De Martelaars
Reeks brieven van
M. Vincent Diericx
'T EEN EN 'T ANDER
Een werkman onder eene instorting
begraven te Leuze.
Overlijden van den E. H. Pastoor van St. Jozef te Aalst
DAGBL
Zeventiend* jaargang n' 195.
Woensdag 23 Augustus 1911
In ons artikel van gisteren spraken
wij over den heldenmoed tijdens den
schoolstijd aan den dag gelegd door
duizenden onderwijzers, die liever
hunne toekomst en dit van hun huisge
zin zagen bedreigd, dan te verzaken
aan hun geloof. Doch ook in de nede
rigste en armste gezinnen zijn er hel
denfeiten gebeurd, die het zoo goed
aan het harte doet van tijd tot tijd herop
te halen. De katholieke scholen waren
opgepropt met leerlingen, de geuzen
scholen hieven verlaten en dit niette
genstaande dat de liberale regeering
echte schoolpaleizen had laten ophou
wen, niettegenstaande zij het geld met
hoopen wegwierp om toch de kinderen
in de officieële scholen te lokken. Er
werd een echte zielenjacht ingericht.
Wie vooruit wilde komen, wie eene
gunst wenschte te bekomen, hij had
zich maar te wenden lot de zielenja
gers, en zij verkregen alles, op voor
waarde dat zij de zielen hunner kin
deren prijs gaven.
Wee de personen, die in staats- of
stadsdienst waren en hunne kinderen
een kristen onderwijs dierven ver
schaffen
Wee de personen, die met den staat,
met de provincie of de liberale ge
meentebesturen op eenigerlei wijze
hadden af te rekenen, en niet gelaten
hunne onvervreemdbare rechten als
familievader opofferden
"VVrftn i'mA nuf.,-l.-t-' V,a.-
de liberale gemeenten ondersteuning
moesten ontvangen van de openbare
weldadigheid, en die weigerden om
een korste brood de zielen hunner kin
deren over te leveren
Zoo verre ging de verdrukking en
de dwingelandij in dien tijd, dat het
volk die mannen betitelde met den wei
nig eervollen naam van heulen der
armen. En beulen der armen, dat
zijn ze geweest, en daarover weten de
mensclic-n uit dien troebelen tijd nog
goed meê te praten.
De kristene menschen, hoe arm, hoe
ellendig gesteld, hoe ongelukkig zij
ook waren, konden geene gift, geen
broodje, geen halven cent, nog geene
schamele doodkist hekomen. Doch
tegen die harteloosheid der vervolgers,
stond de grenzelooze opoffering en
milddadigheid der kristenenOver
gansch het land kwamen er komiteiten
tot stand om hel arme verdrukte volli
te verdedigen en te beschermen.
In de stad Antwerpen waren er door
de fanatieke liberalen niet minder dan
zeventien honderd of duizend zeven
honderd arme huisgezinnen vervolgd
en gebroodroofd. In S' Andriesparo-
chie waren er acht honderd, en het
komiteit. dier parochie, bestuurd door
den E. H. Wuyts, nu nog pastoor in
S' Bartholomeus te Merxem, deelde
aan die behoeftige gezinnen de fraaie
som van 74,000 fr. uit.
Het was een bange, doch roemrijke
en zeegvolle strijd in die jaren. Pieter
Verliaegen heeft in zijn werk De
Schoolstrijd zulke prachtige voor
beelden aangehaald.
Zoo woonde er te Antwerpen een
zeer arm huisgezin het bestond uit 7
personen, vader, moeder en vijf kin
deren. Het was het huisgezin De
Backer. De vader was gebrekkelijk en
kon niet meer werkende ongelukkige
moeder moest zoeken om te voorzien
in de behoeften van 't gezin.
De winter van 1879 tot 80 was hij
zonder streng en duur. Bij De Backer
was het de zwaarste armoede. Reeds
twee volle dagen zaten die menschen
zonder het minste stukje brood en zon
der het minste sprankel vuur.
Zulks komt ter oore van do liberale
kopstukken. Een dezer komt het huis
gezin bezoeken. Als hij de ellende ziet,
schenkt hij niet aanstonds reddende
hulp, maar begint te jammeren en te
lagen over het droevig lot dier men
schen. Als hij daarmee gedaan heeft,
biedt hij aan moeder De Backer een
papier aan met verzoek dit te willen
teekenen. De moeder betrouwt echter
dat spel niet en vraagt wat er op staat.
