Het Katholiek Congres van het Arrondissement Aalst, (de eerste dag).
X> -Éfk. ür JtdS JL-. Jt±. JO
De plechtige Jubelmis.
OPENINGSREDE
HEER MOYERSOEN
Droeve tijding.
AANSPRAAK
Z. E. H. Kanunnik Roelandts
Mijnbeer
VA» DE VYVERÏ
Zeventiende jaargang nr 90.2 CENTIEMEN HET NUMMER Maandag 17 en Gijnsdag IS April 1911
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. A
TWEEDE UfTGAAF, 7 uren 's avonds.
BUREELEN
TE BRUSSEL
230, lïaachisohen Steenweg, 230.
TE AALST
3Kerkstraat,
Telefoon 114
BestuurderJ. Van truffel-De Gendt.
A/\N t^OINI OIOI IMVjC-lM
KI. sank. fl tot 4 kl. reg.) fr. 0;60
3® bladz. ide regel) fr. 0,50
4e bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Rekl amen (per regel) fr. 2.00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2.00
Recht, herstelt. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Onder een der heerlijkste en lacheiidste
Lentedagen die wij hier in de Vlaamsche
gouwen kunnen genieten, is de eerste dag
van het Congres begonnen. Van 's morgens
vroeg wapperen en fladderen de vlaggen aan
4de gevels van honderden en honderden huizen.
Aan de statie en in de stralen is het een
wemelen van personen, een gaan en keeren
van duizenden vreemdelingen en congressis
ten. Op ieders gelaat staat vreugde te lezen.
De damen en jufvrouwen steken de koppen
wit de deuren en vensters, of staan te kijken
o de balcons links en rechts ontmoeten
zich de vriendenen wisselenluilruchtige groe
ten, Het is feest, volop feest in de stad. De
beweging, is groot, de deelneming der bevol
king algemeen. Allen laten een overweldi
gend welgelukken verhopen. Geven wij dan
zoo velledig en nauwkeurig mogelijk, door
de beknopte samenvatting der verslagen,
weer van hetgene gedaan is in het Congres.
Om tien uren begon de plechtige mis in den
prachtigen tempel van St-Martinus. De wijde
kerk wasgeheel en al gevuld en bevatte ver
scheidene duizenden personen, van allen rang
en stand, uit allo hoeken van hel arrondisse
ment hier samengestroomd om Gods zege af
tesmeeken over de werking van het Katho
liek Congres. Het H. Misoffer werd opge
dragen door den Z. E. II. Kanunnik Roe-
landts,.Eerevoorz:tler van het Congres, en
bijgestaan door de ïleeren onderpastoors der
parochie. Op het oksaal voerden de zangers,
onder hot geleide van hun kundigen bestuur
der M. A. Volckaert heerlijke brokken uit,
van do gewijde kerkmuziek. Het was de Sint
Cassianusmis van Zang voor gemengde
Biemmen met snaartuigen. Soms ruischlen
de klanken zacht als het gelispel van den
wind in het magere riet, om dan langszaam
on te klimmen en zich te vervormen in een
machtigen aanhef der koren. Het was puik en
de biddende menigte bleef lang onder den in
druk van datmelodieus en harmonisch muziek
en dien medeslependen en dien ingrijpenden
zang.
Onder de voornaamste aanwezigen is liet
ons maar mogelijk eenige enkele namen op
te noemen. Rechts Heer Karei Woeste,
Staatsminister; Heer de Kerckhove, Senator:
bleeren De Sadeleer en Moyersoen, Volks
vertegenwoordigers Heer Burgemeester
Gheeraerdts, plaatsv.erv. Senator Heer
L. de Bethune, plaatsverv. Volksvertegen
woordiger en Heer Rudolf Eeman, lid dei-
Bestendige Deputatie, verscheidene leden
van den Aalsterschen Gemeenteraad en de
Voorzitters van de verschillende afdeelingen
van het Congres. Links De Damen en Juf
frouwen, die Voorzitsters zijn van de ver
schillende vrouwelijke afdeelingen
Na do mrs, begeven de talrijke aanwezigen
ïich naar het St Jozefcollege waar de groote
opeuingsvergadering plaats grijpt. De aan
blik der zaal is overheerlijk. Al de person-
naliteiten zijn er aanwezig in aller oog-en
blinkt blijheid, levensvreugde en geestdrift.
