WELK EEI
'T EEN EN 'T ANDER
t Reeks trieven van
M. Vincent Diericx
jO *A. Gr JE3 X_I Zèk. S P
Vreesslijks ontploffing in eene
stokerij nabij Rijsel
In tien Kristen Onderwijzersbond
MOORDPOGING TE BRUSSEL
Schrikkelijk spoorwegongeluk
iu Kaaplanl
Telegram van de Koninklijke familie
Het zilveren Jubelfeest van tien
Heer Baron de Kerchove d'Exaerde
Zeventiende jaargang n' SS.
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Dijnsdag 25 April 1911
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. 4^
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
ij ff»
BUREELEN
TE BRUSSEL
230, Haachtschen Steenweg, 230.
TE AALST
9KerlïHtraat,
Telefoon 114
Bestuurder J. Van Nuffel-De Gendt.
AANKONDIGINGEN
KI. annk. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0,60
3* blaoz. (de regel) fr. 0.50
4e bladz. (de regel) fr. 0,30
b'inanc. aankon, (per regelfr. 2,00
Reklamcn (per reirel) fr. 2.00
Gemengd nieuws (per rogel)\r. 2.0"
Recht, hersrell. (per regul) fr. 2,nu
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Wij hebben reeds getoond in vorige
artikels, boe het godsdienstig onder
wijs is ingericht in de officieële scho
len van Henegouwen, hetzij het gege
ven wordt door do afgevaardigden van
den pastoor, hetzij door de onderwij
zers zelf. M..Schepene Bertrand,
verklaarde dat het verkieslijk was dat
het onderwijs van den godsdienst
slecht gegeven werd door antikleri
kale onderwijzers, dan wel door de
kwezelaars, aangewezen door de gees
telijkheid.
De Gazette van Charleroi schreef
over enkele jaren De katholieken1
schijnen ons in verwarring te brengen
met te beweren dat wij de openbare
SCHOOL WILLEN VERONTKRISTELIJKEN.
Dat hebben wij nooit weggestopt
En inderdaad, het onderwijs van
den godsdienst is in die scholen hoel
en al nul. Wel, zeggen de statistieken
dat er in de 2151 officieële scholen
van Henegouwen, het godsdienstig on
derwijs w#ordt gevolgd door 96511
leerlingen, doch de droeve waarheid
dwingt ons te zeggen, dat in 11S7
klassen met 55337 leerlingen, 'l gods
dienstig onderricht volstrekt in een
warreboel is, en niet het allerminst
beteekent De groate meerderheid der
anti-klerikale onderwijzers hoewel
zij het tegenovergestelde beweren
geven geen godsdienst, of zoo zij hem
geven, strijdt hun onderricht tegen
allen gezonden zin en methode. De
eenen laten hunne kinderen hunne
catechism uslessen lezen zij maken er
leedlessen van. Anderen geven in de
plaats muziek- of teekenles, gymnas
tiek, of gebruiken ze als toepassing op
de spraakleer. In andere scholen Ia teil
de onderwijzers de leerlingen onder
die lessen doen wat zij willen, en lezen
hunne dagbladen.
En dit is dan allemaal nog maar
kleinigheid, in verhouding met wat er
buitendien gebeurt. In de bovenaan
gehaalde gevallen, is er enkel maar
spraak van onverschilligheid van den
godsdienst, doch in bijna al de geval
len zijn de antiklerikale onderwijzers
vijandig aan den godsdienst, en wach
ten zij zich niet in hunne klassen lucht
te geven aan die vijandigheid.
In vele klassen worden de kruisbeel
den, de Mariabeelden en andere gods
dienstige voorwerpen uit de schoollo
kalen verwijderd, in andere gevallen
worden zij achter de borden gestoken.
Men vindt onderwijzers die aan de
leerlingen weigeren een catechismus
te geven. Hoe kunnen die kleinen dan
ooit hunne lessen leeren En als die
groote heeren dan beginnen met den
godsdienst af te breken tegen de kin
deren. Wat is het dan Het spreekt
van zelf dat zij als overwinnaars uit
den slag komen, wanneer die meesters
de godsdienstzaken betwisten met klei
ne kinderen. Zoo was er in eene ge
meente, een onderwijzer, die de H.
