruitgang hunner syndikale inrichtin
gen.
Do toestand Dinsdag
Ten goT-ol^e van het manifest van net
Werks'akmgiUomivit, boden talrijke sla-
kers zich iu do statiën van het Noordernet
aan, oiu liet werk te hernemen.
Men voorzag dat alle treinen zouden kun
nen normaal vertrekken.
Morgen zal ook do dienst der koopwaren
geheel ingericht zijn.
Do Noorder Compagnie liet Dinsdag reeds
394 treinen rijden, welke samen 59.139 rei
zigers vervoerden.
Do St Lazarusstatie had Dinsdag morgend
een zonderling uitzicht. Talrijke spoorweg
werklieden kwamen het werk hernemen. Zij
begaven zich onmiddelijk naar de bureel en,
om er hunne mobiiisaliebriefjes en hunne
armbanden af te halen.
De toestand der werkstakers zal onder
zocht worden.
Voor dat liet bestuurlijk onderzoek begon
nen wordt, zal het onderzoek ouder krijgs
kundig gebied gedaan worden, voor degenen
die niet terug aan 't werk gekomen zijn. na
het ontvangen van hun mobilisatiobriefjo.
Dijnsdag was het "werk zoo goed als geheel
hernomen.
Al de treinen rijden regelmatigenkel
hier en daar eone lichte vertraging.
Do algemeeno toestand in de verschillige
statiën van Parijs was Dijnsdag morgend
om 10 ure, als volgt
Orleans, geen werkstakers
Lazarus, al de bedienden zijn teruggekeerd;
Lyon, hot personeel is voltallig
Montparnasse, de dienst wordt regelmatig
gedaan. Er is een werkstaker op 243 bedien
den.
Invaliedcnstatie, op 2S1 bediendon, is er
slechts e9n ontbrekende.
La Villette, Dijnsdag morgend waren er
maar 9 ontbrekenden meer.
Metropolitain, alleman werkt.
Te Rijsol zijn al do werkstakers reeds
terug aan den arbeid.
Te Helleunnes en te Firos kwamen
slechts eenige stakers zich terug aanbieden.
Do andero zouden 's namiddags eene verga-
aeringhouden, om den toestand te bespreken.
De algemeeno sekretaris van het net Bor
deaux-Zuiden is opgeschorst geworden. Hij
was de inrichter der werkstaking in het Zui
den, en had zich niet terug aangeboden, toen
bij de vermaning ontving.
Te Bordeaux blijven een 90 tal machinis-
ton nog in werkstaking, om de terug aan
vaarding van acht afgedankton te bekomen.
To Ghoumont, St. Etienno en Marseilles
werden verscheidene leiders der beweging
aangehouden.
Te Charleville is alles geëindigd. Nog ver
scheidene aanhoudingen werden gedaan te
Mokon en te Triage-Lumes.
Te Chambêry boden al de werkstakers zich
Maandag namiddag terug aan. Zij zullen
aanvaard worden na eene aanvraag in regel
gedaan te hebben.
In geheel het departement van Lens is het
werk hernomen. Ook te Tergnief zijn alle
stakers teruggekeerd.
Te Marseille bobben de stakende spoor-
wegworklieden do voortzelling der staking
gestemd, ondanks alle besluiten welke liet
Nationaal Syndikaat ook zoude nemen.
Aanslagen
Nabij de statie van Moulzicourt, tusschen
Mézióres en Parijs, werden zwaro stukken
hout op do riggels gelegd, om to trachten den
trein to doen ontriggelen.
Zij konden echter weggenomen worden
vooraleer de trein ter plaats was.
Drie stakers van het Wcstor-Staatsnet, zijn
aangehouden, in aanleiding met do aanslagen
gepleegd tusschen de statiën van Ecouflans
en Maitre-Ecole.
Een der aangehoudenen deed bekentenissen.
Dinsdag heeft men de bom, welke op do
spoorbaan, nabij Firminj gevpnden was,
doen springen.
Bijzondere voorzorgen waren genomen.
De ontploffing was zeer geweldig cn veroor
zaakte oenen put van meer dan een meter
diepte.