DOOR DEN
Eervmcirde Hcereri, Mevromoen)
Mijne Heer en,
Geloofd zij Jesus-Christus. Zoo klinkt de
wereldgroot van negentien eeuwen, de hul
dezang die gedurig, dagen nacht, weergalmt
van 't sneeuwig Noorden tot het bloemig
Zuiden, van 't Oosten tot het Westen en
die door de Engelen in de hoogte gevoerd
ginds aan den Overwinnaar van hel en aanle
het danklied herhaald der erkentelijke aarde.
Geloofd zij Jesus-Ghrislus. Mol die
schoone woorden stuurde de groote staats
man, Victor Jacobs, twintig jaren geleden
don welkomgroet aan de katholieken in hol
Congres te Mechelen en toen over twee
Jaar, do Voorzitter der Belgische Volkska
mer, M. Cooreman, hot jongste Congres der
Belgische katholieken opende, was het ook
de zelfde lofbetuiging tot den God-mensch
die hij deed weerklinken.
En hier in ons zoo geliefkoosd en zoo
katholiek Arrondissement Aalst, moet ook
eerst en vooral dezelfde aanroe"ing tot den
Allerhoogslon weerklinken, opdat Hij ge
lieve onze werken te zegenen en vruchtbaar
te maken.
Zoo ziet men in onze Vlaamsche gewesten,
de christene landbouwer alner den akker om
to werken en hem het zaaizaad toe te ver
trouwen dat hem brood en beslaan zal ver
schaften, zijne blikken tot God verheffen,
opdat Hij's mansarheid zegene en de vruch
ten legen den storm zou beschermen. Dat
christen toonoel heeft schilder Milet op de
aandoenlijkste wijze in zijn meesterstuk De
Angelus weergegeven.
In de laatste algemeene vergadering dor
katholieke kiezers van het Arrondissement.,
verleden jaar te Ninove gehouden, wierd
hot gedacht vooruitgezet de katholieken van
het Arrondissement op een algemeen Con
gres uit te noodigen. Men zou samen de
noodwendigheden van onzen tijd bestudee-
ren, men zou jonger bloed in onze aderen
doen vloeien, men zou nauwere betrekkingen
lusscben allen smeden weldra had het
voorstel een geestdriftig onthaal bekomen.
Dat gewenscht Congres neemt heden aan
vang, God dank
Heden zijt ge in onze aloude stad bijeen
gestroomd, allen bezield met christelijke
inzichten, vol ie ver voorliet goede, bekom
merd mei het gedacht aan de siudie der voor
gelegde ontwerpen, de oplossing te geven die
onze grondbeginselen de rijkste vruchten zal
doen dragen.
Met meertian 8600 hebt. ge onze uitnoo-
diging-boantwoord, ten blijke van genegen
heid voor onze onderneming. In dat verba
zende getal deelnemers,mag ik al do standen
der maatschappij begroeten.
PATER RUTTEN, door ongesteldheid belet liet Congres bij te wonen
Op het laatste oogen-
blik komt eene droe
ve mare toe. Nog eens
wordt de volksspreuk
bewaarheid Geene
rozen zonder door
ren. Het bericht heeft
ons en al de congres
sisten met ware droef-
nis vervuld.
Pater Rut ten, de
beminde en zoo zeer
geëerbiedigde apostel
der christene werklie
den, is zoo zeer onge
steld, dat het hem
hoegenaamd niet
mogelijk is naar het
Congres niet komen.
