De nieuwe ScMwet
BUITENLAND.
2e Reeks brieven van
li Vincent Diericx
T EEN EN T ANDER
O
t3
ID G- jEI HL-S Jïk. 3D)
Oe slachtoffers van het vliegen
Landbouwbelangen.
Eene sfouimoedSge bandieterij
Zs^sntienrie jaargang n' f 18.
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Zaterdag 20 Mei 19 i 1
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. 4'j
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
BUREELEN
TE BRUSSEL
230y IJaachtschen Steenweg, 230.
TE AALST
9, Kei'kstraat,
Telefoon 114
BestuurderJ. Van NuffebDe Gendt.
AANKONDIGINGEN
KI. fiank. (1 tot 4 1:1. reg.) fr. 0 00
3e bladz. (de regel) fr. 0,50
4e bladz. (de regel) fr. 0.30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2.00
Rclcl am en (per regel) fr. 2,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Iïechr. herstcll. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Over een paar dagen ontvingen wij
den tekst der nieuwe schoolwet, voor
afgegaan van de memorie van toelieh
ling.
liet nieuwe schoohvetsontwerp, al:
vroeger verkeerdelijk werd meege
deeld, is niet onderteekend door vie
maar wel door zes leden der Rechterzij
Het zijn de Heeren Limburg Stirum
•T. Van der Linden, A. Borboux, L. du
Bus de Warnaffe, A. Huyshauweren
markgraaf Desmaisiéres. De memorie
van toelichting is alleenlijk ondertee
kend door Limburg Stirum. De hij
zonderste punten van den tekst van
het nieuwe ontwerp hebben wij reeds
hekend gemaakt. Wij stellen ons dit
maal te vreden met eenige mededee
lingen te doen over de toelichting. Wij
mogen er over verzekerd zijn dat de
meeste vijandelijke bladen den moed
zullen missen, die toelichting aan
hunne lezers bekend te maken. De
mannen van 't licht moeten verstoken
blijven in de duisternis. Doen wij het
in hunne plaats.
Dit ontwerp van wet, zeggen de on
derteekenaars, is een werk van'verzoe
ning. Het handhaaft in hoofdzaak de
nationale oplossingen der vraagstuk
ken, betreffende het lager onderwijs,
die in het ontwerp van de Rogeerin
voorkomen tevens stelt het eene reeks
nieuwe oplossingen voor, welke aan
de huidige verlangens van onze land-
genooten voldoen.
Uil de hevige polemiek gedurende de
jnngs/e maanden is duidelijk gebleken,
dal de meeste hervormingen, 'aange
kondigd. door de Troonrede en -voorge
steld door de Hcgeering, in beginsel
algemeen ingang hebben gevonden
Dat geldt voor deze schoone hervor
mingen van socialen aard
Kosteloos lager onderwijs voor allen.
Bescherming van de kinderen tot
den leeftijd van 14 jaar, wat betreft de
huur van diensten.
Dat geldt eveneens voor de hervor
mingen van pedagogischen aard ver
lenging van den schooltijd (8 jaar in
plaats van 0) algëmeene instelling
van een vierden graad, met liet oog op
het beroepsonderwijs beperking, tot
vijftig, van het getal kinderen in elke
klas.
Dat geldt ook nog voor de- hervor
mingen van administratieyen aard, in
zonderheid voor de verbetering van
den toestand der onderwijskrachten.
A/ct éêne politieke partij heeft deze
hervormingen bestreden.
Daarom komen die hervormingen
eveneens voor in ons wetsvoorstel. Wij
hebben het raadzaam geacht, ze in een
nieuwen vorm voor te stellen, ze tc
groepeeren naar hunne verwantschap-
ping, ze aan te vullen en daaraan en
kele bepalingen toe te voegen, opdat
voortaan elk misverstand worde vei
meden en al de mannen van goeden
wil. zich daarmee zonder voorbehoud
kunnen vereenigen.
De toelichting bespreekt verder al
de bijzondere punten, waarvan voor
namelijk de leerplicht en de schoolbon
van belang zijn.