Van in onze kinderjaren af, hoorden wij
spvelcen over dezen grooten uitvinder der
twintigste eeuw. Hij gaat nog immer voort
met onverpoosd werken. Belangwekkend
zijn de gedachten dio Edison vooruitzet over
onzen lijd men weet misschien dat Edison
een zestigjarige is. Edison zou willen herbe
ginnen. Als kind van armo monschon, zou hij
nog boter zijnen weg weten te maken nu, dan
vroeger in zijne kindsheid. Vroeger waren
er niet meer gel egon hod on om er boven op to
komen, dan tegenwoordig.
Ge moet u daarin niet bedriegen.De wereld
vraagt thans overal verstandige lieden. Hij
zoekt zo overal op. Indion de mensch een
weinig verstand bezit, staan de poorten van
welgebakken langs alle kanten vierkant open.
Wij zijn in het gouden tijdvak der hersenen
en ik zou duizend maal liever nu zonder
vriend of geld mijne kans wagen dan over
een twintigtal jaren.
De groote opeenhooping der kapitalen, het
michlig bijeendrijven der nijverheden is eene
noodwendigheid voor onzen tijd. Daardoor
komt de gelegenheid om groote zaken tot
stand te brengen, dio de atgemeene welvaart
van hel volk, ten gocJe komen.
Dat zijn eenige gedachten van Edison, een
man die vijf dagen cn vijf nachten aan een
stuk kan arbeiden. Zonder deze uitzonderlijke
begaafdheid, zou do wereld nu nog van vele
nuttige dingen beroofd zijn gebleven.
Deze man heeft buitengewoon veel uitvin
dingen gedaan. De fonografen, do cinemalo-
grafen, do kinetoscopen en vele andero won
dere dingen, zijn wij aan hem verschuldig.
Edison stelt zich mot weinig tevreden. Hij
slaapt zeer weinig en meest in zijn werkhuis
zijn voedsel is heel eenvoudig, vele werklie
den zouden er niet mede tevreden zijn.
Over de toekomst voorspelt hij do stoutste
dingen, cn hij hoopt nog zoo lang te zullen
leven om ze ook in 't werk te zien, want door
de toepassing van sommige nog lo verwach
ten uitvindingen, zou het heel aanzien der
maatschappelijke betrekkingen veranderen.
Do luchtvaart zal volgens hem, zeker op
praclisch gebied blijven, de rechts treek sche
voortbrenging vgn electriciteit zou lokomo-
tioven en treinen, geheel doen verdwijnen.
Dat zijn do denkbeelden van den man, die
meer dan die iemand bevoegd is om over die
zaken te spreken. Wij mogen ons dan in de
toekomst verwachten, het kan nog jaren
duren natuurlijk dat
ij menschen boven
ons zullen zien wegvliegen en woderkeeren
als duiven dat menschen langs den weg der
De voorzitter van den gemeenteraad heeftlucht rechtstreeks van het eene werelddeel
daarenboven nog recht op een rijtuig, dat dag j naar het andero zullen reizen, en dat op zeer
en nacht tor zijner beschikking moet staan, weinigen lijd.
Een manifest van het syndikaat
Het Nationaal Syndikaat der spoorweg-
werklieden en de Nationale Fedoratie der
stokers en machinisten geven eon manifest
uit, waarin zij verklaren, dat het komiteit"
der werkstaking slechts do herneming aan
moedigt, omdat hot zulks best acht voor hot
leven van het syndikaat.
Het Komileit verkiest do werkherneming
zonder voorwaarden, aan logenachtige eu
Yoruederendo besprekingen.
Het Komileit wil alleen de verantwoorde
lijkheid dragen, in geval het gouvernemont
deze wil opzoeken.
Het manifest verwijt aan M. Briand de
persoonlijke en syndikale vrijheden verkracht
te hebben, on de incidenten voel overdrove»
to hebben, om de openbare denkwijze tcgoo
de stakers op le hitsen.
Het syndikaat is van meening, dat hot nu
zijne kracht getoond heeft, en dat zelfs do
genen die aan het werk gebleven zijn, nu
plichtbesef zullen krijgen. Het manifest be
sluit, met te zee-gen dat do spoorweg werklie
den voldoening zullen bekomen, omdat zij
nauw vcreenigd zijn, en dat zij nu wel geklopt
zijn, doch zich niet zullen laten ontmoedigen.
