29 Reeks brieven van
M. Vincent Biericx
T EEN EN T
Katholieke Schooi
Eene woelige Kamerzitting
DAGBLAD
1)6
Zeventiende jaargang n 117.
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Vrijdag i S Mei 19 9 1
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van liet land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. iïfr {ïj
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
BUREELEN
AANKONDIGINGEN:
TE BFSEISSEL
230) Haachtsche» Steenweg, 230.
TE AALST
9Klerl-istraat,
Telefoon 114
BestuurderJ. Van I\'uffel-De Gendt.
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.G0
3e bladz. (de regel) fr. 0,50
4e bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2.00
Reklamen (per regel) fr. 2.00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) l'r. 2,00
Over eenige dogen gaven wij de
nclit bijzonderste hoofdpunten op van
hot kristen sociaal programma, zooals
liet verdedigd wordt door Graaf de
Mun in Frankrijk, en zooals het door
Paus Leo den XIII volmondig werd
goedgekeurd. Om stillekens aan onze
lezers en ook onze lezeressen want
wij verhopen dat de toekomst der
maatschappij de ontwikkelde vrouwen
ook niet onverschillig laat om al
ien klaar te doen zien dat de Kerk hij
lange na, niet machteloos staat in den
strijd die nu op vele plaatsen zoo he
vig woedt lussdien arbeid en kapitaal
meenen wij goed te doen eens de
groote punten hekend te maken van
het Oostenrijksch katholiek program
ma. De bijzonderste aanvoerders en
voorstaanders van de Oostenrijksche
katholieke school zijn, de baronnen de
Vogelsang, Depauli, Zalingerde
graven Delcredi, Falkenslein, Blome,
lie Tljiin, prins Alois de Liechtenstein,
en degroote wereldberoemde denio-
kraat Lueger, burgemeester van Wee-
nen, verleden jaar gestorven. Zooals
men ziet, zijn er daar vele groote man
nen in den katholieken maatscliappelij-
ken strijd, mannen, die hunne plichten
van leiders en meer nog van voorlich
ters en helpers der maatschappij zeer
wel verstaan. Zulke voorbeelden kun
nen niet genoeg navolging vinden.
De stoutste verdediger van de ka
tholieke belangen in Oosten-rijk is
voorzeker de onversaagde baron C. de
Vogelsang. De sociale hervorming
schelste hij in zes hoofdpunten, die wij
liiernavolgend weergeven
1° De vaststelling langs wetgevende
weg van liet minimumloon en de be
perking van den arbeidsdag voor vol
wassenen.
2° De regeling door den Staat van
de nijverheidsproductie in het belang
oer collectiviteit.
3° De regeling van den Staat in de
verdeeling van den rijkdom, op zulk-
danige wijze dat de maatschappelijke
ongelijkheden verminderen. Hij spreekt
iii'T van verdwijnen, lietgene eene
echte en dwaze utopie of hersen
schim is.
4° De Staat moet trapsgewijze het
salariaat vervangen door de samen
werking, omdat het salariaat naar de
zeilde uitslagen voert als liet oude sla
vendom.
5° De Staat moet het misbruik der
geldjacht onderdrukken, en daaren
boven den intrest verminderen van de
kapitalen welke de kapitalisten niet
rechtstreeks en zelf niet aan den arbeid
gebruiken.
6° De Slaat moet de sfeer zijner be
voegdheden uitbreiden of verb reeden, de
patroons verplichten woningen te bou
wen voor hunne werklieden, lijfrent-
vkassen inrichten ofwel hulpkassen,
welke gevuld worden door gelijke bij
dragen van patroons en werklieden.
Zooals men reeds onmiddelijk ziet,
Z'in de Oostenrijksche katholieken hel
c ns op de hoofdpunten met de Fran
se he sociale actie van graaf de Mun.
