Een pastoor en
zijne meid vermoord
'T EEN EN 'T ANDER
IS 'T ZOO NIET?
De Regeling van den Huisarbeid
Nieuwjaarsgiften voor den Paus,
Eene stoutmoedige diefte.
TE DAMPREMY
Zeweiïiieüds jaargang n' S3. 2 CENTIEMEN HET NUMMER Zaterdag 4 Kaart 19 I I
y"* T—nwmil—MnTimnnr-j" 1I i ~inn-~ -tii i mi iiib i mi m i mm—lil i— iiimii i nu» mmm —IM——M —I «Ml
ABONNEMENTEN!
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds.
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. m
BUREELEN
TE BRUSSEL
230) Ifaachtschen 5tet>nwefj, 230.
Bestuurder
TE AALST
Kerkstraat,
Telefoon 114
J. Van Nuffel-De Gendt.
AANKONDIGINGEN
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.G0
3e blaaz. ple regel) fr. 0.50
4e bladz. (de regel) fr. 0.30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Rek 1 amen (per regel) fr 2 00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2m)
Recht, herstell. (per regel) fr. 2.00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Voor eene weggeloopen non.
Dijnsdag 28 Februari had er in de
Kamers eene ondervraging plaats van
M. Vandervelde over de schoolkwestie
van Muysen tegen Mechelen. Onze
tegenstrevers dachten voorzeker dat
wij dit feit zouden doodgezwegen heb
ben, zij zijn leelijk mis, wij mogen de
gelegenheid niet laten voorbijgaan zon
der er eens terdege de aandacht op te
roepen.
Geven wij daarom eerst wat uitleg.
Beste lezers en lezeressen, ziehier van
wat er spraak is. In Muysen stonden
in de scholen 3 onderwijzeressen de
hoofdonderwijzeres en eene der twee
onderwijzeressen, waren kloosterzus
ters of nonnekens.
Op zekeren dag werpt de hooldon-
derwijzores de kap over de haag, doch
zij is benoemd in de school, en zij wei
gert de school te verlaten. Daardoor
ontstaan er groote moeilijkheden tus-
schcn den pastoor en onderpastoor,
beheerders der vrije school, en de twee
onderwijzeressen van den eenen kant,
en de afgevallen non, van den anderen
kant. Van daar de bespreking in de
Kamers.
Natuurlijk dat Vandervelde, en zijne
goddelooze vrienden de afgevallen non
in het gelijk en de katholieken in hel
ongelijk stellen.
Doch wij vragen het aan onze lezers;
is het mogelijk het gedrag van zulke
vrouw goed te keuren Zij staat in eene
katholieke school, zij is er het hoofd
var,, onder hare bevelen staan nog eene
andere zuster en eene wereldlijke on
derwijzeres. Op zekeren dag loopt de
hoofdonderwijzeres uit het klooster,
cn in alle geval blijft zij aan 't hoofd
der school. Welnu, antwoordt recht
zinnig en onbevooroordeeld, en houdt
rekening met de godsdienstige gevoe
lens van de bevolking kon of mocht
zulke afgevallen onderwijzeres nog aan
't hoofd blijven van die school kon
den die twee katholieke onderwijzeres
sen nog ond t de bevelen blijven van
die weggeloopen non Dat was niet
mogelijk, dat verstaat eenieder die niet
door grenzenloozen godsdiensthaat is
bezield. Die hoofdonderwijzeres, die
als non was gekozen, moest eens
dat zij uit het klooster trad uit eer
bied voor de katholieke bevolking, uit
rede van de verschrikkelijke vererger
nis aan allo schoolgaande kinderen,
uit den natuur der zaak zelve, begre
pen hebben, dat hare plaatsin de school
niet meer was of niet meer kon zijn
Niettegenstaande dit alles, heeft de
hoofdman der socialisten er anders
over geoordeeld dat wisten wij echter
al op voorhand, doch we gaan onze
fameuze tegenstrevers eens zelf in den
strik vangen, v aarin zij ons meenden
te lokken.
