Een pastoor en zijne meid vermoord
HIJ LIGT NEERGEVELD
Reeks brieven van
ML Vincent Diericx
ONZE VOLKSREIS
NAAR ROME
DAGBLAD
Van Brussel tot aan de Alpen
Het Staatsblad
'JL'-fcC
Zevesniiende jaargang n' 54.
2 CENTIEMEN HET NUMMER
2oisi!ag 5 cis MaanJag 6 FiTaart 1911
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. wA
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. *J»
BUREELEN
TE BRUSSEL I TE AALST
230, Haaehtschen Steenweg, 230. e, Kerkstraat,
Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nuffel-De Gendt.
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60
3® bladz. (de regel) fr. 0,50
4e bladz. (de regel) fr. 0,30
Fi»anc. aankon, (per regel)fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 2.00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
AANKONDIGINGEN
In 1906 werd hij minister van (In-
derwijs; in 1908 werd hij door M. Fal-
lières gelast, na het aftreden van
M. Clemenceau, een kabinet samen te
stellen over vier maanden verlieten
hem in het ministerie de Ileeren Vi-
viani en Millerand, en werd hem op
nieuw de taak opgedragen andermaal
het kabinet te vormen thans is hij het
regeeringsambt voor goed moede en
heeft er bepaaldelijk van afgezien het
is echter moeilijk om loochenen
Briand heeft meermaals getoond een
man te zijn van krachtdadigheid een
man die openlijk blijken gaf, (lat hij
den afgrond zag die zich opende voor
het Fransche volk. Daarom wilde hij
zooveel mogelijk de rcvolutionnaire
beweging dempen, doch het is hem
niet gelukt. En geen wonder hij, de
man, die zelf gansch zijn leven streed
in de voorste rangen van dcrevolution-
naire partij, hij die grootelijks do ver
antwoordelijkheid draagt van de ver
schrikkelijke regeeringloosheid welke
er in Frankrijk heerscht, zulk een man
was niet de geschikte persoon, om den
stroom der revolutie te stelpen.
Briand sprak tot het land vele
schoone woorden maar zijne vroe
gere handlangers wezen het land op
zijne revolutionhaire daclen. En tie om-
wentelingsfurie, in plaats van te beda
ren, is heviger eir "woedender gewor
den, en thans loeit de opstandskreet
van het bedrogen volk als een ijschjk
orkaan. Briand is verdwenen en Monis
heeft zijne plaats ingenomen. In plaats
van meer bedaarde, bezadigde en be
redeneerde mannen, zijn het in tegen-
deel meer revolutionnair- socialistisch-
en anarchistisch.-gezinden. In plaats
van den zedelijken burgeroorlog te
eindigen, gaat hij thans eerst voor goed
aanvangen en zonder twijfel, ja, zon
der den allerminsten twijfel, zal die
zedelijke burgeroorlog, binnen korte
jaren, in eene onzaggelijke menschen-;
slachting ontaarden.
De wereldgeschiedenis is een eeuwig
durend herbeginnen, doch de men
schen hebben oogen, maar zien niet
zij hebben ooren en hooren niet. Gods
hand zal hun zijne straf doen voelen,
want die niet zien of hooren wil, moet
voelen t
gewezen-volksvertegenwoordiger, reizende in Kongo
ii
Brussel, 2 - 3 -11.
Hoe gaat men naar Kongo
f Men wendt zich tot een reisagentschap, bij
voorbeeld Cook oud sou, Mogdaifenastraat, 2-1,
Brussel. Dit agentschap, indien gij langs Hot,to
niet begeert aan te landen, verschaft u een reis-
boekje dienstig van Brussel' tot Elisabethsfcad
(Katanga), 't verste waar gij, per spoor of stoom
boot reizen kunt.
Gezegd reisboekje bevat1° eene reiskaart van
Brussel naar Oostende-kaai 2° idem van
Oostende naar Dover (geldig bij gunstig weder
3° idem van Dover naar Londen (geldig voor alle
treinen).
Gij inoogt twaalf kilo vrachtvrij-reisgoed mede
nemen; voor 't overige betaalt gij volgens het
tarief. Op 't Eugclsch spoorwegnet, is 't u toege
laten te stoppen aan alle statiën iu de tolkanto
ren moet, in uwe tegenwoordigheid, pak en zak
onderzocht worden. Voor verlies, beschadiging
of vertraging staan de Engelschc maatschappijen
iu, ten hoogste tot beloop van 250 frank.