De vreemdsoortige weldoener
goed wat te antwoorden, doch om de
menschen tevreden te stellen, haalt hij
een bankbrief van 100 fr. te voor
schijn. Nu betrouwt de moeder het
nog minder, zij dringt aan en dwingt
eindelijk den persoon te bekennen, dat
de moeder de verbintenis teekent hare
drie oudste kinderen naar de liberale
scholen te zenderEn hij voegt er hij
we zullen u langs alle kanten helpen,
uw gebrekkelijken man, uwe kinde
ren, u zelve, wij zullen u ondersteunen
met brood, met kolen, met licht, met
geld. Neem deze honderd frank aan,
binnenkort breng ik er u nog vijftig
en ge zult niets meer te kort hebben.
De moeder bloost van schaamte,
het bloed stijgt naar het hoofd en vol
verontwaardiging roept zij uit
Mijnheer, daar staat de deur, nog
liever stierf ik met al mijne kinderen
van honger, dan hunne en mijne ziel te
/erkoopen. De rare liefdedoener trok
er van onder en het gezin De Backer
ontving geen duit van het openbaar
weldadigheidsbureel.
Dit is een voorbeeld onder de dui
zenden. Niemand zal ooit weten wat
nemeiis! ararén rrioen uuui uci Kirtév-
lieke volk in stilte werden verricht; nie
mand zal ooit weten, hoevelen er dan
uit liefde en overtuiging voor hun ge
loof, geleden en gestreden hebben.
Wanneer eene partij door het invoeren
van eene hatelijke wet zulke schelm
stukken op het geweten heeft, dan doet
zulke partij goed over zulke verfoei
lijke wet te zwijgen.
Het is een raad, dien we kosteloos
geven aan de schrijvers en redenaars
van de liberale partij.
Zou de confrater geene personen kunnen
vinden in zijne partij, om met die zaken bezig
te zijn en zich voor die ongelukkigen op te
opofferen?
Voor de Ambachtsschool.
M. Woeste zegt dikv/ijls.en altijd met recht
Wij moeten werken stichten en op het eerste
plaats werken van onderwijs. Wij vinden
dat volkomen gegrond, en voegen erbij
Als men te Aalst voor eene ambachtsschool
eene Vlaamsche Kermis inricht, dan is het
voor alle katholieken een plicht dit werk ge
willig en geerne te steunen.
Zij vaagt twee. De Bataille
Syndicalists een socialistisch orgaan van
Frankrijk, schrijft over de antiklerikale be
tooging van 15 Oogst Wij hebben dat
allemaal al lang in Frankrijk en wij zijn er
niet verder meegekomen
Het is zoo, want België staat veel verder
op het gebied van sociale wetgeving als
Frankrijk.
De schrijver die dat in het rood orgaan
heeft gelapt, mag voor ons twee vagen. De
kartelbladen zwijgen echter over die ver
klaring.
Naar Leuven.De speciale treinen
die langs alle kanten worden ingericht, is
overgroot. Volgens ernslige gegevens was
men Zaterdag reeds zeker van 70 a 80,000
deelnemers.
Uit het arrondissement Aalst is er reeds
1750 man-ingeschreven uit Antwerpen wa
ren er Vrijdag al 6000 en van de boeren
bonden verwacht men 20,000 man.
Deze week zullen er nog velen bijkomen
immers het is geweten dat vele menschen
altijd denlaatsten minuut afwachten.
Wat moet ge doen Om aan
verminderden prijs naar Leuven te rijden
moet ge .zooken met 20 man samen af te
reizen. Ge kunt op voorhand meer koepons
vragen, al die ge over hebt, kunt gij, juist
vóór het vertrek afgeven aan den statieover
ste, die koepons worden terug uitbetaald
doch dan moeten er ten minsten nog twintig
zijn, die de reis doen.
E@i*e wien eere toekomt.
De feesten van het congres der Jonge Wach
ten zijn Zondag te Aalst, zoo goed gelukt als
men maar eenigszins droomen kan. De geest
drift en het leven die gansch den dag en des
avonds geheerscht hebben in de stad is niet
te beschrijven.De bestuurleden van de Jonge
katholieke Wachten dienen van harte geluk
luk gewenscht. Eere wien eere toekomt
Het werk onzer Kloosterlin
gen. In 1881 waren er in de zothuizon
5138 arme zinneloozen en 1605 in de kolo
niën te Gheel, te Liernoux, enz. of dertig
percent van 't geheel.