Wanneer wij de goddelooze bladen
lezen, dan vernemen wo alras, hoe en
wat zij denken over de zusterkens. liet
zijn luieriksters de onderkruipsters
van ile onderwijzeressen de lompsten
en domsten der menschen. Zulke luie-
rikster, zulke onderkruipsler en douip-
stor was ook de hoofdonderwijzeres
van Muysen, toen zij zuster x-as doch
ziet, nauwelijks heeft ze de kap over
de haag gesmeten of diezelfde non,
die gisteren nog alles was dat slecht is,
wordt vandaag plotseling eene voor
beeldige, bekwame, onberispelijke en
onvergelijkbare onderwijzeres. En van
die duizenden zusterkens hebben al de
socialisten en liberalen niets over dan
bespotting, beleediging en verachting,
en het is genoeg dat er eene enkele on
der die duizenden de kap over de haag
wegwerpt, om dusdanig een belang te
verkrijgen dat er bijna een ganschc
kamerzitting aan besteed mag worden.
Wat buitengewone eerherstelling voor
onze.zusters Wat een krachtig bewijs
van de degelijkheid van ons kristen
volksonderwijs. Immers het zijn de
pluimen niet die de waarde van den
zangvogel uitmaken het is de mantel
niet, die de weerde wegneemt van de
bekwaamheid van die wezens die er
door bedekt worden, maar de begaafd
heid huist in de innerlijke kracht van
den mensch. En juist zooals thans al
de goddeloozen in koor de onberispe
lijke beroepsbekwaamheid hebben be
zongen van de afgevallene, zoo
heerscht er beroepsbekwaamheid bij
de duizenden zusterkens, die zich hier
in België opofferen voor het volkson
derwijs. De tegenstrevers hebben voor
do werking dier nederige zielen niets
dan schijnbare minachting, zij zullen
hunne bekwaamheid en weerdigheid
overal en altijd beschimpen en be
spotten.
Beste lezers en lezeressen, het zal u
volstaan om die grootsprekers den
mond te sloppen met hun dit antwoord
te geven Moesten morgen die zuster
kens hun kleed afleggen, dan waren
ze bij u de besten onder de besten;
welnu bij ons maakt de naam de zaak
niet bij ons zit de bevoegdheid niet
in een kleedingstuk en met of zonder
mantel beoordeelen wij de personen,
alleen acht gevende op hunne innerlijke
weerde. Bij u zijn de zusters uitmun
tend, onberispelijk en bekwaam als zij
den mantel afleggenwelnu wij roepen
u toe Onze zusterkens met den mantel
aan zijn even uitmuntend, even onbe
rispelijk en even bekwaam in bun be
roep, en daarenboven zijn zij nog
honderdvoudig schooner, door hunne
onovertrefbare en overtrofferiezedelijke
schoonheid.
Verjaringen. 4 Maart 1879.
M. Van Humbeek, minister van liet Open
baar Onderwijs, verklaart in de kamer, dat
hij niets af le trekken heeft aan de redevoe
ring welke hij in eene Antvverpsche logie uit
gesproken heeft en in de welke hij zich
beroemd heeft van het lijk van het katho-
licismus dichter hij hot graf gestooten te
hebben.
4 Maart 1884. M. Woeste doet in de
kamer de opsomming der Antwerpsche huis
gezinnen welke door het bureel van welda
digheid gebroodroofd wierden tijdens den
schooloorlog. De liberalen hebben hunne
wraak uitgeoefend op 2789 familiën, wier
kinderen naar de vrije scholen gingen. Aan
1170 vrouwen hebben zij de hulp der vroed
vrouw geweigerd.
4 Maart 1866. Het buitengewone ge
zantschap door den koning Leopold II aan
keizer Maximiliaan gezonden om aan deze
zijne troonbeklimming aan te kondigen wordt
verradelijk aangerand op den weg van Pue-
bla door eene gewapende bende. De luitenant
baron d'Huart, officier van het huis van den
graaf van Vlaanderen, werd door een kogel
in den kop doodgeschoten. De luitenant
Marchal. hulpofficier van generaal Foury, is
erg gekwetst.
