Ga MMeeslit.
KONINGIN WILHELMINA
T EEN EN 'T ANDER
Dg aanslag tegen M. Fromès,
DAG
AD
IDe [besplevirag
©rozer1 psptij
TE BRUSSEL
De spookatitebicl aangeslagen
Zeventiende jaargang n' 175.
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Zaterdag 29 Juli 1911
'ABONNEMENTEN!
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken,
inschrijving in alle postbureeleii van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. m
(TWEEDE IJiTGAAF, 7 uren 's avonds. 4§»
BUREELEN
TE BRUSSEL
728, Steenweg van Waterloo, 728.
TE AALST
6, Kerkstraat^ 9;
Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nuffel-De Gendt.
AANKONDIGINGEN!
KI. aanl. (I tot 4 kl. res.) fr. 0,60
3« bladz. (de regel) fr. 0,50
4« bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (perregel)fr. 2,00
Rektamen (per regel) fr. 1.00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2.00
Recht, hersteil. (per regel) fr. 2.00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Het schoolvrancstuk, zoo dringend
opgeworpen op liet laalste algemeen
katholiek Congres te Mechelen, zoo
juist op tijd nog, voorgesteld door de
Regeering Schollaert, heeft ontegen
sprekelijk een uitmuntenden kant ge
lnul. Het is zeer zeker waar, dat het
ministerieSchoUaert niet op maar door
dit vraagstuk is gevallen, doch wat
niet minder kan betwist worden, het
is dat door liet opwerpen van dit vraag
stuk overal een nieuw leven, eene
nieuwe werking is ontstaan in de ka
tholieke gelederen. Ook het school-
vraagstuk heeft ons de gelegenheid
verschaft, den gemoedstoestand te ken
nen van onze tegenstrevers. Over
enkele maanden nog lagen liberalen
en socialisten volop overhoop, en plots
worden zij de beste vrienden der we
reld, wanneer liet er op aankomt het
godsdienstig onderwijs te bestrijden
van de Belgische jeugd.
Bit punt zal toch zeker door niet een
enkel rechtzinnig man worden be
streden. Geheel het wetsvoorstel
Schollaei't was doordrongen van een
rechtzinnigen geest van vrijheid en
rechtvaardigheid. Het kwam er hier
niet op aan, het officieel onderwijs,
onder welk oogpunt het ook zij, te
benadeelen, maar het kwam er hier
uitsluitend op aan recht te laten weder
varen aan de katholieke huisvaders,
zooals men recht laat wedervaren aan
de onverschillige of ongodsdienstige
huisvaders.
Dit punt dan Heeft een aardig uit
vloeisel gehad, -wel de moeite w aard
om van naderbij te beschouwen.
Er waskwestie van de lagere school.
Do liberalen en socialisten, beiden even
sterk tegen den godsdienst gekant
zijnde, was het gemakkelijk aan te ne
men dat zij hierin samen ten strijde
gingentegen de katholieken. Doch wij
herinneren ons nog zoo goed de eerste
tooneelen van dit komediespelGezel
do Brouckere wilde maar niet weten
van alleen ten strijde te trekken tegen
het schoolwetsontwerp dit zou
geenszins gepakt hebben en hij
cischte dat het zuiver algemeen stem
recht op 21 jaar op den voorgrond zou
blijven. De liberalen keurden dit voor
stel gladweg af, en wij hooren nog de
uitvallen die zij slingerden naar het
hoofd van gezel de Brouckere. Deze
hield stand en overwon gedeeltelijk.
De liberalen zoo klonk de beslissing
zouden strijden tegen de schoolwet,
de socialisten zouden kampen én tegen
de schoolwet én vooral voor het zuiver
algemeen stemrecht.
Zoo gebeurde het. Overal werden er
meetingen ingericht waarop én libera
len én socialisten het woord voerden.
De liberalen hadden het enkel over
den godsdienst, de kerken en de pries
ters, doch dit liedje was spoedig afge
zaagd, de socialisten lieten de school
wet zoo goed als onverlet, en schoten
hunne beste pijlen af ten voordeele
van hun geliefkoosd punt, het puur er
simpel algemeen stemrecht. De bijval
zooals men wel denken kan ging
altijd naar de socialisten, en de libera
len bevonden zich in belachelijk pos
tuur. Zoo iets kon niet blijven duren.