In 1909 waren er 13,360 die opgesloten
waren in de krankzinnigengestichten en
223S in de koloniën of 17 percent. 83 per
cent worden dus verzorgd door kloosterlin
gen. Een liberaal blad vindt daarin weeral
gelegenheid om de kloosters aan te vallen.
Op het gehucht Oud-Leuze waren verschei
dene werklieden bezig aan het graven van
een put, op eenige stappen afstand van een
anderen put.
Zij waren reeds tot eene diepte van 12 me
ters gekomen.toen eensklaps een der wanden
instortte, een der werklieden, Dumortier ge-
aamd, begravende. Daarbij kwam nog het
water uit den reeds bestaanden put, in den
nieuwen put gestroomd.
De werkgezellen van Dumortier spanden
onmiddelijk al hunne krachten in, om het
slachtoffer te bereiken, doch vruchteloos.
Gedurende meer dan een uur, hoorde men
den ongelukkige roepen, en aankondigen dat
Eindelijk riep hij nog*: Haast u wanï hêT
water komt mij tegen den mond Van dan
af werd niets meer gehoord.
Het was slechts twee uren later, dat men
er kon in gelukken, den ongelukkige te be
reikenDe man had reeds opgehouden te
leven.
Dumortier was 38 jaar oud, gehuwd en
vader van twee kinderen.
gewezen-volksvertegenwoordiger, reizende in Kongo
Zondag,18 Juni 1911
Kilvva
Kilioa mag zeehaven heeten, want het
Moero-meer is als een stille Binnenlandsche
zee. In de haven van Kilwa zijn oorlogs- en
handelsschepen vertegenwoordigd door het
stoomschip Wangermée naam van den
heer Gouverneur. Het Wangermeestoom-
schip komt hier alle maanden aanlanden
Gelieft, beste lezers, u niet in te beelden dat
Kilioa een tweede Antwerpen of Oostende is
Er zijn in de rustplaats K>'hoamaar drie
woonhuizen en twee tonton ik spreek niet
van de tent van M. Sautó en van mij, wij
reizende passanten, komen niet in tel. De
eene tent is bewoond door een Duitschen
ingenieur, die, als prospectuurgoud- en
diamantmijnen komt opzoeken. De andere
dient als woning en magazijn van M. Tiber-
ghien, een Belg, die met de bevolking der
streek handel drijft., Europeesche produkten
verkoopende of in ruiling gevende tegen
ivoor en caoutchouc.
De Staatspost eigenlijk staat onder liet
wijs bestuur van M.Le6cornez,een gezelligen
heer, die, als ware Vlaming, de gastvrijheid
goed beoefent. Door z:;,i hartelijk onthaal is
hij er in gelukt ons te- doen vergeten dat we
in Afrika zijn.
Er is hier een militair kamp van 100 sol
daten, onder het gebied van den policie-over-
ste, heer Van Haesendonclc, een ervaren man
met veel ontzag. Gedurende zijn lang verblijf
doorkruiste hij gansch Kongo zoo heeft bij
een praktischen geest bekomen, die hem
altijd weet uit slag te trekken in eene streek
waar veel ontbreekt.
De heeren Lescornez en Van Haesendonck
bewonen hun huis, maar M. Van Haesen
donck heeft zich juist een nieuw gebouw
doen oprichten en datgene dat hij verlaten
heeft, is beschikbaar. Er viel niet te proto
coled (zoo men te Geeraardsbergen zegt), ik
heb mijne tent moeten opvouwen en gezegd
huis gaan bewonen. Het heeft twee plaatsen
en is omringd van eene overdokte gaanderij
Dak, buiten- en binnenmuren zijn uit siroo.
Muizen en mieren krioelen er in, maar op
reis wordt men aan alles gewoon...
Kongotrqtter.
De onverbiddelijke dood maait vreeselijk en
onophoudend. Thans weer heeft zij iemand uit
ons midden gerukt, die door zijn onverpoosd
werken voor de belangen der Kerk, der katholie
ken en van het menschdom, terecht de erkente
lijkheid van geheel de Aalstersche bevolking
verdiende. De Eerw. Heer Willems, de geliefde
pastoor van Sint Jozefsparochie, is niet meer.
