ti ij fiu JU i
Hst Oongras van lïathsliote
en Maatschappelijks Werken ie Aalst
De brand van het Genieentehuis van Schaarbeek
DE GROÖTE SLÜITÏNSSÏERKADEMG
T EEN' EN 'T ANDER
Zeventiende jaargang n' 02.
v
S3 C3r 3E3 IE_J JL3
BestuurderJ. Van Nuffel-De Oendt.
F 3
Redevoering van M. Ce Eaets,
Vicaris-Generaal.
Redevoering van
Staatsminister Woeste.
CENTIEMEN HET NUMMER
Donderdag 20 April 1311
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle posthureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. 5#
TWEEBE UITGAAF, 7 uren 's avonds. 4§»
BUREELEN
TE BRUSSEL I TE «ALST
230y llaachtschen Steenweg, 230. I 9, Kencstrna
Telefoon 114
AANKONDIGINGEN
KI. a»nk. (1 tot kl. mg.) tr. o q
3« blaoz. ^de regel) fr.
4® bladz. (de rege!) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,UÜ
Rekiamen (jrer reee!) fr. 00
Geuren nl nieuws (per reset) Ir. 2 TO
Recht, herstel!, (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
T De/ogèjBï'iix
De zes kaarsen werden schier gelijktijdig
aangestoken, maar indien hot vuur in het
bureel der kontrool reeds om 7 ure en eenigc
minuten ontstaan was, dan was zulks te
wijten, aan bet omvallen der kaars.
Voor de andere plaatsen waar brand ge
slicht werd, ging alles naar wensch der
brandstichters.
Het is zeker, dat indieif men Maandag
avond, na het blusschen van den eersten
brand, een nauwkeurig onderzoek gedaan
Om drij uren zij ft vole afdeelingon nog
had, mende andere bedreigde plaatsen ook 4ruk aan''t werk do afdeeling ran het on-
'zou ontdekt hebbenen de ramp vermeden der wijs had zich in iwee gephtst. doch de
inrichters van het Congres hebben 'net groot-
lagen zijn er nog te herstallen Laat ons
geen blinddoek voor d'ooscn binden
ware geweest.
Een zonderling incident
Maandag avond had de policie vijf dron
kaards in den amigo achter het policiebureel
opgesloten, om hunne roes uit te slapen.
Toen het vuur in alle hevigheid woedde,
herinnerde de policie zich deze dronkaards.
DE RUINEN
De brand, welke liet gemeentehuis van
Schaarbeek vernield heeft, heeft ongeluk
kiglijk zijn werk maar al tc goed volbracht.
Van den toren, blijft nog alleen het on
derste deel, dat in zwaren steen gebouwd
was, recht. Het is evenwel te vreezen, dat
wattoeer men de muurbrokken welke nog
staande gebleven zijn, en zullen, moeten af
gebroken worden, omverhaalt, ook dat deel
zal in puin Vallen.
Dinsdag morgend, rond 6 ure, woedde liet
vuur nog hier en daar. De pompiers waakten
Cm alle verdere verspreiding te beletten.
Er is evenwel al niet veel meer te redden
De muren zijn verkoold alles wat er zich
achter bevond is vernield. Onophoudend vèil-
lc> nog stukken balken, goten enz. naar he
neden
Geredde kunstvoorwerpen
De kelderingen van het gemeentehuis,
welke door zeer sterke vouten beschermd
waren, zijn van liet vuur bevrijd gebleven.
Het is echter schier onmogelijk er binnen,
te dringen, daar het water, door de pompiers
in het brandend gebouw gejaagd, daar groo-
tendeels is binnengestroomd en zal moeten
uitgépompt. worden. De archieven en do dos
siers der policie zijn niet beschadigd, ook
de rekening-en van liét gemeente-ontvanger
zijn ongedeerd teruggevonden. Zoo was het
ook met een vijftiental schilderijen van Ver-
wee, Stobbaerts, J5"n Verbas, enzdie zich
in debureelen van de lieeren burgemeester
en schepenen bevonden en door eenigê moe
dige personen in veiligheid gebracht werden,
van zoodra men bewerkte dat de brand niet
tegen te houden was.
De gemeentediensten
De leden van hel schepencollegie, de bu-
feeloversren der verschillige gemeentedien
sten en Iiun personeel Vergaderden gisteren
morgend in de gemeenleecliool der Gallail-
siraat, ten eind.' samen ie onderhandelen om
zoo spoedig mogelijk alle diensten her in te
richten.
Er werd besloten de verschillige diensten
voorloopig in tc richten in de beschikbare
lokalen der gemeedtescholen der Josaphat-
Biekorf- en Gallaitstraten.
