3e Reeks inleven van 1. Vincent Diericx lef Hellandscii en hel Belgische stelsel. 'T EEN EN 'T ANDER Rond den pilleken toeslancl Eene moorderij uaMj Parijs Vrijdag 13 Juni 1911 I3A.GBLAI3 BestuurderJ. Van NuffeBDe Gendt. Os ooÉrwijzets vso Saxen en het godsdienstig onderwijs Twee werklieden opgesloten in een.... M-ansilioffer Zewessftiesieie jaargang nr i 39, 2 CENTIEMEN HET NUMMER ABONNEMENTEN: Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken. Inschrijving in alle posthureelen van het land. EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. #8$ EUREELEN TE ERSISSEL I TE HALST 723, Steemweg van VtfaterBoc, 723. j &9 Kerlsstraat, O* Telefoon 114 AANKONDIGINGEN j KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0,60 3® bladz. ide regel) fr. 0,50 4® bladz. (de regel) fr. 0,30 Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00 Reldarnen (per regel) fr. 1,00 Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00 Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00 Overlijden (per regel) fr. 2,00 De antiklerikalen zoeken uit allo hout pijlen te snijden en zoo aarzelen z:j niet, het ITo'ilandsche schoolstelsel ais tegenwicht te geven van hot thans voorgestelde in België in andere woorden, zij beweren dat het in Hol land juist hot tegenovergestelde is, als wij in België willen zien ingevoerd. Zij halen eenige bepalingen aan, die schijnbaar wel liet tegenovergestelde uitdrukken doelt die van naderbij ba- keken bijna gansch op hetzelfde neer komen. De Hollandsche wet door artikel 2 verbiedt aan de provinciale en de ge meentebesturen de vrije lagere scholen te ondersteunen, het is gelijk onder welken vorm. Die zoo spreken, spreken waarheid; docb zij zijn weinig rechtzinnig als zij de andere punten verzwijgen, die ech ter van buitengewoon belang zijn, Zoo neemt de Staat ten zijnen laste, al de jaarwedden van de vrije onderwijzers, en bovendien schenkt hij jaarlijks voor het onderhoud der klassen nog een hulpgeld van GO florijnen of meer dan 12G frank. De Staat neemt dus op zich bijna de algeheelheid der uitgaven. Om te beletten dat de komiteiten, door het stichten van scholen geen voordeel zouden trekken, was het dus billijk en juist, de provinciën en ge meenten te verbieden aan de vrije scho len nog hulpgelden te verieenen. In België wel is waar worden die uitgaven ten laste gelegd én van den Slaat én van de Provincie én van de Gemeente. Waar is nu feitelijk het verschil? Maar er is geen verschil immers in beide gevallen zijn het toch enkel de lastingbetaiers die hulpgelden verieenen De zeden in Holland verschillen met de Belgische zeden. In Holland hou den zich de provinciën en de-gemeenten tevreden met te besturen in België Waar de antiklerikalen baas zijn in d provinciën ot de gemeenten, daar doen zij aan strijdende politiek, en besturen in 't voordeel van hunne vrienden, van hunne nichtjes en kozijntjes. 2. In Holland wordt geene enkele vrije school ondersteund, waarvan het personeel niet gediplomeerd en be kwaam is. Zij die dit punt opwerpen, hebben niet eens de wet Scliollaert, of de Bus de Warnaffe gelezen, want daarin staat duidelijk dat enkel die scholen zullen hunne toelagen genieten, waarvan het personeel voortaan zal ge diplomeerd zijn. tl. '-In Holland moeten de vrije onder- w ijzers, drager zijn van een getuig schrift van goed gedrag, van wegede 1 mrgeflij ke overheid in België is het voldoende dat de eene of de andere priester teekent dat hij een volmaakt krerika'al is.» Dat is eene domme op werping noch min noch meer. Waarin berust het getuigschrift van de burgerlijke overheid Enkel en alleen op eene rechterlijke veroordee- .ling. Zijt gij niet veroordeeld, dan is de burgerlijke overheid zelfs verplicht u dit bewijsschrift te geven. Het ge tuigschrift van den priester is dus in alle geval beter. lil Holland zijn de vrije scholen on derworpen aan dén konlrool van hot staatstoezicht, in België tellen de vrijs onderwijzers de staatstoezichten als het vijfde wiel aan een wagen. Om zoo iets te schrijven, moet