Oe Vrijheidsmannen
BUITENLAND.
'T EEN EN 'T ANDER
38 Reeks brieven van
M. Vincent Dierlcx
GELUKKIG GERED
CS- X_i
ROND M. WOESTE
Zeventiende jaargang nr I -
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Zaterdag 17 Juni 1911
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle poslhureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. 43}
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
44 «4
BUREELEN
TE AALST
9Kerlcstraat,
Telefoon 111
BestuurderJ. Van Nuffel-Dc Qendt.
TE BRUSSEL
723, Steenweg van Waierloo9 728.
AANKONDIGINGEN s
KI. aank. (1 tot 4 lel. reg.) fr. 0.G0
3C bladz. ^de regel) fr. 0.50
4C bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Rcklamen (per regel) fr. 1 00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, hers cell, (per regel) fr. 2.00
Overlijden (per regel) le. 2,00
Portugal moest zich los maken van
do koninklijke dwingelandij. Ue man
nen die zulks hekken gepredikt, heb
ben thans den tijd gehad te toonen hoe
de vrijheid door hen wordt opgenomen.
Om deze in al hare scherpte af te
teekenen, kunnen wij niet heter doen,,
dan de wereldbrief van den Paus door-'
loopen, dien hij onlangs over de Porlu-
geesche aangelegenheden heeft ge
schreven.
We zouden voorzeker wel doen,
hem in zijn geheel te geven, doch hij
is te lang 011 daarom moeten wij ons
tot eenige bijzondere punten beperken.
Wij hebben gezien zegt de II.
Vader hoe godsdienstige orden met
geweld werden uiteengedreven en hoe
hel grootste deel van hen, hardvochtig
en onmensclielijk uit hot grondgebied
van Portugal werd verbannen.
Wij hebben gezien, hoe met den
hardnekkiger! opzet om alle plechtige
gebruiken te ontheiligen en geen spoor
van godsdienst in 't burgerlijk leven te
laten voortbestaan, men de leesten der
kerk uit de rei der feesten geschrapt
beeft, men aan den eed bet godsdien
stig karakter beeft ontnomen, men
haastig eene wet op de echtscheiding
heeft ingevoerd, men het godsdienst
onderwijs op de -scholen verboden
beeft. Alen is met heiligheid tegen de
kerkelijke overheden opgetreden en
men heeft tw ee van de meest geziene
bisschoppen, die van Opórto en Beja,
van hun met oere bekleede zetels ver
dreven.
Ondanks de plechtigste verdragen is
de scheiding van Kerk en Slaat door
gevoerd, en na lie scheidincï, werd de
Kerk beroofd van de algemeene vrij-
1 icid en het algemeen recht, die ieder
burger en iedere gemeenschap van
burgers voor zich kan opeischen.
De Staat ontneemt door roof de uiter
lijke goederen der Kerk en brengt ze
tot de zwartste armoede hij wil de
Kerk tot slavernij aan den Staat onder
werpen. De roerende en onroerende
goederen der Kerk, volgens het meest
strikte recht verkregen, worden haar
beroofd, en zelfs wordt haar de vrij
heid ontnomen in de toekomst iets te
bezitten. Als de katholieken iets willen
geven voordo Kerk, moet dat eerst in
handen komen van bijzondere komi
teiten, en in alle geval, wordt het
derde van het geld afgestaan in de
openbare liefdadigheidskas.
Do eeredienst van de godsdienstige
plechtigheden wordt geregeld door
hiertoe aangestelde leeken. Bestaat er
verschil, de republiek zat het geval
slissen. De instelling der Kerk wordt
geheel overliet hoofd gezien, en erger
nog, uitvoering der kerkelijke
macht wordt'verboden. Zoo is het b. v.
or zware straffen verboden, welke
stukken van don II. Stoel ook, in druk
uit te geven, of onder welk bedin
ook, ZELFS BINNEN DE MUREN OER
kerkgebouwen aan de geloovigen mee.