De anderen plaatsbewijzen (-1 -5-6 en 7) van het
reisboekje geven u recht te vernachten in een
hotel te Londen te reizen van Londen naar
Southampton daar in te- schepen voor Kaap
stad (Cop-Toxvii, laagste punt van Afrika).gin
der den trein te nemen tot Bttlawoj/o eindelijk
u doen te vervoeren tot F.lisabefchstad, waar
noodzakelijk de reis begint, pedibus cum jam-
bis... op de strijkijzers, ofte de voeten.
Cong OTROTTER
Volgend snelschoift werd den Vrijdag 3 Maart,
om 1 1/2 ure, uit volle zee verzonden, via
Nieupoort
Radio
Albert De L'Arbrc,
Statirplein, Gceraardsbergèn
Conr/ofrofter stuurt dntadloosen proef aan
G ccraardsbcrgenaars. DIERICX.
Wij hebben voorgenomen onze reis te be
schrijven ten einde aan onze reisgezellen
nauwkeurig in to lichten over wat ze zullen
te zien krijgen. liet zal alleszins voordeelig
zijn zich van onze beschrijving gedurende de
reis to voorzien.
De eerste dag de dag van het vertrek
is voorloopig vastgesteld op Vrijdag,
6 September 1912. Opitrent 5 ure namiddag
vertrekt onze karavaan uit Aalst naar Brus
sel, om aldaar iets voor half-zes toe te komen.
Uit Brussel vertrekken wij omtrent G ure,
hetzij met een speciaal-trein, hetzij met den
expresstrein Oostende-Bazel, die hier dage
lijks omtrent half zes u?e voorbijsnelt.
Tusschen onze aankomst te Brussel en ons
vertrek naar Zwitserland beschikken onze
reisgezellen over den noodigen tijd om een
stuk t'eten,vooraleer in den trein te stappen.
Men zal ook best doen nog een stukje mede
te némen om in den trein te verbruiken, eer
men den slaap beproeft
Onze karavaan vertrekt dus langs Namen,
Jemelle, Aarlen en komt rond half-èlf te
Kleinbettingen toe. Dat is do grensstatie van
het Hertogdom Luxemburg, deelmakende
van het Duitsche Zollverein. In deze stad is
er 20 minuten stilstand voor het bezoek der
douauen. Onze reizigers behoeven slechtste
verklaren dat zij in beslemming voor Italië
reizen, zoo worden ze van de grensplicliten
ontheven. Hier moet elk zijn uurwerk ge
lijk zetten aangezien het Groot-Hertogdom,
Duitschlaml, Zwitserland en Italië de Oos-
tersche tijdrekening volgen, die tegen de
onze omtrent eene uur vooruit is.
Om kwaart voor 12 ure, vertrekt de trein
uit Kleinbettingen naar Luxemburg-Stad en
komt daar aan rond middernacht. Luxem
burg is de hoofdstad van het Groot-IIcrtog-
dom, telt slechts 25,000 zielen, is een schoon
en lief stadje, gelegen op eene rotsachtige
-hoogvlakte voor ee« deepen-voor een aiTTler
deel in eene diepe vallei. De bijzonderste
nijverheden zijn leèrtouwerijen cn ijzergiete
rijen.
Dan rijden wij door Diedenhof en (Tbion-
ville), eene kleine versterkte stad aan do
oevers der Mozelrivier en waar op 24 No
vember 1S70, de Franschen, na eene be
schieting van 2 dagen voor de Duitschers
moesten wijken.
Men komt te Metz aan omtrent één uur
'smorgends. Metz telt 70,000 inwoners, waar
van ruim 30,000 soldaten. Het is de hoofd
stad van Lorreinen. Sinds Bazaine die stad
aan de Duit schors overleverde, is ze door bet
Duitsch gouvernement gansch vernieuwd.
Hot bijzonderste monument is (le Kathedraal
in F ranse li golhiek, aan welks herstelling de
Duitsche Keizer zeer belangrijke sommen
besteedde.
Dan snelt men voorbij Saarburg en Sa-
verne en komt men om half vier te Straas-
burg aan. Strassburg of Straatsburg is eene
stad van 150,000 inwoners, hoofdplaats van
den Elzas en gewone verblijfplaats van den
Duilschen stadhouder of gouverneur. Het is
eene krijgsplaats van hoog belang; Frankrijk
had er, vóór den oorlog van 1870, zijne derde
versterkte plaats van gemaakt. In dien oor
log bood liet Fransch garnizoen er een wan-
hopigen tegenstand aan de Duitsche troepen.