men blijk geven, of wel van volkomen kwa de trouw, ofwel van volslagen on we tenheid in schoolzaken. In Holland wordt het toezicht allengs niet uitge oefend door schoolmannen het zijn vrederechters, advokaten of doctoors, die voor alle toezicht, een praatje kun nen voeren mot den onderwijzer, en in de klas weg,samen eene lekkere sigaar rooken. In België worden de ofïiciëele inspec teurs door de vrije onderwijzers meest en bekt goëerbiedigt. Zij die er aan twijfelen, hebben maar op inlichtingen te gaan. Doch waar er, bij algemeenen wete, fel gegekscheerd wordt met de staatsinspecteursdietis wel in de groo- liberale staatsscholen, waar vele onderwijzers,de pretentie hebben,meer te weten als do staatstoezicliters, hoe wel zij er in de meeste gevallen, veel onder sLaan Nu hebben de bisschoppen voor de vrije onderwijzers, beroepsraden inge richt die beroepsraden zijn geheel en al ingericht volgens de beroepsraden door de schoolkomiteiten van Holland in 't leven geroepenwelke werden voorzien in het koninklijk besluit van 12 September 1905. '■In Holland hebben de vrije onder wijzers recht op de minimumjaarwed- do, in de wet voorzien, in België zou dit minimum uitbetaald worden aan de schoolkomiteiten.» Vele Belgische ka tholieken zijn het hierop eens met do Hollandsche wetgeving, en zouden uit ganscher liarlo willen dat het in Bel gië ook zoo tot stand kwame. "In Holland richten zekere gemeen ten de voeding in aan de arme kin deren, of ondersteunen de menschlie- vende kringen die liet op zich hebben genomen de behoeftige- kinderen voed sel en kleeding te bezorgen. In België voorzag de wet Schollaert, het verbod aan de gemeenten, deze liefdadige werken in te richten of te ondersteunen. En dat was eene geluk kige bepaling. Het is immers toch wel ongehoord, de voeding en kleeding alleen te geven aan de kinderen der gemeentescholen, en de arme kinderen der katholieke scholen er van te be- roovenWanneer men voedsel en klee ding w il verschaffen, dan moeten er onverschillig alle arme kinderen kun nen van genieten, zonder te vragen of ze katholiek zijn of niet. Het mag niet gebeuren, dat men door die liefdadigheidswerken, een aanslag zou kunnen plegen op de ge wetensvrijheid van arme lieden. Zij, die het Hollandsche stelsel goed keuren, zullen veel moeite hebben, het Belgische stelsel, af te keuren. BS Zoo er binnen een paar jaren moest overgegaan worden tot liet vermeerderen van 't getal volksvertegenwoordigers, in verhouding met den aangroei dei' bevolking, zou dit getal tol 17 of 18 heloopen. La Gazette gaat er op los om dio zetels le verdeelen. Gelukkig is de Gazette niet alleen kiezer. Geven wij hare uitvindingen ten titel van inlichting. Van die 17 zouden de liberalen er S of 9 bemachtigen, de socialisten 3 of 4 en de ka tholieken 4 of 0... Iloe vindt ge, de libera len 8 of 9, zij dio met do grootste moeite al le nauwernood een derde van de stemmen kunnen halen. De Peuple lacht er ook fijn mee. Wij denken schrijft dit blad dat Jean Prolo er een schooner brok zal kunnen van bemachtigen. Wij denken zulks ook voor ons paart. Daarbij zegt La Gazette dat zij er nog eene winst van 5 zetels mogen bijvoegen voor de linkerzijden, en zij alzoo kunnen rekenen op eene meerderheid van '10 stemmen... Die aanwinst hespreken de liberalen al 25 jaar. en 't blijft altijd 't zelfde spel. Zouden do antiklerikalen vergeten zijn dat zij met de verleden kiezing juist een zetel hebben bijgewonnen en dit dank zij de groote geldmiddelen van den Jood May 'te N ij vel. V@oi*uitgano dea* kathoSieke so&iaie wepkitteg, Men schrijft uit Rome aan een onzer confraters Van den 24 September tot 1 October 1911 zullen de Itali4aansche katholieken hunne Zesde So- cialo Week houden, onder voorzitterschap van professor A. Boggiano. Zij zal gansch gewijd worden aan deze eenige kwestie De beroepsorganisatie. De volgende lessen zullen gegeven wor- don l°Do theoretische grondbeginselen door professor Tonioio. 2° De geschiedenis der Beroepsorganisatie door professor Boggiano. 