Hoe zlï handelen
K
'T EEN EN 'T ANI
Kafholieks&MsatssIiappoiijksWferken
IO-
X-,
van kat- Arrorulisss-Jieat Aalst
DSjnsdag £3 ApróB
Staatkundig Overzicht
in Frankrijk.
-
Sevsnfiende jaargang nr S3.
CENTIEMEN HET NUMMER
If s'ljdiiy f 4 April f 31 I
r Cv™
V- ..Hi---.
AEOMNEMEN'
Zes maanden 4 franken. Een
Inschrijving in alle posümreelen
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's
rEN:
jaar 8 franken,
van het land.
avonds,
avonds,
T- S»
AANKONDIGINGEN a
4P
>5
TE ERU9SE?.
üaacSilsch&n Steenweg}
BestuurderJ.
BUREELEN
TE AALST
238. S3ESi©2*is:ss'C37d=aa.*,
Telefoon 11:4
Van Nuffel-De Qenüt.
El. aanfc. J tot 4 kl. reg.) fr. Ö.60
3* bladz. ^de regel) fr. 0.50
4" bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel)fr. 2,00
Reklamen (perrecel)
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2.i a
Iicelit. fterstell. (perrogd) fr. 2,( :|j
Overlijden (per regel) fr. 2,( J
De tegenstrevers zeggen zoo gemak
kelijk De onzijdige school is de school
v aar eenieder kan naartoe gaan. Zij
die de godsdiens,lossen willen volgen,
kunnen dit doen vóór of na ds klas.
Vooraf njpetsn wij zeggen, dat oen
godsdienstig onderwijs niet beteekent
een halfuur caiechinnisles geven per
dag maar een godsdienstig onderwijs
is een onderwijs dat in al zijne vak
ken doordrongen is van den godsdien
stig™ geest. Wij gaan hier zien hoe de
Belgische goddeloozen het verstaan.
De wet van 1895' schrijft voor, dat
het onderwijs van den godsdienst moot
gegeven worden.door den minister van
eerediensten, dat is hier in België
dus door den katholieken priester
ofwel dat hij het kan doen geven door
den onderwijzer of een persoon, die
door de gemeente daartoe is aange
nomen.
Da onderwijzer moot den godsdienst
niet onderrichten als hij niet wil, en
dim moet db priester of.do pastoor oen
ander persoon vinden, die voor he'
geven van die lessen jaarlijks iOO&auk
trekt.
Wij gaan de zaken be,-preken voor
het geval' dat de onderwijzer weigort
den godsdienst te geven. Dit gebeurt
zeer ve«!in do omstreken va n Charleroi.
In 1S09 waren er in Charleroi en om -
sir- ken 150 Liassen waar do onder
wijzers weigerden doze 1.a to geven.
Die weigering sproot hij enkelen voort
uit hunnen godsdiensthaat, maar bij de
meestön was liet uit schrik voor hunne
goddélooza meesters. Zoo waren er
rond Cliarloroi in ecna geme.uitv vijf
katholieke onderwijzers en v.m da
vijf, waren or vier dia den godsdienst
niet di erven geven.
In Giily gaat men verder, daar wor
den geene onderwijzers mee r benoemd,
of ze moaten zich op voorhand schrif
telijk verbinden geen godsdienstig
onderwijs te geven. In andere streken
wordend» plaatsen van professor in
de avondscholen en nijverheidsscholen
uitsluitend'voorbehouden aan de onder
wijzers, die geen godsdienstig onder
wijs uitoefenen i elders nog word' >n de
onderwijzers die godsdienstlessen geven
beroofd van al de bijgevoegde en vrij
willige vsrhoogingen.
M1 n ziet. hoe een lief stelsel de godde-
loozen er op nahouden.
Een zoogezegde vrije democraat uit
dit arrondissement schreef over een
tweetal weken over de drukking der
katholieken over een vijftiental jaren
ten zijnen opzichte. Wij weten niet wat
ervan aan,is maar m willen dit staal
tje toch eens bekend maken.
