Dat zal niet wear zijn
2s Backs brieven van
M. Yliioent Biericx
'T EEN EN 'T ANDER
Vreeselijk automohieiongeluk
Zeventiende jaargang n' S7.
Woensdag 26 April 1911
if
Bestuurder J. I art I\'uffel-De Gendt.
gewezer.-voiKsveneseflïtfoordiger, reizende in Kongo
ui
De dramas der luchtvaart.
BLOEDIG DRAMA
ts Marchienne au Pont.
2 CENTIEMEN HET NUMMER
-i
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
InscLnjving in alle postbureelen van b.et land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. ff fé
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
BUREELEN
TE BRUSSEL I TE AALST
239, Haacntschen Steenweg, 230. O, KerkKtraat,
Telefoon 114
aaivkonDigin
Ns
KI. n.nnV. (1 tot 4 kl. reg.) fr. O.fiO
3e biauz. (de reirH) fr. O.nO
4e b):idz. (de regel) fr. 0,30
Finauc. aaJiKon. (per regel) fr. 2,UÜ
Reklamen (per regel) fr 2 0!)
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2.00
Recht, herstel I. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
De tegenstrevers, die bang' zijn de
nieuwe schoolwet te bespreken, om dat
door de bespreking al te zeer de hate
lijkheid van hun goddeloos hart zou
doorstralen, dreigen niet alleen in het
Parlement de nieuwe schoolwet te
sabotoeren, maar hitsen in hunne bla
den de onnoozele menschen op om op
stand te maken. Zooals lmt altijd
gebeurt, zullen die volksmisleiders de
handen wasschen als andere Pilatus
sen, eens dat door hunne schuld, door
hunnen opstook, door hunne aanhitsin
gen, door hunnen laster en leugentaal
er slachtoders zullen vallen. Hetzelfde
geval heeft zich voorgedaan in 1902
toen ook stonden er plaatsen in oproer,
en daar er burgerwachten werkelijk in
doodsgevaar verkeerden, moesten zij
schieten. En 's anderendaags spraken d<
liberale bladen met verontwaardig
over de ophitsers, hoewel zij zelve e)
een goed deel hadden aan bijgedragen.
Terwijl dan het bloed der armeduisen
en m'sleiden de straatsteen en vcrfde:
toen zaten er liberale en socialistische
kopstukken samen champagne te drin
ken en havanasigaren te rooken. Daar
had men het staaltje van de rechtzin
nigheid dier lieden. Wederom wil men
hetzelfde spel herbeginnen. De taal
gevoerd door Vandervelde, verleden
week te Brussel, is de taal van een ge-
meinen volksopruier. Hij, gr oo te, schat
rijke socialistische mijnheer, hij sprak
tot de onnoozele socialistische werk
lieden In 1857 hadden de katholieken
ook eene wet ingediend op de welda
digheid, die de kloosters moest bevoor-
deeligen. De regeering heelt de wet
maar ingetrokken, nadat men begon
nen was met de kloosters in brand te
steken.
Gij moet op u zelve rekenen... Wel
nu, beminde lezers en lezeressen, wat
beteekont zulke taal Wat moeten d^
verdwaalde werklieden daaruit aflei
den Wij verstaan daar niets anders
uit, dan dat Vandervelde op eene on
recht streeksche manier, de werklieden
aanspoort om desnoods, juist hetzelfde
te doen als in 1857.
Ziedaar de redders van morgen
Ziedaar de mannen die vrede en vrij
lieid in het land gaan brengen Zie
daar de mannen die eenieders overtui
ging weten te eerbiedigen
Dat Vandervelde het voor gezegd
houdt, de katholieken zijn steeds de
verdraagzaamsten der menschen ge
weest zij erkennen en eerbiedigen de
vrijheid van alle Belgen doch de
katholieken zijn geen onnoozele goed
zakken en zij zullen, als liet er op
aankomt, toonen dat zij de vrijheid
van de Belgen tegenover liet schaamte
loos geweld weten te verdedigen.