3° Betrekkingen met den Slaat, door Dok ter Mario Ghiri. 4° Juridische Erkenning door M. Nie. Rezzara; 5° Arbeidscontrakt, door Mgr^Pottier. G° De inrichtingen in de Nijverheid, door Dr Colombo. 7° De inrichtingen in den Landbouw, door Dr Longinotti. S° Do inrichtingen in de Openbare Dien sten door D1' A. Mauri. Verders nog Het Italiaansch Textielsyn- dikaat de organisatie der Gheminots de organisatie in do mijnen en tot slot Sint Franciscus en de Sociale Vrede. Deze Week zal voorzeker al de sociale werkers ten zeer ste aanbelangen. HaranemSng vaai SCÈïöüieEB. Zooals wij komen te verne men, zou do regeering zinnens zijn de pro vinciale normaalscholen van Henegouwen, die zich thans in regel hebben gesteld met de wet, en 10 katholieke aanneembare nor maalscholen, die reeds 10 jaar hierop -wach ten, aan te nemen. De Gazette de Liège heeft met de meeste andere bladen bevestigd dat de heeren Cooreman en Beernaert hetzelfde advies over den toestand aan den Koning hebben gegeven als M. Woeste. De Journal de Bruxelles die de Gazet de Liège daarover had aam vallen, krijgt van deze laatste een ant woord, dat wij aan onze lezers liier willen meêdeelen. De Journal de Bruxelles loochent de nauwkeurigheid van het feit niet hij heeft gelijk, want wij Zijn overtuigd en wij hebben daartoe uitmuntende redenen dat de zaken zicli hebben voorgedaan, gelijk wij hebben te verstaan gegeven. Indien wij ge sproken hebben, dat wanneer het ons zeker lijk veel aangenamer zou zijn geweest te zwijgen, het is dat wij niet konden toelaten dat zekere dagbladen met open armen op M. Woeste vallen, alsof hij de eenige verant woordelijke dader was van de crisis er was daar, schijnt ons, ten opzichte van een man die recht heeft op de gansche erkentelijkheid van de katholieke partij, eene misse beschul diging, die wij moesten weerleggen het stilzwijgen van onzen kant ware eene on rechtvaardigheid geweest. De Journal de Bruxelles verwijt ons ten tweede de laatste redevoering van M. Woeste gesteld te hebben nevens zijne rede voering van 190S, op do krijgskwestie. Hij verklaart dat deze vergelijking hem verwon dert van wege een confrater, gewoonlijk zoo fijn vooruitziend, (bedankt voor het compli ment Ja, wezen wij ter goeder trouw: do toestand is niet dezelfde en ziehier het verschil Indien, zooals de Journal bedoelt. M. Woeste vandaag alleen van zijn gedacht was, kon zijne ontbreking M. Schollaert niet in minderheid brengen, en men kon zijne meening aanzien als niet in aanmerking ko mend het kabinetshoofd behield inderdaad met hem de meerderheid van de Kamer en de schier-algsheelheid van de Rechterzij. In 1908 integendeel, had M. Schollaert maar de meerderheid der Kamer met hem, dank aan do medehulp der linkerzijden, maar hij had tegen hem de twee derden zijner vrienden Nochtans, een ministerie moet uitsluitelijk kunnen steunen op de partij, waar het uitvloeisel van is wij hebben over 2 jaar getoond door stavende aanha lingen, dat deze meening deze was van ver scheidene mannen, waarvan do Journal de bevoegdheid niet zal betwisten, zooals Beernaert en Frère-Orban. Ook mocht de leider der Rechterzij in 1908 het ontslag van het ministerie eischen in uitdrukkelijke be woordingen. Er is dus een verschil tusschen de twee aanhalingen in 1908, heeft M. Woeste, woordvoerder van de meerderheid der Rech terzij, uitdrukkelijk het ontslag gevraagd van den minister in 1911, heeft M. Woeste afgezonderd, eenvoudig te verstaan gegeven dat hij de taktiek der regeering niet goed keurde. De minister die meende in 1908 geen acht te moeten slaan op het advies van M. Woeste, had 10 maal meer reden eveneens zoo te handelen in 1911. Hij heeft het niet gedaan, het is dat hij onafhankelijk van de houding- van den Aalsterschen gekozene, ernstige re denen had om ontslag te nemen. Van dan af, vinden wij zoo nutteloos als misplaatst den veldtocht, die katholieken ge voerd hebben en nog voeren tegen M. Woeste, naar aanleiding van de huidige crisis. De Journal do Brussel wil ner gens wel bekennen, dat