De oppositie is aanhanger van het
verplicht onderwijs gegeven in de. open-
ha re, neutrale schoolzij weigert om
'1 even icetke toelage aan de vrije school.
Artikel één van ons ontwerp bekrach
tigt door strafbepalingen de zware
verantwoordelijkheid van den huisva
der, doch waarborgt onbewimpeld
zijne vrijheid.
Met de regeering meenen wij, dat
onder alle stelsels die de vrije keuze
der school kunnen verzekeren, er geen
beter is dan het zoogezegd stelsel van
den schoolbonzoo wordt, wat betreft
de keuze der school, de onvermogen
de huisvader op gelijken voet gesteld
met den vermogenden huisvader.
Ieder huisvader mag kiezen tusschen
de gemeentelijke, aangenomeno en
aanneembare scholen, en voldoet geen
dier scholen aan zijne overtuiging, dan
mag hij te zamen met lien die zijne
zienswijze deelen, eene school oprich
ten, welke aan zijn ideaal beantwoordt.
Zoo deze school nu voldoet aan tie ver-
eischten van de wet tot regeling van
het lager onderwijs, dan mag de huis
vader zijn schoolbon dragen naar clie
school, en er zijne kinderen liet onder
wijs doen geven...
Een liberaal mag zijne kinderen
naar eene liberale school, een socialist
mag zijne kleinen naar eene socialisti
sche school zenden, waarom zouden
de katholieken hunne kinderen niet
naar de katholieke school mogen zen
den En als een huisvader zijne doch
ter verlangt te sturen naar eene zuster
school met welk recht zou men hem
dan kunnen verbieden Den huisva
der daarin beletten te doen wat hem
behaagt, dat is dwingelandij, zegt
M. Limburg Stirum. En dit is al te
waar
Het is waarlijk koddig en grappig,
de mannen die anders zoo hard riepen
over Leve de vrijheid, en leve de
vrijheid, -i nu zoo hardnekkig te zien
opkomen legen de vrijheid van iedcren
huisvader. Wij voorspellen hun, dat
zij er leelijk zullen mee uit spelen.
gewezen-volksvertegenwoordiger, reizende in Kongo
XVII
Vereeniging 12 April 1611.
Het hof Wia Claren
Hel hof, door Mcaster Ma Claren bestuurd,
is de eigendom van veertig Engelsche ven-
nooten, die elk voor 75 duizend frank aan
deelen hebben. Dus is het maatschappelijk
apitaal Drij millioen, en, zoo ik vroeger
schreef, is de jaarlijkschewinst een millioen
meer dan 33 per honderd, het is lekker Dal
heet men een boerenjaar
M. Ma Claren, een bloed volle Engelse!
man, was gedurende den oorlog tusschen
Engeland en de Boeren uit Transvaal gelast.
oor rekening ecner Engelsche maatschappij
eet- en koopwaren te vervoeren. Hij had
taehentig sloommachiencn (routières) onder
zijn gebied. Nu nog spreekt hij met zulkcn
smaak over die onderneming, dat men waar
lijk genoegen schept in de verhalen zijner
heldendaden. Hij vertelt onder andere Ir
olgende
Ik moest op zekeren dag met twee
sloommachiencn door eene rivier, wier water
dieper was dan de machienschouwen hoog.
Wat deden mijne mannen Bij de rivier
gekomen, lieten ze liet vuur van een
der twee stoomrijtuigen uitgaan, maakten
den ketel ledig, plaatsten een katrol aan
eenen boom van den overkant der rivier en
rokken met mach ion 2 het ledig machien 1
door 't water dan, wanneer machien 2
wederon in zijnen haak gesteld was, de ketel
met water gevuld en het vuur aangestoken,
trok machien twee, wel onder pers, het
machien 1 op zijne beurt door de rivier en dc
moeilijkheid was opgelost.
Wanneer de oorlog ten einde was, had
Measter Ma Claren vaii de voordeden der
streek kunnen oordcelen en hij deed aan een
Engelsche maatschappij het voorstel, te
ereeniging, 12000 hectaren, in eenen blok.
aan te koopen, zoo kwam liet hof Ma Claren
lot stand.