OnderUissclien is liet gebleken dat
sommige heethoofden al een begin van
uitvoering hebben gesteld aan hunne
bedreigingen.
Minister Scliollaert kwam Zaterdag
te Antwerpen de opening hij wonen van
eene groote Kunsttentoonstelling. Dit
werk had niet het allerminst met de
politiek te maken. De tentoon^tellers
waren met rechte fier over het liooge
bezoek dat zij ontvingen, 's Avonds
was er een groot banket, waaraan be
halve minister Scliollaert, ook nog
burgemeester De Vos, generaal Willy
en talrijke liooge personaliteiten uit
verschillende partijen deelnamen. De
socialisten maakten er van gebruik om
vóór liet hotel eene samenscholing te
houden, waarop kameraad Chapelle
uitvoer tegen de nieuwe schoolwet.
Toen minister Scliollaert naar den
trein vertrok, werd hij uitgefloten, en
met hem geheel zijn gevolg, waarhij
ook met-katholieken waren.
Gelukkig was er de policie gauw
hij Doch weet gij wie die Chapelle
is Dezelfde die over een paar maan- De Spanjaards en de Italianen komen
den nog veroordeeld werd voor 2000, ach'eraan met 1.57 m.
fr. boet, voor beleediging aan een ge-
kenden liberaal, dezelfde die in een
groot proces heelt gelegen, ook voor
laster, met M. Strauss dezelfde d e
M. Delvaux, al meermalen venijnig
heeft aangerand in zijne bladen waar
van zijne socialistische parlijgenooten
schreven, dat hij een man was die
gaarne dronk, maar in minder kalme
en beleeide termen. En zulk een kerel,
komt het volk ophiisen tegen minister
SchollaertZu'k een kwast zou zich
willen uitgeven als de verdediger als
de vertolker der openbare d uik wijze
Het is met zu'ke gasten dat de fijne
liberalen zich niet schamen samen te
spannen, om land en volk, in het ver
derf en het ongeluk te. stortenWat
antwoordt daarop de deftige bevol
king
26 April 1885.
Op het feestmaal van net Verbond «i«-r Katho
lieke Kringen, zegt M. Notliomb ovnr de
heeren Woesle en Viktor Jacobs Er zijn
mannen die nooit vallen. M. Musely wordt
luidruchtig- toegejuicht als hij uitroept dat M.
Woeste het Vrübuiid voorzit t^sscin-n twee
ministeries, dat van gisteren weTk zijn roem
is, dat van morgen dat zijne weerwraak zal
zijn.
26 April 1888. De studenten der
Hooyeschool van B. ussel nemeji* do erant-
woordelijkheid de
bo
die daags te voren *piaa is grepen bij de Zavel
kerk.
26 April 1003. Vijftigjarig jubel
feest van den Bien Public.
G j£ê?ibcüi*e C02iif»oepf?s*. De
oude zeden keoren slilaan i-ru_, doch op
moderne leest geschoeid, verbeterd door de
wetenschap.
Zoo heeft men in de Vereenigde Stalen een
nieuw toestel aan T werkgezel, sauiftikoppa-
ling van telefoon en fonograaf, dat met i ui-
tengewoon krachtige stem in de spooruallen
liet vertrekuur der treinen aankondigt.
Het toestel is geplaatst in de statie van den
Grand Central te New-York en maakt veel
opgang.
Anderzijds bewijst het nog andere diensten.
Verwacht iemand een reiziger bij de aan
komst van een trein, dan hoeft hij maar dei
beambte van de groote spreekbuis te ver-
illigen die dan ook met donderende stem
den naam van don opgewachten reiziger
roept, zeggend dat men hem verbeidt aan
't buffet.
En wanneer bet dan gebeurt dat men den
VRara van een Amerikaanschen Peelers of
Janssens roept, ziet men soms gansche drom
men Peetersen en Janssens naar 't buffet trek
ken.
In e9e sleenbakkensnijves1-1
heieS* Een koninklijk besluit van 15
Juni 1910, schrijft een aantal maatregelen
voor, tot verzekering van de gezondheid, de
liligheid en dc betamelijkheid van do loka
len bestemd voor de huisvesting der werklie
den gebruikt op de steenbakkerijen en werven.
