2e Reeks Inleven van
M. Vincent Diericx
T EEN EN T ANDER
De PoitisgeasGhe kiazinysn
2Z5 Gr IEE3 X_j
Donderdag 1 Juni I 11
Bloedig gevecht ia tie
Noordstatie te Brussel.
Vertrek naar Kongo
De Schoolkwestie
en de Onderwijzers
Een moorddadige baankoers te Mol!
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelcn van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds.
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. ifo
BUREELEN
TE BRUSSEL
2oö| Haachtschen Sieenwegi 220.
BestuurderJ.
TE AALST
Kerkstraat,
Telefoon 114
Van Nuffel-De Gendt.
Zeventiende jaargang nr 127.
ri
2 CENTIEMEN HET NUMMER
AANKONDIGINGEN
KI. aan];. (1 tot 4II. res.) fr- 0 00
3e bladz. (de regel) fr. 0 50
4e bladz. (dc regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
RckJamen (per regel) fr 00
Gemengd nieuwe (per regelfr. 2.00
Recht, herstell. (per regel; fr. 2.00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Na ïuaondon en maanden talmen
In-bLen de voorloopige bewindvoer
ders, die zich zelve hebben aangesteld,
Zondag, 28 Mei, de algemeen kiezin
gen laten plaats grijpen, Hel. komt"nu
allerbest van pas een terugblik te sla
gen op do werking van dc jonge repu
bliek.
De regeeringsmannen, die Koning
Manuël van zijn troon hebben gejaagd
en uit liet land gedreven, in naam der
vrijheid, begonnen met de hand te
leggen op al de briefwisselingen, die
in Portugal toekwamen, zoowel als op
deze die uil dit land werden verzon
den. De gekende monarchisten, al de
leiders de royalistische partijen, wor
den ofwel gevangen genomen, ofwel
uil het land verbannen. Al do monar
chistische dag- en weekbladen werden
verboden, zoodat alleen de republi-
keinsehe bladen mochten blijven be
staan. De. voorloopigc bewindvoerders
hadden ook ai spoedig do kieswet ver
anderd.
Zij voerden het zoogezegd algemeen
stemrecht in, maar op zulkdanige wijze
dat er veel minder kiezers waren dan
vroeger. Alleen dezen mochten kiezer
zijn, die goed lezen en schrijven kon
den. In zulke gevallen is het zeer ge
makkelijk de grootste willekeur te ge
bruiken. In de groote steden, zoo.ais in
Lissabon en Porto, werden zeer vele
gcfneeno kerels lot kiezer gemaakt,
omdat do regeering wist dat die op
hunne band zijn, terwijl op den builen,
duizenden bravo landslieden van bun
kiesrecht beroofd werden, omdat de-
z'mt Te koningsgezind zijn. Na de kie-
zingon van maand tot maand te hebben
uitgesteld, was de regeering eindelijk
tot den vasten datum van 28 Mei over
gegaan. De uitslag mocht zij gerust
afwachten dit werd overal geschre
venen dit kon ook niet anders. Hoe
toch zou men tegen de regeering op
kunnen komen De koningsgezinden
beschikken noch over kandidaten, noch
over bladen, noch over de noodige
vrijheid. Zij hadden gocne kandidaten,
want aide hoofdmannen der monar
chisten zitten ofwel in 't gevang, ofwel
weggestoken in den vreemde zij be
st bikken over geene propaganda, want
ai hunne bladen zijn sinds maanden
afgeschaft door de regeering en zij
die maar iels durven schrijven tegen
(ie huidige regeering, worden ongena
dig bij den kraag gevat en veroor
deeld zij missen ook de noodige
vrijheid, geene enkele openbare ko
ningsgezinde meeting of belooging
wordt toegelaten. In deze omstandig
heden is bet dus geenszins te verwon
deren, dat de kiezingen ten voordeele
der regeering zijn, en niet anders dan
ten voordeele der regeering konden
zijn. Wat doet men inderdaad, zonder
leiders wat doet men zonder bladen
en schriften, wat doet men als alle
werking verboden en gestraft wordt?