Hij moet de zondagscholen gevolgd
k bben in een katholiek onderwijsge
sticht doch zich isverig bezig hou
dende met werkdadige politiek ten
voordeel® van mannen, dio regelrecht
ten strijd# trokken tegen zijne wel
doeners, zouden dozen hem gevraagd
hebben de politieks werking ta staken,
ofwel de school te verlaten.
Dia vrije demokraat vond dit iets
afschuwelijk, en vroeg zegevierend
of een soortgelijk geval wel ooit was
voorgekomen bij liberalen en socia
listen. V>'ij mcenen hem, hierboven al
getoond te hebben, dat de goddoloozen
er zoo nauw niet op zien. Wij zullen
nog andere vervolgingen toonen, die
t.fcaii3 in Henegouwen dagelijks voor
vallen. Doch wa moeten mei ons ont
werp voortgaan. Zoo do onderwijzer
weigert den kuvsus van godsdienst te
geven, dan moet de pastoor zoeken
naar een plaatsvervanger, die dan door
de gemeente nog inoet aangenomen
worden. Het vinden van die plaatsver
vangers en vooral van goede plaatsver
vangers is zeer moeilijk. Eerst, voor
100 fr. per jaar laat men zijn werk
niet staandaarbij als de pastoor met
goede kandidaten afkomt, worden zij
stelselmatig door do gemeenten afge
wezen. Zoo wordt er te Charleroi in
eene klas hot godsdienstig onderwijs
gegeven door een bakkersgast, in eene
meisjesschool door twee kleine naai
sters. De afwijzing van do ernstige
kandidaten valt altijd voor daarvoor
bestaat een ordewoord. De gemeenten
met of zonder redenen weigeren hen
aan te nemen.
Zoo viol het voor lo Gosseiies. De
Staat moest deze gemeente dwingen de
wet te volgen, met haar de Staatstoe-
iagate ontnemen. Gosseiies gaf slechts
toe, als zij door hare fanatieke handel
wijze 4000 fr. verloren had.
De Stalt moest insgelijks da toe
lagen onttrekken aan do gemeenten
Giily en MarciheUes. Dat is nog maar
de moeite die do pastoor heeft om
personen te vindon die den godsdienst
willen of mogen geven. En nu, hoe
wordt door zulke menschen meeren-
deels den godsdienst gegeven
Men heeft gewoonlijk waren naar
geld, zegt het volk. En voor honderd
frank per jaar kan men zich niet vesl
afmatten, meencn velen dier toeval
lige godsdienstunderiiehters. Immers
men verstaat wet, dat. velen dier men
schen maar hebben aangenomen den
godsdienst te onderwijzen, niet uit.
overtuiging, maar om de 100 fr. te
hebben. En zij die hat doen uit over
tuiging, worden daartoe door da on-
derwijzersindbonmogoiijklieidgesteld.
Hij kan met oen enkel woord don in
druk wegnomen.
Zoo was er eene Idas waar de onder
wijzer tegen do leerlingen zei, als do
godsdienstonderrichte;- binnenkwam
Jongens, daar is uw gnrcon do café.
Het was het beroep dat ds man 's Zon
dags uitoefende. Voor het overige
heeft ds mail niets aan de kinderen te
zeggen, hij mag zo niet eens straffen.
De leerlingen komen dan te laat,
loopen in ds klas lyud, honden den
spot met don lessever, en de onder
wijzer moedigt hierin de leerlingen
aan. Men kan oordaelen wat er in zulk
geval nog overblijft, van het gods
dienstig onderwijs, en men vraagt zich
af, hoe het mogelijk is, dat de katho
lieken zoo lang hebben kunnen wach
ten de schoolwet te veranderen.
Ut
1.4 April 1864.
Keizer MaximiJiuan en Keizerin Cliarlotha
verlaten hun prachtig- kasteel van Miramar
en schepen in voor den Mcxüpie op liet oor
logschip Nuova.