Zoo geschiedde bet dan, dat op zeke
ren dag, niet meer kunnende weer
staan aan de onderhandsche maar bij
tende aanvallen van de socialistische
sprekers, verscheidene kopstukken der
liberalen afstand deden van hun pro
gramma en hunne overtuiging en zich
hals over kop in de armen wierpen van
Marianne.
Heeren Masson, Franek, Jan son
verklaarden hij te treden tot. het zuiver
algemeen stemrecht. Dit verwekte een
groote opschudding in 't land. Nog een
echter had geen volledigen afstand ge
daan, het was Heer Hvmans. De
socialistische vossen beraamden een
slim spel zij vroegen links en rechts
op de groote kartelmeetingen als libe
ralen redenaar, - M. Hymans. Daar,
vóór eene groote menigte, werd dan
vóór dat deze kon spreken, hoogen lof
gesproken over de weldaden van het
puur ên simpel. Meer dan eens had M.
Ilvmans aan hunne aanvallen weer
staan, doch zijne bondgenooten waren
hem te slim. en ook hij eindigde met
te buigen. Te Luik verklaarde M. Hy
mans dat hij voorstander was van het
zuiver algemeen stemrecht De libe
ralen waren er het hart van in, maar
de socialisten jubelden als waanzinni
gen, en zij haclden er reden toe im
mers aan hun behoorde de volledige
zegepraal
liet samengaan van liberalen en so
cialisten dat eerst over enkele maanden
ontstond naar aanleiding der school
kwestie, is nu gansch van aanzien ver
anderd. Er is om zoo te zeggen geen
kwestie meer, van het schoolvraag-
stuk, het alles overheerschende punt
op hunne bijeenkomsten is het stem-
rechtvraagstuk.
Daaraan ziet gij, hoe groot de ver
nedering is door de fiere liberalen
opgeloopen. Ja, de afstand van hunne
doenwijze van nu met die van over
enkele maanden nog, is zoo groot, dat
het onmogelijk is er eenig vertrouwen
te kunnen instellen. Het eenige dat de
liberalen kost wat kost willen verove
ren. is het landsbestuur. Doch daar
zullen zij nog lang afblijven
Het Belgische volk ziet klaar in dat
spel.Dank aan dat, is er overal eene
gezonde herleving vast te stellen in de
Katholieke Partij, waaruit het beste is
te verwachten voor 't welzijn van Land
en Volk
Ziekelijke verbeeBdiag.
Een katholiek tijdschrift maakt volgend tref
fend feit bekend Te Parijs ging er een zus-
terken der armen onder de nonnenkap
van eene edele markgravin verborgen, die
aan de wereld bad vaarwel gezegd in een
groot hotel om almoezen rond. In een dier
hotels zat er een groote menheer toen het
zusterke bij hem kwam, en hare hand uit
stak. spuwde de onbeschofterik haar in het
wezen. Het zusterken was een oogenblik
ontsteld, doch zij hervatte zich spoedig. Zij
kuischte het spuwsel af, en zei op engelach
tige» toon tegen den grooten menheer
Dat is nu voor mij, geef riu ook wat voor
mijne arme ouderlingen.
De Peuple vindt dat zulke zaken niet
in de politiek moeten gemengd worden.
Wij kunnen inderdaad goed gelooven dat
het hem meer plezier zou doen, dat zulke
zaken verzwegen werden.
Eene juiste afschildering.—
Gezel Amedée Dunois, Franschman, schrijft
in de Bataille syndicalisten .-Wij verwijten
aan de Duitsehers stijf en zwaar te zijn, zij
verwijten ons onze onbewuste lichtzinnigheid.
Wij brandmerken hun kleingeestig utilita
risme, hunne liefde voor de «groote koffers
en van de kleine prolijtjes zij behandelen
ons als woordzieke revolutionnairs en droo-
mers zonder inhoud.
Als broeders.zoo elkanders portret afschil
deren, is alle uitleg overbodig.
Goede maatregelen voor de
katholieEie betooging. Juist
.zooals voor de betooging v«n Mechelen, is er
nu Toor de betooging van Leuven, te Ant
werpen een komiteit tot stand gekomen om
de deelneming van al de Autwerpsche maat
schappijen te verzekeren. Van nu af, mag
men te Leuven duizenden deelnemers uit
Antwerpen alleen verwachten. Dat men
overal eveneens de handen aan 't werk sla.
