Gsan recht van spreken Vijf hofsteden door Betocgiifj Scliollaeit hef vuur vernield T EEN EN T ANDER Zeventiende jaargang nr i 94. Dijnsdag 22 Augustus 1911 DAGBLAD Bestuurder: J. Van Nuff'el-De Qendt. De Marokkokwestië Branden in de mapzijnen Tietz, te Brussel en te Luik te Exaerde te Leuven bij Lokeren 2 CENTIEMEN HET NUMMER ABONNEMENTEN! Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken. Inschrijving in alle postbureelen van het land. EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. «i* TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. 4§> BUREELEN TE BRUSSEL 728, Steenweg van Waterloo, 728. TE AALST 9, Kerkstraat, 9 Telefoon 114 AANKONDIGINGEN KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0,60 3® bladz. (de regel) fr. 0,50 4® bladz. (de regel) fr. 0,30 Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00 Reklamen (per regel) fr. 1.00 Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00 Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00 Overlijden (per regel) fr. 2,00 In het Laatste Nieuws liberaal blad dat te Brussel wordt uitgegeven, is over eenige dagen een brief van een gemeenteonderwijzer der stad Antwer pen verschenen, dien wij met echte verontwaardiging gelezen hebben en waarop wij hier een antwoord willen geven. Eenigen tijd geleden zoo schrijft die goddelooze onderwijzer kwam een katholieke leeraar van een bis schoppelijke Normaalschool te overlij den. Na 37 jaar trouwen dienst, krijgt zijne weduwe een kolossaal pensioen van nul frank en nul centiemen. Zijt dan al slachtoffer van de zoogenaamde ongelukswet van 79. Blijft maar getrouw aan de Kerk, enz... Hij be doelt daarmee de daad van den afge storvene die in 1879 zijn ontslag gal in 't officieële onderwijs, en daarop ant woordt hij nu Hij was er wel meê In plaats van 2500 fr. kon de ge trouwe «sukkelaar» (chic) aan 1800 fr. zich doodwroeten in de katholieke school, waar er soms meer dan 150 jongens in 6êne Idas zaten. Dan zegt hij verder 't Moet zijn dat hij zich in 't katho liek onderwijs onderscheidde, zooals vroeger in 't gemeenteonderwijs het gecal was, want hij werd leeraar ge- .noemd aan eene katholieke Normaal school. Tot slot van dit artikel, waarvan wij liefst de hatelijkheden verzwijgen schrijft hij letterlijk deze woorden Duizenden onderwijzers betreuren heden nog, dat ze getrouw gebleven zijn aan hunnen bisschop, ten koste niet alleen van hunne toekomst maar ook van die hunner vrouw en kinde ren. De schrijver van dit artikel tee kent Z. Op onze beurt gaan wij de noodige en passende gevolgtrekkingen nemen uit dit artikel. De schrijver vernoemt noch den naam van het slachtoffer, noch den naam van de Normaalschool, noch zijn eigen naam, doch we zijn zoo gewillig dien onbekende te gelooven en wij vra gen hem Hoe komt liet dat die be kwame en ijverige onderwijzers, even als zoovele duizenden, zijn ontslag indiende en zijne toekomst en tevens die der zijnen opofferde Het was door de hatelijke, de ver vloekte schoolwet van 1879, terecht de ongelukswet genoemd Hoe komt het dat die onderwijzers in de vrije katholieke scholen te Ant werpen, met meer dan 150 kinderen in ééne klas zaten Het was omdat de ouders dier kin deren voor hun kroost en bloed, een kristen onderwijs verlangden; en in derdaad, het is volkomen waar, en wij mogen er op roemen, terwijl de libe ralen scholen, laat ons zeggen, pracht- paleizen bouwden met onze centen, dienden de vetbelaalde onderwijzers in vele dier scholen enkel en alleen om konijnen te kweeken bij gebrek aan leerlingen, en de katholieke scholen, hoewel beslaande uit nederige,somtijds armzalige lokalen, en bestuurd door mager-bedeelde onderwijzers, zaten meer dan driemaal te zeer opgepropt. Kan men, als tegenstrever,een beter bewijs geven van de hatelijkheid