Het socialismus.
De kindermoord van Wetferen
'T EEN EN 7 ANDER
I;
C3-ZB IL^ 13
Vleselijke brand ts ïyntat
voor bet Assisenhof van Oost- Vlaanderen
SevsEitieiHli! jaargang nr £5.
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Xoiidag 29 esa tiSaaeiéay 39 Januari !9I(
K
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving- in alle poctbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds.
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 'e avonds. $|f
BUREELEN
TE P"USSEL I TE AALST
230, Haachtschcn Steen weg, 230, I S>, XCerkstraat,
I Telefoon 114
Bestuurder: J. Van Nuffel-De Oendt.
AANKONDIGINGEN
KL aahk. (1 tot 4 kl. rog.) fr. 0,60
Je blade. groot© regel) fr. 1,00
4* blade, (kleine regel) fr. 0,30
Finaac. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) Cr. ?,O0
Gemengd nieuws (per reget) fc'.
Recht, herstelt. (por regel) fc. 2,00
Overlijden (per regel) fr. ?,00
Bespraken wij gisteren het gema
tigd socialismus onder theoretisch eco
nomisch oogpunt, en deden wij er zoo
duidelijk mogelijk de volkomene on
mogelijkheid van uitschijnen, vandaag
wensclien wij de andere zijde, de ge
wichtigste, te bespreken: Wat wil het
socialismus onder zedelijk, onder-gods
dienstig oogpunt In al deze zaken
moet men in acht nemen dat er twee
gebieden zijn, het theoretische en het
practischo gebied. De theorie dat is
de leer in boeken, op papier, dat is de
voorbereiding, of het moet toch de
voorbereiding zijn, tot het, practische.
Dit laatste echter, wij bedoelen de
praktijk, is de zaak gelijk ze werkelijk
bestaat of moet ingericht worden. Wij
hespreken het socia lismus op zedelijk
godsdienstig gebied ook onder deze
twee oogpunten.
Is men met oen socialist in gesprek
on werpt gij hom dit punt op, het on
vermijdelijk antwoord dat hij u geven
zal, luidt t Godsdienst is privaatzaak.
Zóó waar heeft het socialismus dat
gehaald en wie heeft het socialismus
de macht, het gezag en het recht gege
ven den godsdienst te verkleinen tol
eene privaatzaak Niemand en de
katholieke Kerk leert, dat een kristen
Staat rekening dient te houden in zijn
bestuur, en in zijne wetgeving met de'
algemeene zedenbegrippen die in den
godsdienst, liggen besloten. Zoo, om
een voorbeeld aan te halen, moet. de
wetgever in aanmerking nemen, dat de
Staat rekening moet houden met het
familieleven en geene maatregelen
mag treilen, die dit familieleven zou
den schokken of ondermijnen zoo
nog mag de Staat in algemeenen regel
zijne onderhoorigen niet in de onmo-
gelijkheid s te 1 lenz ij ne godsd ienstp 1 icl>
ten te vervullen. Do godsdienst is
geene privaatzaak, verre van daar,
maar de godsdienst mpet zijn weldoen-
den invloed kunnen laten gevoelen op
geheel de inrichting der maatschappij
de godsdienst werkt dus niet enkel
individueel, maar werkt ook sociaal
en universeelzoodat de theorie van
het socialismus geheel en al in het
niet vervalt.
Dat is het socialismus in zijne zede
lijke godsdienstig© strekking, en daar
de zedelijke krachten en de zedelijke
richting do maatschappij vormen,
steunen en leiden, zoo is dit de kapitale
van het socialismus.