Vele handen maken het werk licht en aan
genaam, en het verzekert den besten uitslag.
Te weinig mannen te veel
vrouwen. In Engeland zijn er onge
veer een millioen meer vrouwen als mannen.
In België zijn er 80,000 vrouwen meer als
mannen. Er worden doorgaans meer jongens
als meisjes geboren, maar van de jongens
sterven er veel meer als van de meisjes. Hoe
het juist komt, zouden wij niet kunnen zeg
gen... y
De gro©teAalstersche kunst
gebeurtenis. De Bien Public
geeft een vleiend verslag over de Lucifer
opvoering te Aalst. Volgens dien schrijver
wordt onder zeer talrijke opzichten de opvoe
ring door den troep Royaards geëvenaard en
in sommige punten overtroffen. Als dit reeds
geschreven wordt over eene proef-opvoering,
lan mag men de stoutste verwachtingen
koesteren voor de opvoering van Zaterdag en
deze van 13® en 15eOogst.
De HofSands^he kiezingen*
De groote zedenlos in Holland is ook ge
weest, dat door het kartel, de liberalen
stonden worden door ie socialisten. Da? is
kost naar verdienste. In België zal het ook
«oo gaan. De twee groote kenmerken van
den uilslag in Holland zijn deze In de kleino
stad Goor, in de provincie Overijsel. waren];
vóór de kiezing de socialisten in meerderheid.|j
Het was de eenige plaats in heel Holland.'!
Nu zijn de socialisten er geklopt. De inwo
ners van Goor verkiezen na er van geproefd
te hebben hoven het bestuur van socialis
ten toch hel bestuur van burgers en kapita
listen... Of ze gelijk hebben'Het tweede
kenmerk is de formidabele klopping der
liberalen le Rotterdam. Vóór de kiezing wa
ren er le Rotterdam 21 liberalen, 3 socialis
ten, 15 protestanten en 0 katholieken na
de kiezing zijn er 14 liberalen (7 buizen) 4
socialisten, 18 protestanten en 9 katholieken.
Rotterdam wordt nu bestuurd door de kris-
lene partijen... Zie zoo Dat komt van 't kar-
tellëeren
■hhh mm |H|u||gpai
Sinds eenigen tijd werd de grensstreek!
van Henegouwen-Frankrijk schier gedöiv»
in rep en roer gesteld door een geheimzin-;
nige automobiel, die geregeld tweemaal
daags hier of daar de grens overvloog en
zich weinig bekommerde of de douaniers ai
schoten ja, of neen.
Gisteren vernamen gendarmen en doua
niers, dat deze geheimzinnige automobiel
zich in eene garage te St Ghislain bevond.
De douaniers legden zich op loer en toen
een der drie kerels, die met den automobiel
aangekomen waren, wilde met den auto ver
trokken, sprongen de douaniers uit hunnen
schuilhoek.
De kerel sprong weer ten gronde en ge
lukte er echter in de vlucht te nemen, naar
het bosch van Thulin, en ondanks de achter
volging door twee gendarmen en een half
dozijn douaniers, verdween hij in de struik
gewassen. Men heeft hem niet meer terug
gezien. De automobiel is aangeslagen. Hij
was echter ledig.
De douaniers hebben evenwel de zeker
heid, dat de aangeslagen automobiel, wel de
beruchte spookautomobiel is.
Verbetering in den toestand
Er komt ontspanning in de Duitsche pers.
Er is mogelijkheid overeen te komen.
Duilschland zou zich vergenoegen met een
gedeelte van den Franseken Congo.
Van den anderen kant klinkt het weer
anders Duilschland wil alles volgens de
akte van Algesiras en niets meer, doch
Frankrijk wil niet.
Engeland volgt met groote aandacht de
gebeurtenissen. Tusschen het Foreigne Of
fice en het Buckingham Palace is er aanhou
dende verbinding.
Verklaring van minister Asquith
Zij geeft meer moed
M. Asquith heeftin het Engelsche Parle
ment verklaard dat er reden is om de uitsla
gen der onderhandelingen met vertrouwen
af le wachten. Alles kan geregeld worden.