dei- liberale politiekers van 1879 kan men treffender aantoonen, hoe dat de liberalen den brui hebben gegeven aan den krachtig uitgedrukten volkswil En door de bekwaamheid en de werk- zucht te roemen van dien vrijen katho lieken onderwijzer, geeft men dan geen klinkend antwoord aan die klein geestige politieke kopstukken, die op hunne meetingen met hel beestigsle misprijzen spreken over het personeel onzer aangenomen scholen, die toch zoowel als de leden van het officiëele onderwijs, hunne volledige normale studiën hebben gedaan en met even veel welslagen hun diploma verwor ven En wanneer diezelfde onderwijzers onzer vrije scholen, evengoed gediplo meerd als al de andere, staande in scholen met eene bevolking van meer dan. 150 leerlingen en zich doodwroe- tend, om zoo volmaakt mogelijk t'on derwijzen, is het dan geene schreeu wende schande, is het dan geene wraakroepende onrechtvaardigheid, dat zulke mannen, dat zulke wer kers van het openbaar welzijn, als pariassen door de openbare besturen moeten behandeld worden Want hoe komt het, heeren kar tellisten, hoe komt het dat die be kwame onderwijzer in plaats van 2500 trank, nog enkel 1S00 fr. kan verdie nen hoe komt het dat na 37jaren trouwen dienst, zijne weduwe geen centiem pensioen kan genieten Dat is voorzeker onze schuld niet, maar dat is de schuld van uwe hatelijke schoolpolitiek het is de schuld aan de hemeltergende onrechtvaardigheid die er thans in de schoolkwestie bestaat. Ja, uwe schuld is het en uwe schuld alleen. Doch thans zal weldra verande ring aanbreken. Het Belgisch volk wil gelijke behandeling voor gelijke verdiensten en bekwaamheden,en daar om komt er en moet er komen gelijk heid tusschen het officieel en het vrije ondei-wijs. Wat uwe laatste woorden betreffen, die zijn harteloos en ongegrond. Het zijt gij toch niet, algevallen ot godde looze gemeenteonderwijzer, die recht hebt te spreken in den naam van die duizend ontslaggevende onderwijzers van 1879; het zijt gij toch niet, die het recht hebt te spreken in den naam van die groote en nooit genoeg volprezene helden van 1879. Voor u was hot en is het zaak maar geld te verdienen, voor hen was het een ideaal waarvoor ze leden en streden zij zegden vaarwel aan de toekomst vaarwel aan het ge makkelijke leven, om als ware marte laren te zwoegen en te slaven aan klei nere loonen, in ongezonde lokalen en overbevolkte klassen. Mannen die zulke heldendaden hebben verricht, zijn niet in slaat, zulke heldenfeiten te betreuren. Integendeel, nu nog zijn ze bijna overal de hevigste pionniers van den katholieken strijd. -vv-av Verworpen. Verdesi, de afvallige die voor laster, tot 10 maand gevang is ver oordeeld, was in beroep gegaan. Het beroeps hof heeft geheel eenvoudig zijné vraag ver worpen. Ziedaar den man, voor wie onze tegenstrevers wierook brandden Hiel tevreden. De liberalen denken dat het voldoende is het katholiek ministerie omverre te werpen en dan te regeeren om zijn Fransch. De socialistische Jonge Wachten van Vil voorde in congres vereenigd, brengen hen tot bezinning door de volgende dagorde Het congres protesteert tegen de he vige reactie die in Frankrijk woedt, tegen de aanhoudingen, huiszoekingen en in-liooh- tenis-nemingen die de hurgorsregeering van dit land beveelt om de werkersinrichting te verflauwen. Hoort ge liberalen, wat het land te wach ten staat, als liet kartel boven moest zijn Naar Lourdes. In de laatste helft van Augustus komen er dagelijks 30,000 bedevaarders Lourdes bezoeken. De eendracht.Te Ougrée-Mari- liaye, in de houtzagerijen te Angleur, te Tilleur, hebben de liberale patroons hunne werklieden verplicht Dinsdag op den dag der betooging te Brussel te werken. Te Angleur en te Tilleur waren er toch gaan betoogen. Woensdag werden zij gestraft en voor het overige der week aan de deur gezet... Dat is de ware eendracht De Onzijdigheid. De Peuple leert ons voor de zooveelste maal de onzij digheid kennen. In het congres der socialis tische metaalbewerkers werd gezegd dat het woord onzijdigheid zoowel onder politiek en economisch opzicht als onder godsdienstig opzicht moest verstaan worden. In de onzij dige school mag men dus de kinderen geen eerbied inboezemen voor het koningdom, als evenmin voorden privaateigendom. Zulke school belooft ons het kartel. Wat dunkt er u van, lezers De vrouwenbeweging.