En nu richten wij ons tot het volk
van Vlaanderen Gij, volk van Vlaan-
derenland, dat eeuwen lang door het
godsdienstige voedsel zijt versterkt en
machtig geworden gij, diehetgods-
dienstigste volk zijt van gansch de
wereld gij Vlaamsche mannen en
vrouwen, die steeds met hart en ziel
zijt verkleefd geweest aan de Kerk
wiens verknochtheid aan den Heiligen
Stoel, wiens onwankelbare getrouw
heid aan den Paus van Rome, eene
wereldbekendheid heeft verworven
zult gij U ten prooi laten werpen van
het hatelijke, verfoeilijke socialism
Spreekt, neen, niet waar Wij blijven
allen als een man, God, Kerken Land
onwrikbaar getrouw
Voor alle aankondigingen, zich wonden
E. TAffiiRiAU) 2I7S tie Mé/odesiraat, BrusseL
Nevens den theoretisehen kant, heb-
be wij nog den praktischen. En hier
ziet men duidelijk de onhoudbaarheid
ran de socialistische theorie.
Zoo de godsdienst privaatzaak wa
ren, dan vragen wij ons af en wij vra
gen betook aan onze geachte lezers;
Waarom vindt het socialismus het dan
noodig die zoogezegde privaatzaak
overal en voortdurend in de openbare
zaken te mengen
Waarom die aanrandingen en van
priesters en priesterdom en van Paus
en Pausdom en van Kerk en kerke
lijke ceremonieën en van God en
goddelijke instellingen Eene pri-
vaatzaak wordt alzoo niet behandeld,
en aan de handelingen van het socia
lismus kent men zijne bedoelingen
en kent men ook zijn doeleinde.
Waarom hebben do socialisten over
al op hun programma, niet alleen in
ons land, maar in alle landen, hij alle
volkeren, en in alle werelddeelen der
werc-ld waarom hebben zij op hun
programma, de verwereldlijking der
gasthuizen, de verwereldlijking dei-
scholen de verwereldlijking van alles
en alles Ja, de werking van het soci
alismus, in hunne dagbladen, in hunne
brocheren, op hunne vergaderingen
op hunne plaatselijke, nationale en" in
ternationale congr.-ssen, die werk in-,
bewijst zoo helderstralend en machtig j
sterk, dat het socialismus, den oorlog
koert tegen den godsdienst, een oorlog
vol haat, m d, woede en k.'litieiu
een oorlog op leven en dood 1
Werjaraasgen. 29 Januari 1874.
Stichting van het 2* regiment der gidson
29 Januari 1906. Eon aantal Joden ver
eenigen te Brussel om te beraadslagen over
den toestand hunner aanklevers in Rusland.
30 Januari 1890. Geheimzinnige dood
te Mejerling van aartshertog Rodoif, echt
enoot van prinses Stefanie van België.
Eane dure woning. Het kos
lelijkste huis der wereld i9 wel dit dat de
Amerikaansche senator Clark heeft doen zet
ten to New-York, op den hoek der 5a Avenue
en 77e street. Het huis, zoo.ils het er staat,
beeft de kleinigheid van 35 millioen frank
j gekost.
En zeggen dat menig landman in zijne
sluip, die geen 35 frank waard is, veel ge
lukkiger leef; din senator Clark, die lijdend
is aan maagziekte en enkel melk. en zuivel
mag nuttigen.
2"eestvïor5fic?. De gemeenteraad
va i Brugge zal op 19 Februari de 30" ver
jaring vieren der aanstelling van lieer Visart
de Bocarmé. als burgemeester van Brugge
Heer Visart, inderdaad, volgde don libe
ralon burgemeester, M. Bojaval op in 1881.
Er zal ten stadhuize eene plechtige zitting
plaats grijpen in den loop derwelke men aan
heer Visart zijn portret zal aanbieden.
Wedjes^andsohi 0aïsge*es woor
pSfl:2Sseira« Dit Congres zal plaatsheb
ben te Kaïro (hoofdstad van Egvpto), onder
de hooge bescherming van -den Khedif, van
den 19 tot don 25 Februari, in het palois der
Academiën.