Hei bombardement van Strassburg duurde
bijna eene maand en de citadel werd. tol pui-
neu geschoten.
De monumenten zijn belangrijk en schoon.
De hoofdkerk, van binnen 40 'aren groot,
heeft een toren van 112 meters hoogte en
bezit aan de rechterhand een wereldberoemd
en eenig sterrekundig uurwerk, met bewe
gende figuren, volledig planeetstelsel cn
eeuwigd uren den laaiender. Verder heeft me-»
hel keizerlijk paleis, eene vermaarde hooge-
scliool en een zeer schoon park, Orangerie
genaamd.
Uit Strassburg vertrekken wij omtrent 4
ure naar Schlesstad, Gölmar (vermaard voor
de Foie-gras) en Mulhausen, waar wij kwaart
na 5 ure toekomen. Mulhausen bezit 100.000
zielen, is belangrijk om hare katoenspin
nerijen. weverijen .bleek erijen en verwerijen,
alsook om hare ijzergieterijen. Verder zijn er
wei n ig merk waardi gheden
Omtrent G ure komen we te Bazel aan, de
eerste Zwitsersclie stad. De spoorbalk- noch
tans is deels Duitsch en deels Zwilsersch en.
daarbij komt het. dat hij de aankomst der Bel
gische on Duilscho treinen, do spoorbaan is
afgesneden door een ijzeren traliewerk, welk
men niet kan overschieten zonder den tol of
douanen te bezoeken. Hier nogmaals ver
klaart men naar Italië le reizen.
Bazel bezit eene uiterst prachtige spoor-
lialle men vindt er opschikkamers, liaar-
kappers,badkamers, alsook allerlei kantoren
voor handel, wissel en post.
Hier hebben wij één uur stilstand cn
wordt ons het eerste ontbijt opgediend,in de
prachtige snijszaal der statie, door de zorgen
van liet reisagentschap. Na het ontbijt kan
dien een vluchtig:bezoek aan de mooie stad
brengen.
Bazel telt 125.000 inwoners en strekt zich
uit langs de boorden van den Rhijn, en hare
twee deelen zijn door monumentale .bruggen
aaneen verbonden. Men ziet, recht over de
statie, het gedenkteeken van Strasshurg door
Baron llervé, dezer laatste stad geschonken
uit erkentenis voor de gastvrijheid aan de
Elzassers verleend gedurende de jaren 1870.
Men treft er verder aan de prachtige protes-
tantsche hoofdkerk, de muzeums, het raads
huis,de kunsthalle,den dierentuin en prachtige
lanen en parken.
Uit Bazel vertrekt men rond 7 ure 's mor
gens naar Luzern, met den Zwitsersclien
trein, wiojs réiswagens misschien wel de
gemakkelijkste zijn van ganscb Europa. Die
wagens zijn mét breede gangen en ruime
spiegel vensters voorzien.men kan er heen en
weergaanenlangsde vensters zeer gemakke
lijk plaats vinden om het volle genot van het
verrukkelijk landschap te bezitten. Nu be
gint immers de reis voor goed belangrijk te
worden, daar we nu het schilderachtig Zwit
serland gaan doortrekken, bij klaren dage
en verhopen we het bij helder zonne
schijn die levenslust doet sprankelen uit het
blauwe water dèr meren, uit de groen-bruine
tapijt der valleien en uit de veelkleurige top
pen der bergen. Zoo komen wo om 8 ure te
Olten, waar de bergstreek voor goed begint
en om 9 ure zijn we te Luzern, volop inde
bergen en aan de Zwitsersche meren.
Te Luzern vertoeven we omtrent een gan-
sche uur. Wie zulks verlangt, vermag een
kijkje te gaan doen in de liefelijke Alpen-
stad de spoorhalle staat aan den .Noorder
voet van den Pilatusberg, bij de intrede der
stad, en deze laatste strekt zich boogvormig
uit, op omtrent twee kilometers, langs_ den
Noorderoever van het Vierwoudsteden-Meer
(lac des 4 cantons) of Meer van Luzern, aan
den voet van het gebergte. Eene korte wan
deling laat dus toe den oeverkant der stad,
onder de weelderige groene wandellanen, te
beziehtigen. de prachtige gasthoven, alsook
den Fitst us- ori; uen-Rigiberg. Bij de terug
reis kan men het meer overvaren.