Hij had alzoo niet
kunnen spreken op de
groote algemeene
vergadering. Geluk-
kiglijk is er onmiddé-
lijkin de zaak voor
zien. M. II. Hejmian,
van St-Nikolaas, zal
hem vervangen. Er
mag dus niet te zeer
getreurd worden. Wij
staan er voor en wij
moeten er door, zon
der den moed in het
allerminst lo laten
zakken. Immers, de
zaak gaat voor alles
Mijn Welkomgroet aan U Eerw. Heeron
geestelijken van het Arrondissement. Gij
vertegenwoordigt hier dat uitverkoren korps
Vlaamsche priesters, zoo diep overtuigd van
hunne christene zending zoo rechtzinnig en
welgemeend den werkman genegen,en nooit
of nooit aarzelend wanneer beroep wordt
gedaan op hunne zelfopoffering. Gij hebt al
onze gemeenten met werken van zedelijke en
stoffelijke opbeuring overstrooid. In dit Con
gres zult ge gelegenheid vinden bij do wisse
ling van gedachten om aan uwe geliefkoosde
werken eene nieuwe uitbreiding te geven.
Den Welkomgroet aan Ued. christene
vrouwen van Vlaanderen die met zoo vele
genegenheid en in zoo breede scharen onze
uitnoodiging hebt beantwoord. Gij zijt de
schoo 'Ste perel van onzen bodem omdat uwe
edele harten zoo mild liet goed verspreiden.
Godsdienstige en zedelijke werken, liefda
dige instellingen, maatschappelijke stichtin
gen groeien en bloeien in ons arrondissement
en z n de levende getuigen van uwe zelfop
offering en van uwe toewijding aan de be
langen van den nederigs ten. Ge zult hier
eenen zwaren oogst kunnen garen en weldra
nieuwe instellingen in ieder gemeente kun
nen doen ontstaan.
De Welkom groet aan U politieke strijders
van het Land xau Aalst hier uit alle steden
en gemeenten bijeengestroomd om den poli-
tieken toestand van ons-arrondissement te
bespreken. Vele strijden hebt ge gestreden,,
talrijke zegepralen hebt gij behaald, somtijds
misschien eene nederlaag onderstaan, doch
ondanks alle moeilijkheden, ondanks alle
aanvallen van bitsige en mistrouwige tegen
strevers, ofschoon misschien uwe werking
met ondankbaarheid werd bejegend, altijd
hebt ge met vaste hand en onverschrokken
moed de katholieke vlag hooggedragenen
U in 't hijzonder onze vrienden die in den strijd
zijt vergrijsd, ik groet en bedank U met eer
bied omdat ge hier door uwe lessen en voor
beelden aan do jongere geslachten komt
toonen wat er moet gedaan worden om de
zegepraal te verzekeren en aan ons katholiek
arrondissement zijnen luister van weleer
terug te geven.
Aan U, geachte collegas van Kamer en
Senaat altijd zoo dienstwillig en verkleefd
aan ons arrondissement, hulde en dank om
dat ge hier twee dagen met ons komt over
brengen.
Hulde en dank duizendmaal aan U de nooit
volprezen Siaatsman die sedert meor dan
vijftig jaar op de lires staat en onze gelederen
onvorpoosd hebt geleid. Aan U M. Woeste,
den onbaatzuchtige die het mikpunt zijt der
aanvallen onzer tegenstrevers en die nochtans
door uwe rechtschapenheid, de achting van
uwe hardnekkigste vijanden afdwingt omdat
ge in geheel uwe loopbaan maar oen enkel
drijfveer bezat den godsdienst en de katho
lieke partij.
Den Welkom groet ook aan U Katholieke
burgers, hier bijeengekomen om dc inrichting
der middenstanden te bestudeeren. Wat nut-
tig werk zult ge niet kunnen afleggen De
middenstanden lijden en verkeeren in eenen
toestand die dagelijks lastiger en pijnlijker
wordtde verdediging of concurrentie drukt
meer om meer op hen, en terwijl het alge
meen welzijn vermeerdert, terwijl de nood
wendigheden vermenigvuldigen, zien de
kleine burgers hunne winsten verminderen en
behouden zij met meer moeite dan vroeger
het evenwicht lusscben hunne geringe inkom
sten en altijd aangroeiende uiigaven. Hier
in 't Congres wordt U de gelegenheid ver
schaft een breed programma van eropbeuring
te bespreken om in dien toestand te voorzien
en misschien ook zult ge de gelegenheid vin
den om, naar 't voorbeeld van werklieden en
landbouwers, de grondsleenen te leggen van
een machtigen burgersbond van heel het
land Tan Aalst.