De Belgischo afgevaardigden, die ons Gou
vernement vertegenwoordigen zullen zijn
de Eerw. Pater Amedéo Stockmans, alge
meen© overste der Broeders van Liefde te
Gent, da heer Van den Heuvel, staatsminis
ter, te Gent en de heer Paul Raepsaet, secre
taris van hot Senaat, burgemeester der stad
Audenaerde, dio te Brindfsi (Italië) den 10
r ebruari inschepen zal.
firag Van ambaciuswerktuigen. 13 Mei
13 Juli 1911. Deze lontoonstelling van
eenen ganschen anderen aard is een work
van opvoeding en propaganda.
Zij heeft voor doel de patronen en werk
lieden van de kleine nijverheid bekend te
maken met den vooruitgang gemaakt in de
ambachtswerktuigen ze hun gebruik eigen
te maker:, hun de voordeelen ervan te doen
begrijpen, en ze in te wijden in de gezond
heidsleer in do werkhuizen.
Voordrachten zullen op deze verschillige
onderwerpen gegeven worden.
Deze tentoonstelling is ingericht door het
Antwerpsch Svndikaat der Kleine Werktui
gen, zonder ©enig winstbejag, onder de
hooge bescherming van het Gouvernement,
der Provincie en der stad Antwerpen.
Wij wenscnen de inrichters geluk in hunne
onderneming tot opbeuring der kleine nij
verheid.
Alle inlichtingen zijn te bekomen op het
Secretariaat, Lange Nieuwstraat, 109, Ant
werpen.
Slat t<e*,il W.ass M. Van Last-
geniionc**. M. Prosper Van Langen-
doüök, socialistisch lid van de Kamer,
Staatkundig Overzicht
Oostenrijk Het Ilafiaansch blad La
Stampa van Turljnen, heeft den Oostenrijk-
scheti admiraal Chiari ondervraagd over de
mogelijkheid van een oorlog tusschen Italië
en Oostenrijk. De admiraal beweerde dai
een oorlog tussc\en deze twee landen onver
mijdelijk was en met lang nicer zou uit
blijven.
Italië. De werkstaking der Kaliaanscke
spooncegwerklieden duurt nog steeds voort.
Daar de werkstakers, volgens de wet kunnen
gemilitariseerd worden, heeft een der leiders
der werksloktng verklaarddat al de spoor
weg werklieden het eens zijn om te weigeren
aan de bevelen te gehoorzamen.
Amerika. In Honduras is men nog steeds
aan 't vechten. Te Ceiba had deze week nog
een gevecht plaats tusschen de troepen van
het gouvernement en de muiters. Deze. laat-
sten verloren 12 dooden en de reguliere
troepen 8. Daar beiden over eene aanzien
lijke macht beschikken kan het nog lang
duren
Turkye. Men verzekert dat het Turksch
gouvernement aan Engeland gevraagd
heeft, samen een onderzoek in te stellen over
den toestand in het Oosten geschapendoor
het Russisch-Duitsch verbond. rIe Londen
zou men zeer met dal ontwerp ingenomen
zijn.
Te Const anbnopel is men zeer onge
rust over den torstand in Yémen. Er zijn
daar 25 stammen, samen 35.000 man tel
lendein opstand,' cn het gouvernement
denkt met. 20.000 man genoeg te hebben om
deze oproerlingen uit te roeien.
Ben brouwersgast gekookt te
Andsrlecht.
Vrijdag namiddag, had in eene brouwerij
der Trekwegkaai, een vreeselijk ongeluk
plaats.
De brouwersgast Mat heus R..., was aan
het werk, in d» nabijheid eener groote kuip
kokend water. Toen hij aioh bukte om eene
kraan der kuip te sluiten, verloor hij hei
evenwicht en stuikte met het hoofd voorover
in het kokend water.
Op zijne hartverscheurende hulpkreten
snelden zijn© werkgezellen ter hulp, doch
ten gevolge ran den damp welke hct'kokend
water veroorzaakte, duurde het zeer lang
vooraleer zij hun ongolukkigen gezel to zien
kregen.
Toen zij er eindelijk Iconden in gelukken
hem op te halen, was hij letterlijk geheel
met brandwonden overdekt.