14 April 18S5. Generaal Pontos,
minister van Oorlog-, stuurt aan da officieren
van liet leger een nieuw reglement over don
dienst en dsn tocht. Het is uua alwi© dienst
doet, ven-boden van deel te malven van poli
tieke gezelschappen of van kringen wier
strekkingen tegenstrijdig zijn met de militaire
plicht. De militairen mogen slechts in ds
dagbladen handelen over zaken die volstrekt
don lucht en den dienst vreemd zijn. Zij mo-
goa zich ook niot met do politiek bemoeien.
53© k@o5mi|s) €3<s?b Sissf*
De Beiersche regiering zit voor het oogen-
blik leflijk in do nesten mot d» tocpaesing
van het stelsel de koolmijn aan den Staat.
Uit liefde voor dat stelsel had de Beiorscho
Landdag in 1908 gestemd, dat de Staat de
koolmijn van Stockhebn moest overnemen,
welke aan do familie von Swaina toebehoor
de. Zij stemde daarvoor denoodiga fondsen,
alsmede eene som van twee miliioen en half
voor de vernieuwing van liet uifcbatingsmate-
riaal.
Maar als het er op aankwam, waren cr
meer kolen in den kolenbak van don eersten
minister dan in de mijn van Slcekheim.
Men deed nieuwe boringen om goede ko-
lenaders te vinden die kostten nog 430,G00
frank en mei vond... eet* klein beetje kolen
die... niet wilden branden.
Daar de cegeoring, vóór de overname, alle
onderzoeken had doen verrichten door do be
voegde staatsdiensten, die zeer gunstig® ver
slagen uitbrachten, is men overtuigd dat zij
hare moeite en haar geld zou verliezen aan
een proces tot vernietiging van den koop.
Zij kocht eene mijn en zij heeft.., ©enen
put.
fKsforcsofjïeüdsessnS s1^ &G?ig©»
Weldra zal do eerste automobiel te Borna,
do Rongolaesclie hoofdstad, in dienst gesteld
worden. De minister van koloniën heeft in
derdaad eene auiomob el ter beschikking ge
steld van don heer gouverneur Ghislain.
Zoo krijgt Boma langzamerhand een andor
uitzicht onlangs werd daar het eerste kin-
derrijluigin gebruik gesteld, en reeds loopen
daar eenige rijwielen.
Beperking vass de-ia dienst
tijd# Heer Huyshauwer richtte tot den
minister van Oorlog drze vraag
Zullen de solda'an der klas van 1010 na
vijftien maand-*n dienst met verlof naar huis
gezonden worcen
Zullen de soldalen van dezelfde klas, die
twee derden van iu snen dienst uitgedaan en
het examen vari korporaal of van brigadier
met goed.govoig afgelegd hebben, de bedoel
de vermindering van diensttijd bekomen
Het antwoord luidde
De verplichte beperking van den dienst
tot 15 maanden, (art. 85 G. van de wet) voor
ue infanterie, wordt enkel van toepassing te
beginnen met de klas van 1912.
Het is thans niet mogelijk te bepalen, in
welke mate do miliciens vun de klas van
1910. wier diëtist tijd vastgesteld is bij artikel
S3 E, liet voordeel zullen kunnen genieten
van artikelen 85 H en 85 K van de milicie-
wet, wanneer het eü'ectief van 42.S00 man
schappen bereikt wordt.
i Pö8*gg55:# Do apos»
tolisko nuueius to Brussel. Mgr Tacci Por-
celli, is door Z. H. den Paus ook nog be-
nomnd tot intor-nuncius in Nederland. Zijne
Excellentie zal zijn3 verblijfplaats lo Brussel
behouden.
CèesazessSlGaf»In een hospitaal van
Brussel was zusior Viktoria sedert 45 jaren
in dienst. In het jaar 1806, zo was dus jong
en in de volle levenskracht, heeft zij met alle
toewijding de c hol eralijders verzorgd.
Nu hebben de Godshuizen lmar weggezon
de*, onder voorwendsel dat zij niet op d-
hoogte was barer taak. Zusier Viktoria was
gelast met het beheer van het lijnwaad, maar
do personen die haar moesten helpen, werden
haar gedurig ontnomen om de wereldlijke
dienstmeiden ie vervangen, die gedurig hun
nen dienst verlaten om elders te gaan dienen.