Het kristen syndikaat der steenbakkers-
werklieden roept er de aandacht van den heer
Minister op dat een groot getal patroons
steenbakkers nog niet do minste verbetering
aan hunne barakken hebben gebracht.
Het vraagt terzelfder tijd dat de heer Mi
nister van Arbeid en Nijverheid onverwijld
de noodige maatregelen zou nemen om de
wet le doen naleven.
De patroons-steenbakkers, in dat schrijven
bedoeld,zijn deze uit den omtrek van Brussel,
die barakken oprichten voor dé huisvesting
hunner Werklieden, die er uit verwijderde
streken komen arbeiden.
Oe lengtemaatder volkeren.
Professor Muhlberg heeft een onderzoek
ingesteld over de gemiddeldo lengtemaat dei-
verschillende volkeren en is daarbij tot den
volgenden uitslag gekomen.
Het Angel-Saksisch ras spant de kroon
voor do lengte do Engelsche werkman is
gemiddeld 1,74 m. lang en de gemiddelde
engtemaat van den Engelschman is 1.70 m.,
wat ook do maat is van den Noor, den Deen
en den Hollander.
De Hongaar meel 1.07 m. de Zwitser, de
Rus en de Belg, 1.66.5 de Franschman ge
raakt slechts tot 1.60 m., zoowel als de
Duitscher. Voor den Duitscher zal het vreemd
voorkomen, doch men vergeto niet dat, zoo
men in Pommeren slechts grenadiers aan-
E-n zonderlinge aanmerking werd gedaan
terwijl in Engeland de werkende klas door
gaans veel grooter is dan de burgerij, is. in
Frankrijk liet tegenovergestelde waar.
Het verschil bedraagt meer dan twee
centimeters.
23 Maart 1911
Roberston
De buizen van Roberston hangen nipt aan
een en volgen do straatlijn nietelk huis
staat afgezonderd te midden van eenen
bloemhof 't zijn dus echte villas. De bloe
men, die er menigvuldig bloeien, zijn weel
deriger dan in Europa.maar,gelijk men in de
Itiiti-Afi'ikaansche valleien geen vruchten
kan winnen, indien men den grond niet
kunstmatig- besproeit, zoo ook kan men in de
steden van dat werelddeel geen bloemen
kweeken zonder ze zorgvuldig te begieten.
Onder andere om deze reden beslaan
kleipe waterleidingen in de steden, gelijk
wij er gro >!e zullen aantreffen in den akker,
tussdien de bergen.
In de straten van Robprlon wordt het vva-
'er aangenracht in open gecimenteerde
grachten. Drij of vier maal ter week loopt
net water in dezelfde wijk de zwarte dienst
boden scheppen het ae gracht uit, om na
zonondergang de hoven to begieten ze ver
gaderen ook water in pullen en bakken als
v orraad der dagpn dut de uitüeelingin d'an
dere wijken gescliiedt.
Roberston is bewoond door handelaars en
nijveraars men vindt er ook boeren die op
hunne renten leven en ook andere die één of
twee hofsteden bezitten en eenige d:--.;-en oer
week, 's namiddags in do stad verblijven. Al
die menschen zijn beleefd, vlijtig, gezellig.
Ze benijden elkander niet, daar er duizende
hectaren gronds ter beschikking liggen van
wie hem wil bewerken.
In Roberston zijn er twee kerken eene
Prntestanlsehe en een kleine tempel eener
afgevallen s^kle. Er zijn maar zes Roomsck-
katholieken, die van lijd tot tijd, het bezoek
ontvangen van den priester eener nabijgele-
gene parochie. Men ziet dus dat er daar zoo
veel zi len te winnen zijn als millioenen op
le rapen.
IV.
23 Maart 1911.
'i Omliggende van Roberston.
Het Zuiden der Kaapkolonie bestaat uit
eene reeks bergen, afgezonderd door vlakten
of vleien 't Is in die vlakten dat de boe
ren zich vestigen. Hun eerste werk is zorgen
voor de waterleiding. Over dat zeer belang
rijk vraagstuk gaan wij ons inlichten.