Zij verschillen echter op meer dan één
punt over de toepassing, lietgene zeer
natuurlijk is daar men in alle geval
len rekening moet houden met de plaat
selijke omstandigheden, met de wetten,
gewoonten, zeden en gebruiken van de
onderscheidene landen en met do ge
steltenis der volkeren. Juist daarom is
liet dat liet socialismus reeds van dit
oogpunt uit grootelijks dwaalt, omdat
het geenö, of te weinig rekening houdt
met den njifuur der zaken en der toe
standen en der menschen. Hetgene
wenschelijk is voor 'teene lancl of volk,
kan zeer goed min goed en zelfs na-
deelig zijn voor eene andere natie
lietgene cloor 'teene volk met blijdschap
zou onthaald worden, zou bij andere
volkeren op opstand en oproer ontvan
gen worden. Voor liet socialisme,zou er
geen nationaal gevoelen mogen be
staan liet nationaal gevoelen echter
bestaat veel heviger en veel werkdadi-
ger dan velen wel peinzen, doch een
gevoelen geeft zich niet immer lucht in
uiterlijke teékens; dat zit veel dieper en
veel vaster in liet hart van een mensch
en in liet hart van eene natie of van een
volk.
Het verschil van toepassing tusschen
de Oostenrijksche en de Fransche
school moet dan ook voornamelijk aan
dit feit worden toegeschreven. Daar de
wetgeving in de verscheidene landen
op vele punten buitengewoon veel ver
schilt, kan liet ook niet anders, of de
ewenschte verbeteringen in de be
slaande toestanden moeten ook bespro
ken en trachten verbeterd te worden,al
naar gelang de ingebruik zijnde wetten
in de verschillende landen.
Staatkundig Overzicht
Marokko. De vliegende kolom trekt
langzaamzeer langzaam naar Fez. Schier
alle dagen wordt de kolom twee of driemaal
aangevallen. De hulptroepen gelukken er
doorgaans in, de lenden af ie slaan, doch
daarbij geraakt de kolom zelf zoo uitgeput
dat het oog en blik waarschijnlijk niet ver
meer af is, dat de kolom geheel machteloos
zal zijn.
M. Canalejasde Spaansche ka.binet.s-
oversteheeft nogmaals verklaarddat
Spanje volstrekt geen inpalmingsdoel heeft.
Engeland. In dc Lords/tamer icordt het
voorstel van lord Lahsdoione over de grond-
loethervorming voortgezet. De lord kanselier
heeft het voorstel bestreden, zeggende dat
door dat voorstel de liberalen altijd aan de
behoudsgezinden zouden ondertcorpen zijn.
Het voorstel werd nochtans in eerste lezing
aangenomen. In het Lagerhuis is de begroo
ting neergelegd. M. Austin Chamberlain
heeft verklaard dat hij zich met kracht zal
verzetten tegen liet toehennen eener vergoe
ding aan de parlementsleden.
Holland. Dc Koningin van Holland
heeft een bijzonderen gezant naar Italië ge
zonden om aan Koning Victor Emmanuel
de gelukwenschen der Hollandsche vorsten
te gaan aanbieden, ter gelegenheid van den
verjaardag der Eenmaking van Italië.
Dc Hollandsche katholieke bladen zijn
zeer mistevreden over den maatregel, waar
voor het gouvernement echter niet verant
woordelijk is.
Serbië. De Servische Kamer heeft een
wetsontwerp goedgekeurdxouardoor aan de
kinderen van den Koning een jaargeld loc-
gestaan wordt.
oewezen-volksverlegenwoordiger, reizende in Kongo
XVI
Vereeniging, S April 1911.
Verjaardag van koning Albert I
lieden. Zaterdag, Se" April, is het de ver
jaardag der geboorte van onzen doorluclitigen
koning Albert Mijnheer Moulin, onder-
konsul van België, in Johannesburg, had er
op aangedrongen opdat dc Belgen, leden der
landbouwomreis Leplae, zich zouden ver-
ecnigen te Johannesburg, ten einde er den
Koningsdag luisterlijk te vieren.
Het heeft niet kunnen zijn maar we hebben
volgend telegram gestuurd Belgen in Ver
eeniging zijn uit ganscher hart met lands-
genooten Johannesburg, om het feest koning
Albert te vieren. Diericx.