Wat hot gouvernement zegt
M. Briand heeft aan eenen groep afgevaar
digden verklaard, dat hij do volle verant
wóórdelijkheid op zich neemt, van zijn
besluit, niet met de vertegenwoordigers der
werkstakers te willen onderhandelen. Hij
voegde er bij dat do spoorwegwerklieden in
het vervolg wel zullen zien, dat hot gouver
nement hunne billijke eischcn zal steunen.
De werkstaking duurt voort te Rysel.
Dinsdag namiddag hebben 5000 werksta
kers lo ltysel in den Hippodroom eene ver
gadering gehouden.
De volgende dagorde werd met algemeene
stemmen goedgekeurd:
De gesyndilceerde spoorwegworklioden
in den Ryselschen Hippodroom, met 5000
vereenigd, na de verklaring hunner afge
vaardigden bij de andero groepen van het
net gehoord te hebben, besluiten tot 4e
voorzellingvan den strijd, tol na do ontvangst
van het bericht van het algemeen komiteit
der Werkstaking, en verklaren slechts het
werk te zullen hernemen, indien de Noordor
Compagnio de afgedankte spoorwegwerk-
lieden terug aanvaardt.
Nog eene bom.
Dinsdag namiddag vond M. Waterloe,
hovenier, te Hellemmes, in zijnen hof eeno
bom liggen. De krijgsoverheid van R/sol
heeft de bom doen w egnomen.
Bij de mijnwerkers
In de mijnon van Courriëres zijn er nog
meer dan 1100 werkstakers. Zij hebben be
sloten do beweging niet meer uit te breiden
en te wachten naar het besluit van het kon-
gres, dat heden Woensdag te Lein moest ge
houden worden.
Bij de metsers
Dinsdag hielden de metsers te Parijs eone
vergadering. 2000 gesyndikeerden waren
aanwezig. Da werkherneming werd met bij
na algemeeno stemmen aangenomen.
Bij de electriciens
De electricians hielden gisteren ook eene
vergadering. Do werkherneming werd voor
heden Woensdag gestemd.
Op 22 Oktober zullen uit Antwerpen naar
Kongo inschepen
MM. Aiuti, zone-oversto van 2* klas, 4*
vertrek Ehrt, mckanicien-toezichter, 4® ver
trek Wermuth, en Grassot, agenten vai
beheer van 2® kl., 3° vertrek Piérache, id.,
3®vertrek; Berleur, mokar.icion-toezichtor,
5® vertrek Fagerslrem, scheepskapitein van
3® kl.2® vertrek Sonne, scheepstimmer
man, 4® vertrek Van den Plas, ontvanger
der belastingen van 2® kl., 2° vertrek Liem,
idem, 1® vertrek, wiens vrouw hem verge
zelt Vervloot, sektie-overste van 1° kl., 6*
vertrok Scagliosi, mililairo agent, 3° ver
trek Roge, hoofdklerk, 2® vertrek Lur-
quin, metser, 3® vertrek Paye, machinist,
vertrek; Lodbom, koperslager, 3® vertrok;
Nossent, smid Blommacrt, kultuur-ovcrsle
van 1® kl. Nitsson, baanaanlcgger, 2® ver
trek Faber, idem.
Zullen zich donzelfden dag inschepen, voor
de Kompagnio KassaïMM. Moroni, Franco,
beheerder van 1° klas, 3® vertrek Lodrou,
Theodore, idem, 5® vertrok Adriaan Van
Sundert, adjunkt van 2® kl., le vertrek
Mathias Thill, idem, idem.
Eene tweede lijst Staatsagonton behelst de
volgende namen
Benaels, zone-oversteDubois, kapitein
dor openbare machtCartasegna, luitenant
Logier, militaire rekcnplichligo PaquAjr,
Magotteaux, Vermeulen, Empain, Abrassart,
Coliard, Wilmot, Doyen, Goffin, Dolf aye,
Degand, Mcunier, Brisaert, Matassi, Kaup-
pinen, De Voght, Jourquin, Pirot, Reding.