Drievuldigheid wist te bekampen met
de rekenkunde, het is te zeggen, een
der groote geheimen van onzen gods
dienst, dat niet een mensch ter wereld
kan begrijpen en dat ons leert, dat er
drie goddelijke personen zijn en maar
één God. En de geleerde onderwij
zer deed een kleinen jongen voor de
klas komen en vroeg hoeveel één en
één en één was Natuurlijk antwoord
de de kleine, als hij ten minste al
zoo ver geleerd was één en één en
één is drijEn het besluit van den god-
del öozen meester was In den gods
dienst leeren zij één en één en één is
maar één want de drij Personen zijn
maar één God. En daarmee zullen de 1
kleine jongens voorzeker gedacht heb
ben Sapristi onze meester is toch
ne bol. Ilij weet bet nog al uit te leg
gen hij wist het immers dat één en
één en nog één, dat die drij eentjes te
zamen drij uitmaakten
Zoo was er op eene* andere plaats
een hoofdonderwijzer, die het leerstel
sel van de schepping afbrak. En dat
hij het won bij zijne leerlingen, daar
zal wel niemand aan twijfelen.
Een onderwijzeres sprak over den
Paaschpliclit in deze termen De Kerk
leert wel dat gij uwen Pasclien moet
houden doch ik heb hem sedert twaalf
jaar al niet meer gehouden en ik voel
er mij niet slechter omDat zijn ecnige
voorbeelden onder de duizenden die
dagelijks voorkomen. En dat onderwijs
dat durft men dan een onderwijs noe
men dat eenieder moet bevredigen dat
noemt men een onderwijs dat eonie-
der's overtuiging -eerbiedigt dat is
het onderwijs dat wij katholieken
en geloovige Belgen met onS geld
moeten betalen en onderhouden. En
wij zouden geen recht hebben op on
dersteuning van ons onderwijs Dat
zullen wij zien. Gelijkheid en recht
vaardigheid moeten er komen in het
on der w is en al gingen al de godde-
'loozen op hunnen kop staan dan wil
len wij katholieke Belgen, doch in
ieder geval, als Belgen behandeld wor
den
Verjaringen. 25 April 187G.
IIuwel;jk te Berlijn van den hertog van
Vlaanderen met prinses Marie-Louiza van
Hoh^nzollern-Sigm a ringen
25 April 1888. Huwelijk van prins
Karei van Croy met prinses Ludmilla van
Arenberg. Schandalige botoogingen van libe
rale schuiversbenden bij het uitgaan van «le
Bavelkerk.
Voorzorgmaatregelen, Be
schrikkelijke brandramp van Schaarbeek is
eene verwittiging voor de andere gemeente
besturen. Ook zullen er overal strenge maat
regelen genomen worden om dergelijke
brandrampen te voorkomen. Te Brussel, bij
voorbeeld, zal het streng verboden zijn aan al
de stadsbedienden zonder onderscheid, in de
bureel en te rooken de vreemde werklieden,
die in het stadhuis komen werken, zullen hij
zonder streng in 't oog gehouden worden. De
ronde, die vroeger ten 9 ure 's avonds in de
bureelen gedaan werd, zal voortaan veel
vroeger gedaan worden. Eindelijk, er zal een
bijzondere nachtwaakdienst ingericht worden.
De maatiegelen zijn zeer prijzenswaardig, te
meer daar er onlangs nog tweemaal brand
uitgebroken is in het stadhuis gelukkig ge
beurde dit in de benedenverdiepen en was men
er spoedig bij.
Alweer kwade penningen in
OiniGOp. Men weze voortaan op zijne
hoede, want het aantal slechte muntstukken
in omloop gebracht, is aanzienlijk.
Het zijn nu vooral tweefrankstukken met
de beeltenis van Leopold II.