XVII
Vereeniging (vervolg)
Vereeniging ligt in Transvaal, op den
rechteroever der rivier «VaaL; de linkeroever
is Oranje-Vrijstaat. In Vereeniging zijn er
twee fabrieken van pannen, huizen en stee-
nen, twee hotels, eenige winkels cn huizen,
het overige is het hof van Measter Mac,
Claren.
Wanneer men de gemeente Vereeniging
van op do velden aanschouwt, zou men
denken dat er vier fabrieken zijn, maar de
twee fabriekschouwen en gebouwen in de
verte zijn twee koolputten, in Oranje-Vrij
staat.
Op de Vaal hebben de Engelsmannen eene
groote ijzeren brug gelegd. De boeren trok
ken vroeger dwars door .de rivier, die ondiepe
plaatsen had. Aan dr» brug staat wederom
een blokhuis, schietlmis. We hebben het
afgezien van onder fut hoven. Uitwendig is
het een gebouw uit groote grove zandsteeneu
der streek. Het heeft lien meters vierkant en
drij stagen met 46 schietgaten, 40 centime
ters lang op 20 iioog. Men heeft het noodig
ge vonden vóór elk schietgat een dikke ijzeren
plaat te stellen met nauwelijks een kijkgat.
De Boeren, verdoken achter steenrotsen
of in grachten, hadden het te gemakkelijk
met de Engelschmannen af te lappen door de
eerste schietgaten. Er zijn twee ingangen
aan dat schietlmis. Men moest eerst trap af
door een donkeren gang en, ten slotte, op
handen en voeten, trap op. Deze ongemak
ken heslaan om liet indringen onmogelijk te
maken.
Al kruipen, zijn we gekomen in eene half
donkere plaats. Aan den balk hangt een
groot ongebraden stuk vleesch het huis is
dus bewoondIs er iemand? Is er iemand?
Van builen ontvingen we eindelijk antwoord
in t Vlaamsch cn wo zagen welhaast voor
ons een oud manneken, die in :t Vlaamsch
en in 't Engelsch vertelde dat hij Afrikaner
is, een metser, een arme drommel die geheel
elukkig geweest is dat verlaten huis te vin
den om er kosteloos in te wonen. Hij was
niet weinig verblijd, toen hij van elk van
ons een franksken kreeg Of hij bereidwillig
:le rest van liet huis toonde hoeft niet ge
zegd.
Na we op hande'n en voeten terugkwamen
im de open lucht, gingen we stroomwaarts
af en zagen een opschrift Vereeniging
municipality boats house Het is de lig
plaats van veel te hurèn bootjes. Het open
baar park rond het '<oals house is zeer
schoon, ja, verrukkend door zijne Zuider-
bloemen en planten. We hebben ook eenen
waterval gezien, gemaakt door eenen dijk
in vollo rivier, ten einde de wateren rond
Vereeniging altijd diep te kunnen houden.
Morgen begin ik oyer het.bof Ma Claren
dat een bewerp heeft van 37 kilometers
lengte en 6 kilometers en half breedte.
Ik zal mijn best doen om niet kilometriek
lang te zijn.
CONCOTROTTER.
Het rataaüitessdieE! des* honden.
-Bij koninklijk besluit van 30 April wordt
eene wijziging gebracht aan het reglement
van 20 October 1908, betreffende hondsdol
heid. Tot nu toe moesten, wanneer een ge
val van razernij zich voorgedaan had, de
honden van douaniers, politieagenten, boseh-
"aclit- en veldwachters, zoowel als de ande
ren gemuilband worden. Er wordt nu eene
uilzondering voor gemaakt, wanneer zij
hunne meesters op dienstronden vergezellen,
evenals zulks reeds bepaald was voor de
jacht- en schapershonden, wanneer deze als
zoodanig gebezigd worden.
Araabsche ^oogeschsoli
Een Vlaamsch blad verhaalt dat een Vlaming
over eenigen tijd de stad Algiers bezocht,
hoofdstad van Afrikaansch Frankrijk. Daar
stelde hij met verbaasdheid vast dat die stad
eene Araabsche Hoogeschool bezit dat is
eene-lloogeschool waar het onderwijs in het
Araabsch wordt gegeven.