Heden morgend, om 3 1/2 ure, is hij zachtjes in
den Heer-ontslapen, bijgestaan door zijne Heeren
Onderpastoors.
Ongetwijfeld geniet de trouwe, moedige die
naar Gods reeds hierboven het eeuwig loon, dat
onze Schepper beloofde aan hen die hier op
aarde in den Vrede Gods leefden. En wie meer
dan de Eerwaarde Heer Willems vervulde hier
in dit tranendal zijne plichten, zoo gewetensvol,
met zooveel zelfverloochening, steeds bereid tot
opofferingen, nooit rustend
Zijne werken zijn daar, onloochenbare blijken
van zijn streven, tot volksverheffing, voor de
goede zaak, zooals het een priester, een zielen
herder past, steeds op de bres voor het belang
zijner schapen.
De Eerwaarde Heer Desiderius Joannes Bap-
tista Willems werd geboren te Adegem, den
12 November 1835 en was dus bijna 76 jaar oud
Na schitterende studiën gedaan te hebben in
't Collegie van Eekloo en in 't Klein Seminarie
van Sint Nikolaas. ging hij in 1S56 naar het
Groot Seminarie van Gent over en werd er op
2 Juni I860 priester gewijd.
Den 28 Oktober 1861 werd hij coadjutor be
noemd van den Eerw. Heer Vincart, onderpas
toor te Geeraardsbergen en reeds eenige weken
later werd hij zijn opvolger als onderpastoor.
Weldra trok hij door zijnen builcngewonen
iever in het bestuur der Werken, welke hem toe
vertrouwd werden, de aandacht van Zijne IIoo
gere Overheid op zich. Ook werd hij in Januar:
1866 als onderpastoor naar Sint Baafsparochie,
te Gent, overgeplaatst.
Daar ook vond hij weldra middel, bewijs te
geven zijner bijzondere naaste...ïefde en zelfop
offeringen. Pas was hij eenige weken te Gent, of
de schrikkelijke cholera kwam in Gent schrikke
lijke verwoestingen aanrichten. Daar toonde hij
vooral, waartoe een menschen hart bekwaam is,
wanneer het wordt aangevuurd, door kristelijke
liefde.
Niet alleen dag en nacht was hij ter beschik
king van de ongelukkigen die door de besmetting
aangetast waren, doch hij zelf ging de zieken
opzoeken, en zijne helpers, hadden van hem last
gekregen, hem de huizen aan te duiden, waar
choleralijders in nood lagen. Zoo mocht de Eerw.
Heer Willems het voo-r een priester liemelsch
genoegen smaken, in een enkelen nacht vijf cho
leralijders de laatste HH. Sakramenten toe te
dienen en aan de klauwen der hel te ontrukken.
De cholera werd overwonnen, doch nooit ver
gaten zijne tijdgenooten de zelfopoffering van
den Eerw. Heer Willems
In 1868 stichtte hij op Sint Baafsparochie een
patroonschap, overtuigd als hij was, dat het nno-
dig was, de jeugd in deftig gezellig samenzijn
bijeen te houden, voor het behoud der zedelijk
heid on godsdienstigheid onder de v/erkersbevol-
king
Ook in 1872, toen eene vreeselijke overstroo
ming Gent teisterde, zag men den Eerw. Heer
Willems gedurig op ronde, om een onderkomen
te bezorgen, aan de arme lieden wier huizen door
het water ingenomen was. Hij stichtte ook nog
lagere scholen voor jongens en voor meisjes. De
zen werden plechtig ingehuldigd, daags vóór hij
Pastoor benoemd werd van Sint Jozefsparochie
t Aalst. Het was dan 29 September 1S79. Alhoe
wel wij vreezen, eenige zijner werken in de zoo
lange reeks te zullen vergeten, willen wij noch
tans beproeven, er een overzicht van te geven.
Hier kon de Eerw. lieer Willems vollen teu
gel geven aan zijnen iever en zijne verkleefdheid
in den strijd voor net stoffelijk, wolzijn zijner
christene broeders.
Reeds van bij zijne aankomst alhier, vond hij
twee reusachtige werken voltrekken der kerk
en schoolstrijd.