Om kwaart voor tien ure vertrek uit Lu
zern. De trein rijdt nu tusschen de stad en
het gebergte, zoodat we nu ook den bergkant
der stad te zien krijgen.
Weldra echter sporen we weder op den
oever van het meer door nette dorpjes met
sneeuwwitte huisjes, Meggen, Kusnacht, al
waar we op een landstreep tusschen het
Vierwoudstedenmeer en het Zugermeer naar
den Rigiberg rollen.Nu hebben we het groote
Meer tijdelijk verlaten en volgen we den
Zuideroever van het Zugermeer, aan den voet
van den Rigi.
Daar hebben we opvolgenlijk de dorpjes
Immersec, Arthsee en Arth-Goldau, van
waar een haalspoorweg naar de spits van den
Rigi leidt doch we trekken niet naar boven.
We snellen voort door de vallei langs
Schweiz-Seewen en genaken te Brunnon we
derom de oevers, van het groote Meer. Nu
rijden we aan den voet van het Alpiscli ge
bergte, op den oever van het Vierwoudste
den-Meer, door menigen tunnel, voorbij Sisi-
kon en andere bengvlekjes en komen te Flue-
len aan, waar de spoorbaan nu bepaald de
opklimming van den Gothardberg onder
neemt. Zoo hebben we omtrent de twee
derde deelen van bet Vierwoudensteden-
Meer langs de oevers gevolgd.
Deze korte schets toont onze reisgenooten
aan dat we de stad Luzern, met hare twee
voorname bergen- de Pilatus en de Rigi-,
met het groote Vierwoudstedenweer en het
Zugger-Meer, alsook liet eerste deel der Al
pen, niettegenstaande den korten tijd waar
over we beschikken, ruimschoots kunnen
bewonderen en dat wo een goed denkbeeld
zullen kunnen wegdragen van dit tooverach-
tig landschap.
N. B. In ons toekomende Zondagnummer,
beschrijven wij den overtocht der Alpen, den
doortocht van den Gothardberg en onze aan
komst te Milaan.
Daar onze Volksreis naar Rome druk be
sproken wordt, moeten wij onze lezers waar
schuwen dat enkel dc inlichtingen door
DE VOLKSSTEM gegeven mogen in
aandacht genomen worden. Alwie aan iets
twijfelt, of verdere inlichtingen begeert,
wende zich rechtreeks naar ons bureel; on-
iniddelijk antwoord zal volgen.
Burgerlijk Eereteeken. Het Burger
kruis van 1° klas, wordt toegekend aan
M.M. De Boom, burgemeester te Dender
leeuw Buvs, sohepene te Denderhautem
en Van den Bossche, gemeenteraadslid te
Moorsel, wegens 35 jaren dienst.
Groote schietkampstrijd van 1911.
M. Felix Van Landuyt, kapitein van bewape
ning, der burgerwacht van Aalst, is lid be
noemd van de inrichlingskoinmissie van den
grooten Nationalen Schietkampstrijd van
1911.
A: Del og'e.Brux
De ZES. H. pastoor De J ongli
De lijkplechtigheden der ongelukkige
slachtoffers
Moeilijk zou mou men zich een meer roe
rend, meer treurig tooneel kunnen voorstol-
len, dan de lijkplechtigheden der ongelukki-
slachtofïers der laffe misdaad van Dampré
my, welke gisteren plaats hadden.
De menigte
Reeds Vrijdag morgen vroeg, ondanks het
slechte weder, komt eene gröote menigte
naarDampremy-Plaats afgezakt.
Langs alle kanten staan groepjes lieden,
druk dc vreeselijke wandaad besprekende.
Het is eene algemeene uitdrukking van ver
ontwaardiging, en zeker is het, dat, indien de
moordenaars gevat worden.men welzou doen
hen's nachts en in de grootste geheimhouding
naar het gevang over te brengen. Geeno
policiemacht zou in staat zijn,de moordenaars
tegen de volkswoede te beschermen, en dan
zouden de ellendelingen spoedig hunne reke
ning betaald hebben.
Voor het huis der misdaad, in de Begijn
hofstraat, heerscht eene ongemeen© drukte.
Eene dichte menigte is er opeengepakt.
De vensterblinden van het huis der misdaad
zijn beneden afgelaten. Boven, op de slaap
kamer van den E. II. Pastoor is eene plank
geslagen voor het uitgeslagen venster langs-
waar de moordenaars in de slaapkamer van
hun slachtoffer drongen.