noch de redevoering van M. Woeste, noch het verlangen dat hij zou kunnen uitgedrukt hebben, M. Schol laert te zien vertrekken, niet het eenig beslissend element is geweest maar enke lij k een van de beslissende elementen. liet is reeds iets. Wijze vraag. De Bien Public vraagt of dat thans,nu de punten op i's zijn gezet, men een einde zal stellen aan de woordentwisten, waaruit niet dan onmacht en warrebosl spruiten De logehladen staan opgevuld met deze woorden vitterijen. Zij drinken melk. De vreugde van Le Peuple. Het socialistisch dagblad wrijft de handen en schreef gisteren morgend Wat hierin het meest kenmerkend is, het is de onver mijdelijke scheuring, die deze manier van polemikeeren en deze broederlijke toejui chingen voortbrengen De verscheuring voor de verplettering Heerlijke woorden Wij kunnen niet genoeg aan iedereen aan bevelen zich aan to sluiten hij do woorden, die de Patriote neerschrijft op deze beurtenissen. «IIooger dan de gebeurlijkheden, hooger DAN DE PERSONEN, IIOÜDEN WIJ DE ZAAK IN IIET OOG Een genaamde Bouazig, wonende te Ivry- nabij-Parijs, werd onlangs veroordeeld tot eene gevangzilting van vier maanden, wegens slagen en verwondingen. Onder de getuigen ten laste, welke in het proces Bouazig opgeroepen waren, bevond zioh een gebuur van den betichte, zekere Albert Aubert, haarkapper, die zulke ver pletterende getuigenis tegen Bouazig' aflegde, dat deze schier onmiddelijk veroordeeld werd. De gezellen van Bouazig besloten hun vriend te wreken. Dinsdag avond bevonden zich ten huize van Bouazig de genaamden Alki Belloumi, Mo- hamed Belhocine en Marcel Lallemand, en namen er het avondmaal in gezelschap van vrouw Bouazig. Het maal liep ten einde, toen rond 10 ure. Aubert zijne woning verliet om eene bood schap te doen. Belloumi zag hem voorbijgaan, sprong huiten en heleedigde hem. De haar kapper antwoordde, doch toen hij ook Lal- leman en Belhocine zag naderen, liep hij zijne woning wederom binnen, greep er een revolver en een sabel en er rnede gewapend kwam hij terug buiten. Toen de anderen hem to lijve vielen, loste hij zes schoten in hunne richting. Vier der kogels troffen hun doel en de drie vrienden van Bouazig rolden ten gronde. Belloumi had de rechterhand doorboord, Lalleman kreeg een kogel in den rechterarm en een in het hoofd en Belhocine een in do linkerborst. Op het gerucht der losbrandingen snelden eburen ter plaats die de slachtoffers naar het gasthuis overbrachten. In t usschen snelden policieagenten den moordenaar achterna en gelukten er in hem aan te houden. Ondervraagd, verklaarde Aubert, dat hij wist dat de drie mannen hem zoude mishan deld hebben, en zich heeft willen verdedigen. Hij is in het gevang opgesloten. Te Dresden had verleden week het congres plaats van do Proteslantscho onderwijzers. De minister van Eerediensten en van Onder wijs zat do openings vergadering voor, en sprak te dezer gelegenheid eene groote rede voering uit over de schoolkwestie, die thans in Saxen aan 't orde van den dag staat, daar de Saxische regeering een nieuw school- wetsontwerp heeft ingediend. M. de minister Beek doet uitschijnen dat de bijzonderste zending der schoolbestaatin de zedelijke en godsdienstige gezondmaking van het volk, en dat bijgevolg de godsdienst de grondslag moet zijn van 't onderwijs. Daarop drukt M. Beek zich woordelijk uit als volgt: Welnu, confessionaliteit voor ons betee- kent kristendom het geloof in Jesus-Ghris- tus, Zoon Gods, do Verlosser van 't mensch- dom. De onverschilligheid van de groote ssas van 't volk ton opzichte van den godsdienst en van de godsdienstige plichten leidt rechtstreeks naar den godsdiensthaat en de anti-kris Lelijke dweepzucht. De schoolwet die in Saxen gaat uitgevaardigd worden, heeft voor voornaamste doel in te werken tegen den geesel van do godsdienstige on- •schillighoid en onze jonkheid herop te knappen in de gezonde bronnen van den gods dienst, waarvan de kern en de ster Ons Heer Jesus-Ghristus is, gekruizigd en verrezen voor de zaligmaking der wereld. Het