Hij vernam er nog dat het inlandsch leger
wel in hel Fransch wordt aangevoerd, maar
dat al de onderrichtingen door de Fransche
officieren in het Araabsch worden gegeven,
en dat de officieren zich ook van het Araabsch
bedienen, in den gewonen omgang met de
iulandsche soldaten.
De Vlamingen in België, die nochtans tot
de beschaafde volkeren behooren, hebben,
nog geene Hoogeschool in hunne moedertaal
en het zal nog veel strijd vergen om voor
ben te bekomen wat de lialf-barbaarsche
Arabieren in Algiers bezitten.
Beheer van pesterijen.
BERICHT. Bijzondere postzegels lief-
dadighcidszegels genaamd, werden op lsteu
Juni 1010 ter gelegenheid van de Tentoon
stelling te Brussel uitgegeven, ten voordeele
van den Belgischen Nationalen Bond tot be
strijding der lering, voor liet oprichten van
sanatoria voor onvermogende vrouwen en
kinderen in de verschillende provinciën van
het Rijk.
Die zegels, met nominale waarde van 1, 2,
5 en 10 centiemen, worden verkocht tegen
2, 4, 10 cn 15 centiemen het verschil wordt
geheel aan het bedoelde werk afgestaan.
Ter gelegenheid van de Tentoonstelling te
Charleroi, zijn do verkooptijd en do geldig
heidsduur der liefdadigheidszegels, welke
respectievelijk gesteld waren tot 30 Juni en
30 September 1911, verlengd tot 31 October
1011 en 31 Januari 1912.
Onder voormelde voorwaarden, worden
ook postzegels van dezelfde soort van 5 en 10
ïoezoelr van KZóning A.iiaert
DE VIJFDE DAG
Woensdag was het al niet veel beter gesteld met het weder. Ook werd er 's namiddags
gemeld dal er niet zou gevlogen worden. De leden van liet komiteit, die gelast waren do
vluchten aan te teekenen,waren dan ook niet aanwezig cn er waren slechts eenige personen
in de.tribunen, die gekomen waren om eens hel plein te zien of.... omdat zij toch niet wis
ten wat te doen.
Het weder klaarde echter op cn om 5 uro was de piste /schier droog. Graaf d'Hespel be
sloot alsdan eene opstijging te doen en om 5 ure 1 m. steeg hij de lucht in. Hij gaat boven
Zeilick zwenken en keert terug naar.liet vliegplein, waar hij om 5 ure S min. 35 sec. neer
daalt. Lanser stijgt, met een passagier op om 5 ure 15 m. 22 s. Onmiddelijk ldiml hij lot
groote hoogte, doet zoo twee toeren en daalt, doch daar hij ziet dat d'Hespel opnieuw op
stijgt, schiet hij ook wederom de lucht in. Gra^f d'Hespel heeft ook een passagier mede
genomen. Tyck en Domonjoz stijgen schier gelijktijdig op. Op dat oogenblik zijn er drie
tweevlakkers en een eenvlakker in do lucht.
Graaf d'Hespel daalt, verscheidene malen tot dicht bij de piste en stijgt dan terug op.
Eindelijk na verscheidene minuten gevlogen te hebben, komen Tyck, d'Hespel en Lanser
weder op de piste neerstrijken. Domoajos blijft alleen in de hoogte.
Na een drietaïTïiinnten gerust te hebben, gaat d'Hespel nogmaals de lucht in. Hij daalt
te midden van het vliegplein neder, doch stijgt kort nadien wederom op en gaat dan voor
zijn hangaar landen. Tyck en Lanser doen ook nog verscheidene vluchten, deze laalsto met
een of twee reizigers.