Grootmoedige daad van Ko
ning Albert. De Daily Mail meldt
dat koning Albert van België aan do Tropi-
kale schoof van Liverpool eenen brief gezon-.
den heeft met geluk wcnschen aan dal gesticht,
wegens zijne deelneming aan het bestrijden
der slaapziekte. Een bankbon van 125,000 fr.
was bij den brief gevoegd.
V^at nieuws. De heer Hoyois,
volksvertegenwoordiger van Doornijk, heeft
aan den heer minister van spoorwegen, de
volgende vraag gesteld
Vele Waalsche agenten van spoorwegen,
posterijen en telegrafen, kennen geen
Vlaamsch. Daarmede is het hun moeilijker
in hel Vlaamsehe land benoemd te worden.
Zou de minister geene maatregelen kunnen
nemen opdat deze agenten in gelegenheid
gesteld worden, het Vlaamsch aan teleeren?
De minister heeft geantw oord dat de kwes
tie bestudeerd wordt.
Zeer wel, we hebben er niets tegen dat de
Waalsche agenten Vlaamsch leeren, in tegen
deel. we juichen dal toe.
Maar, sedert 1878 beslaat de wet op het
Vlaamsch in het. Bestuur, die zegt dat nie
mand in liet Vlaamsehe land kan benoemd
worden tot een officieel ambt die geen
Vlaamsch kent.
En het is nu nog maar, na 40 jaren, dat de
Walen gewaar worden dat die wet bestaat
De Walen, die zich tot de bestuurlijke
loopbaan voorbereiden, zullen best doen,
Vlaamsch beginnen to leeren op scholen,
zooals velen hunner volksvertegenwoordi
gers het hun aanraden.
Er zijn er reeds die 't doen, en die zijn de
slimsten en het meest praktisch.
Het wetsontw erp over de regeling van den
huisarbeid is in de afdeelingen der Kamers
besproken. En rechtuit gezegd,wij kunnen er
moeilijk aan uit. Wij hebben altijd gemeend
dat leden van de verschillende politieke par
tijen overeengekomen waren om gezamelijk
een wetsontwerp' over deze zaken op het bu
reel der Kamers neer te leggen; thans schijnt
het dat Heer Iluysnians al spoedig alleen
meteen ontwerp voor den dag is gekomen.
Wij vragen ons al: Waarom zulke doenwijze,
is het alzoo dat men het bewijs geeft, waar
lijk rechtzinnig de volksbelangen te verdedi
gen In ieder geval zullen de gevolgen van
zulk optreden niet uitblijven, het wetsont
werp werd in 6 afdeelingen verworpen. Van
al onze katholieke vrienden is er maar een
enkele het wetsontwerp bijgetreden, name-
melijk M. Garton de Wiart Van den ande
ren kant werd het gestemd door schier al de
liberalen en socialisten.
Aan den uitslag zulker stemming ziet men
genoeg dat de zaak .niet in den haak zit, dat
men er opnieuw een politiek spel van maakt.
Zulke gedragslijn is waarlijk ten felste af te
keuren. De regelingvan den huisarbeid wordt
door iedereen gewild en niet het minst door
de katholieken.
In Brussel was het tijdens de tentoonstel
ling voornamelijk Pater Rutten die de slechte
toestanden van de huisnijverheid in sommige
streken heeft blootgesteld daarin, wij ont
kennen het niet, geholpen door M. Huys-
mans. Doch wie heeft er den grooten slag
gedaan wie heeft den grooten stoot gege
ven wie heeft er over de kantwerksters en
over de huisnijverheid in 't algemeen gespro
ken in aanwezigheid van de koningin, de
gravin van Vlaanderen, en die honderden
mevrouwen uit den adeldom en den hoogeren
handels- en nijverheids vereldwie is er alzoo
de oorzaak geweest dat er onder die groote
vrouwen, een komitcit tot stand is gekomen
tot h<scherming der huisnijverheid Wie
zou het anders kunnen zijn dan de machtige
volksvriend Pater Rutten.
Ja, hij is de groote haanbreker van de
maatschappelijke ontginning hij is de fak
keldrager en lichtaanhrenger in het droevig,
donker lot van vele huisarbeiders.