Wat do policie betreft, deze zal ingericht
worden op het eerste verdiep van een koffie-
liuis der Collignonplaats
i Het onderzoek.
M. Van Brunderen. adjunkt-policiekom-
missaris, met het onderzoek gelast, heeft
Dinsdag een bediende,M. Elsoch onderhoord,
die gelast was, na het vertrek der bedienden
de lokalen uit te vagen.
Deze heeft Zaterdag namiddag, na het
vertrek der bedienden, zijn gewoon werk
Verricht en nergens iels verdachts ontdekt
Vooraleer te vertrekken, ging hij als naar
gewoonte de sleutels hij den portier dragen
Dinsdag morgend, rond 0 ure is hel parket
voor de tweeclo maal ter plaats gekomen,
De magistraten hebben vorscheidene ge
tuigen onderlioórd en zullen niets verzuimen
om de hand te leggen op de brandstichters.
Zij hebben als exporten aangeduid, de
heeren Van Engelen, leeraar van scheikunde,
bij de Hoogeschoöl van Brussel luitenant
Dubois der pompiers van Brussel de bouw-
kundige-expert Lambrechts, gewoon expert
van het parket.
Deze heeren hebben hun onderzoek begon
nen in de plaats waar het vuur de eerste
maal ontstaan is.
Men heeft aan deze heeren de bewijsstuk
ken overhandigd, welke in het bureel der
kontrool gevonden waren.
Men is thans bezig da puinen te doorzoe
ken. om er alle stukken, welke tol de boek
houding behoören, ter verzamelen.
Al de dokumenten der volksoptelling van
31 December 1910 zijn verbrand. In de pui
nen heeft men ook verscheidene boeken van
den Burgerlijken Stand teruggevonden.
De toestand van den gekwetsten pompier
De toestand van den gekwetsten pompier,
De Winter genaamd, is zoo voldoende moge
lijk. Alhoewel hij zich nog geen rekenschap
schijnt te geven van liet voorgevallene en
half bewusteloos blijft, is de polsslag toch
goed.
De geneesheeren hopen dat er geeire breuk
aan schedel of ruggraat zal zijn en dat dc
gekwetste nog zal kunnen gered worden.
Het vernielde gemeentehuis
Het vernielde gebouw werd in 1887 inge
huldigd. Het was zes maand vóór den bepaal
den tijd geëindigd en de kosten bedroegen
130,000 fr. minder dan eerst beraamd was.
Evenwel had de keus der gebruikte mate
rialen veel to wenschen gelaten. De wille
versiersteenen van den voorgevel en van den
toren harsten en brokkelden af, zoodat zij
moesten vervangen worden. Dat was nu zoo
goed als geëindigd.
De schade.
Tot nog toe kan de schade niet met zeker
heid berekend worden. De stellingen welke
opgericht warén voorde herstelwerken had
den -13,000 i'r. gekost.
Het gemeentehuis was verzekerd voor eene
som van 1,200,000 fr. De kunstwerken waren
verzekerd voor 300,000 fr. Hel is zoo goed
als zeker dal de schade minstens het dubbel
der som zal bedragen.
NADERE BIJZONDERHEDEN
Het verslag der ex perten
De exporten hebben Dinsdag namiddag
aan het parket hunne eerste indrukken me
degedeeld. Volgens hen, moet de brand op
zes verschillige plaats gesticht zijn drie op
het gelijkvloers en drie op den zolder.
De brandstichter moet alsvolgt te werk ge
gaan zijn Varkensblazen gevuld met terpen
tijn, naphte of eene andere licht ontvlambare
vloeistof, werden op verscheidene plaatsen
gehangen. Onder deze blazen, werd ccnc
kaars geplaatst, op" een hoop schavelingen
of krollen.
Do kaarsen hadden ongeveer drie uren
noodig, om op te branden en moesten dan
liet vuur mededoelen aan de krollen. Daar
er dan hooge vlammen opstegen, vatten ook
de blazen vuur en de ontploffing der vloeistof
maakte dat de plaatsen in een oog wenk, om
zoo to zeg-gen geheel in vlam stonden.
Dat is ten andere een stelsel dat voel door
brandstichters gebruikt wordt.