— Mad. Colette Yver, die tot het geloof van het ka tholiek Bretanje is teruggekomen, schrijft in Le Temps Ik betreur de vermindering van den kristen invloed, die zich uitoefende op de vrouw, in den zin der onderwerping. De godsdienstige opvoeding tempert den vrou welijken hoogmoed die groot is, en die al minder en minder buigt voor de mannelijke ikzucht. Zij is eene wonderbare regelaarster. Men zal zeniet gemakkelijk vervangen. Hei spek schiepen. Nog veel wordt er gelachen met den man van den Indépendance die reeds van daags te vo ren naar de Temps een brief zond met het aantal deelnemers en het uitzicht van den stoet. Zulke farce beleven, moet niet plezierig zijn. De bijeenkomst te Wilhemshohe. Vrijdag is M. Kiderlen-Waechler op het kasteel van den keizer te Wilhelmshohe toe gekomen. M. Bethmann was reeds hij den keizer. Zij wandelden gedrijën gedurende vijf kwartiers in het park. Wat er gezegd is tusschen die 3 personen daar hebben wij het raden.voorEnkel kon men zien dal M. Beth mann veel opschreef. De Fransche pers wordt slecht gezind. Door de al te lange onderhandelingen, die nu weer voor eten-'veertiental dagen ge schorst zijn, wordt de Fransche pers korter van stof en zenuwachtig. De «Matin*» schrijft onder handteeken van M. J. Hedeman een tamelijk hevig artikel. Tegenover het loyale, kalme en waardige optreden van Frankrijk staat de geweldige, harde handelwijze van Duitschland. Daaruit is de volgende les te trekken Onderhandelt zoo weinig mogelijk met eene regeering als die van Berlijn, doch zorgt dat uw leger en uwe zeeinrichting zoo sterk mogelijk wezen. Engeland's bemoeiing. De Engelsche gezant te Parijs is ook ont vangen geworden op de Quai d'Orsay door M. de S'd vos. Het onderhoud is al even ge heim gehouden. Zondag avond werd te Brussel algemeen het gerucht verspreid, dat de magazijnen Tietz in laaie vlam stonden. Ook te Aalst werd weldra het gerucht verspreid. Gelukkig-lijk w as het zoo erg niet. Brand was ontstaan in de eerste uitstalling, gelegen langs den kant der Finistère kerk. Onmiddelijk werd het alarm gegeven en de pompiers van het huis Tietz, geholpen door eenige policieagenten en soldaten van de genie die juist voorhij de magazijnen gin gen, gelukten er in eene lans in werking te krijgen, en het vuur uit te dooven. Weldra kwamen ook de pompiers der stad ter plaats, doch alles was reeds gedaan. Zij vergenoegden zich, met eens zorgvuldig in de magazijnen te gaan zien, of alles rustig was en er geen gevaar meer bestond. De uitstal kassen, waar het vuur begonnen was, zijn geheel vernield. Men denkt dal het vuur aan eene kortsluiting te wijten is. Ge heel den avond, verdrong zich eene groote menigte, voor de magazijnen. Door een zonderling toeval, ontstond Zon dag ook brand in de magazijnen Tietz te Luik. Het was ongeveer 41/2 ure, toen voorbijgangers zagen, dat vlammen en rook opstegen uit de magazijnen Tietz, Hooge- schoolstraat, te Luik. Het alarm werd onmiddelijk gegeven, doch hier had liet vuur reeds eene zekere uitbrei ding genomen. De pompiers stampten de deuren in, en drongen ook langs de naburige huizen naar de plaats waar het brandde. Zoo doende kon het vuur langs vier verschillige kanten aangevallen worden, en weldra was allo gevaar geweken. De