De republikeinen hebben dusgewon-
uen;evenals de kaart- en de biljardspc-
ler ook altijd wint, nis hij maar alleen
spoelt. En de Porlugeesclie republikei
nen speelden alleen al de koningsge
zinden hebben zich bij de kiezing ont
houden. Zoo zijn er onder andere in
Porto 23405 kiezers, welnu al de kan
didaten die thans gekozen zijn, hebben
gemiddeld 400, ja, vier honderd stem
men behaald. Is bet duidelijk We
gelooven liet ten minste Zoo verstaan
de goddelooze mannen de vrijheid in
Portugal, gelijk zij ze ongelukkiglijk
overal verstaan.
Te betreuren zijn die landen, welke
zuchten onder zulke hatelijk dwinge
landij. Veronderstel eens. om den toe
stand van Portugal tastend voor te
stellen, veronderstel, dat de katholieke
Belgische regeering eens begon, met
al dc liberalen en socialische leiders en
kopstukken uit het land te verbannen;
dat zij al de antiklerikale bladen moest
afschaften en elke betooging tegen haar
verbieden, wat zoudt. ge denken Het
is zoo kolossaal grof, dal wij moeite
hebben, ons zulke maatregelen in te
beelden;en nochtans dat is en dat wordt
nog gepleegd in Portugal. En liet is
het Portugeesche stelsel, dat op open
bare antiklerikale meetings en in de
goddelooze dagbladen bezongen wordt
door mannen als Yandevclde, Buis en
eene heelo reeks anderen. Wij laten
onze lezers zelve oordcelen over de
goesting van onze Belgische antikleri
kalen. Wij voor ons deel zeggen; moest
zulke toestand zich ooit voordoen in
België, liet ware spoedig zijne volledige
ondergang en de verbeurdverklaring
van onze volksvrijheid.
gewezen-volksvertegenwoordiger, reizende i<i Kongo
Johannesburg, 17 April 1911.
XXII.
Een besluit over 't gebruik der machienen.
Wij besluiten na ons bezoek aan het
pachibol'Ma Claren, dat, in Afrika, waar de
bevolking dun gezaaid, de landen uitgestrekt
en goedkoop zijn, de landbouwers de stoom
ploegen en andere groote macbiencn niet
kunnen missen. In België, integendeel, zou
den die macbiencn maar klein nut opleveren;
de kosten van aankoop on onderhoud zouden
do groot, om dragen zijn voor verbrokkelde
en dnsvolgëns" beperkte akkers. De machie
nen laten stukken gronds onbezorgd en
scheien den oogst met verlies van strooi,
enz., dat ward erg ten onzent, waar de kos
telijke grond met omzichtigheid dient be
werkt te worden, om geen pereeellje tc
verliezen.
'I Blijkt uit de berekening der deskundi
gen, die van onzen landbouwgroep.deelma-
ken, dat de acht hectaren, welke men, in
Veroeniging, per dag, beploegt, 59 frank,
per hectare, kosten terwijl bij ons, hel
handwerk en 't ploegen met paarden of
ossen, doorgaans op 50 frank, per hectare,
mag gerekend worden.
Nog eens te Johannesburg.
We hebben, den 15 April, Vereeniging
verlaten en zijn terug te Johannesburg, stad
der goudmijnen. Over 25 jaar, was liet een
onbekende streek tegenwoordig, is liet een
perel lussehen de sleden van Afrika. Denkt
daarom niet dat bier al de straten geplaveid
zijn men lelt maar een straal met houten
blokken bevloerd andere zijn min of meer
mot macadam aangelegd als algemeenen
regel heeft men aarde-banen met, hier en
daar, punlsteonen, die tegen do schoenen,
velo- en autobanden oorlog voeren. Slof is er
in overvloed rood slof, daar de aarde rood
is. Het zijn wolken van stof, die alles zooda
nig bevuilen dat kuischen tol niets helpt en
dat veel philosofen het wasschen daar laten
en zich onderwerpen aan 't algemeen stof
der streek.
Het eenigsle middel om het stof plat te
leggen is de straten overvloedig besproeien.