Zie nu hoe liet in bedrijving gehouden
ordt. Op liet hot' Ma Claren zijn er achttien
Engelschmannen, die bestuurders zijn en
honderd vijf en twintig Negers.
De gewone voertuigen wagens, enz. wor
den door ossen getrokken. De landbouwbe-
erking wordt door stoomploegen, stoom-
machienen verricht. De opperbestuurder,
Ma Claren, heeft eene automobielacht
rijpaarden zijn ter beschikking van liet be
sturend personeel, alsook, twee voituren, mot
vier muilezels bespannen. Niemand gaat bier
te voet alle man te paard, of per rijtuig
zelfs de zwarte koeien wachters springen den
zadel in, om hunne ossen of schapen te ver
zamelen.
oor mijn deel, was ik, gisteren van 8 1 '2
morgens lot 4 1/2 's avonds tn paard. Om
waalt'uren, zijn we een halve uur afgestapt,
om de boterhammen te eten, die wij op zak
hadden. Zoo is het bijna dagelijks. Ge ziet.
vrienden, de vermoeienis voor eenen man. bij
wicn liet twee en twintig jaar geleden is dat
hij nog te paard ging Doch zoo ccn aftak-
kelend leven is allerbest geschikt om in den
dag verstrooiing en in den nacht slaap te
verwekken en ik heli beiden brood noodig
De grond is plat, de wegen in aarde zijn
goed. Twee afgedijkte en twee natuurlijke
vijvers geven liet water voor menschen.
dieren en stoomtuigen.
an koestallen of schuren is er geene
spraak de beesten blijven in de open lucht.
Paardenstallen vind men rond de woningen
der bestuurders, in groote velden verspreid
en omringd door kofi'erlmisjes. Eene bestuurs-
omschrijving maakt eene halve gemeente uit.
Er zijn in de ove. groote landbouwonder
neming Ma Claren vi; f bijzondere afdeelingen,
welke in haar eigen elk een afzonderlijk be
stuur hebben. 1. De maïskultuur, 2. het vee,
3. de landbouwmacliienen, 4. het werkhuis
5. store of magazijn.
Ik gevoel dat ik stof heb voor vijf briefjes.
Morgen handelen wc van de maïskultuur.
CONGOTROTTER.
Be 5©atifc©la &3eïale5i4o03is*eB«
Bang vara ÉBr>ais3e!L Er was gemeld
"at do trekking van de 9,l0,~ 10,!e en li!'
eeksen der tombola van do tentoonstelling
van Brussel, in Juli zou plaats hebben.
Hel Staatsblad deelt nu een-koninklijk be
sluit mede, waarin bepaald wordt dat de
laatste trekking eerst voor 0 November aan
staande moet geschieden. Men zal dus nog
wat geduld moeten hebben.
Be Hare Majesteit beeft
Maandag namiddag, met den Koning' eene
lange wandeling in bot Koninklijk Park van
Laeken gedaan, zonder de minste vermoeie
nis te gevoelen. De pijn aan het oor is ver
dwenen. De toestand onzer geliefde Vorstin
betert van dag lot dag.
3rd Sae* SiDgefr-."Daar met de toepas
sing der nieuwe miliciewet er te veel solda
ten in de forten cn kazernen zijn, heeft dc
minister van oorlog bevel gegeven, van af
15 Mei nieuwe verloven van twee maanden
te verleenen aan de manschappen der klas
van 1909 in de infanterie en de vestingartil
lerie, en aan die der klas van 1908 in de ka-
valerie en do artillerie te paard.
Gedurende bet dienstjaar 1911-1912 zul
len de miiicianen, milicievrijwilligers en
vrijwilligers met premie cn plaatsvervangers
voor broeders, 21 verlofdagen bekomen in
plaats van 15, in geval zij nog geen verlof
van ten minste drie weken in eens gekregen
hebben.