Ja, wat neerlagen nog te hersiellen Hoe-
vele zielen zijn er reeds gesneuveld 1 P uk!.,
ste belang gehecht aan de orde van werkzaam- Denk!... aan die sigarenmakers, die zoo
heden en zij doen dan ook beslist om drij gned als algemeen bij de sooi.ilriten zijn ge
uren de afdcelingen sluiten. Nu stroomt de vallen denk denk aan de slekskens-
katholieke menigte naar do prachtvolle feest-1 makers, waarvan er zoovelen zijn verloren
zaal van het St-Jozefcollegede bezoekers geloopen denk denk aan de zoove-
aanschotiwen met bewondering die verruk- j len uil I el land van Sotfëgem. die gaan wer
kelijke muurscnildering. die zoowel in haar ken in de sleengr even van Lessen of in de
•eheel als in hare bijzonderheden, als e*n koohn'ju«n van Henegouwen. Hebben zij
Jigje mid'iMen tot vrij-
Denk hijr
•nde aan zoo-
Men ging onmiddelijk de deuren openen,
doch zij weigerden volstrekt te vertrekken meesterstuk van opvatting en rijkdom en misschiet» wel de r
en men moest lien met geweld buiten slepen, i uitvoering mag genoemd worden. Doch er Warm g ge,ad Denk!. Denl
om tf beletten dat zij zouden gebraden xvor- «U hier uwUeaon. mur te luisteren. Op t i„ mv„ si .1 A,M eo on,h-e„d
den of verdrinken verhoog komen beurtelings de Heer Burge- vele werkl.od-n die naar bi u-sel gaan wer-
meester Gheeraerdts, Staatsminister Woesito, ken en in zulk groot gevaar verkeeren er
Wie kan er in ket gemeentehuis binnen
Er wordt,, verzekerd, dat alleen de bedien
den van het gemeentehuis er binnen konden
den Maandag 2° Paaschdag,
De policieagenten konden er binnen langs
het bestendig bureel of Permanencie.
De gemeentebedienden móesten aan den
poortier hunnen sleutel gaan vragen en hun
nummer opgeven. Er is Maandag ovond, om
9 1 1 ure eene nachtronde gedaan geworden.
Men heeft zich echter bepaald, met aan de
deuren te voelen of zij goed gesloten waren.
De brand koffers zijn gered
De brandkoffers, waarin de onuitgegeven
aandeelen der leening van Schaarbeek, de
boekhouding en de rekeningen van de ge
meente-ontvanger bewaard werden, zijn on
geschonden teruggevonden
Vcpjas^asiCTè 20 April 1842.
Baron Delia Faille verklaard in den Senaat
dat hij het pensioen gevraagd voor dé wedu
we van generaal Bazen zal stemmen, om red"1
der diénsten door den afgestorvene bewezen
en alhoewel dat zijne dood zonder wensch en
zonder nut voor het vaderland door de ge
zonde rede en de zedeleor veroordeeld is. Hij
aanziet het wetsontwerp als een protest tegen
de lastertaal die het leven gekost heeft aai;
den ongelukkige» minister en tegen de mis
dadige dagbladen die met een zoo treurig
welgelukken dit onteerend wapen gebruikt
hebben.
Vlat men h®oi*t wit een lucht-
b&lüon. Algemeen is de leek van oor
deel, dat een luchtreiziger op groote hoogte
geen van de aardsche geluiden meer hoort.
Niets is echter minder w aar. Dat ligt daar
aan, dat de geluidgolven naar boven zich
veel gemakkelijker voortplanten dan m
eenige andere richting, allereerst hierdoor,
dat "zij van uit dichtere en ijlere luchtlagen
komen, en vervolgens, omdat het geluid in
opwaartsche richting minder hindernissen
ontmoet dan den regel bij voortplanting langs
de aardoppervlakte het geval is.
Zoodoende hoort de luchtreiziger dus nog
•el u hl en op afstanden, waarbij men op dei
beganen grond niet meer verneemt. Zoo is
het (luiten van een lokomotief nog te hooren
op 2000 meters, het gedonder van een trein
op 2500 meters, het blaffen van een hor.d en
geweerschoten op 18u0 meiers. Zelfs het
kraaien van een baan is op 1000 meters hoog
te onderscheiden, evenals hel'klokgelui. Bij
1100 nieters hoort men nog. zeer duidelijk
trommelslagen, bij 1200 meters het rollen
van een wagen over een keiweg, op 1000
meters de menscbelijke stem, terwijl op 90O
meters men zich reeds vermelden kan in liet
luisteren naar :t gekwaak van don kikker.
Kan do aardbewoner zich gemakkelijk
verstaanbaar rnaken aan de op 500 meter
hoogte zwevenden luchtreizigers, de laatste
moet op 100 m. dalen,alvorens zijn geluid op
den beganen grond te hooren is. Wolken of
nevel hebben geen invloed op de helderheid
van 't voortgeplante geluid.