De menigte spreekt op onderdrukten toon,
als vreesden zij, de rust te storen der onge
lukkige vermoorden.
Een vijftigtal meters verder staat hel kloos
ter. t Is daar dat de lijken berusten.
Eene der lijkkisten deze der'meid
welke de eerste zal gelicht worden, is om
ringd door eene dubbele rij brandende kaar
sen. Op de andere liggen de priesterkleede
ren van den E. H. De Jongh.
Eenige vrouwen bidden en weenen er en
niemand tracht, deze lieden aan hunne droef
heid te onttrekken.
De lijkplechtigheden der meid.
Het is 10 ure. Een lijkwagen komt aan,
onmiddelijk gevolgd door de geestelijkheid.
Nu reeds is do menigte overgroot. Men ziel
er talrijke priesters, gekomen om eene laat
ste hulde te brengen aan hunnen ongelukki-
gen ambtsbroeder.
LTit allo omliggende gemeenten zijn talrijke
personen naar Damprémy gekomen. Men
mag zeggen, dat geheel de parochie van
Gilly-Sart-Allet, alwaar de E. H. De Jongh,
drie en twintig jaren pastoor geweest is,
vooraleer naar Dam; rémy te komen, daar
aanwezig is.
Mannen en vrouwen, ouderlingen en kin
deren weenen, en niemand denkt er aan zijne
tranen te weerhouden. Allen laten vrijen
loop aan hunne droefheid.
Eene eerste maal begeeft do lijkwagen zich
ter kerke, gevolgd door geheel de menigte.
De E. H. De Jonghe, broeder van den ver
moorden priester, volgt een der eerste het
stoffelijk overschot der arme meid, gevallen
toen zij haar meester wilde verdedigen.
In de kerk kan men schier niet meer bin
nen. Deze is om zoo te zeggen reeds propvol.
Op het altaar branden talrijke kaarsen.
De lijkbaar is opgesteld aan den ingang van
hetkoor.Depredikstoel.de biechtstoel van
den E. H. De Jonghe, zijn met zwarte drape-
rijen, versierd met groote zilveren tranen
behangen.
In de kerk kan er geen sprak zijo van de
gewone kerkpolicre. De gendarmen moeten
er den ordedienst doen en aan den ingang der
kerk is het gewoel en gedrang zoo groot, dat
de gendarmen te paard het volk eenigszins
moeten op afstand houden.
Daar huiten, op de groote plaats vóór de
kerk hangt aan een groot koffiehuis, do vlag
halflop. De baziji en hare dochter zijn in
rouwkleederen. Zij hebben gee na bloedver
wanten verloren, doch verklaren weenend,
dal zij rouw dragen voor den pastoor hun
goeden vader
Nu eerst verstaan wij waarom er zoovele
personen te Damprémy in rouwkieederen de
lijken volgen.
Om 10 ure 50 zijn de absouten der arme
meid geëindigd en terwijl de lijkwagen met
het stoffelijk overschot der meid naar het
kerkhof rijdt, keert een deel der menigte naar
het klooster terug om er het lijk van den E.
H. pastoor af te halen.
Nauwelijks hebben do klokken hun een
tonig, treurig geluid eenige oogenblikken
gestaakt, of daar beginnen zij wederom, zoo
mogelijks nog treuriger dan straks hun ge
luid....
De lijkplechtigheden van dan E. H. Pastoor
Gedurig komt nog volk do reeds zoo groote
massa vergrooten.
Eene laatste maal gaan dc toeschouwers
den eerhiedwaardigen vermoorde in de kapel
groeten. M. Van Geersdacle, burgemeester
van Damprémy, nadert de lijkkist om do
lijkrede uit te spreken. Hij heeft den tekst
der lijkrede geschreven en houdt het in do
bevende hand. Het duurt echter een heele
tijd, vooraleer hij zijne ontroering kan le
bo/vcn komen.
Eindelijk begint hij. doch de klanken wil
len hem niet uit den mond. Tranen vloeien
hem overvloedig langs de wangen. Hij
spreekt toch, doch schier onverstaanbaar ten
gevolge der ontroering.
In naam v-"i do Gemeente, in naam der
Kerkfabriek, in naam van den Sfc Jozefekrin,
en in naam der Parochianen.
I)e toehoorders onderbreken den heer Bur
gemeester, door hun gesnik en allen brongen