Het schijnt daarentegen dat de manschap
pen onder de wapens nog niet talrijk genoeg
zijn, om artikel 85 K der nieuwe miliciewet
toe te passen. Volgens dat artikel mogen de
soldaten, die een exaam van brigadier of ka
poraal ondergaan hebben, in onbepaald ver
lof gezonden worden na de twee derden van
hunnen diensttijd te hebben uitgedaan. In
antwoord op eene vraag in de Kamer gesteld,
heeft dc minister van oorlog verklaard, dat
men nog niet kan voorzien wanneer dat dit
artikel zal kunnen toegepast worden. Ook
hebben er daarvoor nog geen examen plaals.
Naar bet schijnt, wil men de toepassing
van dat artikel zoo lang mogelijk uitstellen,
met meer verlofdagen aan de soldaten te
verleenen, en dit komt nochtans niet altijd
goed te pas voor de soldalen, en nog minder
voor hunne families.
Een heeie Zomei*. De weer
kundigen doen opmerken, dat de Lente-en
Zomermaanden van 1830 tot 1840, van 1880
tot 1890, en van 1900 tot 1910, de gemid
delde warmte niet bereikten, maar dat die
tijdperken telkens gevolgd worden door eenen
zeer boeten Zomer. Zij besluiten daaruii,
dal wij ons dit jaar daar ook mogen aan ver
wachten.
plein. De vergaarbakken liepen ledig en
weldra stond heel liet toestel in laaie vlam.
De twee vliegers lagen als in een fornuis.
Onmiddelijk snelden ooggetuigen ter plaals,
en toen zij de vlammen luidden uitgedoofd
vonden zij dc twee ongelukkige vliegers lig
gen. Geen van beiden gaf echter nog teeken
van leven.
Luitenant Dupuils werd eerst uit de puinen
getrokken. Zijn lijk was letterlijk verkoold
De ongelukkige moet op den slag gedood ge
weest zijn.
De vlieger Bournique was vrcesclijk aan
de beenen verbrand, de beide armen verbrij
zeld en erg aan het hoofd gekwetst. Ilij werd
onmiddelijk naar eene kliniek te Reims over
gebracht, waar zijn toestand wanhopig ver
klaard werd.
De man bezweek er na twee uren vreese-
lijk lijden. Op de plaals waar de eonvlakker
ge\ allen is, vond men nog enkel ecnig
stold bloed, eenige stukken van kleederen cn
overblijfselen van den motor.
Een deskundige, ter plaats- gekomen, ver
klaarde dat bet ongeluk te wijten is aan de
ongehoorde stoutmoedigheid van den vlieger.
Bournique hield geen rekening van de
natuurwetten van bet evenwicht. Hij stelde
al zijn vertrouwen in zijne goede kans.
Reeds dikwijls hadden gekende vliegers
aan Bourniqife voorspeld, dat hij zich zou
doodgevlogen hebben, dal hij al te groote
waaghalzerijen deed.
Bournique bad om zoo te zeggen een voor
gevoelen van betgeen hem te wachten stond.
Eenige oogenblikken voor bet vertrek, zegde
ij nog tot M. Griet, bestuurder der vlieg-
sehool Vele vliegers nemen soms eene
vrouw in bun vliegtoestel mede. Die ver
antwoordelijkheid js zeer groot. Ik moet
straks vertrekken met luitenant Dupuits. Dat
is hetzelfde niet meer. Indien men valt, weet
men wat men waagt
Een vlieger gedood. Zijn medereiziger
levend verbrand.
Een gruwelijk ongeluk komt do reeds le
k'inge lijst der slachtoffers vau het vliegen
nogmaals verlengen.
Het jaar 1911 eischt ruim zijn deel der
offers, want schier geen dag gaat voorbij,
zonder dat de tijdingen ons de dood van ccn
of anderen vlieger melden.
Gisteren morgend dus, was de vlieger
Pierre-Marie Bournique met een eenvlakker
opgestegen te Bétheny, om le pogen het
kamp van Chalons lebereiken. Een reserve
luitenant Paul Dupuils, vergezelde hem.