Een geneesheer, ia allerhaasi geroepen,
stelde vast dat zijn toestand hopeloos was en
deed hem in allerijl naar het gasthuis over
brengen.
De ongelukkige R..., is gehuwd en vadei
van familie.
Verscheidene gekwetsten
Verleden nacht heeft een vreeselijk© brand
geheel dc gendarmerie in asch gelegd. Woon
huizen, schuren, stallen, zadelmakerij enz.
werden de prooi der vlammen.
Het vuur was rond 9 ure ontstaan en in
min dan een kvvaart uurs stonden al do ge
bouwen in laaie vlam.
De vlammen sloegen hoog in de lucht,
heel den omtrek met eene akelige klaarte
verlichtende. Geholpen door de gendarmen,
vielen de pompiers moedig het vernielendole-
ment aan.
Men bracht do paarden, welke vreeselijk
sloegen en stampten, buiten. Vier hunner-
hadden reeds erge brandwonden bekomen.
De gendarm De Ceulenaere kreeg een
hoefslag en moest naar het gasthuis overge
bracht worden.
Hot was rond middernacht, vooraleer men
het vuur kon bomeesteren.
Heden morgend duurde de brand nog
voort. De puinen worden door eene afdeeling
pompiers bewaakt.
Nog verscheidene gendarmen en pompiers
werden tijdens de blusch- en reddingswerken
- -kwetst.
De gendarm Buggenbout, die het alarm
had gegeven, werd met een instortenden trap
beneden geslingerd en erg aan de heup
kwetst. Do bevelhebber der gendarmerie
neemt werd de Iwee polsen verstuikt. Do wacht-
wjn ontslag niet. llij verblijft tegenwoordig meester Aerts, viel op de dakgoot der zadel-
to I arijs, doch behoudt zijne woning te makerij en werd ook erg gekwetst. Eindelijk,
uven' |de pompier De Ceuster is van een dak.
Een volksvertegenwoordiger is niet ver- twaalf meters hoog, gevallen. De ongeluk
plicht de zittingen der Kamer bij te wonen en hige werd erg gekwetst en inoest in rijtuig
M. Van Langendonck i iu volksvertegen- naar zijne woning overgebracht worden.
hl? ^!!f ™i?Ven 1ÖU' d,it" Z0U Do oorzaak der ramp is niet juist gekend,! verslag Tan'don'wetsdokter bewees" dat het
trekken Tergoeding kunnen doch men denkt dat zij aan zelfontvlamming voor den beschuldigde «elmogelijk was Built e
jvan het hooi moot- toegeschreven worden, j daad te bedrijven,
NAMIDDAGZITTING VAN 27 JANUARI.
Na de opschorsing worden nog gehoord de
verschillige volgende getuigen
Callakrt. schoolopziener, te Gent, dio
ook eenige inlichtingen geeft over de sug
gestie, - bij do kinderen. Hij haalt eenige
voorbeelden aan waarin klaar bewezen was
dat do hinders do waarheid niet spraken,
alhoewel zij het beweerde. Hij besluit dat
volgens zijne opvatting en volgens den
roeden zin, de kindergetuigenissen van gee-
ïer waarde zijn en men volkomen moet
afzien in een belangrijk proces, van verkla
ringen gedaan over de feiten van kinderen
van 7 tot 12 jaar.
De heer Fecheyer, Pedagogisch toezichter
te Gent, spreekt in den zelfden zin van den vo-
rigen getuige en wijst ook de kinderveriria-
ringen van de hand.
Paul Menzerath, dokter in zielkunde, te
Brussel.
Ik weet dat M. V-arendonck ia de ziel
kundige wetenschappen eene gewaardeerde
hoogschatting van al de deskundigen geniet.
Heer Librucht, bestuurder der middel
bare school, to Gont. Volgens den getuige
is do heer Vareudonck bekwaam in zake der
kindergetuigen.