Het eerste is van 1866, zeer plomp nage
maakt met doffen loodachtigen schijn, ge
makkelijk te herkennen en doorgaans met
groeven overdekt. De klank is zeer goed,
doch liet gewicht bereikt 8 gram 25 centi
gram.
Het ander valsch tweefrankstuk is van 't
jaar 1909, en draagt den naam van Vincotte.
In dit stuk werd meer tin gemengd, zoodat
het bijna den klank en het uitzicht heeft van
het echt geldstuk, doch het weegt slechts 7
gr. 65 centigram.
Behalve dit licht gewicht, kan men hel
valsch stuk nog van het echt onderscheiden
door den weinig fraaien vorm van den kop.
Men ziet duidelijk dat het valsch stuk gegoten
werd en niet geslagen.
Wijnbociw in DnitschSand.
Is de wijnoogst in Frankrijk slecht geweest,
hij is niet veel beter geweest in Duitsch-
land, in 1910/
De opbrengst was 7,5 hectoliters tegen
gemiddeld 25 hectoliters dus min dan een
derde.
Do wijnbouw doorleeft eene krisis, en
heeft afgenomen de opbrengst is maar ruim
het vierde meer, van betgeen ze vroeger was.
In 189S gaf de wijnoogst de minste op
brengst, enkel 51 miljoen mark ongeveer
64 miljoen franks. Dat jaar brachten de
druiven maar 438 fr. per hectare op de
wijn kostte dan 36,5 mark per hectoliter
dit jaar is de prijs tot 60 mark gestegen.
In 1907 was de wijn hot duurst namelijk
46 mark per hectoliter in 1894 was de prijs
liet laagst namelijk 23,7 mark.
Do wijnoogst is dus in 1910 in ganscli de
Europeesche wijnstreek slecht geweest.
Pa handschoenen der Konón-
gin. Te Londen is men reeds volop in
gang met de reusachtige toebereidsels voor
de plechtigheid der kroning, die eene ontel
bare menigte, uit alle hoeken der wereld,
naar Engeland's hoofdstad zal doen stroomen.
De gilde der handschoenmakers zal de
Koningin een paar kostelijke handschoenen
aanbieden, die zij d^n dag der kroning dragen
zal. Deze handschoenen zullen gemaakt zi n
van het. fijnste wit geitenleder, en bijna tol
aan de schouders reiken. Boven aan, zullen
als een band, de Roos van Engeland, de
Distel van Schotland en het Klaverblad van
Ierland in gouden draad geborduurd worden,
afgewisseld met Koninklijke kroon en de
Koninklijke naamletter.
Zaterdag avond had eene vreeselijke ont
ploffing plaats in eene stokerij te Alemes-les-
Marais, nabij Rijsel
Een gistketel is gesprongen en veroorzaakte
de instorting van het gebouw, waarin hij op
gericht was. Vier werklieden, Louis 'Ber
nard, zijn broeder Desiré Bernard. Arthur
Marlière, en dezes broeder Hendrik Marlière,
werden vreeselijk vermorzeld en hunne lij
ken door de instorting verpletterd.
Nog drie andere werklieden werden nog
gekwetst en men vreest dat een hunner er
ook het leven zal bij inschieten.
Ter uitzondering vanArthur Marlière
waren de ongelukkige» gehuwd en vader
van familie.
Een onderzoek is geopend. liet parket is ter
plaats geweest, doch tot hiertoe kon de oor
zaak der ramp nog niet vastgesie'd worden.
De schade wordt op ongeveer 100.000 fr.
gerekend.
gewezen-ïolksvsrcegenwoordiger, reizende in Kongo
ii
22 Maart 1911
Van Kaap-stad naar Belleville Siellsn-
bosch Worcester Roberston
Zeven uren spoorweg van Kaap-stad naar
Roberston... Eens uit Kaap-stad, begint de
trein te klimmen tot Bellevillenette met
bloemen versierde statie. Hier hebben we een
schoon panorama een hooge bergketen,
die de grens der Hollandsche kolonie uit
maakt. We hebben nu vleienbergkloven
hopjes.