De gesweeKtesekrefcarissew.
In zekere dorpen vindt men nog gemeen
tesecretarissen, die herberg houden. De mi
nister van Binnenlandsche Zaken wil dit ie
keer gaan. Het is met dit doel, dat bij een
brief gestuurd heeft, aan al de gouverneurs
hun herinnerende, dat het verboden is aan
de gemeen tesekretarissen herberg te liouae
zelf door lusschcnpersotien, op straf van op-
schorsing, en bij hervalling, op straf van
stelling. De arrondissementscommissarissen
zijn verzocht de gemeenten van hun distriet
te bezoeken alsook de secretarissen, en ie
zorgen dat de bevelen van den minister nag
leefd worden.
volksvertegenwoordigers De Sadeleer en
Moyersoeh. Senator de Kerkhove, Z. E. II.
Deken, M. Baron de BéthUne en de Vicaris-
generaal I)e Buets en andere.
Burgemeester Gheeraérdis opent de ver
gadering en ge»it het woord aan M. Moyer-
soen, die de schoone redevoering uitsprak,
waarvan w ij gisteren den inhoud gaven.
Toen hij de bijzonderste wenschen afkon
digde eil vooral deze die de vervlaamsching
vroeg dér Genlsehe Iïoogescliool, was hij hel
voorwerp eener geestdriftige ovatie, even
eens was zulks het geval als hij de geluk-
wenschen aan M. Schollaert bekend maakte
voor de nieuwe schoolwet.
Geheel de zaal was eene ziel van geest
drift geworden, en het was in dezen toestand
dat de Z. E. 11. De Baels. vicaris-generaal,
als afgevaardigde Van den Bisschop van
Gent liet w oord nam. liet is niet mogelijk die
aanspraak weer te geven gelijk zij werd
voorgedragen men moet die duizenden
oogen in de zaal zien scliitleren, men moet
die hartkloppingen gewaarworden van eene
gansche menigte, die ontroering gevoelen in
de stem van den spreker, de tinteling van
eheel het wezen van den mensch begrijpen,
om liet overheerlijke te kennen van deze
toespraak. Beproeven wij nochtans den
groeten inhoud ervan mede te deelenHoe
zal ik de gevoelens vertolken, die thans mijn
hart vervullen zegt de gewijde redenaar?
Dank voor het onthaal dat ge me schonkt,
het was niet tot mij gericht, en juist daarom
s het dat ik u vooral dank omdat het ge
richt is tot. Mgr. den Bisschop. Hij heeft me
gelast u le zeggen, dat zijn vaderlijk bis
schoppelijk hart met u is, dat hij u aanmoe
digt en u zegent.
Ik moet u ook spreken wat in mijn inwen
dige omgaat, ik had eene redevoering voor
bereid doch u ziende, vooral u ziende o,
dierbare jeugd, kan ik die redevoering niet
houden, want mijn hart is vol. Het is vol van
bewondering en vreugde. Ik stuur u in
bewondering mijne welgemeende gelukwen-
sclien voor hel zoo schitterend welgelukken
van dit congres, zoo stout opgevat, zoowel
ingericht, zoo overheerlijk geslagen. Het
congres is niet alleen schoon in zijn eigen,
doch liet is ook een teeketi, eene betooging,
van al de w erken, doofti sedert zoovele jaren
overal tot stand gebracht. Maar lxmevens al
het prachtige door u verwezenlijkt, waart
mijn blik met droefheid langs de schoone
oevers van uwen Donder.
Dikwijls komt mijn ziele herwaarts, en zij
gaal van boven Aalst tol boven Geeraerdsber-
gen,en ik zie uw veld telkens als een slagveld,
waar niet bet bloed uit de aderen vloeit,maar
waar al te dikwijls zielen sneuvelen. In gansch
do wereld heerscht diezelfde strijd, en het is
of opnieuw het woord Tan den goddelijken
Profeet wordt bewaarheid Waarom hebben
de volkeren geknarsetand cn zijn zij opge
staan tegen Godl en zijnen Christus
Over 9 maanden had ik de eer in de Eeu
wige stad, in Rome, ontvangen te worden
door Kardinaal Merry 'lel Vall Gij kunt
het niet denken sprak de kardinaalwat
droefheid ei^iyeral den II. Vader wordt toe
gebracht het zijn heken, rivieren, ja stroo
men van droefheid geworden, die van overal
toevloeien. Uw België blijft gelukkiglijk het
katholieke trouwe België.