te deelen zonder toestemming' van de
regeering. Het is verboden, zonder toe
stemming van 't Staatsbestuur, huiten
de Kerk eenige godsdienstige oefening
te houden, de priester mag zelfs zijn
toga niet dragen Niet enkel op open
bare monumenten, doch zelfs op bij
zondere huizen is het verboden, iets
aan te brengen dal herinnert aan den
godsdienstdoch om hem to beschim
pon en te bespotten, mag men doen, al
wat men wil De katholieken wordt
schandalig weg liet recht ontzegd van
hunne goederen iets te bestemmen voor
de zielsrust der overledenen of het on
derhoud van den eeredienst.
De Staat gaat zalft zoo verre zich te
bemoeien met de opvoeding en de op
leiding van den priester hij mengt
zich in de inwendige regeling der semi-
nariën, hij moet de leeraren benoemen,
cn de jaarwedde vaststellen, hoewel
hij ze niet betaalt.
Wat te zeggen van eene wet, die er
opzettelijk op gericht is, om de zeden
der geestelijkheid te bederven en haar
aan te sporen tot opstand tegen hare
overheden De Slaat verleent uit de
priesterskas, pensioenen aan die pries
ters die door hunnen bisschop zijn go-
schorst in hunne bediening hij staat
voordeelen toe aan die priesters, dat
de ergste apostaten worden en zich
geheel vergetend, in den edit treden
ja,bij schenkt zelfs pensioenen aan dier
medeplichtigen, en aan het kroost dat
zij mogelijk zouden nalaten.
Is het niet kolossaal schandalig,
zulke wet We meenen, al genoeg
meegedeeld te hebben van 's Pausen
brief, om u in de gelegenheid te stellen
te oordeelen over den afschuwelijken
dwang die thans in Portugal is inge
voerd.
En zulke mannen spreken van vrij
heid, van verdpaagzaajnlieid, van broe
derlijkheid, van gelijkheid... ja, van
wat weet ik nog
Moesten zulke woorden hij die vrij
heidhaters, bij die vervolgers, bij die
dwingelanden, bij die fanntieken, niet
op do lippen branden Hebben wij
nog geene bewijzen genoeg ontvangen,
nog geene slagen genoeg gevoeld, om
te weten en te oordeelen, wat vrijheid
bcteekent in den mond van goddeloozc
mannen
Laat het ons nooit of nooit ver
geten
priesters liet schandaligste gebruik hadden
gemaakt van hunne macht. En .dan drukte
hij plechtig op de woorden. Ik spreek' u
van dit tijdperk om dat ik het beleefd heb
en waarover zich in de stad niemand een
rjedaeht kan vormen. M. Huvsmans gebo
ren in 1871 had das in 1S79 juist den ouder
dom van S jaar. Iïij mag we! zeggen dat hij
er met kennis van zaken kan over meeklap
pen. Als men acht jaar oud isen daaihij
socialist, dan is men natuurlijk opd'hoogte
RIHIËfarania. Generaal Ilellebaut,
heeft maar aangenomen minister van Oorlog
lo blijven op eene dubbele voorwaarde. Hij
moet kredieten verkrijgen voor de herinrich
ting van de ruiterij en zijn wetsvoorstel op
de pensioenen der officieren moet besproken
worden. Zou het niet goed zijn, voor wat liet
le punt betreft, een nauwkeurig oog in 't zeil
te houden
Eene politieke sieentster.
Dat is voorzeker M. Van Langendonck, soci-
alistischo volksvertegenwoordiger van Leu
ven, die zijnen stamp krijgt in de partij,
maar hem niet wil aannemen. Nu zit hij eens
te Parijs, dan te Leuven, een dezer dagen
heeft men hem te Brussel gezien, op weg,
schijnt het, naar het volkshuis.
Geen enkel socialistisch blad durft schrij
ven, waarom hun kameraad zoo dwaalt.
Het zal niet pakken, La
Chroniqi'e, hoopt do Vlamingen tegen het
nieuw ministerie in het harnas to jagen.