Er bestaan hier watersproeiers van alle
kalibers do inwoners gebruiken veel water
en de municipalileit heeft veel walerkurren
op de baan overal waar de eleetrische tram
doortrekt, zijn er waterlrams, die rap en
gauw van do bestoven straten modderpoelen
maken en zoo gaat men van slof naar modder
en van modder naar slof. Alles wel ingezien,
zeg ik klein dierbaar België, land van
belofte, wal licht gij welstand
In Johannesburg heeft men weinig gedacht
of goesting om iets te voltooien gebouwen,
huizen en straten blijven onvoltrokken
al 'l volk dal hier toestroomt, zoowel blan
ken als zwarten, komen voor de goudmijnen,
met den drift fortuin te maken, ook als ze
den klomp beet hebben, keeren ze huis
waarts. Hel. is zonderling, aan de statie, het
vertrek hij tc wonen der rijkgeworden
negers, die naar hunne geboorteplaats terug-
keeren. Hier is er een met eenc officierenjas
aan, eene rijdersbroek, een hoogen hoed,
maar de zwarte menheer is... barrevoets.
Zijne madam, vol van belofte, met een kind
aan de hand en een ander op den rug gebon
den, draagt op het hoofd een pak kleederen,
keuken gerief en meubelen. Ze zou een muil
ezel beschaamd maken Dc negers (die niet
veel m 't hoofd dragen) dragen alles op het
hoofd. Dal is bezonder waar voor dc negres-
sen, want ge kunt begrijpen dat de zwarte
menheer, met zijnen hoogen hoed, geen
pakken op 't hoofd kan of begeert te dragen.
Menheer de neger, die zich respecteert, heeft
noodzakelijk eenrn wandelstok. O ja, de-
wandelslok dat is liet toppunt zijner begeer
ten daarna kom!" de velo veel min belang
hangt hij aan scl oenen, die, wel is waar,
zijne praalzucht voldoen, doch in waarheid
last. en Dallast zi n voor een kind der vrije
natuur. Kwam bij deze legen de- de schoenen
uitvond, hij zou hem vaar.-<hijnlijk eene
pandoering geven Zijne schoenen geven
hem een enkel echt plezier Ze. na korten
lijd uitdoen
Wat zijn de negers een gelukkige vond
voor de Afrikaners, wier zwaar werk ze vol
brengen, v iei'versleten kleederen ze koopen
en dragon. Na geslaafd te hebben, gaan ze
in hunne gemeenten dc rijkaards uithangen,
en koeren kort nadien, gelapt cn gescheurd,
naar hun zwoegen terug. Men treft hier
negers aan van alle kanten en gewesten van
Afrika de eene half gekleed, de andere met
een zwembroeksken aan en eene sargie over
de schouders geworpen. Men ontmoet ook
negers, die do gebruiken van hun ras
getrouw, pluimen in 't haar hebben, perels
aan den hals, rammelende slokjes rond de
lenden, banden aan arms en beenen.
Gisteren, Paaschdag, hadden we bel
genoegen een socheteit van negers zien
de straten door te trekken, mot vaandel aan
't hoofd, met trommelaars, tijfers, dansers,
muilen trekkers de overige manschappen
waren dragers van lanzen cn schilden. Als
sieraden dierenvellon en pluimen. Al die
groote kinderen schenen fier en gelukkig.
O ja. daf was me nu de socheteit van het
onnoozel bloed
(Wordt vervolgt). Gongotrotter.
Dijnsdag namiddag, bevond een koopman
in aardappelen, zich in do -Noordstatie; al
waar hij den trein wihlo nomen "naar Zeil ik.
Drie kerels, waarvan eene een echte her-
kuul was. vroegen hem dw\ prijs van twee
oranjeappelen.
Twist ontstond en eensklaps bracht de
herkunl aan de koopman een lievigen vuist
slag in volle gelaal toe. De man stortte ten
gronde, doch toen hij opstond en zich wilde
verdedigen, vielen de twee anderen hem te
lijve.
Twee policieofficieren van dienst in de
statie. M.M. Wellens en Moens, wilden lus
sehen komen, doch zij werden ook ten gronde
geworpen en erg mishandeld. Ook de onder-
slalieoverslc, De Cock, die middelerwijl
kwam toegeloopen,kreeg een hevigen hoofd
stoof op de borst.