Eu nu zien wij dit aardig verschijnsel, dat
al onze katholieke vrienden, op eene enkele
uitzondering na ofwel tegen het wetsont
werp Huysinans stemden ofwel zich onthiel
den. Die radikale positieneming van heide
kanten bewijst dat er hier in eene zaak, waar
hoegenaamd geen politiek te pas kwam, door
onze tegenstrevers weer niets dan politiek is
gebracht. Hoe belachelijk en hoe droevig
levens. Dat zullen al onze vrienden met ons
uitroepen.
Staatkundig Overzicht
Griekenland. De Grieksche en Turk-
sche ministeriën zijn 't akkoord gekomen
om te erkennen, dat de grensgeschillen niets
ergs hebbendoch dat er sou moeten een ein
de aangesteld zcorden. Van beide kanten
zullen dus maatregelen genomen zoorden om
de incidenten te voorkomen.
De Turksche posten zullen versterkt zcor
den. Het Gricksck gouvernement heeft be
sloten voorloopig geene versterking te zen
den.
Urugay. Ter gelegenheid der kiezing
van M. Battle Y Ordonnez, tot voorzitter
der republiek, zijn bijzondere maatregelen
genomen gewoz'den.
Talrijke partijgangers van den gewezen
pz'esident Blanco zijn aangehouden.
Italië. De vali van l'ripoli is door de
Turksche regeering naar Constantinopel
teruggeroepen geworden, 't Is dus een eerste
gevolg der Italiaansche bedreigingen.
Oostenrijk. Graaf d'Aehrenthal,minis
ter van Buitenlandse/ie Zakenheeft Weenen
verlatenom eenige zoeken rust te nemen.
Algemeen zcordt voorzien, dat deze rust
slechts de voorbode is van eene bepaalde af
treding. De gezondheidstoestand van graaf
d'Achtenthal schijnt inderdaad zeer zorg
wekkend te zijn.
Marokko. De onderhandelingen tus-
schen Frankrijk en Marokko zijn eindelijk
geëindigd. Zij zcerden met eengunstigen uit
slag bekroond. De overeenkomst is volledig
op de kzoestie der leeningen en der forte n
men moet nog enkel de termen van het
akkoord vaststellen.
ACHT EN TWINTIGSTE LIJST.
Overdracht der vorige lijsten 84.152,09 fr.
De geestelijkheid der dekenij van St. W&u-
dru, Bergen, 224 het kollegie van O. L. V.
van Bellevue, Dinant, 200 naamloos.
Louizalaan, 100 M. en mev. Isidoor Maus,
50 pastoor en eenige parochianen, Rarns-
donck, 5S voor de goede Eerste Communie
en de gezondheid onzer kinderen, Thielt, 25:
M. en B.. Gent, 25; E. F. G. E. D. R..
Gent, 50; St. Bernard's Abdij, Bornhem, 50;
kollegie van het II. Hart, Charleroi, 50
geestelijkheid der dekenij Westkerke, 120
E. H. J. L. Bogaert, rustend pastoor, Schel-
lebelle, 25 voor mijne genezing, id., 100
M. Gh. Libbrecht, Weiteren, 100M. en
mev. A. Gasier, Gent, 100 superior en
kloosterlingen Huis van Melle, 100 kinde
ren van Maria, dor Congregatie van de On
bevlekte Ontvangenis, 812 M. Spaas Lin-
ders, Sint-Huibrechts-Lille, 50 St-Jozefs-
kollegie, Hasselt, 153 uit Ledeberg, 25
pastoor, onderpastoor en eenige parochianen,
Watervliet, 40 graaf en gravin Ilenri de
Meeus, 100 naamloos, 30 kanunnik de
Sitter, Gent, 20 voor Z. II. Pius X., paus
en koning, 20 voor de verbetering van den
toestand eens familievaders, 20 naamloos,
Waver, 20 J. 11. S., Gent, 5 de pastoor
van Deerlijk, 20 E. B., id., 15 naamloos,
Gent, 20 id., Leuven, 10 voor eene ont-
vangene weldaad, Hasselt, 0,50 J. J. D. C.,
Keerbergen, 10 C. P. Z., 2 weinig maar
uiteen goed hart, Thourout, 2 P. M.. 5
een priester, Oostende, 10.