Zulks moet juist in La Ciironique ver
schijnen, die over ecnigen tijd over de Vla
mingen sprak, al erger of we waren zoo eene
soort van wilde beesten. Als er ergens vrien
den zijn van het Vlaamsche volk, dan zijn
die eerst en vooral, ja, hoofdzakelijk, in onze
rangen, E» gaat men op zoek naar do groot
ste Vlaamsclihaters, dan sturen wij u naar
de liberale bladen der hoofdstad.
Jaarlijkse!? congres der dag
bladschrijvers ie Charleroi?
l)it Congres dat den 10, 11 cn 12 dezer
te Charleroi werd gehouden, is ten volle ge
lukt. Er werd gesproken over de bepalingen
der ongevallenwet, waar onder de dagblad
schrijvers verkiezen niet te vallen verder
over den verkoop der bladen in de statiën en
over de rechtspleging in perszaken.
De lieer Burgemeester op zijn kasteel,
Beauregard, liet. gemeentebestuur van Char
leroi en het Komiteit der Tentoonstelling,
boden beurtelings een feestmaal aan do Con
gressisten.
Hai oordeel van een vreem
deling. Een gekend Franscli schrijver,
hoewel een radikaal. gaf als volgt zijn oor
deel over den Belgischen toestand.
Zouden de Belgen, die ik voor wijze en
bezadigde lieden hield, er aan houden ons na
le volgen tot in onze dwaasheden
Zal het daar zooals bij ons voldoende
zijn de stem op to heffen, bedreigingen tn
uiten, wanorde in de straten le verwekken om
voldoening te hekomen
Dit oordeel komt heel goed overeen met
dit van M. Edmond Picard, die Zondag laatst
nog schreef Als men de honden iels toe
geeft als zij blaffen, weest zeker dat zij zullen
herbeginnen.
Zoo is het geheel en gansch. Geene wreed
beid, geene dweepzucht, geen ongeoorloofd
optreden, maar toegeven aan bedreigingen,
dat mag, in 't belang van de orde en den
goeden gang der zaken, nooit gebeuren.
Herinneringsdag. Vaudaap
't juist 19 jaar geleden, dat de Meetingpartij
van Antwerpen, na con ongelooflijk harden
kiesstrijd do overwinning behaalde met 320
stemmen. Gansch het land had dien strijd
met de meeste belangstelling gevolgd. Laat
ons in de huidige omstandigheden, het prach
tig voorbeeld volgen van die koene meelin
gisten
Een der oud-strijders van
1879. Woendag sprak M. Huvsmans
in den socialislisclien kring van Brussel, over
den strijd van 1879 tot 84 en beweerde dat de
gewezen-volksvsrtegBnwoordlger, reizende in Kongo
Eindelijk in Kongo (vervolg)
Ik moet deugdelijk en vast geslapen heb
ben, want toen ik opstond, flikkerde de zon
reeds van lioog door het zeildoek mijner
lente. Hoe kon ik anders dan wel slapen
Zacht cn warm gedekt liggen, met eenen
schildwacht, aan de deur, gelijk... do koning',
of ten minste gelijk 'n boschkoning j 't is
naar wensch
Rap ons aangekleed, de tent uit Daar
staan we in eenen bosch, waar de boornen
dun genoeg slaan om ons licht en lucht te
laten. Ginder staan drie groene tenten en
twee zwarte deze, zeer groot, dienen tot
bergplaats.
De schildwachten staan zich te warmen
aan een houten vuur en bekijken ons met
dqzelfdc nieuwsgierigheid als wij hen toe
dragen. We bekijken vriendelijk malkaar
van kop tot teen. Barvoels, volgons negers
mode, zijn ze gekleed in 't blauw en in
rood. Eene blauwe velobroek en een blau
we vareuze met rooden lacet afgezet dat is
de uniform dier kloeke jongens, met flikke
rende oogen, platten neus, dikke lippen
sneeu'witte tanden.