Inmiddels hadden ooggetuigen den policie-
agent Van de Velde verwittigd. Deze zicli
overmand ziende, trok don sabel en gedurig
draaiende, kon bij de kerels op afstand hou
den. Een dezer werd zelfs aan den bals ge
wond. Nog andere policiëagenten kwamen
opdagen en nu konden twee der kerels, on
danks hunnen hevigen tegenstand overmee
sterd en naar het policiebureel der Kruis
vaartstraat gesleept worden.
Daar gaf de kerel, die den leurder den
eersten vuistslag had toegebracht, een val-
schen naam op. Toen men echter zijne zakken
doorzocht, vond men. dat liet zekere
Ignatius Tavnians was, cn dat hij nog eene
gevangzitling van vijf maand to doen had.
Beide kerels zijn opgesloten.
Zullen zich op 10 Juni aan boord van de
Elisabethville te Antwerpen naar Kongo
inschepen
MM. Nikitin, stoombootkapitein van 2e
klas, 3' vertrek Geuder, hoofdbediende, 3°
vertrek Fierens, militaire agent. 4evertrek;
Tommarchi, scheeptimmerman, 4® vertrek
Garetti, metser, 3" vertrek Gomrèe, eerste-
onderolticier Vermeersch, werktuigkundige
van 2° klas Gharon, letterzetter Theofiel
Galle, oud-militaire agent van den Onafhan-
kolijken Kongoslaat en Karei Wellekens,
die beiden vertrekken voor rekening der
firma Sjögreen en Cie (Ubanghi), wederkee-
rig als agent van le en 2® klas.
Zullen den 10 Juni te Marseille voor Mon-
basa in bestemming voor Kilo inschepen
MM. Maertens, geleider van werken (2" ver
trek) Foubert. klerk van lel;las;Van Boom
veefokker-landbouwer (2° vertrek)Langlais
en Ma reus, timmermans. Dit personel is aan
geduid als gehecht aan den dienst der goud
mijnen.
M.Evely, bestuursagent van l*klas(3® vert)
zal op 10 Juni le Southampton inschepen in
bestemming voor Elisahelhslad, waar hij van
Kalanga dienst neemt.
Hij heeft reeds 8 jaar le Boma verbleven,
waar hij aan het algemeen secretariaat uit
stekende diensten bewezen heeft.
Een Hslssnoes* wan ÊVlaróa
In do Engelsche bladen komt
do volgende geschiedenis voor
Eene jonge vrouw die per rijwiel hel
Noorden van Schotland doorkruiste, bleef
zekeren dag, in den afselonnen winter voor
liet winkelraam van een cenvoudigen
ijzer- en gleierwinkel slaan, waar ook hals
sieraden, enz., verkocht worden. Zij wilde
het gebroken ketliugje van haren neusnij
per vervangen.
Do winkelier doorzocht al zijne schoven
doch vond niet wat de jufi'er verlangde. Ten
slotte kwam hij met een oud halssnoer van
zwarte paarlen aan een fijn kejjingjo voor
den dag, en bood dat aan de juffrouw te koop
van 12 shillings en 0 peneo (ongeveer 15.75
franks).
De paarlen kwamen voor de juffrouw zoo
prachtig voor. dal zij den koop sloot, en zich
met liet snoer bij een oudheidskooper begaf,
die erdadelijk 150.000 fr. vóórwilde betalen.
Het was bet halssnoer van Maria Stuurt,
dat sedert 300 jaar verdwenen was. De onge
lukkige koningin droeg liet' nog denzelfden
morgend dat zij in hol kasteel van Folherin-
gay ter dood werd gebracht.
Thans is het halssnoer van 12 shillings
bij opbod verkocht aan 400,000 fr.
Zopgi wooi% uw pensioen.
Dank aan hel spaarzaam en vooruitziend be
stuur der katholieken, is er, in 10 jaar, zon
der verhooging van lasten, 200 millioen
frank besteed aan de werkmanspensioenen.
De pensioenen van 05 frank", die jaarlijks
aan meer dan 200.000 werklieden betaald
wierden, bcloopen, in 10 jaar, tol de som
van 140 millioen. Sedert 15 jaar ook, geeft
dc Staat groote toelagen aan alwio stort in
de pensioenkas' Die toelagen beloopen reeus
tot de som van 00 millioen.'