Om 8 uren 's morgensverlaten we ons
hotel en verdeden ons in drij tweewielige
ressort rijtuigen, bespannen met twee
kleine zwarte paarden, de vlugste en de vol-
hardendsle die ik ooit to zien kreeg.gelijkende
van vorm aan deze van Tarbes (bij Tourdes).
Zoo reden we de stad Roberston uit, de
bergkloof door, de vlakte van Goeden wor
gend binnen, We bezochten de eeno hofstede
na de andere. Ik zeg terloops, dat de bijzon
derste hoven dezen zijn, waar men struisvo
gels (autruches) kweekt. Daar.zal ik, in den
volgenden brief bijzonder op terugkomen.
Wanneer een boer eenen grond kiest, be
taalt hij aan liet Staatsbestuur fr. 25 de
hectare na twee drij jaar gezorgd te hebben
voor de waterleiding, bezit hij eenen eigen
dom die de waarde van fr. 2500 de hectare
kan bereiken.
Hel water wordt getrokken uit do bergen;
men delft voorraadvijvers, hoog genoeg ge
legen om gansch het landschap door aflei-
dingsgrachlen te kunnen bewateren. Somtijds
voegen zich eenige boeren te zaam om groote
waterleidingen aan le leggen en zoo de las
ten en verantwoordelijkheden onder velen te
verdeelen. 'l Is eene soort van watering
gelijk erin België en Holland bestaan.
We bezochten onder andere eene water
leiding waar men rotsen doorboord heeft,
om water langs den overkant van den berg
to gaan balen. Dat gebeurde op den Olifants
berg en bad reeds den ondergang van een
alleenwerkendon boer gekost, toen eene
vereeniging boeren het werk 'met nieuwen
moed hernamen en er in gelukten.
Nu kon men in die streek ontmoeten al
wal de Zuid-Afrikaansclie grond mild levert,
als hij genoeg bewaterd wordtSpaansclie-
liaver en tarwe (luzerne en maïs), gerst,
rogge, koorn, aardappelen, roode en witte
treft, ten andere in Beieren de boeren zeer j kooien, erwten, plantin (groote bannanen)
Dein van gestalte zijn. i concombers, druiven, vijgen, grenaden, anna
nas. appelen-men, citroenen, aj> elen, peren,
bannanen, peraën, pruimen, meloenen, enz.
12 ure. Wat en waar gaan wij eten Mr
Romein er, onze leidsman, beeft voor alles
gezorgd uit ons hotel nam hij een gansch
noenmaal mede en ginder onder dezen groo-
ten boom is het table d'hóte De spijs
kaart ceeftSardinnen met brood (boter voor
wie olie niet vet gei.oe/ vindt), dan eieren,
kaas, appelen, bier. Nooit heb ik smake
lijker geëten ...ik bad misschien nooit
zulken ho ger
In den namiddag, 2 nrebezochten wij bet
hof van Ma sier X...,een ÈngelandMr. Boeren
in Afrika ploegen niet, daar zij meer dan ge
noeg werk hebben met alles na te zien en
bijzonder met te paard, hunne uitgestrekte
landen af te rijden. Het zijn gentiemens,
gemanierd.beleefd, lieftallig. De boer spreekt
gezellig met deze onzer vrienden die liet En-
gelscli machtig zijn. We drinken een lekker
kopje thee en voelen ons thuis. De hofstede
bestaat uit het wit woonhuis van den boer
hel is eenvoudig en net. i)iets te veel, niet6
tekort, (con fu/ table op zijn Engelsch). Ver
der staan de roode huisjes der zwarte be
dienden.Nergens ziet men schuur of stalling.
Paarden, koeien, struisvogels blijven altijd
buiten en in 't regenseizoen trekken zij de
bergen op. De kiekens vernachten in een
alleenstaande kot.