De eene Belg na den andere komt nu uit
zijne tent te voorschijn. Men spreekt vroo
lijk over vrienden, reis en vaderland. We
nemen te zamen het ontbijt, dat heerlijk
smaakt. Is het noodigte zeggen dat keuken
tafel- en kaïgeflmest door zwarten gedaan
wordt We zijn er zoo aan gewoon, dat. de
zelfde bedieningen, door blanken gedaan,
ons vreemd zouden voorkomen.
Daar komt nu een jonge heer aan, dien ik
niet ken. M. Leplac stelt ons M. den baron
d'Huarl vóór. Ongelukkiglijk is die heer wal
zielede groole vermoeienissen eener jacht
partij hebben hein koortsen veroorzaakt.
Doch hij is reeds op betere zijde en eenige
dagen rustig leven zullen onzen nieuwen
vriciul herstellen.
En nu, mijnheeren, aan 'L werk «De
algemeene bestuurder doet zijne inzichten
kennen; elk krijgt zijne taak en eenen groep
zwarten om het bevolen werk uit te voeren.
In het middenpunt, rechtover de hut van
onzen leidsman, zal eene breede laan aange
legd worden. De hoornen, die in den weg
staan, worden aangevallen, dc bijlen kappen,
de splinters vliegen, de hoornen vallen.
Zwarten en witten ijveren om het meest
Eindelijk zijn de verwezene hoornen geveld
en de negers zijn aan het klieven én wep
slijpen van het hout. Eene laan grootcr dan
de breedste boulevard van Brussel is aan
gelegd
Wat is het zonderling zoo in eene vreemde
streek aan le landen en daar hoornen te kap
pen en lo zagen naar uw goeddunken, gelijk
een eigenaar Wat is zoo een vrij leven
lustig cn gezond Ik zou zoo maanden lang
wenschen televen, voor 't welzijn van mijne
lichaamsgesteltenis en tol de volkomene her
stelling van mijnen geschokte» geest l
Laat mij nu de pen afleggen om mijn bijl
te hernemen en nog wat mede te werken.
Gongotrotter.
Gisteren deelden wij een artikel mede van
Gazette de Lióge vandaag willen wij
een uittreksel geven van de XXe Siècle
Wij lezen in het hoofdartikel van vandaag:
M. Woeste komt aan de katholieke partij
een onmetelijk kwaad te berokkenen. Boven
het gemeene belang en den plicht de een
dracht der Rechterzij le handhaven, die mol
den tegenstrever in :l strijdperk was op eene
levenskwestie, heeft hij do voldoening doen
doorgaan van zijn spijt van voogd, die in
beschikbaarheid gesteld was voor het mis
bruik van te veeleisehend le zijn.
Dit schouwspel is bedroevend voor gansch
het katholieke land, dat het recht had van
een zijner leiders, eertijds het meest aan
hoord. eene andere bekroning van zijne poli
tieke loophaan lo verwachten... Maar stil
stand aan de beknibbelingen. Het kwaad is
gedaan. Onze vrienden uit al dc provinciën,
onze gekozenen en bet nieuwe ministerie
moeten geen enkelen minuut verliezen om
het te herstellen
Staatkundig Overzicht
Frankrijk.ht de Fransche Kamer wordt
de bespreking over de werkerspensioenen
voortgezet en geeft er aanleiding tot eene
zeer belangrijke besprekingDonderdag
avond icerd een voorstel aangenomenwaar
bij het gouvernement uitgenoodigd icordt,
zoo spoedig mogelijk een algemeen wetsont
werp over dc pensioenen op te maken.
In den Senaat gaat het over de grensbe
paling der Champagneslreek. Onnoodig te
eggen, dat hel hier stuift. Hier ook tcerd
het gouvernement uitgenoodigdzoo spoedig
mogelijk een wetsontwerp neer le leggendat
een einde zou stellen aan de onlusten der
wijnbouwers.
Duitschland. De offteiëele Gazelle de
Voss meldt dat czaar Nikolaas op 12 Juli
naar Denemarken zal vertrekken. Keizer
Willem icordt tegen 12 Oogst te Sint-Pctcrs-
burg verwacht.