schade wordt op ongeveer 100,000 fr. geraamd. Een landbouwer door o Zaterdag avond is de gemeente Exaerde in opschudding gebracht door een vreeselijke brand die vijf hofsteden in assche heeft gelegd en waarbij een landbouwer het leven liet. Om 5 ure vatte een gerstopper, toebehoo- rende aan landbouwer De Waele, wonende in de Rechtstraat, vuur. Deze opper, staande op kleinen afstand der stallingen De Waele en Aerssens, stak beide gebouwen die met strooi gedekt waren in brand. De dochter van De Waele, die het vuur eerst bemerkte, gaf het alarm. Hel vuur verspreidde zich bliksemsnel en welhaast stonden ook de heide woningen dier hofsteden in brand. Aan blusschen viel niet te denken daar er ingezien de droogte totaal gebrek was aan water. Een oogenblik later staken de vuurglin- sters de stallingen in brand van Petrus Bal- thau, herbergier, wonende aan den overkant der straat. Deze brandden ten gronde af. Het huis bleef gevrijwaard. De beesten konden gered worden. Intusschen hadden ook de stallen van Serafien Van Peteghem vuur gevat. Het duurde niet lang of ook dezes huis stond in brand. Ook de woning van Johannes Pijke werd vernield, Hier kon men het vuur beperken. Bij De Waele bleven 6 runders en 2 paar den in de vlammen.Bij Aerssens kwamen een twintigtal varkens in de vlammen om. Bij geen enkele landbouwer kon iets van den oogst of van den alam gered worden. De pompiers van Lokeren die om 8 ure ter plaats waren konden hij gebrek aan water de brandspuit niet gebruiken. Om 9 ure was alle gevaar voor de andere aanpalende boerenhoven geweken. Akelige vondst. Toen de hoeven van De Waele en Aerssens reeds in assche lagen vond men achter op den boomgaard, landbouwer De Waele, oud 65 jaren afgrijselijk verbrand. De man leefde nog. Hij had zijne paarden willen redden, maar werd onder een deel van het brandend dak begraven. Dank aan bovenmenschelijke pogingen was hij nog uit den vuurpoel ge raakt om eenige meters verder stervend neer le vallen. Om 11 ure gaf hij den geest. De oorzaak. Wij wachten de komst van het parket af om iets over de oorzaak van den vreeselijke brandramp te schrijven. Al de afgebrande gebouwen zijn verzekerd. Nadere bijzonderheden. 'I Was rond 5 1/4 ure toen in de Recht straat, ter plaats Baionne een gerste opper, toehoorende aan landbouwer De Waele en staande op dezes hof, omtrent zestig centimeters van den grond vuur vatte. De brand werd bemerkt door Leonie De Waele die onmiddellijk het alarm gaf. Slechts op twee meters afstand stonden de schuren en stallen van De Waele en van landbouwer Aerssens. In een oogenblik deelde het vuur zich mede aan deze gebouwen en daar alles met stroo gedekt was, waren stallen en schuren welhaast herschapen in eenen vuur poel. Tweegeburen, Petrus Ballliau en August Caessens, geholpen door eenen voorbijgan ger, zekeren Vereecken van Moerbeke, sproligen in de stallen. Zij redden eenige op 27 Oogst 1911. Belangrijk bericht aan de deelnemers, Bijzondere treinen zullen op de voornaam ste lijnen in de richting naar Leuven ge vormd worden. De betoogers welke 's voormiddags reeds aankomen zullen deel nemen aan de alge- meene vergaderin g waar M. Schollaert en andere redenaars het woord zullen voeren. Benevens deze algemeene vergaderingen welke zullen plaats hebben in de Boriotzaal voor de Vlamingen en het gesticht der H. Drievuldigheid (Oude Markt) voor de Walen, zullen er nog bijzondere vergaderin gen zijnin't Geslicht van 'tH.Hert telleverlé voor de Vlaamsche Studenten en de leden der Patronaten in 't Studentenhuis, Vaarl- straat, voor de Waalsche Studenten en de Katholieke Jonge Wachten in de Gilde van 'e vlammen omgekomen dieren, maar moesten zich, ingezien do groote hitte en het dreigend gevaar, terug trekken. Twee paarden en zes runders hieven bij De Waele ia de