on godsdienstig onderwijs zou voor uitwerksel hebben, het kind over te leveren, als een vaartuig zonder zeekompas, aan de tem peesten en de gevaren van 't leven. De school moet dus zijn, en zij zal zijn strikt en streng confessionneel of godsdienstig, en de wet zal haar opleggen verdraagzaam le zijn jegens alle godsdiensten. Wij zullen dus in het recht zijn ook ten onzen opzichte, do ver draagzaamheid der anderen te eischen, wan neer wij ons stellen onder het vaandel van Christus en zijn Evangelie. Gedenken wij, nochtans, hoewel verdraag zaam zijnde, het schoonc vers Die Freiheit und das Himmelreich gewinnen keine Hal hen (Halfslachtigen winnen de vrijheid en den Hemel niet). Dit gedacht moet de grond slag zijn van de opvoeding der jeugd, en het is ook de grondslag van het schoolontwcrp. Deze prachtige redevoering, die door onze antiklerikale feniksen op geschimp en ge spot zou worden onthaald, werd door het talrijk congres, langdurig toegejuicht. Ge lukkig land, waar een minister van Open haar Onderwijs nog zoo durft en nog zoo kan sproken te Emssel. In dé kelders van een groot bankhuis te Brussel, had gisteren een zonderling ongeval plaats, dat bijna de dood van twee werklie den veroorzaakte. Twee werklieden waren in de zaal der hrandkoffers bezig, de groote stalen kassen te schilderen, waarin de kleine geld en ju weelenkistjes, hij het sluiten der bank: ge borgen worden. Beiden stonden in een dezer groote kof fers, toen do deur eensklaps toedraaide en in slot vloog, vooraleer do werklieden hadden kunnen builenspringen Toon de twee schilders zagen, dat zij on mogelijk van binnen de deur konden openen, werden zij door een vrceselijken schrik be vangen. Inderdaad, de lualitgeslellenis in den koffer was niet in te ademen en do ongo- lukkigen liepen dus groot gevaar le verslik ken. Zij klopten en riepen, doch de dikke stalen wanden van den koffer, verdoofden totaal hunne kreten. Hunne afwezigheid werd evenwel opgemerkt door andere werklieden, en het alarm werd gegeven. De bestuurder der bank alsook de fabri kant der hrandkoffers werden verwittigd on kwamen ter plaats. Een slotmaker verge zelde den fabrikant, doch, alhoewel hij do sleutels had, d/urde het ruim anderhalfuur, vooraleer de deur geopend werd. Reeds lang hoorde men niet het minste gerucht meer in den koffer. De heide werk lieden werden bewusteloos gevonden. Gon6es- heeren waren reeds in den kelder, met do noodige middelen om de ongelukkigen hij to staan, en na weinige oogenblikken kon men hen lot het leven terugroepen. gewezeii-volksvsrtegenwooidiger, reizends in Kongo ii £0 April 1911 Eindelijk in Kongo Na eene lastige reis van drie dagen en twee nachten, zijn we, den Donderdag, 27 April, in Belgisch Kongo afgestapt. Onze kolonie werd met geestdrift begroet door do Belgen talrijke engelschen, Franschen, Roemenors, Afrikaanders en Amerikanen roemden, en niet zonder reden, de Belgische gastvrijheid. Zo zijn allen zinnens hot Bel gisch burgerschap aan te vragen. De statie van Sakania is door Belgen be stuurd maar het Engelsen staatsbestuur be schikt over den helft der gehouwen, om er, met de reizigers, de tolrechten le regelen. 't Zijn hier al Belgen die men hoort en ziet. De eerste die ons vriendelijk toenadert er. al do gewenschte inlichtingen verschaft, is do heerpoliciekommissaris Thair'; ik blijf er hem hartelijk dankbaar over. De opziener van den trein, heer Paris, is even dienstwillig en van groot nut voor ons. De heer statieoverste, wiens naam mij ontsnapt is, betoonde ons ook veel genegenheid. Drie uren hieven we te Sakania stilstaan, om de tolrechten te be talen. Er bleef ons natuurlijk tijd over om een smakelijk glas hier te drinken in de Café Beige het eenigste gebouw rond de statie. In de Iccmcn herberg,ontmoetten we Belgen, die reeds in Katanga verbleven. Allen spra ken met bewondering over de snello wijze op dewelke Elisabethstad dagelijks verbeterd ea toeneemt in bevolking.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksstem | 1911 | | pagina 1