En dan, als men zusior Viktoria hare
helpsters heeft ontnomen, dan zegt mea dat
zo aan hare taak te kort blijft.
Men zal zus'or Viktoria vervangen door
een® wereldlijke juffer natuurlijk, en het
spel zal gespeeld zijn.
't Is daar dat men wilds komen.
DER
onder dc hooge bescherming van sjne door-
Zuchtige Hoogwaardigheid, Mgr. Stille-
mans, Bisschop van Gent, en van den
Weledelen Heer graaf di? Kerckitoye
ü'Exabödk> Gouverneur der provincie Oost-
Vlaanderen.
Dit Congres bereikt op liet oogenblik, bet
tot hier to® nog nooit behaald© cijfer van 3500
deelnemers. 127 verslagen zijn gedrukt en
uitgedeeld geworden, aan d© inschrijvers.
Een buitengewone geestdrift,, veropenbaart
zich ia gansohhot Arrondissemeut; de kleinste
verlaten©gemeente, heeft niot minder dan 40
iugchrijvingon gezonden Voor de volksmid-
dagmalen komt men reeds tot 700 deelne
mers ook voorziet men voor Aalst eenen
overgroeien Yolkslocloop, tijdens de Con
gresdagen.
Ziehier da algemeen e Dagorde
flfS&andog 8? A^H
Om 9 uro
Plechtige Mis in Sint-Martinuskerk.
Oiu 10 ure
Opening^vergadering Aanspraken van
4° Mr Mo versoen, Voorzitter, Volksvertegen
woordiger; 2° Z. E. II. Kanunnik RoelaiTdts,
Pastoor-Deken, van Aalst.
Van 10 tot 12 ure, on ran 2 lot 5 ure
Zitting der volgends Afdeelingen
1) 2® AfdeelingDrukpers en Propaganda.
Van 9 tot 12 on van 2 tot 3 ure
Ziftingen der afdeelingen
1) le Afdeeiing Godsdienstige en zede
lijke Werken.
2) 2® g Ondorafdeeling dor stu
denten.
3)5® 2 School- en na-school
werken.
4) G® n. Eurgersbelangcn.
Om 3 ure
Algemeens sluitingsvergadering.
1. Verslag en redevoering van Volksver
tegenwoordiger R. Mojersoen, Voorzitter.
2. Redevoering van Zijne Doorluchtige
Hoogheid Mgr Stillemans.
3. Redevoering van M. Karei Woeste,
Staatsminister.
4. Redevoering van M. L. Do Saodeleor,
Volksvertegenwoordiger.
5. Redevoering van M. de Baron Lodewijk
da BéUiaae, plaatsv. Volksvertegenw.
N. B. Voor inschrijvingen en allo inlich
tingen, wende men zich tot den Schrijver,
M. Eag. Bosleels, advokaat, Keizerlijke
Plaats, 11, te Aalst.
Frankrijk. Hel nieuw Fransch ministe
rie heeft reeds eene hrisis ie doorworstelen,
welke mogelijks loei zijnen val zou kunnen
veroorzaken. De oorzaken daarvan zijndat
M. Mo nis in den Senaat eene dagorde aan
vaardde, of moest aanvaarden waarbij hel
gouvernement ui/genoodigd werd onmidde-
lijk de kwestie der grensbepaling ta onder
zoeken. In de Iiamer aanvaar die hij een»
dagordewaarbij de zelfde kwestie verdaagd
werd tol na den verloftijd.
Al. Monis heeft zich dies wetens cn willens
tusschcn twee vuren geplaatsten 't is tol
hiertoe in 't geheel nog niet uit gemaakt, hoe
hij cr zal van tusschen geraken.
Engeland. Na vijf dogen bespreking
heeft hel Lagerhuis de bespreking der
grondwethervonninguitgesteld, tot 18 April
zonder een artikel Le hebben, kunnen stem
men. Alheewd de bespreking soms nog al
woelig ui as, hadden cr toch geene incidenten
plaats. Het gouvernement heeft nog geene
toegevingen gedaan.