Vleiis bij ons vallei eene bergkloof
is de grond tusschen twee bergen kopjes
zijn heuvels, dus kleine bergen, bestaande
meest allen uit balkgronden. Wij ontmoeten
veel wit zand met armtierig gewas zoo
iets gelijk onze Kempen. Hoe wonder dat
men zooveel bergen op en afgaat en geen en
kelen tunnel tegenkomtmen weet hier
rond de moeielijkheden, rond de bergen te
draaien Hot is langs den spoorweg dien we
gebruiken, dat de Engelsche soldaten naar
don oorlog van Transvaal gevoerd werden.
Beter dan oorlog, zien we beden vreed
zame» arbeid ziellier eenen landsman, die
ploegt met. tien ossen. Een lange zweep in
de hand, stapt hij fier achter 't gespan, ter
wijl van voren een knaap de twee eerste
ossen den weg aantoont. De boeren (heeren)
zijn withuiden (veel Engelschmannen) de
knechten zijn kaffers (zwarten). De eersten
bewonen nette huizen en pachthoven de
tweeden kleine hutten. De baan werkers ver
blijven in tenten. We zien w ij ng aards, lan
den met Spaanschen klaver (Luzerne) en
Spaansche tarwe (maïs) en stoomen in een
hieuwen bergcirkel nabij Slellenbosch.
Stellenbosch, bevolkt met 8000 inwoners,
kreeg zijnen naam van den bevelhebber
Van der Stel en van zijne vrouw Bosch. Die
Hollanders vestigden zich Dier, in 1620. Nog
jaarlijks viert men in het groot middenpark,
onder de eiken door Van der Stel geplant, de
stichting der stad. Stellenbosch was vroeger
het uitoindc der beschaving nu bestaat er
eene hoogeschool waar een Belg, lieer Lode-
wyckx, verleden jaar nog doceerde.
Stellenbosch voorbij.... en het gelijkt bet
schilderachtig Zwitserland. Daar de Zomer
hier op zijn einde gaat, hebben we als een
Zwitsersch klimaat.
Worcester Hier stapt er een heer af die
met ons de reis over zee gedaan heeft, maar
we krijgen een nieuwen reisgezel: M. Rome-
laer, West-Vlaming,van Veurne. Onze stam
genoot is een gladgeschoren landsman met
lachend gezicht, een echt Vlaamschen hoer.
Hij kent Worcester op zijnen duim en zal ons
vergezellen tot Roberston, waar wij afstap
pen en waarvan, naar men mij op voorhand
zegt, er zal veel te vertellen vallen.
CONGOTROTTER.
Staatkundig Overzicht
Turkyë.Wij hebben gemeld dat er een
scheuring ontstaan was onder de pat tij
Eendrachen Vooruitganganders gezegd
de Jong-Turhen.
Thans is reeds eene voorloopige overeen
komst gestolen. De minister van Financen,
die bijzonderlijk door een deel der Jong-
Turhen aangevallen roerd, zal zijn ontslag
geven. Daardoor wordt eene volledige minis-
teriëele fir is is voorloopig vermeden.
Spanje. De Republikeinsche en socia
listische afgevaardigden en senators hebben
een manifest afgekondigd, waarin zij ver
klaren dat zij acne hardnekkige Republi
kein sche propaganda op touw zullen zetten
om de herziening van eenige wetten te vra
gen. Zij verzetten zich ook tegen het zenden
van troepen naar Marokko.
Portugal. Uit Lissabon wordt gemeld,
dat ten gevolge der scheiding van Kerk en
Staathet Portugeesch gezantschap bj den
HStoel door een gezant zal vervangen
worden.
Mexiko. Alle dagen komen er tegen
strijdige berichten over den toestand in
Mexiko. 1 hans wordt er gemeld dat presi
dent Porfirio Diaz verklaard heeftdat zijn
gouvernement niet zinnens is de vredesvoor
stellen der muiters te aanvaa- d n. Er is ten
andere nog geen en Rel voorstel ontvangen
geworden.