Om 6 ure 35 gaat Lanser de lucht in met zijnen helper. Hij beschrijft een groolen kring,
boven Berchem-dorp, vliegt dan over Groot-Bijgaarden en Dilheek, klimt gedurig en ver
dwijnt eindelijk. Slechts twintig minuten later ziet men hem tcrugkeeron. Op eene hoogte
an 100 meters legt hij den moter stil en om 0 ure 57 m. 45 s. houdt hij .voor zijn hangaar
stil. Hij verklaarde door den mist geleden te hebben en over Anderlechtv Ukkel, Sint Gillis
en de Zuidstatie van Brussel gevlogen te hebben, om langs Scheut en Berchem terug to
keeren. Daarmede was do vijfde dag ten einde.
centiemen verkocht, waarop naderhand hel
aartal 1911 of de melding Charleroi
1911 werd gedrukt.
De liefdadigheidszegels over het algemeen
zijn zonder waarde in internationalen dienst
zij mogen dus niet gebezigd worden om zen
dingen naar liet buitenland te frankeeren.
Zooals wij gemeld hadden, hielden de so
cialistische en liberale linkerzijden Woens
dag morgen in de Kamer eene vergadering.
Daarin werd onder andere besloten eene
nieuwe soort obstructionism te beproeven.
Men zou namelijk, ten einde dc bespreking
der begroolingen zoo lang mogelijk te rek
ken, de leden der oppositie zoo lang doen
zagen dat iedere spreker minstens eene
heelo kamerzitting zou innemen.
M. Hambursin had nummer ëén gekregen
en deze was in do zitting van Woensdag aan
do beurt.
Hij sprak gedurende 2 uren en toen hij
ophield, vroeg M. Verhaegen het woord, ten
einde te vragen dat de zitting zou verlengd
worden.
Onmiddelijk, alsof een ordewoord gegeven
was, steeg er van de banken der oppositie
een oorverdoovend rumoer op.
Uitjouwingen, gehuil, beleedigingen, al
les werd door de roode en blauwe volksbe-
schavers aangewend om te beletten, dat
M. Verhaegen gehoord werd.
M. Vandervelde en Janson riepen om ter
luidst en maakten gebaren als waren zij in
verbinding met elektrieke draden.
M. Fur-"'TOont, ziende dat M. Verhaegen
zich naar de tribuun richtte om van daar het
woord to voeren, liep er zelf heen, en ver
bood van daar uan M. Verhaegen liet woord
te voeren.
Hij beweerde dat het reglement der Kamer
zulks niet toeliet.
De Voorzitter der Kamer en geheel de
rechterzijde, werden middelerwijl lievig aan
gevallen door de socialisten, die meest allen
liunne plaatsen verlaten haddon cn in het
half rond waren afgezakt.
M. Verhaegen heklom toch de tribuun.
Onmiddelijk kwamen een dozijn socialisten,
met Demblon, Rover en Iluhin aan 't hoofd
toegesprongen cn wilden M. Verhaegen to
lijve, doch dc deurwaarders hielden de socia
listen op afstand. Intusschen rinkelen do
groote elektrieke bellen onophoudend.
De socialisten wilden kost wat kost de zit
ting doen heffen, doch de voorzitter, M. Goo-
reman, laat zich door dreigementen der rood-
jes niet afschrikken.
De zitting werd voor eenige oogenblikken
geschorst.
Zulks was dringend noodig, daar M. Ham
bursin absoluut zijn zweel moest afdroegen.
De linkerzijde bracht hem eene ovatie, ter
wijl M. Furnémont hem omhelsde l
Toen dc zitting hernomen werd, wilde M.
Vandervelde aan M. Cooreman wijsmaken
dat het reglement der Kamer moest geëer
biedigd worden en do zitting vóór 5 uro
moest geheven worden.
Dc voorzit lor had echter niet lang werk om
te bewijzen, dat er geen uur bepaald werd om
de zitting te heffen cn drupneuzend richtten
do socialisten sineekendo blikken naar do
rechterzijde, om toch de bespreking te willen
verdagen. De zitting werd om 5 ure 35 ge
heven.
De socios die zoo hevig op de toepassing
van liet reglement geroepen hadden, waren
in den hoogsten hemel, omdat het niet toe
gepast werd....
Dat heeten de socialisten en liberalen de
belangen der Belgen verdedigen in de Kamer.