Denemarken. Daar de Kamer volstrekt
weigert het eerste artikel der fis kus wet,
door den minister vat\ Geldwezen neerge
legd, te stemmen, zal de Kamer ontbonden
worden. Talrijke afgevaardigden hebben
verklaard, dat zij de verantwoordelijkheid
van hel Deensch ministerie niet willen deelcn
en et- liever van door trekken.
P/Jexiko. Uit San Antonio wordt gemeld,
dat een verdrag gesloten is tusschen Mexiko
en Jap*n, en dut men reeds sinds 6 Maart
een afschrift te Washington heeft.
Metciko zou eene holenstatic afslaan aan
Japan in de Mag dalenabaeti en in vergel
ding zou Japan soldaten, leveren aan Mexiko
voor het bestrijden der oproerlingen.
President Tafl zou destijds aan president
Diaz zes dagen tijd gegeven hebben om het
verdtog te verbreken. Men weet niet of het
verdrag reeds verbroken werd.
2) 3^
Maatschappelijke Werken
van Ouderlingen Bijstand.
3) 4®
Landbouw.
4) 7®
Arbeidersbelangen
5) Se
Vrouwenafdeeling (3 on-
derafdeelingen.
Om 4 uro .-
Algemeene vergadering der Damon.
Aanspraak door Mejuüer L. Van Ricl, van
Antwerpen
Om 5 1/2 ure
Groot© Volksvergadering in den Werk-
manskring.
Redevoeringen vanPater Rullen, A. Van
jde Vyvoro, Volksvertegenwoordiger.
Zooals wij het gisteren reads lieten ver
moeden, basft de zonderlinge houding der
Fransch» ministers, erge woeiingen en on
lusten veroorzaakt in het wijndepartement.
In den naoht van Dijnsdag tot Woensdag
toen d© stemming van den Senaat gekend
was, werden to Damörj vuurpijlen afge
schoten, om d© wijnbouwers samen t© roe
pen.
Oninid-iolijk kwamen van all© kanten ben
den wijnbouwers, met vrouw en kinderen
naar Damerjr afgezakt, gewapend met pik
ken, liouweelen, en hefboomen, trokken de
wijnbouwers op.
4 Weldra kwamen zij voor do kelders van
een groot wijnhandelaar. De poorten werden
ingestampt, en alles verbrijzeld wat zich in
de kelders bevond.
Ten slott® poogden zij het vuur aan bet
strooi te steken dat zich in do kelders bevond,
hopende dat heel het gebouw zou afbranden,
doch het strooi was vochtig geraakt door den
wijn en daardoor kon bet strooi niet in brand
komen.
Vijf andere kelders ondergingen hetzelfde
lot. In geen der kelders werd nog eene flesch
wijn ODgoschonden teruggevonden.
Door do straten van Damery loopt om zoo
te zeggen een stroom van wijn.
Zoodra het alarm gegeven was, snelden
twee schadrons van het 31sU regiment dra
gonders ter plaats, doch zij kwamon reeds t*>
'aat.
Te Ay zijn troepen uit Epernay ter plaats
ekomen, ten einde de groote kelders va Si
het huis Gauthier te beschermen.
De troepen hebben do menigte gechaiiji
geerd en ten slotte do kelders kannen on I H i
.elten.
De prcfekt heeft alle maatregelen gen».,
men om de orde te handhaven.
Te Damery wappert do roodo vlag c|iji||
het gemeentehuis.
Geheel de wijnoogst ia vernield lo Ver ij
teuil. De prokureur der republiek, die naajffj
Venteuil gekomen was, om er aanhoudingo jl
to doen, kon niet doorrijden mot zijn autoinc!»
biel, daar alle straten bezaaid waren melj
scherven van flosschen.
Eene bende van verscheiden© duizondaljH ti
wijnbouwers is nabij Ay verschenen.
Te Damerj waren er Woensdag morgei; i||
reeds zes huizen geheel verwoest. In. t\va|
dezer huizen worden niet alleen dewijnkej l j
ders en al het materiaal, maar ook do wc j
ning der eigenaars verwoest.-AL do mcubs li
ien werden verbrijzeld.