Verdediging. Kent gij geene ge
vallen van kinderen die iels als zelf gezien
hebbende voortvertellen, alhoewel ze dat niet
gezien hebben
M. Libbrecht. Gij spreekt van sug
gestie. Dat gebeurt. De kinderen spreken
onder den onderganon invloed en zelfs ter
goeder trouw. Zo zijn overtuigd dat ze de
waarheid zeggen!
Verdediging. Mag men zich steunen
op do verklaring van kinderen om iets waar
an te nemen.
-Volstrekt niet. Steunt nooit op de getui
genis van een kind om iemand te voroor-
deelen.
Zulke getuigenis kan dienen tot spoor,
maar mag niet dienen tot vasten grond men
mag ze zelfs maar aannemen als leiddraad.als
de getuigenis van het kind (uit eigen bewe
ging) gedaan is.
Daarna werd de zitting gesloten verklaard
m 6 ure 5 minuten.
De verdediging ziet af, van al de getui
gen te doen terugkeeren.
ZITTING VAN 28 JANUARI
Tot onze groote verwondering zien wij dat
al de getuigen zijn aangekomen.
Do menigte is buitengewoon talrijk, maar
dank genomen maatregelen, is alles in de
beste orde.
Voor de pleidooien gingen aanvangen,
moet nog eene confrontatie plaats hebben
tusschen twee getuigen.
De zitting wordt geopend om 10 ure.
Marie De Decker, de moeder van het ver
moorde kind. wordt teruggeroepen om haar
te vragen, of zij in eene herberg in gezel
schap van haar jongste dochtertje, eene
vrouw haar zou gevraagd hebben Maar
zou uw dochtertje niet benauwd zijn, van te
spreken voor al die heeren Neen, was het
antwoord.
Getuige zegt dat dit wel waar is.
Relcwi3itorium
Om 10 1/4 ure neemt de heer Van Malle-
ghem het woord om zijn rekwisitorium.
Hij zegt dat men zich voor eene dubbele
misdaad bevindt, namelijk eene moord en
eene poging tot verkrachting. De moord is
zonneklaar bewezen, het kleine meisje werd
d jor verwurging ter dood gebracht.
De moord en do aanslag werden door den
zelfden persoon bedreven.
Er is te weten wie do misdaad bedreven
heeft.
De beschuldiging houdt staan dat de misdaad
bedreven werd door Van Puyenbroeck. Het
openbaar ministerie zegt dat Van Puyenbroeck
wel Amandus genoemd is maar ook soms Jan
wordt genoemd.
Ik zal niet houden staan dat do naam
van Jan voldoende is om mijne beschul
diging staande te houden, maar er zijn ver
scheidene getuigenissen die staven dut het
zeker is dal Van Puyenbroeck den dader is
van do misdaad.
Hij dool uitschijnen dat Van Puyenbroeck
eene buitengewone sterkte heeft, want zegt
hel openbaar ministerie, er is eene getuige
die ©Fins do hand werd gedrukt door Van
PuyonhroGck en die dit nooit vergeten zal.
Men zegde dat het onzedelijk onmoge
j lijk was dat de beschuldigde de moord zou
1 hebben bt-ilr- ven, dat is nfet waar. want het
- De moord moet gepleegd zijn in den
namiddag, achter v^er ure, want tot vier
ure werd de kleine Cecilia gezien, doch eons
achter dit uur was zij niet meer tezien. Ove
rigens ait de ontleding van het eten dooi
de dokters gedaan, blijkt dat de kleine bare*
vier-uren-boterham had gegeten.
Volgens openbaar ministerie werd de mis
daad bedreven.niet in het open veld on vooral
op de plaats niet waar het lijk werd gevoa-
den. Het slachtoffertje werd eerst verkracht
en vermoord in eene bijzondere plaats on
daarna moet hot lijkje overgebracht zijn ge
weest naar de plaats waar het gevonden
werd.
De aanslag en de moord moeten in een ge-
houw gepleegd geweest zijn, zooals in eeae
schuur. De plaats waar de moord bedreven
werd, moet geweest zijn in do schuur van
Van Puyenbroeck.