Hij steeg langzaam in de hoogte en deed
twee maal de ronde van liet plein van
Bêtheny. Dan wendde hij zich in de richting
van Chalons. Ilij bevond zich dus op eene
hoogto van 70 meters, toen een rukwind
hel vliegtoestel geheel deed omkantelen.
De eenvlakker viel le pletter op hot vlieg-
ANDIJVIE.
Wie kent niet deze gezonde en aangename
groente Zij wordt immers door iedereen
gekweekt. Jammer dat er nog zooveel land
bouwers en' hoveniers zijn die ze op to kleine'
schaal telen, en er zelden de noodige zorgen
aan besteden, zoodal de opbrengsten te klein
en van mindere hoedanigheid zijn
Bij doelmatige bewerking en zorgen geeft
de teelt van Andijvie loonende uitslagen.
Wil men gelukken dan is bet noodzakelijk
den grond sterk te bemesten zoo de bodem
mager is, mag men verzekerd zijn vele
opschieters lo kweeken,want deze plant moet
snel doorgroeien.
Men plant gewoonlijk in vollen grond van
einde Mei tot Juni en Juli.
Hoogst noodzakelijk is liet Andijvie te
telen in warmen, goed bemesten en wel be
werkten grond. Derhalve geve men, bene
vens stalmest, stikstofvetten en minerale
mesten als superfosfaat on chloorpotusch.
De stikstof, en vooral do arnmoniakale
stikstof, is noodzakelijk voor liet welig en
regelmatig opgroeien, en om eene sterke
bladerontwikkeling te bekomen.
De minerale elementen als fosfoorzuur en
polasch zullen bet hunne bijdragen om de
hoeveelheid en de hoedanigheid dezer groente
te vermeerderen.
Wij raden dus aan per are le gebruiken
•1 ligr. ammoniaksulfaat, 4 kgr. superfos
faat en 3 kgr. chloorpotasch.
Na de planting zal men onmiddellijk vloei-
mest toedienen ten ciiulo te beletten dat de
groei der jonge plantjes zou ophouden.
Superfosfaat en chloorpotasch worden
vóór bet planten met ploeg of spade goed
ondergewerkt en het ammoniaksulfaat op de
sneden gestrooid cn met de rijf of deeg inge
dekt.
In 1909 bekwamen wij op dergelijke ma
nier den volgenden uitslag
I. 300kgr. stalmest 300 lit. beir 274 kil.
II. Zelfde meststoffen -j- 4 kgr. am
moniaksulfaat -f- 1 kgr. superfos
faat-|-3 kgr. chloorpotasch 398 kil.
Zij dus per are eene meerdere opbrengst
van 124 kgr.
Daarenboven moeien wij de aandacht trek
ken op de noodzakelijkheid van goede soor
ten te kweeken. Onder de gekrulde variëtei
ten verdienen de volgende de voorkeur do
fijne Italiaansche, die van Louvrius, deze
van Meaux en van Rullec.
Van de Scarolesoorten zijn do ronde
groene met gevuld hart en de blonde brced-
bladerige zeer aanbevelenswaardig.
liet verbleeken van andijvie gebeurt door
toebinding met raphia of iels anders, door
hot bedekken der plantjes mot grooto blade
ren als koolbladeren, rbubarber, onz. Dit
werk wordt gedaan als de planten droog
staan en de zon begint onder te gaan bijge°-
volg ongeveer eon paar uren vóór den
avond.
Willy.
Staatkundig Overzicht
Portugal. Nog gedurig worden aan-
houdingen gedaanDc personen verdacht
van koningsgezind te zijn. tcorden opgeslo
ten, indien zij in 't bezit gevonden tcorden
van verboden wapens. Volgens het Portu-
gecsch gouvernement is het dragen van een
verboden wapen, door e.-n koningsgezinde
een betc js van hoogverraad.
Mexiko, De vredesonderhandelingen
tcorden druk voortgezet. liet gouvernement
zou aan dc oproerlingen voldoening geven
op alle pmnten, daar de muiters streng
besloten zijn-niet toe te geven en onmidde
lijk den strijd te hernemen, in dien eene hun
ner voorwaarden niet aanvaard werd.