Evenwel zou M. Taft uit bijzondere bron
een telegram ontvangen hebbenmeldend--
dat een wapenstilstand gesloten is tusschen
de oproerlingen en de federale troepen.
Deze bond heeft te Gent zijne jaarlijksche
algemeene vergadering gehouden, onder het
voorzitterschap van den heer Van Heuvers-
wyn.
Talrijke leden voerden het woord over het
nieuwe sclioolwetsontwerp, en allen vonden,
dat de verbeteringen die het voor de onder
wijzers medebrengt, onvoldoende zijn.
Een spreker stelde verscheidene middelen
voor om aan de onderwijzers voldoening te
geven
1Afschaffing der vierde reeks 2. drie-
jaarlijksebe verhoogingen van 150 fr. 3.
terugwerkende kracht van het nieuw barema;
4. medetellen van alle dienstjaren in welkda-
nige school 5. woonvergoeding voor alle
hoofdonderwijzeres 6. pensioen, berekend
op 1/50 der jaarwedde en tot beloop der drie
vierden voor alle onderwijzers (officieele,
aangenomene en aanneembare).
De heer Maenhaut deelde mede, dat de
nieuwe schoolwet ook is behandeld gewor
den in de Katholieke Grondwettelijke Ver-
eeniging, te Gent dat er verbetering ge
vraagd is voor de onderwijzers vraag die
zeer wel is onthaald.
Het wetsontwerp verwaarloost de terug
werking het zou ze nochtans moeten in
acht nemen.
Alle jaren moeten tellen de verhoogingen
moeten sneller komen na 24 jaar dienst
moet ge uw maximum hebben. (Toej.)
De heer Verhaegen zet aan tot de éénheid
en èéndracht in de propaganda om de wet
door te drijven.
M. Moyersoen sluit zich bij de woorden
van M. Verhaegen aan.
De heer Van Brussel beloofde ook zijnen
steun.
Ten slotte stelde de heer Van Heuverswyn,
voorzitter, voor, aan den heer Schollaert een
adres van gelukwenschen te sturen voor het
neerleggen van liet wetsontwerp, en te be
treuren dat het geene genoegzame verbete
ringen bevat voor de onderwijzers. Bij
eenparigheid aangenomen.
Twee jaar geleden bad de echtgenoote
W.., 40 jaar oud, de echtelijke woning moe
ten verlaten om aan de brutaliteit van baren
man te ontsnappen.
Deze wa§ te Molenbeek gaan wonen, ter
wijl de vrouw in de Blaesstraat eene kamer
ging betrekken.
Reeds verscheidene malen bad W... ge
poogd het echtelijk leven te hernemen, doch
steeds liep hij van wege zijne vrouw eene be
sliste weigering op.
Zaterdag morgen begaf bij zich naar het
Marollenkwartier en zocht er zijne vrouw
op. In verscheidene herbergen toonde hij een
dolkmes en verklaarde, dat de zon niét zou
ondergaan, vooraleer hij zijne vrouw ge
dood had.
Tegen avond zag hij haar in eene herberg
der Kaatsbalplaats, in gezelschap van drie
andere vrouwen. W... wilde zich op zijne
vrouw werpen, doch hij bad den tijd niet. Do
baas der herberg en eenige andere kliënten
wierpen hem buiten,
Woedend trok hij dan naar de Bindstraat
en toen zijne vrouw met hare vriendinnen
huiswaarts keerde, sprong hij op haar toe,
met het wapen in de vuist.
Eene der vrouwen wierp zich tusschen
vrouw W... en den aanvaller en kreeg een
steek dwars door de rechterband.
Op het hulpgeroep der vrouwen nam de
dader de vlucht, achtervolgd door eenige
personen. In do Si Ghislaiusbraat werd hij
aangehouden en in handen der policie over
geleverd. Hij is opgesloten.