Overigens een eenzame weg leidde naar de
plaats waar bet lijkje werd ontdekt.
De schuur kon overigens niet bezocht ge
weest zijn door een vreemde persoon, daar hel
Zondag was en do kerel die het zou gewaagd
hebben in dit gebouw te gaan, kans had ge
zien te worden.
Wanneer word het lijkje naar de plaats
gebracht door den dader, het moest zijn
achter 8 ure, want er waren getuigen die van
3 1/2 tot 8 ure langs het wegeltje gingen en
ook langs de gracht en niets bemerkten,
alhoewel indien er iets was, dit zou moeten
gezien geweest zijn door de personen die
langs bedoelde plaats gingen.
Wie is rond de schuur geweest, Van
Puyenbroeck alleen, men weet dat aan de
kleine verboden was door hunne ouders vaa
mot vreemde personen rnedo te gaan. Doch
Van Puyenbroeck was geen vreemde persoon
voor Geciliatje, want zij kende hem van het
eten te dragen naar de poerfabriek.
De kleine Cecilia toen zij mede gevraagd
werd door Var. Puyenbroeck in do schuur,
medegogaan is zonder te weten wat er ging
gebeuren, zij kende Jan goed en daarom
was het dat zij zich avontuurde in de plaats
waar de moord bedreven werd.
Do kleinen verklaarden dat zij Van Puyen
broeck uit de schuur zagen komen,maar moe
ten zij geloofd worden. Ja, want toen Van
Puyenbroeck uit de schuur kwam, slak hij
zijn hoofd eerst builen 'en toen vluchtte hij
gauw weg zonder te antwoorden aan de groe
ten gedaan door de kinderen; dit zijn omstan
digheden dië bewijzen dat de kinderen wel do
waarheid spraken.
Andere kinders die ook Van Puyenbroeck
zagen vluchten hebben, die bijzonderheden
deden kennen, die van aard waren hun ge
tuigenissen te doon aannemen als echt, want
de kinderen bemerkten dat Van Puyenbroeck
de deur, op moest heffen, om te kunnen ope
nen, bijzonderheid die bevestigd werd door
den heer onderzoeksrechter die zag dat het
waarheid was dat men de deur moest op
heffen om te openen.
Men moet de kinderen golooven en men
moet aannemen, dat zij wel den beschuldigde
hebben uit de schuur zien komen.
De kinderen erkenden d< n zakdoek die Van
Puyenbroeck had den namiddag der misdaad.
Overigens Van Puyenbroeck moest herken
nen dat hij drager was van zulk een zakdoek,
maar niet op het hoofd, zooals de kinderen
beweren.
Het Openbaar Ministerie zegt dat de heer
kommissaris de kleine Van der Stuyft niet
onderhoorde den avond van de misdaad
maar wel 's anderendaags, want dan sprak
zij reeds van Jan Van Puyenbroeck.
Maar niet alleen hebben wij de getuigenis
sen van de kinderen, maar ook van getuigen
die Van Puyenbroeck 's avonds zagen buiion
gaan langs achter.
Wat moest hij daar doen? Maar mijnheeren
hij moest het lijk wegdragen en het is alsdan
dat zij Van Puyenbroeck tegen kwamen. Dio
getuigen zijn knapen van 13 tot 16 jaar en
die dus geloofswaardig mogen zijn.
Waarom, indien er niets verdachts was,
moest hij die jongelingen beletten naar het
lijk te zoeken
Het Openbaar Ministerie treedt in vele bij -
zonderherlen.
Waarom weigerde Van Puyenbroeck
per rijwiel naar de kommissaris te rijden
Waarom weigerde Van Puyenbroeck te
zoeke n den avond der misdaad op de plaats
waa r hef lijkje gevonden werd Neen, dat
dofjt men niet, als men niet plichtig is.
Hij wilde niet ernstig tusschcnkomen.
Waarom Omdat hij verlegen was, dat men
in hom den dader zou kunnen herkend hebben
van de moord.
De dagen na do misdaad sprak men over