Zoodra Engeland's belangen in 't spel zijn,
zal de regeering handelend optreden. De
gespannen toestand kan niet blijven duren,
dat is te moeilijk en daarom is het noodig
dat er eene spoedige oplossing lcome.
Vroeger beeft men gezegd dat onze ver
klaringen onduidelijk waren zij die het nu
moeten welen, zullen nu wel zeggen dat zij
ons klaar verstaan.
Zooals men denken kan, is dat de taal der
diplomatie, waaruit oningewijden niet alles
verstaan kunnen.
Het onderzoek in zake den aanslag ge
pleegd op M. Fromès, wordt naarstig voort
gezet.
Alhoewel Hernalsteen met alle hardnek
kigheid blijft loochenen, zijn de ambtenaars,
met het onderzoek gelast, al meer en meer
overtuigd, dat Hernalsteen en niemand an
ders, hier de hand in het spel heeft gehad.
M. Ba hut du Marès, onderzoeksrechter,
met de zaak Hernalsteen gelast, heeft Don
derdag- avond Brussel verlaten, om zich naar
Meenen lo hegeven en or zijn onderzoek
voort te zetten. Hij zal nogmaals eene huis
zoeking doen in de kamer van Hernalsteen
ook M. Angerhausen, de policieofficier van
van Brussel, die te Meenen het eerste onder
zoek deed, en Hernalsteen aanhield, heeft nu
Brussel verlaten, om in de omstreken van
Meenen te gaan onderzoeken met welke per
sonen Hernalsteen er gewoonlijk omging.
De optocht der schoolkinderen
In het koloniaal Muzeum van Tei'vuren
Toen de hooge bezoekers, zich gisteren
naar Tervuren begaven, deed koning Albert
zijnen chauffeur een grooten omweg doen,
langs Audergem, Boschvoorde, Groenendaal
en Quatre Bras, om aan de koningin van
Holland het prachtige Zoniënbosch te laten
zien.
In het Muzeum zelf, trachtten koningin
Wilhelmina, noch prins Hendrik niet, hunne
bewondering te verbergen, voor het prachtig
werk dat daar is verwozentlijkt.Ook wensch-
te zij koning Albert, den minister van Kolo
nie en den bestuurder van het Muzeum,baron
de Haulleville, uit gansche harte geluk.
Het bezoek aan het stadhuis
In tegenstrijd met hetgeen plaats had voor
Keizer Willem en president Fallières, die
's avonds midden een er schitterende verlich
ting naar het stadhuis kwamen is Koningin
Wilhelmina in don namiddag het stadhuis
van Brussel komen bezoeken. De koningin
van Holland had toch dit gewonnen, dat het
nu niet regende.
De haag, op den doortocht van den Ko
ninklijken stoet, tusschen het Koninklijk
paleis, en het stadhuis, werd gevormd, door
de schoolkinderen deze der vrije scholen
hadden post gevat in den omtrek van het
Koninklijk paleis de leerlingen der an
dere scholen, in den omtrek der Groote
Markt.
Toen de vorsten om 3 ure 45 het Konink
lijk Paleis verlieten zongen de kinderen der
vrije scholen het Wilhelmus van Nassauen,
terwijl twee kinderen aan de Holland's vor-
tin een prachtig bloemkorfje aanboden.
Overal, onderwege, tot aan het stadhuis,
worden Koningin Wilhelmina, Koningin Eli
sabeth, Koning Albert en prins Hendrik,
geestdriftig toegejuicht.
Op de Groote Markt hadden bijna al de
Brussolsche maatschappijen, eene afvaardi
ging, met vaandel of kaartel gezonden.
Reeds van af 3 1/2 ure, bevond zich eene
groote menigte genoodigden op het stadhuis.
Toen Koning Albert, met zijne genoodigden
de groote zaal van het stadhuis binnentrad,
zong eene groep meisjes het Wien Neer-
landsch Bloed
Daarna nam M. Max burgemeester het
woord en stuurde den volgende welkomgroet
tot Koningin Wilhelmina
Mevrouw,
f» Over zeven en twintig jaar had een
mijner voorgangers de eer hier zelf te ont
vangen Hunne Majesteiten koning Willem
III er» koningin Emma der Nederlanden.