De Welkom gaat ook aan U achtbare on
derwijzers en leeraars van het Arrondisse
ment. U is de edele taak toevertrouwd, do
jonkheid op te leiden in wetenschap en
deugd. Het Congres zal den toestand van
hot onderwijs in ons arrondissement in oogen-
schouw nemen de middelen beramen om
er eene nieuwe uitbreiding aan te geven
de wenschen door do onderwijzers uitge
drukt, onderzoeken.Thans dat de vijan
den van onzen Godsdienst do gemoederen
willen ophitsen legen het katholiek onder
wijs, moeten wij onze gelederen nauwer aan
sluiten rond het katholiek ministerie, om
kost wat kost het behoud van het vrij onder
wijs te verzekeren.
Den Welkomgroet aan U ook,vrienden der
buitengemeenten die ons hier de door ons
gewenschte gelegenheid komt geven, beter
kennis to nemen met de menigvuldige, zoo
nuttige als onderscheidene inrichtingen die
ge tol stand hebt gebracht en zoovele dien
sten aan den landbouw reeds hebben bewe
zen. Hot breed opgesteld programma der
vierde afdeeling omvat al de landbouwbelan
gen en werpt een diepen blik op de thans be
staande inrichtingen.
Eindelijk den welkomgroet ook aan u be
minde en dierbare werklieden. Ge bevindt
u hier t'huis in ons midden. Alle geschillen
van maatschappelijken stand zijn hier ver
bannen. Aan u is zelfs het grootste deel van
onze werkzaamheden toegewijd 't zij dat
ze voor doel hebben de sludie der christene
vakbeweging 't zij dat ze in 't bijzonder
zullen sieuuen op de werken van vooruit
zicht en van ouderlingen bijstand, 't zij dat
ze de uitbreiding van het onderwijs voor
doel hebben 'tzij nog dat ze liefdadige of
maatschappelijke inrichtingen hespreken
't is altijd de zedelijke en stoffelijke verbete
ring van den werkmansstand die ze beoogen.
En aan u ook, jonkheden, eenen harte-
lijken welkomgroet. Terwijl voor anderen,
het studentenleven met onbekommerde uit
gelatenheid gaat, zijl gij uit eigene beweging
hier gekomen om onder meer «de gods
dienstige plichten der studenten te bespre
ken, hunne plichten tegenover drukpers
en propaganda -•> hunne iol in de maat
schappelijke beweging. ,Eere aan do partij
die zulke jeugd telt, zij mag zonder vrees
en vol hoop de toekomst te gemoet zien, die
jeugd zal haar schoone zegepralen verze
keren.
Mevrouwen, Mijne Heer en,
Al de belangen die ons aan hel hart liggen
zullen binnen deze twee dagen kunnen be
sproken en onderzocht worden. Op eene vrije
wijze doch zonder ooit af te wijken van de
christene verdraagzaamheid z.al eenieder vrij
staan zijne gedachten te ferdedig^en. Doch,
indien er in dit plechtig Congres gewichtige
beslissingen genomen worden, leerzame on
derrichtingen onder alle opzichten gegeven,
indien er eene grootere uitbreiding voor onzo
werken voortspruit, moeten er bovenal
nauwere banden gesmoden worden Hisschen
al de katholieken V2ii het Arrondissement.
Eendracht baart macht. Soldaten van het
zelfde leger moeten w ij slechts bezield zijn
met het hoogste doelwit De vooruitgang
der christene gedachten. Wij zullen hier ge
legenheid vinden malkander beter te leeren
kennen en alzoo ook heter te waardeeren en
te beminnen om zamen hand in hand ons
volk hooger te leiden onder verstandelijk en
zedelijk opzicht.
Vooraleer onze werkzaamheden te begin
nen zullen wij onze oogen richten naar degene
die voor ons de hoogste vertegenwoordigers
zijn der geestelijke en tijdelijke overheid,
Daar Paus en Koning.