De provinciën, zekére gemeente- en andere
openbare besturen geven ook toelagen.
Indien al do werklieden jaarlijks iels stort
ten voor hun pensioen, wij zouden cr. na
eenige jaren, toekomen, dat allen een pen
sion bekomen, niét alléén van 05 fr.maar van
100, 200, 300, 300 frank bijgevolg één frank
daags. Hel hangt dus van do werklieden af
te zorgen dat zij later een pensioen liehhen.
liet katholiek Staatsbestuur vraagt niets
beter, maar de werkliedenmoeten meèwillen.
Wij ontvangen volgenden brief, dien onze
lezers met genoegen zullen lozen
X, den 28vlöa Mei 1911.
Mijnheer Do'Hoofdopsteller,
Mag ik, als geabonneerde en als ouderwijzer,
een klein plaalsken vragen in uw geëerd
dagblad, om eens mijn gedacht te zeggen,
aangaande de houding der Christene onder
wijzers ten opzichte der nieuwe schoolwel.
Ik vraag u deze gunst om dc volgende reden
Op reis zijnde over enkelo dagen, vind ik in
eene herberg La Flandre Libérale. Ik lees
een artikel geteekend P. Cimdde, dat luidt
als volgt Al de Christene onderwijzers
slaken angstkreten over de nieuwe schoolwet,
zulks getuigen hunne bladen Christene school.
Instihiteur Beige, enz. Eerw. Kanunnik
Temmerman/gezonden door Mgr Mercior,
sprekende op 21 April in de provinciale ver
gadering der dhr. onderwijzers te Gent, werd
ontvangen op den roep Weg met den school-
bon.
Als ik dat las, dacht ik aanstonds aan
Voltaire, die zegde lieg, lieg altijd,er blijft
toch iets van over.
Aangezien ik wat overheid heb in het Glir.
onderwijzersverfcond weet ik goed wat er om
gaat,en ga ik bovengenoemde leugens weer-
leggen.
Welk is de toestand
I)e Christene onderwijzers zijn met liarl
en ziel verkleefd aan liet nieuw ontwerp. Zij
brengen eene warme buide aan de werkzame
commissie, die zulke sclioone verbeteringen
in bet nieuw ontwerp deed neerschrijven. Zij
hebben dit ontwerp grondig onderzocht. De
leemten, die cr nog in voorkomen, zullen zij
aan de katholieke volksvertegenwoordigers
kenbaar maken en zij hebben de vaste hoop
zo le zien aanvullen en de wel schoon inge
kleed le zien te voorschijn komen uil de han
den van den katholieken wetgever.
De Flandre Libérale, schrijft dat de Chris
tene Onderwijzers op 21 April riepen Weg
met den schoolbon. liet jaartal is met inzicht
weggelaten. Dees jaar had de vergadering
plaats op 21 April ik was er tegenwoordig
cn ik zeg. dat niemand geroepen heeft, weg
met don schoolbon. Integendeel, de Eerw.
Heer Temmerman, na de christene ofiicieële
onderwijzers zijne inzichten te hebben mede
gedeeld, is warm toegejuicht.
Ik weet bet. onze tegenstrevers hadden
hot oog gericht op dal leger onderwijzers.
Hoe spijtig voor hen dat alle voorzorgen
zoodanig waren genomen, dat de onzijdige
ruslstoorders niet kon'den binnengeraken en
dat de eenparige toejuichingen der 800 aan
wezigen de zaal dreunen deden. I ij liet afle
zen van het adres van gelukwenschingen aan
den Heer Minister Schollaert.
De katholieke onderwijzers welen dat de
huidige toestand onrechtvaardig is en dat do
schoolbon i;en middel is om hel recht van den
huisvader te verzekeren en do subsidies
rechtveerdig te verdeden. Le Bicn public
schreef Is de schonlhon lie! beste middel
En hij voegt cr bij: Kent cr iemand een bo
ter middel, wij sluiten er ons bij aan. En
wij, Christene onderwijzers, wij sluiten ons
aan bij de w oorden van Le Bien public, on
wij stellen volle vertrouwen in het schrander
oordeel van onze katholieke gekozenen.