M. Finoulst, Cairo, 5 Levo Pius, Paus
en Koning, Caneghem, 5 L. J., 5 naam
loos, om den zegen over mijn huisgezin te
bekomen, Westende, 2; H. Vader zegen onze
kinderen, oud-pauzelijke zouaf. 2; voor eene
bijzondere gunst. J. C. M. H., Brugge, 2
H. Vader, geliefo is te zegenen, eenige w erk
lieden, Ivortrijk, 2,50 naamloos, Brussel,
5 onbekend uit Gulleghem, ter eere van de
H. Drievuldigheid en den H. Jozef, 10; H.
Vader zegen mij en mijn huisgezin. 1 om
eene gunst, Brugge, 5 ter eere van de Onbe
vlekte Ontvangenis én van den II, Jozef, 1
opdat de H. Vader onze vurigste wensehen
zou zegenen, 1 ter eere van het H. Hart en
van den II. Jozef, 5zegen voor een huwelijk,
5 J. B. Off'agne," 10 ter eere van de 11.
Familie. Bavichove, 5 w erklieden van Jesu
Placet, Leuven, 7 om hekomen weldaad,
Berchem (Vlaanderen), 10 naamloos, Yper,
20 E. H. Feys, rustend pastoor, 5 God
zegen onze familie, 2 naamloos, Luik, 20
Marie, id., 5; id. id., 3 J. H. 2. Totaal
86.564,09 f.
Men lean zijne inschrijvingen zenden ten
hureele van dit blad en aan M. Léon Mallié,
sekretaris, Gouden Hoofdstraat, Doornik.
Te Panama is een brutale bankdiefstal
gepleegd. Eenige personen huurden vier
maanden geleden een kamer in een hotel
achter de bank, en onder voorwendsel, dat
zij eleclrisclie ingenieurs waren legden zij in
de bankgebouwen electrische geleidingen.
Tegelijk groeven zij een tunnel naar de kluis
van de bank.
Eergisteren morgen was de kassier niet
in staat de kluis te openen, daar de deur aan
do binnenzijde was versperd.
Eindelijk werd de deur geforceerd, en de
kassier vond een opening in den vloer. Ook
vond de policie werktuigen en kleedingstuk-
ken, die aan de drie Amerikanen behoorden,
die de kamer hadden gehuurd.
De dieven hadden 17.000 dollars gestolen.
Den vorigen dag hadden zij een motorbootje
voor 2000 dollars gekocht, namen geweren,
revolvers en munitie aan boord en vertrokken
haastig naar het Zuiden. Zij passeerden de
kust van Columbia omstreeks middernacht.
Twee policiebooten zijn vertrokken om de
dieven achterna le zetten.
De verontwaardiging in de streek.
De. ontroering veroorzaakt niet alleenlijk
te Damprémy, maar in geheel de streek, is
nog ver, zeer ver van tot kalmte gekomen te
zijn.
In de treinen, in de koffiehuizen, op straal
spreekt men nog slechts van de ijselijke wan
daad.
Wat de bevolking van Damprémy zelf be
treft, deze spreekt van de moordenaars, in
dien zij gevat worden, uit de handen Le halen
en te lyncheeren.
Do verontwaardigde menigte zou geeno
straf lo wreed achten om de ellendelingen
hun misdrijf todoen uitboeten.
Op zoek naar de plichtigen.
De rechterlijke overheden sparen zich
geene moeite, om op het spoor to geraken
der moordenaars. Dag en nacht doorkruisen
policie en gendarmen heel de streek. Do op
zoekingen zijn echter zeer bemoeilijkt, daar
niemand der geburen in den nacht der mis
daad iels gehoord heeft.
De liefdadigheid van den pastoor
De liefdadigheid van den E. II. Pastoor
de Jongh was in de streek spreekwoordelijk.
Alle Maden zijn het eens om hulde te bren
gen aan de opoffering en de edelmoedigheid
van don eerhiedwaardigen overledene.