UitDamery, Dizy, Venteuil en Hauvilleijjjli'
trekken al de wijnbouwers naar Epernay
Zij zingen oproerige liederen.
De gendarmen trachtten vruchteloos d i
wijnbouwers tegen to houden. De dreigenntf
houding der wijnbouwers dwong hen achter
uit te gaan. De troepen sloten do banen af
doch de wijnbouwers trokken door de wijn
gaarden, welke zij vernielden en drongeijl
zoo in Ay.
De dragonders poogden do wijnbouwer
uiteen te drijven, doch dezen legden ziel,mijl
dwars over de straat, voor de paarden del, ,jjj
dragonders en weigerden de plaat3 te veria!'il jjj
ten. Heelde wijnstreek is in staat van bele|jij!
verklaard.
Da toastend verergert. i
Uit S1® Menehould is geheel hot zesdj .-iji
regiment kurassiers naar Epernay vertrok
ken, daar de toestand or nog gedurig ver
slecht.
Woensdag avond om 5 uro was de alg© ,j
meene toestand als volgt
Te Ay, zijn de huizen Deutz, Geldormanr
en Gallois in brand gestoken en geheel ver
nield. Het, huis Gauthier, werd van hoog toi H'i
laag verwoest. To Piorry en t© Damery zijn V
al d® wijnkelders vernield.
Te Epernay is de verwoesting ook begon-;
nen. Do huizen Rondeau en Darras werdewjfg j
vernield. Een geheel schadron ruiterij had A I
post gevat voor het huis Gardet en koude®
het nog bevrijden.
Talrijke aanhoudingen werden gedaan, c
maar verro van de woede der muiters to tem- dj
peren, deed zulks nog hunne verontwaar
diging stijgen. D© pompiers van Epernaf ijl
woeden opgeroepen om den brand te Ay t« j
gaan blusschen, doch het wa»niet mogelijk i
t© vertrekken, daar alle straten mot stukken
van flesschon bezaaid zijn.
Naar het schijnt hebben do wijnbouwer® 3
een vast plan. Zij worden aangevoerd door
hunn© borolhobbers, die wonderwel de slreok
kennen. Zoo dringen zij door eigendommen
an gaan zoo recht op hun doel af.
Wanheerzij een huis aanvallen, duurt het 1
slechts oen kwart uurs ora geheel het huis
van oader tot boven te vernielen. Do troepen
willen tusschonkomen, doch veelal is hot to
laat.
De troepen chargeeren.
Te Epernay hebben dc troepen reeds ver-
scheideno malen gechargeerd, duet», do op
roerlingen trokken slechts voet voor voot
achteruit en bekommeren zicb woiuig om d®
sabelslagen welk© door d® soldaten torgo- V
dieud worden. Zoo hadden d© troepen bijna
oen uur noodig, om de muiters ®en honderd- t
tal meters achteruit to drijvon.
Mieawe verwesslioyen.
Te Ay werden Woensdag avond ook nog
d© huizen Durvin, Van Castel on Massó ver-
woest en in brand gestoken. Ilot vuur deeld©
zich med© aan de woning van don burg®-
meester en dat huis werd ook geheel vei
niold.
Nergens nemen zij iel© mede, doch ver- r
brijzelen or alles.ter plaat©. De boeken wor-
den door do vens Iers geworpen en gesoheurd.
Terwijl d© kuizen Deulz en Coldermann te
Ay verwoosfc werden, waren de troepen
tusschen tw'e© muren ingeeloten on konden
noch voorui t, noch achteruit.
Dynamiet
Woensrdag avond, rond S ure, is oeno bom c
ontploft in ceno straat van Ay. Een paard
werd (gedood en drie soldaten gekwetst, i
waaronder een zeer erg. Rond 11 ure's avonds
poogden de muiter© nog het huis Couvroui
tedf.-errompolon, doch dc troepen konden hon
zu)'ks beletten.
Te Epernay.
Woensdag avond hadden to Epernay ver
scheidene chargen plaats. De soldalen
verwoed, omdat eenige hunner gezellen go
kwetst waren door bet werpen met fleMobeo,^