Ik stel U voor aan Zijne Heiligheid PiusX
de hulde van onzen eerbied per telegram over
t© zenden en tevens onze getrouwheid van
Katholieke Belgeu aan zijne Majesteit den
Koning te verzekeren.
DOOR DEN
PASTOOR-DEKEN VAN AALST
EERW EERDE HEER EN,
MEVROUWEN,
MIJNHEER EN,
T Is uit ganscher hart dat ik mrj vervoeg
bij de zoo welsprekende.als verhevene woor
den waarmede onze achtbare Heer Voorzitter
het Congres komt te openen. Met hem acht
ik mij gelukkig en vereerd, dank en welkom
te mogen zeggen, tot al degenen die onze uit
noodiging hebben beantwoord.
En die welkomgroet is niet enkel de mijne,
'tis ook deze van Z. H. Mgr don Bisschop
van Gent. die ous Congres met zijn hoogo
bescherming gewaardigt te vereeren. Ook
ben ik zeker, de tolk te zijn van gansch deze
vergadering, Onzen welbeminden Kerk-)
voogd hulde te brengen van eerbied en:
erkentenis.
Wanneer ik mijne blikken werp over dol
uitgestrektheid dezer ruime feestzaal, besla-i j
tig ik met vreugde en fferheid dat de oproep
van het Inriehtingscoiniteit overal, tot aan'
de uiterste palen van hel Arrondissement,een
diepen weerklank heeft gevonden en hij velen
zelfs het heilig vuur van den geestdrift heeft
ontstoken.
Nooit heeft een gewestelijk Congres zulk
een bijval genoten: 3500 deelnemers! 't Is
een getal waarop geen enkele stad in Vlaan
deren ooit mocht roemen.
Priesters en wereldlijken, afgevaardigden
van land en provincie, overbed.r. van steden
en dorpen, sprekers en schrijvers, mannen
van onderwijs en wetenschap, ver legen vvoor
digers van koophandel en nijverheid, patro
nen en w'erkliedenadeldom, burgerij ei
volksklas,alle standen en rangen zijn samen
gestroomd, om met Gods hulp en onder God*
geleide te beraadslagen over de geestelijke
en stoffelijke belangen van onze bevolking.
Ik zeg «met Gods hulp en onder Gods ge
leide Er slaat immers geschrevenIJde.
zijn de pogingen van den mensch, indien Cot
ze niet zegent 't Is om dien zegen te beko
men dat wij. over eenige stonden, biddem
en smeekend rc.nd het 11. Altaar geschaart
waren. Uit al de krachten mijner ziel, heli il
den H. Geest aanroepen, opdat Hij de stralei
van zijn eeuwig liclit over onze werkzaam
heden overvloedig zou nederzenden en rijk*
vruchten van geluk en welvaart uit onze be
sprekingen zou doen ontstaan.
't Is hedeu de Paaschdag, de dag waaroj
de H. Kerk zich uitsluitend bezig houdt me
de Verrijzenis van haren Stichter. Wij ooi
gaan indezen plechtigen zittijd,ons uitsluiten'
bezig houden met de verrijzenis van onz
Katholieke Werken. Wij gaan middelen he
Volksvertegenwoo?
diger van Thielt-Roi
selaere, on Scheper
te Gent. zal korts r
den middag in de stj
toekomen. Men vree
de ook al een enk
oogenblik dat hij (H
zou belet zijn. Do-
alras werd men
rusi gesteld. M. Vj
de Y were is een syi
patieke, figuur, e
man van groolo ve
diensten, een kath
liek van een stuk, I
is geroepen om e
gewichtige rol te v»
vullen in de Katl
lieke Partij.
Wij moeten v
dezen koenen striji
niet meer zeggen tb
hij dezen avond
grootste redevoer,
zal houden in de e
sle algemeene ver;
dering. M. Van
Vyvere zal de kat
licke mannen voc,
de katholieke jo
lieid in begeester
brengen voor de za
Wij verzenden o
lezers naar het re)
der algemeene vei
dering, w elke vei
in ons blad verscln
IVlij nlieer "V"an de Vyvex'e