Wat heeft hij niet gedaan, om van de Sint Jo-
zefskerk te maken wat zij nu is De plaats ont
breekt ons hier om er lang op uit te wijden, om
al de voetstappen te volgen, welke hij voor het
voltrekken zijner kerk heeft moeten doen, doch
wij zullen enkel zeggen, dat hij door persoonlijke
pogingen ongeveer een half miljoen frank heeft
moeten ophalen, om al de kosten te dekken,
't Is niet zonder reden, dat de Eerw. Heer Wil
lems fier was op zijn werk.
In de Vrijheidstraat stichtte hij weldra eene
school, ten tijde van den schoolstrijd van 1879,
en tot in 1885, kostte hem deze jaarlijks over de
10,000 fr.
Later wanneer de schoolvrede teruggekeerd
was, werden de lokalen te klein en nieuwe
schoollokalen moesten gezocht en onderhouden
worden. Daarom heeft hij tot verleden jaar
123513 fr. moeten bijeenbrengen.
In 1898 werd de werking aangevangen voor
eene lagere jongensschool, die reeds acht klas
sen telt en nog gedurig vermeerderd wordt; tol
verleden jaar was daarvoor ook reeds eene som
van 65000 frank samengebracht, zonder de vier
nieuwe klassen die nu in opbouw zijn.
Dan begon de Eerw. Heer Pastoor te werken
voor patroonschappen, zondagscholen enz., die
onmisbare instellingen voor het behoud der
jeugd. De Katholieke Volkskring, die zoo bloei
ende inrichting, welke thans meer dan 700 leden
telt, heeft ook zijnen heilzamen invloed genoten.
Dat zijn allen tastbare bewijzen, doch, veel
talrijker nog, zijn de liefdadige werken, waar hij
zijne milde hand uitreikte tot opbeuring en
ondersteuning van moedeloozen en armen.
Daar vooral kende zijn priesterhart geene
onderscheidingen. Allen die tot hem kwamen,
wist hij voldoening te schenken.
Het is den trouwen dienaar Gods niet gegund
geweest de voltrekking te beleven van drie
grootsche instellingen, waaraan hij ook een
werkzaam deel in de leiding genomen heeft. Wij
bedoelen namelijk de Vak- en Ambachtschool, de
vermeerdering der lagere school met vier klassen
en het opbouwen eener nieuwe Patronage. Bin
nen eenige weken zullen ook die werken voltrok
ken zijn, waarmede hij zoo ieverig bekommerd
was.
God heeft er anders over beschikt en den Eerw.
Heer Willems tot zich geroepen.
Toen verleden jaar het gouden Jubelfeest van
zijn priesterschap, gevierd werd, fees; ten alle
parochianen mede, aldus aan den Eerw. lieer
Willems, een blijk van liefde, erkentelijkheid en
etrouwheid brengende. Toen werd de hoop uit
gedrukt, dat het hem ook zoo gegeven zijn, hier
in ons midden zijn diamanten Jubelfeest te mo
gen vieren.
De mensch wikt, maai God beschikt.
Onze achtbare herdeide Eerw. Heer Willems
is niet meer, doch zijne nagedachtenis zal voort
leven in ons geheugen en steeds zal zijn uaam
onder ons in eere gehouden worden.
Hem vergelden, wat hij voor zijne parochianen
gedaan heelt is voor ons onmogelijk, doch de ge
beden, welke zijne parochianen ter zijner ziele-
rust zullen stortten, zijn het schoonste bewijs
hunner erkentelijkheid.
De Eerw. Heer Willems, was ook steeds voor
de katholieke drukpers een wijze raadgever. De
Volksstem verliest in hem ook een trouwe vriend.
De Volksstem neemt innig deel in den rouw
welke de achtbare familie komt te treffen.
Zijne schoone ziel ruste in vrede.
De plechtige lijkdienst gevolgd van teraarde
bestelling zal plaats hebben, Vrijdag aanstaande,
om 10 1/2 ure.
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. ffi»
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. 4j»
BUREELEN
TE BRUSSEL
728| Steenweg van Waterloo* 728.
TE AALST
Kerkstraat,' 0^
Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nuffel°De Oendt.
AANKONDIGINGEN
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0,60
3® bladz. (de regel) fr. 0,50
4® bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstelt, (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