Een Brusselsch liberaal blad deelt het vol
gende mede -
De Eerwaarde Heer Pastoor deed zelf al
de aankoopen voor de keuken. Terugkec-
rende van de slachterij, met zijn pakje
vleesch onder den arm, gebeurde het dik
wijls dat hij een ouden bedelaar ontmoette,
die hem eene aalmoes vroeg. Zonder aarzelen
bood de priester hem het pas gekochte
vleesch aan.
Te huis gekomen, was het dan met do
meid steeds dezelfde betwisting.
Wat zullen wij nu eten, Mijnheer de
Pastoor, vroeg de meid, nu gij hel vleesch
hebt weggegeven
Een boterham, brave vrouw, antwoordde
de pastoor, wij zullen daarom van honger
niet sterven.
Kien zegt
Evenals altijd, wordt er veel over de moord
gesproken. Men zegt nu zelfs, dat diefstal de
drijfveer der misdaad niet zou geweest zijn.
De moordenaars zouden bezwarende papieren
willen doen verdwijnen hebben.
Zoo wordt ook beweerd, dat men in den
nacht der misdaad een geheimzinnige auto
mobiel in den omtrek der pastorij heeft ge
zien.
Benevens dc 6S.OOO fr. tilols, welke in den
koffer van den Eerw. Heer. Pastoor terug
gevonden werden, vond men er ook nog eene
beurs, inhoudende eene som van 300 fr.
Alleen eene beurs, inhoudende eëne som
van 500 fr. en welke moest dienen om 's an
derendaags eenige betalingen te doen, is ver
dwenen.
Ook eene kleine geldsom, toebehoorende
aan een nederigen M erkman der gemeente en
welke door den pastoor bewaard Merd,schijnt
verdwenen t&zijn.
De gewyde vaten.
De gewijde vaten welke in den brandkof-
fer van den E. II. Pastoor beM'aard Merden,
zijn ongedeerd teruggevonden.
Ook de prachtige gouden kelk, aan den
E. H. De Jongh geschonken door de inwo
ners v^in Gillv, is teruggevonden.
Do pateen en het lepeltje m erden in het bu
reel gevonden.
De rouwkapel.
De spreekplaats van het klooster, waar
heen de lijken overgebracht zijn, is in rouw
kapel herschapen.
Daar staan de lijkkisten naast elkander,
door een rouM'kleed bedekt. Rondom bran
den talrijke kaarsen on zijn eenige planten
opgesteld.
In de rouM kapel is het een ononderbroken
bezoek van personen die een roerend gebed
uitstorten, voor de lijken der twee slacht
offers. Vele bezoekers kunnen hunne tranon
niet weerliouden...
Een valsch gerucht.
Donderdag morgend was de broeder van
den vermoorden priester, de E. II. de Jongho,
pastoor te Harmei, Holland, afgekomen, om
het stoffelijk overschot van zijn ongeluk-
kigen broeder eene laatste maal te groeten.
Hij ging naar Gilly de geestelijkheid be
zoeken alwaar zijn broeder eerst pastoor M as
geweest. Kort daarna werd te Damprémy
het gerucht verspreid dal deze pastoor schie
lijk overleden M as, dat gerucht Merd geluk-
kiglijk gelogenstraft.
Men zal begrijpen, dat deze nieuMe rouw
hijzonder pijnlijk zou geweest zijn, nu dat
ook de zuster van den vermoorden priester,
te Gilza stervend ligt, en dikM'ijls den M'ensch
uitgedrukt heeft den pastoor van Damprémy
aan haar sterfbed te zien...
Die M-ensch zal ongelukkiglijk nooit meer
vervuld worden...
Een overtuigingsstuk.
In den tuin van het huis der misdaad, vond
men een pak groene zeep, daar door de moor
denaars gelaten, die er M-ellicht eene ruit
hebben willen mede besmeuren.
Hot Is beM'ezen dat die zeep voortkomt uit
de zeepziederij van Lodelinsart en in een
vinkei moet zijn gekocht eeworden, kort
voor de misdaad.