Buiten president Diaz, zou ook de onder
voorzitter Corral zijn ontslag moeten geven.
Dc minister van Buitenlffndsche Zaken de
la Barre, zal tu.sschenlijdigepresident zijn.
De a/gekeele wapenstilstand zal eerst
daags gesloten, worden.
Holland. Donderdag heeft de eerste
Kamer zonder bespreking cn zon Ier stem
ming de wet betrekkelijk de onzedelijkheid
aangenomen.
Frankrijk. In den Franschcn Scnaaf
heeft de groep der Republikeinsche T'crceni-
ging eene motie gestemd, waarbij aan dc
spoorwegkompagn ien gevraagd wordtal
de werklieden, die zich afzonderlijk komen
aanbiedenterug te aanvaarden. Men denkt,
dat dc spoomcegkompagnic,i zullen blijven
weigeren.
"te
Gisteren namiddag' moest een postrijtuïg
in de sialic van Bordeaux aankomen, met de
brievenzakken voor den Zuider-express. Het
•ijtuig kwam er echter niet aan, ertHpen men
op zoek ging. vond men liet rijtuig, met het
paard nog ingespannen in eon koetshuis.
De koelsior lag in zijn rijtuig on scheen
dronken, ilij beweerde dat ongekende kerels
hem gechloroformeerd hadden èn dat bij
zich niets meer herinnerde.
Het rijtuig was geheel geplunderd. Al de
brievenzakken waren verdwenen. In bet
postbeheer beweert men evenwel dat er niet
yeel gestolen kon worden, daar de zakken
geene aanzienlijke waarden inhielden.
Eenige uren later werden do brievenzakken
teruggevonden naast een verlaten automo
biel, op een afstand van ongeveer 10 kilom.
van Bordeaux.
A an de 29 zakken welke uit het postrijtuïg
verdwenen waren, hadden de dieven ei- 22
opengebroken en allo brieven doorsnuffeld.
De geleider van liet postrljtuig onder
vraagd over de omstandigheden der bandie
terij, misklaple zich cn bet gevolg was dat
ij aangehouden en opgesloten werd.
Twee andere kerels die dikwijls -bij den
oei sier gezien waren, werden ook aange
houden. Het onderzoek wordt naarstig
voortgezet.
Bijzondere onderrichtingen zijn aan al do
postbureelen van Zuid Frankrijk gestuurd.
Men hoopt spoedig al de medeplichtigen in
deze stoutmoedige bandieterij te kunnen aan-
houdcyi.
HOLLAND.
Erg ongeluk.
Gisteren morgend was schipper Zegveld
onder weg met zijn motorboot Stad Roller-
dam II, varende van Rotterdam naar üuds-
lioorn, bezig met bet smeren van zijn ma
chien. toen de knecht die op liet dek was een
vreemd geluid boorde. Toen deze naar bene
den ging, vond li ij den schipper reeds dood
bij de machien, met eene gapende wonde aan
bet hoofd. Deze reis was de eerste welke de
vrouw voor baar genoegen deed. De raotor-
ioot beeft de reis voortgezet. Het lijk is aan
boord gebleven. De schipper was woonachtig
te Oudskerk aan de IJssel,
FRANKRIJK
De Deensche vorsten te Parijs
De Deensche vorsten met hunne kinderen
hebben gisteren liet ontbijt genomen in het
paleis van bet Elyseum.
Een priester-gezwoorne
Donderdag morgen moest te Parijs een
priester, de Eerw. Heer Barné, als go-
zwoorno zetelen op het assisenhof.
De betichte was oen boekhouder, die be
ticht werd ten nadeele van zijn patroon oeno
som van 21,000 fr. ontvreemd te hebben.
Do man werd vrijgesproken.
De bandieten van Fransch-Vlaanderen.
Eduard Candelier en Emiel Hoedts, die
Zaterdag door bet Assisenhof van Saint-
Oiner voor moord op den gendarm Wepierre,