Onze Groote Markt,dit Brusselscli forum,
waar het hart der stad klopt, had, zooals
vandaag, een vreugdigen eu feestelijken aan
blik vertoond. De menigte, die er zich ver
drong, bekrachtigde door haar geestdriftig
gejuich, de beteekenis van dit zoo vurig ver
langd koninklijk bezoek, en dat een heug
lijken dag moest hoeken in de betrekkingen
van twee volkeren, bestemd om zich broe
derlijk te verstaan en te beminnen.
De weergalm en het beeld van dien hart-
roerenden dag zijn levendig geprent gebleven
in het geheugen van allen die er getuigen
van waren.
De tegenwoordigheid van Uwe Majesteit
in dit stadhuis,de herinneringen uitlokkende.
die ik daareven aanhaalde,geeft eene nieuwe
kracht aan de gevoelens, die toen voor de
eerste maal de gelegenheid vonden zich uit
te drukken met zooveel hartelijken en wel-
geineenden geestdrift.
>i Dat het me toegelaten zij (e zeggen, in
naam der gekozenen van Brussel en van de
burgemeesters der voorsteden en der groote
steden van hel land, hier in deze zaal aan
wezig, welk geluk wij gevoelen de koningin
van eeno Zusternatie der onze te mogen ont
vangen, aan dewelke wij gekocht zijn door
taal- en stamverwantschap terzelfder tijd als
door velerlei gelijke be tradingen en belan
gen.
Wij zijn gelukkig dat Uwe Majesteit,in
wie zooveel edele en groote herinneringen
herleven, in dit paleis geleid werd, eveuals
Z. K. II. prins Hendrik der Nederlanden,
door onzen koning, op wie al de hoop on het
betrouwen der Belgen rusten, en door onze
geliefde koningin, wier genezing door gansch
het lang begroet werd met zulke geestdrif
tige en hartroerende betoogingen.
Mevrouw, wij weten dat Nederland
zijne koningin lief heèfl zoozeer als wij de
onze beminnen, en wij vereenigen onze eer
biedige gevoelens van genegenheid met die
van het Nederlandsche volk voor de jonge
moeder van de beminnelijke prinses, wier
wiegje de toekomst van het roemrijk Huis
van Oranje verpersoonlijkt.
Dat Uwe Majesteit, met de uitdrukking
onzer eerbiedige hulde te aanveerden, ons
wel wille toelaten er hij le voegen de beves
tiging van onze genegenheid voor het land
dat zij bestuurt, voor dit zoo wijs en beraden
land, dit land van bedaarde wilskracht en
onverdroten werkzaamheid, land van arbeid,
kunst en wetenschap, en dat wij beminpen
zoowel voor de hoedanigheden van zijn volk,
als voor de dichterlijkheid zijner landschap
pen, omkranst door den luister van een alom-
ringend licht.
(De volgende zin sprak M. Max in de
Nederlandsche taal uit
Het is doordrongen van die gevoelens,
en overtuigd de tolk te zijn van al mijne me
deburgers, dat ik, met Uwe Majesteit te
groeten en Haar hier welkom te heeten, den
wensch vorm, dat Zij van Haar bezoek den
indruk zou meedragen van onze vurige en
diepe vriendschap voor Haar volk en voor
Haar land
Koningin Wilhelmina beantwoordde dien
welkomgroet als volgt
Mijn heeren,
Het is mij bijzonder aangenaam door
uwen doorluchtigen Vorsten uwe teergelief
de Koningin in dit stadhuis binnengeleid te
worden, waar het hart klopt eener nijverige
bevolking, fier over hare vrijheid.
Mijne Ouders zijn hier eertijds gekomen
en ik heb verlangd, daarin het voorbeeld van
mijnen Vader, zaliger gedachtenis, te vol
gen. Ik ben uiterst gevoelig aan het vriende
lijk onthaal dat Brussel mij gedaan heeft en
verrukt over de bewijzen van genegenheid
voor mij en mijn volk. Ik zie er het pand in,
der gevoelens van vriendschap en goede
buurtschap, die tusschen België en Neder
land beslaan.
In uwe steden lieerscht een geest van
orde en werkzaamheid en de moed, die er
zich ontplooit, doet groote zaken voor de