Ja, Mijne Heeren. België is het katlio-
liekste land aller katholieke landen geble
ven -en in het katholieke België hebben wij
nog liet katholiehcr Vlaanderen
Zal bet zoo blijven (Als bij tooverslag
roept men van alle kanten, donderend in de
zaalJa Ja In het slagveld der wereld,
ligt ook hel slagveld van Vlaanderen,en in dit
laatste ligt liet slagveld der Denderoevers.
Maar wat is er nog veel te doen 1 Wat neer-
huiuie ziel te verliezen --denk tb-uk
want nu is liet slrijd aan die vrouw werk
lieden. die morgen do prooi zuil n zijn Tan
't socialismuS tl Mik denk aan de kinde
ren die misschien beier kond n geholpen
w orden, dan zij w el geholpen worden en zijn.
Laat u niet al is het dat gij lauweren
liebt geplukt verschalken ge moet wer
ken en strijden, moedig, hardnekkig Do
strijd is felZij... zij zeggen aan het werk
volk er bestaat voor u geeue verbetering in
uwen stoffel ij ken toestand in den katholieken
godsdienst. Wij zeggen l)e redding van de
maatschappij, zoowel in stoffelijk als zedelijk
opzicht, ligt in de i-vlkomenhoid van den
katholieken geest. De redding ligt in den
geest van recht vaardigheid en liefde.
Z\j, zij willen overwinnen door den haat,
wij willen winnen, wij willen den haat zelve
overwinnen door de liefde Hoeren priesters,
ik zie dat er tusschen u zijn. die lot elkander
spreken, ik roep u toe Priesters van den
Prins van Vrede, zijt gij bereid te strijden
als hoofdmannen der liefde (Vele priesters
roepen ja Gij hebt «ja gezegd, gij hebt
uw jawoord overwogen, want die overwe
ging is de bijzonderste uwer plichten.
Liefde beteekent zelfopoffering, zelfver
loochening liefde is zelfverloochening cf zij
is niet.
Wereldlijken, zijt gij ook bereid tot den
strijd De zaal is doodslil, men hoort de
boezems hijgen en de harten kloppen, doch
niemand durft antwoorden), zijt gij ook be
reid tot den strijd? (Nu roept men hier en
daar, ja de wil is er wel, maar men is be
vreesd). Ik ben overtuigd dat ge kristen zijt,
en dat ge kristen wilt blijven. Vergeet bet
niet, ik herhaal het Liefde wil zeggen, zelf
verloochening.
Om den strijd te voeren, om het katholieke
Vlaanderen te behouden, is er zelfopoffering
noodig uwe eigene belangen zult ge moe
ten vergeten om de belangen der zielen tc be
hartigen. Gij zult zoo dikwijls tegenkantin
gen moeten vergeten, ge zult u zelve moeten
vergelen. Het woord van den algemeen en
voorzitter wil ilc onderlijnen Allo bijzaken
verlatende, alle getwislen slakende, zullen
wij allen eendrachtig lijden en strijden tot
hot behalen van den vollen zegepraal, van
alles wat w ij het meeste moeten beminnen.
Mevrouwen, Eerw. Heeren, Mijnhcereu...
Wat ik gezegd heb, is iets van liet vele dat
ik u zou willen zeggen. Het lag op mijn liart,
en dat stuk is er nu af. Hv hoop dat het in
uw harte ligt en dat het vele en overvloe
dige vruchten moge voortbrengen. Ik hoop
dat mijn w oord niet zal verloren gaan, maar
dat gij met meer moed, vlijt en hardnekkig
heid den strijd zult voeren...De gewijde rede
naar, hij liet einde van eene der schoonste en
indrukwekkendste aanspraken, welke wij
ooit het geluk hadden te mogen aanhoren,
werd op eene grootsche en langdurige ovatie
begroet.
Op 't oogeuhlik dat de bewonderenswaar
dige grijsaard opstaat, is hij het voorwerp
eener vleicndo cn geestdriftige ovatie. Ne
vens ons klopt men met heide handen op de
tafel en is het een luidruchtig bravo geroep.
Zooals men denken kan, heeft M. Woeste
ons zooals altijd iets opgediend, dat volsteekt
van groole gedachten en diepe beschouw in
gen. Do ar do achtbare Staatsminister moei
lijk Vlooinsch spreekt, heeft hij zijne rede
voering in liet Fransch gehouden. Er is
volstrekt niemand die zulks, in dit geval
afkeurt. Als M. Woeste iels zegt, is liet niet
genoegdit te hoorc.n. liet heeft noodig goed
overwogen te worden, want het is zware
kost, voorbereid door meor dan vijftig jaren
lange studie, en bekrachtigd door zijne w eer-
galooze opoffering aan de katholieke zaak.