Een trein in een afgrond gestort. 20 dooden
en 20 zwaar gekwetsten.
Een reizigerstrein die van Post-Alfred
naar GragauiStown reed, en daar Zaterdag
nuvgPMd rond 10 ure moest aankomen, is
nabij Pauwskranz in een afgrond gestort. Ge
heel de trein rolde in de diepte. Een hulp-
trein is uit Grahamstown ter plaats gezonden.
De viadukt van Pauwskranz, een der
schoonsie der Kaapkolonie, ligt over een
afgrond van 259 voet diepte.
Uit officieels bron wordt gemeld dat er
20 dooden en 20 zwaar gekwetsten zijn.
Men weet pchter niet, of de trein ont-
riggeld is, of wél of de viadukt ingestort is.
De leden van het Congres weten dat er
insgelijks een telegram van eerbied en ver
kleefdheid was gezonden geworden aan Ko
ning Albert en Koningin Elisabeth. Sommi
gen zullen al verwonderd hebben opgekeken,
laar wij geen antwoord van hen mededeel
den.
Wij zijn zoo gelukkig dit nu te kunnen
doen. Men weet immers dat de kdrring eene
ornreis heeft gedaan in Egypte, hij is nu le
Londen en het is dan ook niet te verwonde
ren dat zijn antwoord eenige dagen is ondcr-
wege gebleven.
De tekst luidt alsvolgt
«DEN IIEER MOYERSOEN, volksverte
genwoordiger, Aalst.
De Koning, wien ik Uw beminnelijk tele
gram heb medegedeeld, gelast mij U en al
de leden van liet Congres der Katholieke en
Maatschappelijke Werken van het arrondis
sement Aalst, hartelijk te danken voor de
gevoelens van trouw, welke U hem, in hun
naam, uitdruktet.
De Minister van 's Konings huis.
Gouverneur der provincie Oost-Baanderen
Nadat de heer Gouverneur ter gelegen
heid van dé 25® verjaring van zijn ambt
gefeest was door het personeel van het
provinciaal gouvernement en door den
Provincieraad van Oost-Vlaanderen, was bet
gisteren de beurt aan de magistraten der
293 gemeenten van de provincie om hem
hlilde te brengen.
Om 11 ure 's morgends vergaderden zij in
de Arsonaalzaal ten stadhuize van Gent,
waar de heer gouverneur feestelijk werd
binnengeleid door de inriohtingskommissie en
waar de heeren Van Aarck, burgemeester
van Gentbrugge, en Siffer, dienstdoenden
burgemeester van Gent, opvolgenlijk. hulde
brachten aan den heer gouverneur, aan zijn
minzaam karakter, aan den takt waarmede
hij zich steeds van zijn soms moeilijk ambt
kweet en hom namens de gemeenteoverhe
den van heel de provincie een album aanbo
den mot de photographic en handteekens van
al de burgemeesters der provincie.
De lieer gouverneur, diep geroerd, drukte
om den blijk van sympathie en vriendschap
hem namens de gemeentebesturen der pro
vincie aangeboden.
's Namiddags om 1 1/2 ure bad in de
prachtige feestzaal van den Grooten Schouw
burg, het feestmaal plaats, waarbij de ge
achte burgemeester van Aalst, do heer L.
Gheeraerdts,lid derlrrrichtingscommissie aan
de eeretafel gezeten was.
Daar werd opvolgenlijk bet woord ge
voerd door de heeren Siffer, voornoemd,
Raepsaet, burgemeester van Audenaarde,
Berryer, minister van Binnenlandsche Zaken
die het feest met zijne tegenwoordigheid ver
eerde, den heer baron de Kerchove d'Exaerde,
Van Cleemputte burgemeester van St-Amands-
berg en K. Lybaert, namens de aanwezige
daghladschrij vers.
ITet wierd rond 5 1/2 ure,toen dit prachtig
feest dat opgeluisterd werd door het muziek
korps van bot 3e linie, onder bet bestuur
van den heer G. Carlier, in do opgewekste
stemming ten einde liep.