Een dagblad van IT eenen meent ie mogen
verzekeren dal eerstdaags te Berlijn eene
bijeenkomst zou plaats hebben tusschcnMM.
de Kinderlen Wachter, d'Acrenlhal cn de
San Guiliana. wederzijds ministers in
Duitschland, Oostenrijk ep Italië
Te Berlijn iceet men evenwel van niets.
Engeland. In het Lagerhuis heeft eene
bespreking plaats gehad over het geval der
Birbeck Bank. Sommige behoudsgezinde af
gevaardigden,beweerden dat het tekort der
Birbeck Bank te wijlen was aan verliezen,
door de Bank ondergaan ten gevolge van het
gouvernementen bijzonderlijk door de schuld
van den minister van Financcn M. Llogd
George. Deze verdedigde zich met tc zeggen
dal dc Bank in veel ergeren toestand ver
keerde tijdens den Boerenoorlogtoen de
bek ou dsgez inden nog aan het bewindwaren.
Portugal.Dc Londensche bladen doelen
een telegram uit Vigo mede, waarin gemeld
wanit dat eene koningsgezinde omwenteling
is uitgeborsten te Chaves cn te Brag a
De beweging wint belangrijk veld langs
heen de Spaansche grens. De koningsge-
inden gaan er vrijelijk over de grens,zelfs
onder passe-port.
Zij weigerden het goede nieuw s te geiooven,
on toch was het de waarheid.
Dinsdag avond, rond 6 ure, waren de vïs-
scbers Jozef en Marius Revest en Louis
Fahro, bezig hunne sloep in orde lo brengen,
om in zee te steken zoodra hot w eder gun
stig werd.
IIoc groot was hunne verwondering, toen
zij eensklaps, op ongeveer vijf honderd me
ters der kust eene schuit zagen drijven,
waarin een man. wanhopig gebaren deed en
zichtbaar om hulp smeekte.
De drievisschers aarzelden geen ©ogenblik.
JZii sprongen-in hunno sloep en snelden den
schipbreukeling le gernoet. Eenige minuten
later hadden zij hel schuitje op sleeptouw cn
brachten het behouden aan land. Het w*ai
lijd. De man. die zich in het schuitje bevond
was letterlijk uitgeput en het schuitje zoi
onvermijdelijk op de rotsen verbrijzeld ge
weest zijn.
Louis Ducros was gered, doch hij bevond
zich in een ellendige» toestand.
De ongelukkige had in 02 uren noch geëten.
noch gedronken, noch geslapen....
Toen hij na eenige versterkende spijzen er
eenige rust genoten le hebben, in staat w as
te spreken, deed hij volgende verhaal val
zijn vreeselijk wedervaren
Ik was Zondag morgend uitgevaren, on
le Caranlc eenige lichtbeelden te nemen
do werken welke er door do spoonyegkomj
pagnie uitgevoerd worden.
n Toen ik pas een 1:waart uurs vertrok]
ken was, brak een mijner riemen.
Bij middel van een koordje beproefde i
den riem te herstellen, doch den tijd weikei
ik zonder riemen moest doorbrengen was m
noodlottig. Mijn vaartuig werd door de strot
mingen medesleept en ik dreef al verder e:
verder in volle zee.
Mijn riem was hersteld cn ik begon dei
strijd tegen do verwoede elementen, doei
mijn riem brak andermaal en aan lierstclle
viel niet meer le denken. Ik. werd let terlij
den golren prijs gegeven. Xu eens bevond i
mij dicht hij de kusten cn vreesde mijn
schuit tegen de rotsen te zien stuk slaan
dan weer was ik in volle zee, enkel w ate
rondom mij bespeurende. Twee dagen on ce
nacht, van Zondag morgend tot Maand;
avond werd mijn vaartuig gedurig volgesk
on door de woeste haren en ik kon slecht;
door gedurig uilscheppen heiellen dut mij
bootje zonk.