vlammen. Bij Aerssens kwamen verkens en viggens om. Al het landbouwalm werd insgelijks de prooi van het vuur, alsmede den oogst. Het vuur neenit groote re uitbreiding De talrijke menigte die zich welhaast op de plaats der ramp bevond, was machteloos tegen liet woedend element. Ingezien de droogte, was er geen emmer water ter hand. De vlammen sloegen over naar de woningen der landbouwers De Waele en Aerssens, die ten gronde vernield werden, zonder een en kel meubel kon gered w orden. Rechtover de vernielde hofsteden woont Petrus Ballhau, landbouwer en herbergier. Zijn huis is met pannen gedekt. De vuur- glinsters die van in den beginne zijne woning en stallen erg bedreigden, staken deze laat- sten, met strooi gedekt, in brand. Dank aan de spoedige hulp van Bauwens Benedictus, Roels Leon en Caessens August werden hier al de dieren gered. En terwijl nu ook deze laatste stallen in brand stonden, deelden de vlammen zich mede aan de hof stede van Serafien Van Peteghem en aan het huis van Joannes Pycke. Bij Van Peteghem kon niets gered wor den. Destallen van Joannes Pycke bleven gevrijwaard, dank vooral het moedig optre den van De Cock Casimier. Landbouwer De Waele, levend verbrand. Toen de vijf hofsteden reeds in asch la gen, deed men einde van den boorügaard der hofstede De Waele, eene akelige vondst. Landbouwer De Waele was in 't begin van den brand in zijne stallen geloopen om de paarden te redden. Sinds dien had men hem niet meer gezien. Men vond den man terug, afgrijselijk verbrand. Hij leefde nog, maar zijne voelen waren gansch verkoold en gansch zijn aangezicht was eene brandwonde. Toen hij in den paardenstal was, stortte het brandend dak in en hij werd er onder begra- ven. Men begrijpt maar niet hoe de arme man uit den vuurpoel is geraakt. De Eerwaarde Heer Back, pastoor te Exaerde-Doorselaere, diende hem de laatste Heilige Rechten toe. Dokter Vercruysea verzorgde hem, maar alles was vruchteloos. Landbouwer Do Waele stierf om li ure 's avonds. Hij was 65 jaar oud, gehuwd en vador van 7 kinderen. Hoe werd de brand veroorzaakt De gendarmen van Lokeren, die reeds om 7 ure ter plaats waren, hebben het eerste onderzoek geopend. Hoe de brand veroorzaakt werd, is nog niet bewezen. Allerhande geruchten zijn in omloop. Sinds lang bestond er eene groote vijand schap tusschen de bewoners der afgebrande hofsteden. De vernielde woningen en stallen met gansch den inhoud zijn verzekerd. De pompiers van Lokeren ter plaats Om 7 1/2 ure werden de pompiers van Lokeren gevraagd, daar men vreesde, dat het vuur nog verdere uitbreiding nemen zou. Om 8 1/2 ure waren zij ter plaats. Toen reeds was het grootste gevaar geweken en welhaast was men het vuur meester. Ambachten en Neringen, Minderbroeders- straat voor de Xaverianen in St-Pieters Gesticht, zelfde straat en in de zaal van St-Quinlens Patronaat, voor de Derde-Orde- lingen. Deze vergaderingen zullen eindigen rond 12 ure. Op dit uur, zullen er Missen gelezen worden in de kerken van Leuven. Om 1 1/2 ure, vorming van den Stoel, op de Thiensche-, Goldenaaksclie- en Naamsclie laan en Thienschen weg. De stoet zal vertrekken om 2 ure juist, en langs de Naamsclie straat in de stad komen om te eindigen op de Volksplaats en Graan markt door eene indrukwekkende Algemeen© Vergadering, binst dewelke een herinnerings- medalie aan den heer Schollaert zal over handigd worden. Gezien het groot getal befpogors, zal de betooging waarschijnlijk maar eindigen rond 6 ure. De heeren welke verlangen te middagma len zijn verzocht er kennis van to geven aan den Heer Van Gobbelscliroy, Pensstraat, 19, Leuven, welke hun de plaatsen zal aanwijzen waar zij een noenmaal asm 2 fr. 1,15 of 0,90 fr: zullen kunneri krijgen.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksstem | 1911 | | pagina 1