Onze tegenstrevers mogen schrijven en
liegen zooveel zij w illen. Do volgende zaak
staat rotsvast. De Christene Onderw ijzers,
door den lieer Volksvertegenwoordiger Van.
de Vyvere genoemd, do keurbende der
katholieke Partij, scharen zich eenparig rond
de katholieke Vertegenwoordigers, en zij
roepen liun toe Po strijd dien ge leveren
gaal, is heilig, liet doel ervan is het verove
ren van het recht van den armen chrislonon
huisvader, cn de overwinning, zal een luid
'gejubel verwekken onder do 4000 leden van
het Belgisch Christen Onderw ijzersverbond.
Een officilele Onderwijzer.
De kwade trouw onzer tegenstrevers al to
wel kennend, zijn wij overtuigd, dat zij zul
len voortgaan, met onze onderwijzers in ecu
ganscli valsch daglicht voor to stellen. liet
zal echter alleen dienen om hun zelve nog'
wat meer belachelijk te doen uitschijnen in
hun strijd tegen de nieuwe en prachtige
schoolwet.
Staatkundig Overzicht
Engeland. la de Engclsche parlemen
taire zittingen van Maandag zjn twee met-
densicwrdtgc voorpallen aan tc stippen. In
de Lordthamer werd het Parliament Bill,
of hervórming der grondwet bclreh/cclijk de
macht der wetgevende korpsen aangenomen
Ia het Lagerhuis, stelde een afgevaardigde
voor. de uitgave voor leger en vloot tc ver
minderen, cn de andere mogendheden eens
te polsen over eenc ontwapening, liet hamer-
lid liep echter een blamvkcn op.
Turkyë. In de Tarksclie kamer leeft
eene woelige bespreking plaats gehad over
dc Russische nota betrekkelijk dc Montene-
grijnsche kwestie. Ten slotte werd evenwel
eene dagorde van vertrouwen gestemd.
Denemarken. Ier eerc van het eskader
der Vereenigde Staten, dat eenige dagen
geleden tn dc Deenschc 11'citeren verbleef
gaf dé honing van Denemarken een gala-
ontbijt.
Toen het oogenblik der heildronken ge
komen was, dronk dc koning op dc Amcri-
kaansehe vloot en op de machtige Republiek
der Vcreenigde S/aten. De admiraal ant
woordde cn dronk aan de Duitsche vloot.
Onnoodig te zeggen, dat al de genoodig-
den elkander bezagen, als waren zj van de
hand Gods geslagen.
Marokko. Generaal Moinier heeft niet
sultan Mondey Ha fid de voorwaarden der
kicijtsehelding vastgesteld. De oproerige
stammen zullen de helft hunner wapens
moeten afleggen, eene oorlogsvergoeding be
talen en hun deel dragen in de verantwoor
de/ jkheid voor de gepleegde aanslagen
Frankrijk.Dinsdag had in het Elyseum
een ministerraad plaats. De nieuwe minis
ter van Oorlog, generaal Govian, heeft
aan president 1< allières verscheidene benoe
mingen en bevorderingen in het leger onder
worpen.
Een ijselijk ongeluk had Maandag namid
dag op de kermis van Rauw plaats, tijdens
de baankoers. Gansch de rit hadden de 13
rijders in groep gereden en naderden alzoo
het eindpunt. Tijdens de emballage viel een
hunner en de overigen ondergingen hetzelfde
lot. In een oogenblik vormden zij sleelits
een berg van menschen tusschcn gebroken
rijwielen, 't Was al bloed wat men zag.
De 20jarige Jozef Do Martelaar, fabriek
werker, wonende in Meerhout, die bij do
laatslen was, werd van zijn rijwiel geslingerd
over zijne medekampers heen. en kwam met
het hoofd op den grond terecht. Do dood was
oogenblikkdijk, hot bloed vloeide uit ooren
en mond. Hij droeg slechts een kleine wonde
aan liet achterhoofd. De Eerw. heer Rey-
niers. pastoor der parochie, werd bijberoe
pen. die hem zijne geestelijke hulp toediende.
Nadien w erd het lijk in eon loken gew ikkeld
en per rijtuig naar liet gasthuis van Moll
overgebracht.
Verscheidone toeschouwers werden ook