Rond 4 urekomen we aan een wijn- en
brandewijnfabriek. Wij hebben beiden nauw
keurig afgezien en goede druiven hebben
onzen dorst gelaafd. De boer is fier op zijnen
wijngaard en vertelt ons in 't Nederlandsch
dat zijn grootvader zaliger dien wijngaard
plantteen er beden nieis meer moet gedaan
worden dan de stervende planten vernieuwen.
Er bestaan in den omstreek wijngaarden die
300 jaar ouderdom tellen.
Daar ik aan onzen gastheer vroeg wat het
voordeeligsle is druiven bewerken of struis
vogels kweeken, antwoordde hij mij dat de
vogelkweek gewoonlijk meest winst ople
vert, maar dat zij nogal wisselvallig is, daar
de prijs der pluimen onderhevig is aan de
mode, enz.
Bij het terugrijden, hotze, botze over rot
sen, bergen en dalen, hebben wij ze zien ploe
gen met tien ezels en eggen met zes ossen.
Om 6 112 ure, waren we terug in 't hotel,
vol bewondering over onze vlugge paardjes
en ten zeerste voldaan over onzen dag.
Cojs'GOTROTTER.
Zondag namiddag rond 5 ure was een lucht
bal te Rijsel opgestegen. In het schuitje be
vonden zich vier personen, M. Charles Faure,
eigenaar van den luchtbal, zijn loods en twee
vrienden van M. Faure, de echtgenooten
Langbin.
De luchtbal dreef over België en rond
6 ure 45, de wind heviger wordende, be
sloten de luchtreizigers neder te dalen.
Zij vermeden het bosch van Moorsel en
beproefden te Vossem-Tervuren neder te
dalen.
M. Faure en zijn loods sprongen de eersten
uit het schuitje, om bet anker vast te leggen.
M. Langbin sprong ook, doch hij bleof in het
koord werk hangen en werd op een afstand
van 150 meters medegesleept en door eene
haag gelrokken. Dan slechts kon men erin
gelukken den luchtbal vast te leggen.
M. Langbin werd opgenomen met een ge
broken been en erge kneuzingen over heel
het lijf. Dc ongelukkige werd naar de woning
van doktor Ectors overgebracht, waar hij de
eerste zorgen ontving.
De luchtbal werd geledigd en naar de
statie van Tervuren gevoerd.
Maandag morgend steldo M. Faure vast,
dat schurken die Zondag avond aan het ledi
gen van den Judith 1 idpen hadden eene
koord ter waarde an 125 fr. gestolen had
den.
Een onderzoek is g-feopend.
te Goyer
Een vreeselijk automobielongeluk bad
Zondag namiddag plaats té Goyer, op de
baan van Borgworm naar St-Truiden, juist
aan don draai van Hasseltbroeck.
Een der automobielen, toebehoorende aan
M. Roberli, suikerfabrikant te Borgworm,
keerde naar deze stad terug.
De auto werd gemend door een chauffeur
en in het voertuig waren vier kinderen van
M. Robert gezeten, van 5 tot 12 jaar oud.
In den anderen automobiel, die naar St-
Truiden reed, bevond zich doktor Henryean,
leeraar aan de Hoogeschool van Luik, die
naar St-Truiden eene heelkundige bewerking
moest gaan doen en een vriend, M. Razo.
De schok was schrikkelijk. De vier kinde
ren en de geneesheer werden op de slraat-
sleenen g< slmg<--rd. Geen der kinderen be
kwam enn letsel, alhoewel een achtjarig
meisje zeven meiers ver geslingerd werd.
Met M. Henryean was bet ongelukkiglijk
zóó niet. De man bleef bewusteloos liggen en
toen men hem opnam, stelde men vast dat hij
den schedel gebroken was. Zijn toestand is
hopeloos. De chauffeur van M. Roberti en M.
Raze hadden slechts onbeduidende kneuzingen
bekomen.
Hel vreeslijk ongeluk heeft in de streek
eene groote opschudding verwekt. Dokter
Henrynan werd geboren te Spa, van arme
ouders. In zijne jeugd was hij bakkersgasl,
doch door zijne wilskracht was bij er inge-
lukt, zijn diploma van geneesheer te verwer
ven. Zijne wetenschappelijke kennissen,
deden hem weldra tot professor aan de Hoo
geschool van Luik benoemen.