Dinsdag brak een ware stortvloed lo
en ik werd tot op het been nat. Ik stroc
voort, nog slechts gehoor gevend aan Id
belioudsinslinkt, doch zonder mij rekenscha
te geven van hetgeen er gebeurde.
Eindelijk Dinsdag avond werd ik gere-
na drie dagen en twee nachten op vreest
lijko wijze doorgebracht to hebben
m i
Een persoon wordt gered, na 62 uren o*|)
zee rondgezwalpt te hebben
Een bewaker der nieuwe spoorbaan Mira-
mas-Estaque, toebehoorende aan de Fransche
spoorwegkompagnie Parijs-Lyon-Middeland-
sche zee, komt gelukkig aan een vreeselijli
avontuur to ontsnappen.
De bewaker, Louis Ducros genaamd, was
Zondag morgend uitSausset,niet ver van Mar
seille. vertrokken met een roeibootje, om
een tochtje in zee te doen.
's Avonds keerde hij niet terug en daar he'
weder zeer slecht geworden was, werd men
zeer ongerust over zijn lot. Sleopbooton wer
den uitgezonden, om den onvoorzichtige op
te sporen, maar hunne opzoekingen hieven
vruchteloos en weldra moesten de sleepboo-
ten naar Marseille terugkeeren.
Men had nog enkel de hoop, dat de man
met zijn bootje een kleinen inham der kust
had kunnen binnenvluchten.
Maandag werd heel de kust zorgvuldig
afgezocht. Geen hoekje werd onverlet ge
lalen. Louis Ducros was niet le vinden en
het weder werd al slechter en slechter.
De ouders van Ducros, twee ouderlingen
wonende te Miramas, waren hopeloos en
waanden hun zoon reeds lang verloren.
Men oordeelt dun over hunne verbazing
toen zij Dinsdag avond bericht kregen dat
hun zoon gered was door visschers uit de
omstreken van Baniol.
HOLLAND.
Erg automobielongeluk.
Gisteren morgend, rond 101/2 ure, h;
op don Sloterw eg, een vrij ernstig auloni
bielongeluk plaats. Een geneesheer
Haarlem, die in zijn auto den Sloterw
reed, had liet ongeluk eon voorbijganger aa
lo rijden. Deze is naar hot Wilhelminagai
huis vervoerd en daar in vrij ernstigen to
stand opgenomen.
FRANKRIJK
Onweder.
Gedurende een onweder, volgden tw*
werklieden den weg van Quiévrain op
leneiennes, toon zij door den bliksem getri
fen werden. De eene, 50jaar oud, te Oré!
wonende, w as op den slag dood. De tweci
was slechts verdwaasd door den slag.
Brand in een zinneloozengesticht.
Een lievige brand is uitgebroken in 1
zinneloozengesticht van Bas-Foins, te Dina
bij Hennes (Frankrijk). Men denkt dat
vuur door eenen zinneloo/.e gesticht wei-
Een deel der gebouwen werd vernield.
De schado bedraagt 200,000 frank.
De erfprins van Servië op bezoek
Donderdag namiddag beeft M. Fallièrj
den erfprins van Servië ontvangen, die hc
liet Groot Kruis der Orde van Karageor;
vitch overhandigde. M. Fall ie ras hood d
prins en zijn gevolg een ontbijt aan. La
bracht hij den prins zijn bezoek terug
overhandigde hem het Groot Kruis van 1
Eerelegioen.
Twee vrouwen levend verbrand.
Twee vrouwen van Pantin, die hun boa
hadden gewasschen bij middel van een Zf
gevaarlijk vocht, en liet haar dan bij 1
vuur lieten droogon, werden schielijk dr
vlammen omringd. Een hunner Mev. Ghebi
27 jaar oud, werd in hopeloozon toesla
naar hef gasthuis gebracht en bezweek
kort nadien. De andere, Mej. Ernestine B|
nier, werd ook zeer gevaarlijk verbrand
zal waarschijnlijk het gezicht verliezen.