Staatkundig Overzicht
Engeland. - De bespreking der grond-
wet het vorming wordt voortgezet. Gisteren
had er nogmaals eene woelige bespreking
plaats. De behoudsgezinder gaan voort met
hun stelsel van tegenkanting. Zij stellen
gedurig nieuwe amendementen vóórwel he
evenals in de vorige zittingen achtereenvol
gens verwo/pen worden.
M. J. Wardeerste minister van Nieuw-
Zeeland. heeft voorgesteld eene soort van
Keizerlijk Parlement in le richten. Tot sta
ving van zijn voorstel voerde hij m, dat het
niet mogelijk teas, de koloniën te doen tus-
schenkornen in de uitgaven voor hel leger
en vlootindien de koloniën niet geraad
pleegd icerden over de Builenlandschepoli
tiek.
Monako. Zondag hadden in het prins
dom Monako de eerste loetgevende verkiezin
gen plaatswelke door de nieuwe grondwet
voorgeschreven waren. De uittredende raad
werd geheel herkozen. Er waren 524 kiezers
en keel de raad bekwam meer dan 400 stem
men. Verscheidene kandidaten, die niet
kiesbaar warentoerden ook gekozenals
protest tegen de grondwet, welke vele in
woners van Monako niet voldoet.
Frankrijk. Maandag werd le Bordeaux
de zitting der Algemeene Raden geopend.
M. Berteaux, voorzitter van den Algemeenen
Raad van Seine en Oiscsprekende over de
Buitenlandsche politiek van Frankrijkt
zegde dat-Frankrijk geene aanvallende poli
tiek voert, doch niet zal dulden dat er Fran
se/ten aangevallen worden. Ook zal Fran
krijk nooit trachten zich te onttrekken aan
de zending welke het last kreeg.
Japan. De benoeming van Chao-Erh-
Hsaucn, als algemeene gouverneur van
Mandsjoerie, heeft in Japan eene erge on
rust verwekt, daar men weet dat de nieuioe
gouverneur zee* Anti-Japaansch gezind is.
Bi de offcieële kringen vreest men dat de
betrekkingen tusschen Japan en China er
veel zullen door lijden.
Zondag, avond kwamen drie personen in
de herberg van Leontine Van der Straeten,
lo Marchienne au Pont. Terwijl twee hunner
eene automatieke piano lieten spelen, zocht
de derde twist met de herbergierster.
Eensklaps trok cfo man den toog omver,
greep de vrouw bij bet haar en sleepte haar
zoo over den grond. Op haar hulpgeroep
kwam haar minnaar, die zich in de keuken
bevond, toegeloopen en verloste zijne min
nares. Deze liep in de keuken, greep or een
revolver en kwam ermede in de herberg.
De drie mannen, dat ziende namen de
vlucht. Zij waren echter niet snel genoeg le
been, en Leontine Van der Straeten loste
^verscheidene schoten in hunne richting.
Arthur Manil, 23 jaar oud, kreeg twee
kogels in den rug cn een in den schouder
een andere Edward Geets, ook 23 jaar oud,
kreeg con kogel in de zijde en een in den
rug. De derde Arthur Godefroid ontkwam
het heelhuids
Manil en Geets konden nog eenige stappen
doen en vielen in eene naburige herberg ten
ronde.
Onmiddelijk werden geneesheeren on po
licie ter plaats geroepen. Doktor Tenret.
vond den toestand van de twee gekwetsten
zoo erg, dat hij Manil onmiddelijk naar bet
gasthuis deed voeren.
Het parket van Charleroi is Maandag ter
plaats geweest en beeft de aanhouding bevo
len van Leontine Vanderstraeten en haar
minnaar, zekeren Victor Dubos.
De gekwetste Manil kon door de magistra
ten niet ondervraagd worden, daar zijn toe
stand hoogst bedenkelijk was.
